5 trường hợp siêu lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử
5. Hy Lạp : tháng 10/1944
Tháng lạm phát cao nhất: 13.800%
Bạn đang đọc: 5 trường hợp siêu lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử
Giá tăng gấp đôi sau mỗi 4,3 ngày
 |
| Siêu lạm phát tại Hy Lạp diễn ra do cuộc chiếm đóng của quân đội Đức năm 1944. Ảnh : Hulton Archive |
Lạm phát ở Hy Lạp khởi đầu vào tháng 10/1943 khi quân đội Đức đang chiếm đóng nước này trong Chiến tranh thế giới lần thứ 2. Tuy nhiên, lạm phát trở nên trầm trọng nhất là vào tháng 10/1944 khi chính quyền sở tại lưu vong Hy Lạp giành lại quyền trấn áp Athen. Giá cả đã tăng 13.800 % vào thời gian đó và tăng 1.600 % vào tháng 11 .
Năm 1938, trung bình người Hy Lạp giữ tiền trong khoảng chừng 40 ngày rồi mới đem tiêu, nhưng vào ngày 10/11/1944, số lượng này co lại chỉ còn 4 giờ. Năm 1942, mệnh giá lớn nhất của đồng drachma Hy Lạp là 50.000, nhưng vào năm 1944, số lượng này là 100 nghìn tỷ. Ngày 11/11/1944, cơ quan chính phủ Hy Lạp đã phải định giá lại đơn vị chức năng tiền tệ của mình và đổi đồng drachma cũ sang đồng xu tiền mới với tỷ suất 50 tỷ : 1. Tuy nhiên, đại bộ phận dân chúng vẫn dùng đồng bảng Anh như một đơn vị chức năng tiền tệ không chính thức cho đến giữa năm 1945 .
Nguyên nhân chính của cuộc siêu lạm phát này là cuộc chiến tranh. Cuộc chiến này đã làm Hy Lạp ngập chìm trong nợ nần, thương mại bị đình trệ và chịu 4 năm bị chiếm đóng. Năm tài chính 1939, Hy Lạp thặng dư ngân sách là 271 triệu drachma, nhưng khoản tiền này nhanh gọn chuyển thành thâm hụt 790 triệu USD vào năm 1940, hầu hết do suy giảm thương mại và sản xuất công nghiệp thiếu nguyên vật liệu thô hiếm cộng với những khoản chi ngoài dự trù cho quân sự chiến lược. Thâm hụt ngân sách còn ngày càng tăng do ngân hàng nhà nước TW Hy Lạp liên tục rút tiền, hành vi này đã làm cung tiền trên thị trường tăng gấp đôi chỉ sau 2 năm .
Các nỗ lực bình ổn giá mở màn phát huy tính năng từ tháng 1 đến tháng 5/1945, giá chỉ tăng 140 %, nhờ nhà kinh tế tài chính học kiệt xuất Kyriakos Varvaressos. Thậm chí sang tháng 6/1945, Hy Lạp còn giảm phát tới 36,8 % vào tháng 6/1945. Tuy nhiên, kế hoạch tăng viện trợ từ quốc tế, Phục hồi sản xuất trong nước và tăng cường trấn áp lương và Chi tiêu trải qua việc phân phối lại của cải lại làm trầm trọng thêm thực trạng thâm hụt ngân sách của Hy Lạp, thế cho nên, Varvaressos đã phải từ chức vào ngày 1/9 .
Sau cuộc nội chiến 1945 – 1946, nước Anh đề xuất kiến nghị một kế hoạch bình ổn cho Hy Lạp, gồm có tăng lệch giá từ việc bán hàng cứu trợ, kiểm soát và điều chỉnh một số ít thuế suất đặc biệt quan trọng, cải tổ chiêu thức thu thuế và xây dựng một Ủy ban tiền tệ ( gồm 3 bộ trưởng liên nghành Hy Lạp, một người Anh và 1 người Mỹ ) để chịu nghĩa vụ và trách nhiệm những yếu tố về kinh tế tài chính. Vào đầu năm 1947, Chi tiêu được bình ổn, niềm tin người tiêu dùng được hồi sinh và thu nhập người dân được nâng cao, chính thức đưa Hy Lạp thoát khỏi lạm phát phi mã .
4. Đức : tháng 10/1923
Tháng lạm phát cao nhất : 29.500 %
Giá tăng gấp đôi sau mỗi : 3,7 ngày
 |
| Siêu lạm phát tại Đức diễn ra trong Thế chiến thứ nhất, thậm chí còn Open rối loạn tâm ý mang tên ” Zero Stroke “. Ảnh : Hulton Archive |
Đồng mác Đức ( papiermark ) được sử dụng từ năm 1914 khi chính sách bản vị vàng bị bãi bỏ. Tỷ giá với đồng USD bắt đầu ở mức 4,2 mác / USD khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ. Tuy nhiên, tháng 8/1923, người ta phải bỏ ra 1 triệu mác Đức để đổi USD. Và đến tháng 11/1923, số lượng này đã tăng lên 238 triệu mác. Đó là thời gian Open sự rối loạn tâm ý mang tên “ Zero Stroke ” khi người dân Đức phải thanh toán giao dịch với lượng tiền trị giá đến hàng trăm tỷ mác Đức mỗi ngày và chóng mặt với hàng dãy số 0 tưởng như bất tận .
Lạm phát cao buộc cơ quan chính phủ Đức phải định giá lại đồng mác và thay đồng papiermark bằng đồng rentenmark với tỷ giá 4,2 rentenmark / USD và cắt bớt 12 số 0 trên tờ tiền papiermark. Mặc dù đồng rentenmark đã bình ổn kinh tế tài chính một cách khá hiệu suất cao và cơ quan chính phủ cộng hòa Weimar vẫn liên tục sống sót cho đến năm 1933, nhưng siêu lạm phát và những áp lực đè nén kinh tế tài chính mà nó gây ra đã góp thêm phần cho sự nổi lên của đảng Nazi và Adolf Hitler .
Dù rất nhiều người tin rằng lạm phát phi mã ở Đức là hệ quả trực tiếp từ việc chính phủ nước nhà in quá nhiều tiền để chi cho cuộc chiến tranh, nhưng nguyên do chính của việc này đã được hé lộ sau đó vài năm .
Năm 1914, Đức ngừng hỗ trợ cho đồng tiền nước này bằng vàng và bắt đầu đi vay để chi trả cho chiến tranh thay vì thu thuế. Năm 1919, giá cả gần như đã tăng gấp đôi và nước Đức thất trận. Thế nhưng giai đoạn 1919 – 1921, đồng tiền nước này vẫn còn tương đối ổn định so với những năm sau đó.
Khoản tiền bồi thường sau cuộc chiến tranh được pháp luật trong Hiệp ước Versailles buộc Đức phải trả bằng vàng hay ngoại tệ tương ứng thay vì đồng papiermark. Để mua số ngoại tệ này, chính phủ nước nhà Đức đã phải sử dụng đồng papiermark được bảo vệ bằng nợ chính phủ nước nhà và vì thế đã làm tăng vận tốc phá giá đồng xu tiền .
Khi người Đức không hề trả được những khoản nợ, quân đội Pháp và Bỉ đã chiếm thung lũng Ruhr vào tháng 1/1923 để yên cầu Đức phải trả bằng hiện vật. Việc này đã gây ra rất nhiều vụ đình công và phản kháng bị động của công nhân tại đây và làm cho mọi việc trở nên tồi tệ hơn. Khi chính phủ nước nhà những nước châu Âu xung đột về việc tìm ra cách tốt nhất để xử lý thực trạng này, thì nền kinh tế tài chính Đức đã nhanh gọn suy sụp. Và chỉ trong vòng hơn 1,5 năm cả nước Đức đã chìm trong lạm phát phi mã .
3. Yugoslavia : tháng 1/1994
 |
| Một mệnh giá tiền Yugoslavia được in trong thời siêu lạm phát . |
Tháng lạm phát cao nhất : 315.000.000 %
Giá tăng gấp đôi sau mỗi : 1,4 ngày
Một trường hợp siêu lạm phát nữa đã xảy ra với đồng dinar của Yugoslavia trong khoảng chừng thời hạn 1993 – 1995. Đỉnh điểm của cuộc lạm phát này là vào tháng 1/1994 khi Ngân sách chi tiêu tăng 313 triệu Phần Trăm trong vòng một tháng – tương tự 64,6 % mỗi ngày với giá tăng gấp đôi chỉ sau 34 giờ. Trong hàng loạt thời kỳ lạm phát, ước tính Ngân sách chi tiêu tăng khoảng chừng 5 triệu tỷ lần .
Cuối cùng, nhiều doanh nghiệp Yugoslavia đã phủ nhận sử dụng đồng dinar và đồng mác Đức ( DM ) trở thành đơn vị chức năng tiền tệ không chính thức của nước này, ngay cả sau khi chính phủ nước nhà tái định giá đồng dinar bằng việc đổi 1 triệu dinar cũ sang 1 dinar mới. Theo một điều tra và nghiên cứu của giáo sư Thayer Watkins đến từ ĐH bang San Jose, vào ngày 12/11/1993, 1 mác Đức = 1 triệu dinar mới. Và vào ngày 15/12, 1 mác Đức đã tương tự 3,7 tỷ dinar. Còn đến cuối tháng thì tỷ suất này đã trở thành 1 mác Đức = 3 nghìn tỷ dinar .
Sau lần định giá thứ hai, 1 dinar “ mới của mới ” tương tương 1 tỷ dinar “ mới của cũ ” và 1 mác Đức đổi được 6.000 dinar. Ngày 17/01/1994, tỷ giá vọt lên tới 1 mác Đức = 30 triệu dinar ; đến ngày 24/01, chính phủ nước nhà đã phải đưa ra đồng “ siêu ” dinar tương tự 10 triệu dinar “ mới của mới ”, đây chính là lần tái định giá thứ 5 .
Trong suốt tiến trình này, cơ quan chính phủ đã phải trải qua một thời kì vô cùng khó khăn vất vả khi phải duy trì cấu trúc xã hội sau hàng loạt những giải pháp trấn áp Chi tiêu không hiệu suất cao. Các cơ quan cơ quan chính phủ gần như không hề hoạt động giải trí và người dân thì không chịu trả hóa đơn đúng hạn bởi họ biết tiền sẽ mất giá rất nhanh sau đó .
Nguyên nhân đằng sau lạm phát của Yugoslavia chính là từ những xung đột trong khu vực, khủng hoảng kinh tế và những chủ trương quản trị kém hiệu suất cao của chính phủ nước nhà .
Sau cuộc suy thoái và khủng hoảng mang đậm dấu ấn của những khoản vay quốc tế khổng lồ và đình trệ xuất khẩu vào thập niên 1970, Yugoslavia đã ngập chìm trong xung đột và đấu tranh chính trị trong suốt những năm 80 và 90. Trong hai năm 1989 và 1990, sau khi nhận khoản vay từ IMF, khoảng chừng 1.100 công ty tại đây đã bị phá sản, kéo theo hơn 600 nghìn trên tổng số 2,7 triệu lao động bị sa thải. Ngoài ra, một số ít công ty đã quyết định hành động không trả lương cho công nhân trong những tháng đầu năm để tránh phá sản. Việc này đã làm tác động ảnh hưởng đến khoảng chừng 500 nghìn người .
Chiến tranh Yugoslav, sự tan rã và mất ổn định của chính phủ là những nguyên nhân chính gây lạm phát phi mã. Sự quản lý yếu kém của chính phủ, bao gồm cả việc nhận thức kém về các chính sách kinh tế khi cho in tiền không kiểm soát, làm thâm hụt ngân sách ngày càng trầm trọng và áp đặt giá cả làm tình hình trở nên ngày càng tồi tệ.
nhà nước áp đặt Chi tiêu ở mức quá thấp và dân cư không hề có doanh thu từ việc bán nông sản, hậu quả là, họ đóng shop để bảo vệ sản phẩm & hàng hóa của mình. Còn cơ quan chính phủ thì thay vì gỡ bỏ trấn áp giá thành, họ lại mua hàng từ quốc tế. Nguồn cung giảm mạnh khiến giá thành nhanh gọn tăng vọt .
>> Xem tiếp
Hà Thu (theo CNBC)
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường
