So sánh nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính| Giống, Khác
Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính là những khái niệm quan trọng của môn tâm lý học. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người không hiểu rõ về chúng. Vậy nên hôm nay bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn về khái niệm, so sánh nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính. Mời các bạn cùng theo dõi!
Nội Dung Chính
So sánh nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính
Sau khi tìm hiểu kỹ về các khái niệm: nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính. Chúng ta sẽ cùng nhau so sánh nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính.
Mối quan hệ giữa nhận thức cảm tính và lý tính
Nhận thức cảm tính và nhận thức lý trí có mối quan hệ mật thiết với nhau. Nếu không có nhận thức cảm tính thì sẽ không có nhận thức lý tính. Và nếu không có nhận thức lý tính thì tất cả chúng ta cũng sẽ không thể nào biết rõ về thực chất của vấn đề, hiện tượng kỳ lạ. Tóm lại, Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính có mối quan hệ đối sánh tương quan tương hỗ lẫn nhau, bổ trợ cho nhau cùng tăng trưởng .
Điểm khác nhau giữa nhận thức cảm tính và lý tính
Tiêu chí so sánh | Nhận thức cảm tính | Nhận thức lý tính |
| Bản chất và hình thức |
|
|
| Đặc điểm |
|
|
Nhận thức cảm tính là gì?
Nhận thức cảm tính còn được biết tới là những trực quan sinh động ( phản ánh những thuộc tính ở bên ngoài trải qua cảm xúc và tri giác ), là tiến trình tiên phong của quy trình nhận thức. Đây chính là một trong những tiến trình quan trọng của quy trình nhận thức mà con người sử dụng những loại giác quan để ảnh hưởng tác động vào sự vật, vấn đề nhằm mục đích chớp lấy được sự vật và vấn đề ấy .
Nhận thức cảm tính gồm có những hình thức sau :
Cảm giác :Đây là một hình thức nhận thức cảm tính phản ánh về những thuộc tính riêng không liên quan gì đến nhau của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ khi chúng có sự tác động ảnh hưởng trực tiếp vào những giác quan của con người. Cảm giác chính là nguồn gốc của mọi sự hiểu biết, là hiệu quả của sự chuyển hóa những nguồn nguồn năng lượng kích thích từ bên ngoài để hình thành những yếu tố ý thức .
VD: Khi chúng ta chạm tay vào nước nóng, bàn tay sẽ có cảm giác nóng và có phản ứng co lại ngay.
Tri giác :Hình thức nhận thức cảm tính này phản ánh tương đối toàn vẹn về sự vật khi nó đang ảnh hưởng tác động trực tiếp vào những giác quan của con người. Tri giác chính là sự tổng hợp những cảm xúc. So với cảm xúc thì tri giác là hình thức nhận vừa đủ hơn và nhiều mẫu mã hơn. Trong tri giác có tiềm ẩn cả những thuộc tính đặc trưng và không đặc trưng có tính trực quan của sự vật, hiện tượng kỳ lạ .
VD: Khi chúng ta cầm một quả bóng đá, thông qua các giác quan sẽ nhận biết được quả bóng này có hình cầu, làm bằng chất liệu da và có hai màu đen, trắng.
Biểu tượng: Là hình thức của nhận thức cảm tính phản ánh tương đối hoàn hảo về những sự vật do sự tưởng tượng lại, nhớ lại khi sự vật đã không còn tác động ảnh hưởng trực tiếp vào những giác quan nữa. Trong hình tượng vừa tiềm ẩn những yếu tố trực tiếp, vừa tiềm ẩn những yếu tố gián tiếp. Bởi vì, nó được hình thành là nhờ có sự phối hợp, bổ trợ lẫn nhau của những loại giác quan và có sự tham gia của những yếu tố nghiên cứu và phân tích, tổng hợp. Cho nên hình tượng hoàn toàn có thể phản ánh được những thuộc tính đặc trưng, nổi trội của những sự vật .
VD: Khi nhắc đến chiếc xe đạp, chúng ta sẽ lập tức hình dung ra được nó là phương tiện có hai bánh làm bằng cao su, có bàn đạp, tay lái và ghi đông.
| | Xem thêm : So sánh cảm xúc và tri giác trong quy trình nhận thức
Nhận thức lý tính là gì?
Nhận thức lý tính là tư duy trừu tượng ( phản ánh về thực ra bên trong, thực chất của vấn đề ), là quy trình tiến độ phản ánh gián tiếp trừu tượng, khái quát về sự vật được bộc lộ qua những hình thức như khái niệm, phán đoán và suy luận .
Trong đó những hình thức :
Khái niệm :Sự hình thành ra khái niệm là tác dụng của sự khái quát, tổng hợp biện chứng những đặc thù, thuộc tính của sự vật hiện tượng kỳ lạ. Vì vậy, những khái niệm vừa có tính khách quan, vừa có tính chủ quan, vừa có mối quan hệ ảnh hưởng tác động qua lại với nhau, cũng vừa tiếp tục hoạt động và tăng trưởng. Khái niệm có vai trò rất quan trọng trong quy trình nhận thức bởi nó là cơ sở để tất cả chúng ta hình thành ra những phán đoán và tư duy khoa học .
Ví dụ: Thời điểm mà nhà nước chưa ra đời, mọi vấn đề của xã hội hầu hết đều được điều chỉnh bằng các quy phạm đạo đức hay cảm tính. Tuy nhiên, khi nhà nước được hình thành đã ban hành ra nhiều luật lệ, mệnh lệnh buộc những người dân phải tuân thủ. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, các quy định trên đã phát triển hoàn thiện thành pháp luật. Khái niệm pháp luật được hiểu như sau: Pháp luật là các quy tắc xử sự chung do nhà nước ban hành ra hoặc thừa nhận để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội theo mong muốn, ý chí của nhà nước.
Phán đoán :Đây là hình thức tư duy trừu tượng, link những khái niệm với nhau để đưa ra sự khẳng định chắc chắn hay phủ định về một đặc thù, một thuộc tính nào đó của đối tượng người dùng .
Ví dụ: Dân tộc Việt Nam là một dân tộc anh hùng chính là một phán đoán vì có sự liên kết giữa 2 khái niệm là: “dân tộc Việt Nam” và “anh hùng”.
Suy luận
: Chính là hình thức tư duy trừu tượng liên kết giữa các phán đoán lại với nhau để có thể rút ra được một phán đoán có tính chất kết luận nhằm tìm ra tri thức mới.
Ví dụ: Nếu liên kết giữa các phán đoán “đồng dẫn điện” với “đồng là kim loại” với nhau thì chúng ta sẽ rút ra được tri thức mới là “mọi kim loại đều dẫn điện”. Tùy theo sự kết hợp của các phán đoán theo trật tự như nào giữa phán đoán đơn nhất, đặc thù với phổ biến mà người ta có được hình thức suy luận quy nạp hay diễn dịch. Ngoài suy luận, trực giác lý tính cũng có chức năng là phát hiện ra tri thức mới một cách nhanh chóng và đúng đắn.
Bên trên là những thông tin chúng tôi đã chia sẻ cho các bạn về vấn đề được nhiều người quan tâm của môn tâm lý học: So sánh nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính? Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn tìm được câu trả lời và làm bài kiểm tra, nghiên cứu tốt nhất.
| | Xem thêm :
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp
