Siêu lạm phát là gì? Các quốc gia đã chịu đựng siêu lạm phát trong lịch sử

Siêu lạm phát là gì ?

Khái niệm siêu lạm phát

[ CBZ ] Chúng ta cùng đi tìm, nguyên do và hậu quả của nó. Sau đó tất cả chúng ta sẽ quay vềđể tìm hiểu và khám phá cáctồi tệ này .

Trong kinh tế vĩ mô, lạm phát là sự tăng mức giá chung một cách liên tục của hàng hóa và dịch vụ theo thời gian và sự mất giá trị của một loại tiền tệ nào đó. Khi mức giá chung tăng cao, một đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn so với trước đây, do đó lạm phát phản ánh sự suy giảm sức mua trên một đơn vị tiền tệ. Khi so sánh với các nước khác thì lạm phát là sự giảm giá trị tiền tệ của một quốc gia này so với các loại tiền tệ của quốc gia khác.

Siêu lạm phát (hyperinflation) là tình trạng lạm phát cao, có tác động phá hoại nền kinh tế nghiêm trọng. Thông thường, tốc độ tăng giá chung ở mức 3 chữ số hàng năm thì gọi là siêu lạm phát. Khi có siêu lạm phát, tiền mất giá nghiêm trọng, và lượng cầu về tiền tệ giảm đi đáng kể.

Định nghĩa siêu lạm phát

Không có định nghĩa thống nhất về siêu lạm phát. Có người cho rằng:

• Lạm phát trên 1.000% là siêu lạm phát
• Lạm phát trên 100% đến dưới 1.000% là lạm phát phi mã
• Lạm phát từ 10% đến dưới 100% là lạm phát cao

Năm 1956, Phillip Cagan viết quyển sách Tiền tệ và cơ năng của siêu lạm phát, là nghiên cứu chính thức đầu tiên về siêu lạm phát và ảnh hưởng của nó (dù quyển Kinh tế học về lạm phát của C. Bresciani-Turroni đã được xuất bản năm 1931 tại Ý, nói về thời kì siêu lạm phát tại Cộng hòa Weimar những năm đầu thập niên 1920). Trong cuốn sách của mình, Cagan định nghĩa rằng siêu lạm phát xảy ra khi tỷ lệ lạm phát hàng tháng lên 50% hoặc hơn, và kết thúc khi xuống dưới 50% (với điều kiện là nó phải duy trì trong vòng ít nhất một năm).

Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế đã ban hành nguyên tắc giữ sổ sách trong một môi trường siêu lạm phát. Chúng không thiết lập một quy tắc tuyệt đối nào khi siêu lạm phát phát sinh. Thay vào đó, các yếu tố sau đây sẽ cho thấy sự tồn tại của siêu lạm phát:

• Dân số nói chung cảm thấy hạnh phúc với tài sản phi tiền tệ hoặc ngoại tệ. Tiền nội tệ được sử dụng ngay lập tức để duy trì sức mua, chúng không được dân chúng giữ lại.
• Dân số nói chung có sự liên quan đến các khoản tiền tệ trong kỳ hạn của một ngoại tệ. Giá có thể được dẫn chứng bằng ngoại tệ đó.
• Mua bán tín dụng diễn ra ở mức giá có thể bù đắp cho sự thiếu hụt sức mua trong thời hạn tín dụng, thậm chí trong thời gian ngắn.
• Lãi suất, tiền lương và giá cả được liên kết với một chỉ số giá, và
• Tỉ lệ lạm phát trong 3 năm tích lũy là 100% hoặc hơn.

Nguyên nhân của siêu lạm phát là gì ?

Hiện có nhiều giả thuyết về nguyên do dẫn đến siêu lạm phát. Nhưng gần như tổng thể những siêu lạm phát đã được gây ra bởi thâm hụt ngân sách chính phủ nước nhà, nên buộc chính phủ nước nhà phải in thêm rất nhiều tiền. Sau khi nghiên cứu và phân tích 29 siêu lạm phát ( theo định nghĩa của Cagan ) thì Bernholz đã Tóm lại rằng tối thiểu 25 trong số đó đã xảy ra theo cách này. Bên cạnh đó, một điều kiện kèm theo thiết yếu cho siêu lạm phát là sự sống sót của những loại tiền tệ không quy đổi cố định và thắt chặt vào vàng và bạc. Giả thuyết này được đề xuất kiến nghị bởi có một thực tiễn là có 1 số ít trường hợp ngoại lệ về siêu lạm phát, ví dụ điển hình như siêu lạm phát của Pháp những năm 1789 – 1796, sau khi tiền “ assignat ”, một loại tiền giấy không quy đổi, được trình làng .

Hậu quả của siêu lạm phát là gì ?

Siêu lạm phát làm giảm nhu cầu mua sắm của những tổ chức triển khai tiết kiệm chi phí tư nhân và công cộng ; bóp méo nền kinh tế tài chính thiên về việc tích trữ gia tài thực tiễn ; làm cơ sở tiền tệ tháo chạy khỏi quốc gia, mặc dầu nội tệ hay ngoại tệ có mạnh đến đâu .
Một trong những đặc thù quan trọng nhất của siêu lạm phát là sự ngày càng tăng thay thế sửa chữa tiền lạm phát bằng cách không thay đổi làm không thay đổi tiền vàng và bạc trong thời hạn trước đây, sau đó làm không thay đổi ngoại tệ một cách tương đối ( sau sự sụp đổ của tiêu chuẩn vàng bạc, theo định luật Gresham ). Nếu lạm phát đủ cao, những pháp luật của chính phủ nước nhà như hình phạt nặng, tiền phạt, thường phối hợp với trấn áp ngoại hối sẽ không hề ngăn ngừa việc thay thế sửa chữa tiền lạm phát. Kết quả là, đồng xu tiền lạm phát sẽ bị định giá thấp hơn so với tiền quốc tế không thay đổi, trong điều kiện kèm theo nhu cầu mua sắm tương tự. Vì vậy, người quốc tế hoàn toàn có thể sống và mua loại sản phẩm ở mức giá rẻ ở những nước bị lạm phát cao. Nó hoàn toàn có thể dẫn đến việc cơ quan chính phủ của những nước – vốn thất bại trong việc cải cách tiền tệ trong một thời hạn – phải hợp pháp hóa những ngoại tệ mạnh ( trước kia là vàng và bạc ), và chúng hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa trọn vẹn tiền lạm phát. Nếu không hợp pháp hóa ngoại tệ mạnh, thì lệch giá thuế của cơ quan chính phủ, gồm có thuế lạm phát, sẽ tiếp cận xuống đến mức 0. Quá trình này hoàn toàn có thể thấy được ở Zimbabwe vào cuối thập niên 2000. Khi đó, đồng đôla của nước này, do bị mất giá nghiêm trọng, nên đã được sửa chữa thay thế bằng đồng đôla Mỹ và rand Nam Phi .

Lịch sử siêu lạm phát của những vương quốc

Sau đây bài viết sẽ tổng hợp các quốc gia đã từng trải qua giai đoạn siêu lạm phát tồi tệ này, và bạn sẽ nhận ra ngay được hậu quả vô cùng nghiêm trọng của nó!

Các vụ siêu lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử dân tộc

Nhiều nước trên quốc tế đã từng trải qua những vụ siêu lạm phát tồi tệ với tỷ suất lạm phát lên tới hàng tỷ % và những đồng xu tiền với mệnh giá có tới 20 số 0 .
Dưới đây là điểm qua những lần siêu lạm phát tồi tệ nhất trong lịch sử dân tộc .

Siêu lạm phát ở Pháp ( 1795 – 1796 )

• Thời gian: Tháng 5/1795 – Tháng 11/ 1796
• Tỷ lệ lạm phát hàng ngày: 5% Giá cả tăng gấp đôi trong mỗi: 15 ngày 2 giờ

Cuộc cách mạng Pháp xảy ra sau thời kỳ Pháp phải gánh những khoản nợ dai dẳng khi tham gia cuộc chiến tranh trong đó có cuộc chiến tranh ở Mỹ và Anh .
Một trong những chủ trương kinh tế tài chính phổ cập của cuộc cách mạng Pháp là chủ trương quốc hữu hóa đất đai. nhà nước Pháp phát hành tín phiếu “ assignat ” qui định người nắm giữ chúng sẽ được hoàn toàn có thể chuộc lại đất đai trong tương lai. Tuy nhiên, trong nỗ lực giảm thâm hụt ngân sách, chính phủ nước nhà Pháp đã phát hành quá nhiều và ở đầu cuối phải giảm giá tín phiếu dẫn đến siêu lạm phát .

Siêu lạm phát ở Đức ( 1921 – 1923 )

Nước Đức rơi vào lạm phát trầm trọng nhất vào hồi tháng 10/1923 khi tỷ suất lạm phát lê tới 29.500 %. Tại thời gian 12/1923, người ta phải bỏ ra 4.200 tỷ mác ( papiermark ) để đổi lấy 1 USD .
Trong những năm 1920, người Đức đã phải dùng đến củi và than để thay để cho đồng mác đã bị mất giá thảm hại do lạm phát. Lúc đó, dùng tiền để đốt thậm chí còn còn rẻ hơn so với củi và than .
Ban đầu, người ta cho rằng nguyên do của cuộc siêu lạm phát này là việc chính phủ nước nhà Đức in quá nhiều tiền để tiêu tốn cho cuộc chiến tranh. Nhưng nguyên do thực sự đã được hé lộ vài năm sau. Đó là cơ quan chính phủ Đức quyết định hành động vay mượn để chi trả cuộc chiến tranh. Năm 1919, Ngân sách chi tiêu gần như đã tăng gấp đôi và nước Đức thất trận. Khoản tiền bồi thường sau cuộc chiến tranh được lao lý trong Hiệp ước Versailles buộc Đức phải trả bằng vàng hay ngoại tệ tương ứng thay vì đồng mác. Để mua số ngoại tệ này, cơ quan chính phủ Đức đã phải sử dụng đồng papiermark được bảo vệ bằng nợ chính phủ nước nhà và vì thế đã làm tăng vận tốc phá giá đồng xu tiền .
Tình trạng càng trở nên tồi tệ hơn khi Đức không hề trả được những khoản nợ và quân đội Pháp và Bỉ đã chiếm thung lũng Ruhr vào tháng 1/1923 để đòi Đức phải trả bằng hiện vật. Sự việc này đã nhanh gọn đẩy nền kinh tế tài chính Đức rơi vào lạm phát phi mã .
Để thoát khỏi thực trạng này, chính phủ nước nhà Đức đã lập một ngân hàng nhà nước TW đặc biệt quan trọng và phát hành loại tiền tệ mới, rentenmark với tỷ giá 4,2 rentenmark / USD và giảm bớt 12 số 0 trên tờ tiền papiermark. Đồng rentenmark đã giúp bình ổn kinh tế tài chính Đức một cách khá hiệu suất cao .

Siêu lạm phát ở Hy Lạp ( 1943 – 1946 )

Tháng 10/1944, tỷ suất lạm phát hàng tháng của Hy Lạp lên tới 13.800 % và hàng ngày là 10,9 % .
Năm 1942, mệnh giá lớn nhất của đồng drachma Hy Lạp là 50.000, nhưng vào năm 1944, số lượng này là 100 nghìn tỷ. nhà nước Hy Lạp đã phải định giá lại đơn vị chức năng tiền tệ của mình và đổi đồng drachma cũ sang đồng xu tiền mới với tỷ suất 50 tỷ : 1 .
Thế chiến thứ 2 đã đẩy Hy Lạp vào thực trạng nợ nần chồng chất bởi chính phủ nước nhà nước này đã không ngừng in tiền để giàn trải cho những khoản ngân sách. Những cuộc chiếm đóng của Đức và Italy đã khiến nền kinh tế tài chính Hy Lạp đình trệ, khiến người dân mất lòng tin vào tiền tệ và thậm chí còn ngân hàng nhà nước TW nước này còn phát hành đồng xu franc vàng .
Để chấm hết lạm phát phi mã, năm 1953, Hy Lạp đã gia nhập mạng lưới hệ thống Bretton Woods. Tổ chức này giúp không thay đổi tỷ giá hối đoái, link những loại tiền tệ quốc tế với đồng đôla Mỹ .
Năm 1946, nước Anh yêu cầu kế hoạch bình ổn cho Hy Lạp, gồm có tăng lệch giá từ việc bán hàng cứu trợ, kiểm soát và điều chỉnh một số ít thuế suất đặc biệt quan trọng, cải tổ giải pháp thu thuế và xây dựng một Ủy ban tiền tệ để chịu nghĩa vụ và trách nhiệm những yếu tố về kinh tế tài chính. Vào đầu năm 1947, Ngân sách chi tiêu được bình ổn, niềm tin người tiêu dùng được hồi sinh và thu nhập người dân được nâng cao. Khi đó, Hy Lạp chính thức thoát khỏi siêu lạm phát .

Siêu lạm phát ở Hungary ( 1945 – 1946 )

Tháng 7/1946, lạm phát hàng tháng tại Hungary là 4,19 x 10 ^ 16 % và hàng ngày là 207 %. Khi đó, tờ tiền mệnh giá lớn nhất tại nước này có tới 20 số 0. Tình hình trầm trọng đến nỗi chính phủ nước nhà Hungary phải sử dụng một đơn vị chức năng tiền tệ đặc biệt quan trọng được phong cách thiết kế cho trả thuế và bưu chính. Loại tiền này được kiểm soát và điều chỉnh hằng ngày qua radio. Đồng pengo đã bị sửa chữa thay thế sau đó trong một lần tái định giá tiền, khi đó tổng giá trị của toàn bộ những tờ tiền Hungary đang được lưu thông ở nước này có giá trị chỉ bằng 1/1000 USD .
Chiến tranh chính là nguyên do của thực trạng lạm phát phi mã tại Hungary. Khi cuộc chiến tranh quốc tế lần thứ 2 bùng nổ, nền kinh tế tài chính của Hungary đang rất yếu kém, nước này còn mạnh tay vận dụng những chủ trương bao cấp cho khu vực kinh tế tài chính tư nhân, gây ra thực trạng thâm hụt ngân sách nghiêm trọng. Để cung ứng nhu yếu của ngân sách, thực trạng in tiền diễn ra ồ ạt .
Để xử lý tình hình, cơ quan chính phủ Hungary phải cho sinh ra đơn vị chức năng tiền tệ mới – đồng forint – hoàn toàn có thể quy đổi trực tiếp ra vàng và ra những ngoại tệ khác .

Siêu lạm phát ở Trung Quốc ( 1948 – 1949 )

Tháng 5/1949, tỷ suất lạm phát tháng tại Trung Quốc là 2.178 % và ngày là 11 %. Khi đó, mệnh giá tiền tệ lớn nhất là 6 tỷ Nhân Dân Tệ .
Chính quyền dân tộc bản địa Trung Quốc nắm quyền kiếm soát những ngân hàng nhà nước và không ngừng in tiền để chi trả cho cuộc cuộc chiến tranh với Nhật Bản và nội chiến chống lại lực lượng cộng sản của Mao Trạch Đông .
Để thoát khỏi lạm phát phi mã, Trung Quốc đã phải định giá lại tiền tệ, theo đó 1 đồng Nhân Dân Tệ mới tương tự với 10.000 của đồng Nhân Dân Tệ cũ .

Siêu lạm phát ở Chile ( 1973 – 1975 )

Thời điểm tháng 4/1974, lạm phát năm của Chile là 746,29 % .

Nguyên nhân của tình trạng lạm phát này là việc tổng thống Salvador Allende đã quốc hữu hóa các công ty, mỏ dầu, đất động sản tư nhân nhằm thả nổi nền kinh tế. Việc hạ giá đồng escudos đã khiến nhu cầu đồng đôla tăng cao.

Chile chỉ thoát khỏi thực trạng này khi ông Augusto Pinochet lên nắm quyền. Ông cho bán những công ty quốc doanh và phát hành đồng peso mới .

Siêu lạm phát ở Argentina ( những năm 1980 )

Năm 1989, tỷ suất lạm phát hàng năm của Argentina lên tới 12.000 %. Khi đó, một peso của năm 1992 có giá trị tương tự 100 triệu peso trước năm 1983 .
Nguyên nhân của thực trạng này là cơ quan chính phủ nước này chìm trong những khoản nợ quốc tế khổng lồ và hạ giá tiền tệ để tăng thặng dư thương mại .
Để thoát khỏi thực trạng này, chính phủ nước nhà Argentina đã cố gắng nỗ lực cải tổ nền kinh tế tài chính với những chương trình như Primavera Plan. Tuy nhiên chương trình này đã không đem lại hiệu suất cao. Chỉ đến khi Argentina tiến hành kế hoạch BB với những giải pháp không thay đổi kinh tế tài chính thì tình hình lạm phát tại nước này mới được trấn áp .

Siêu lạm phát ở Bolivia ( 1984 – 1985 )

Thời điểm từ tháng 5 đến tháng 8/1985, lạm phát năm tại Bolivia đã lên tới đỉnh điểm với tỷ suất 60.000 % .
Không giống như hầu hết những trường hợp lạm phát của nước khác trong list này, siêu lạm phát tại Bolivia không bắt nguồn từ cuộc chiến tranh. Tình hình chính trị không ổn định tại Bolivia thời gian đó đã khiến cho công nghiệp của nước này suy sụp và những khoản nợ quốc tế khổng lồ đã buộc chính phủ nước nhà Bolivia liên tục in tiền .
Để chấm hết thực trạng này, chính quyền sở tại tổng thống Victor-Paz Esonoro khi đó đã thực thi nhiều cải cách tiền tệ và tài khóa và chính phủ nước nhà cũng ngừng việc in tiền vô tội vạ. Chính quyền tăng nguồn thu ngân sách bằng cách lan rộng ra cơ sở thu thuế, tăng giá dầu những mẫu sản phẩm khác thuộc khu vực kinh tế tài chính nhà nước .

Siêu lạm phát ở Nicaragua ( 1987 – 1990 )

Vào cuối những năm 1980, đầu những năm 1990, người dân Nicaragua thường nói rằng : họ đang sống trong một quốc gia của những triệu phú. nhà nước đã in những tờ tiền có mệnh giá tới 100 triệu cordobas. Năm 1987, tỷ suất lạm phát của Nicaragua là trên 30.000 % .
Những đại chiến của phe nổi dậy, suy giảm trong xuất khẩu nông nghiệp và cấm vận của Mỹ đã khiến cho tiền tệ của Nicaragua mất giá thảm hại so với đồng đôla Mỹ. nhà nước nước này buộc phải in tiền với mệnh giá ngày một cao hơn .
Khi xích míc vũ trang chấm hết và việc ông Violeta Chamorro thắng cử tổng thống năm 1990 và đưa ra những giải pháp cải tổ kinh tế tài chính, tình hình lạm phát phi mã tại Nicaragua mới được trấn áp .
Tổng thống Chamorro đã có công lôi cuốn góp vốn đầu tư quốc tế và tìm kiếm sự ủng hộ từ phía Mỹ .

Siêu lạm phát ở Nam Tư cũ ( Yugoslavia ) ( 1989 – 1994 )

Năm 1994, tỷ suất lạm phát tháng tại Nam Tư ( cũ ) lên tới đỉnh điểm là 313.000.000 % và lạm phát ngày là 64,6 %. nhà nước nước này đã phải in những tờ dinar với mệnh giá 500 tỷ. Trong hàng loạt thời kỳ lạm phát, ước tính giá thành tăng khoảng chừng 5 triệu tỷ lần .
Nguyên nhân dẫn đến cuộc lạm phát này là những xung đột trong khu vực, khủng hoảng kinh tế, việc in tiền không trấn áp và những chủ trương quản trị kém hiệu suất cao của chính phủ nước nhà Nam Tư. Tình hình lạm phát trở nên tồi tệ hơn khi Liên hợp quốc vận dụng những giải pháp trừng phát với nước này khiến cho sản lượng sản xuất của nước này sụt giảm nghiêm trọng .
Để trấn áp lạm phát, năm 1994, cơ quan chính phủ Nam Tư đã phát hành đồng dinar mới với tỷ suất 1,3 triệu dinar cũ : 1 dinar mới .

Siêu lạm phát ở Peru ( 1990 )

• Thời gian: Tháng 7/1990 – Tháng 8/1990
• Tỷ lệ lạm phát hàng ngày: 5% Giá cả tăng gấp đôi trong mỗi: 13 ngày 2 giờ

Peru đã có thời hạn dài chiến đấu với lạm phát trong suốt nửa sau của thế kỷ 20. Những năm đầu 1980, Tổng thống Fernando Belaunde Terry buộc phải triển khai thắt lưng buộc bụng theo nhu yếu của IMF và đó là nguyên do chính dẫn đến lạm phát. Tuy nhiên, trên thực tiễn, Peru đã không tuân thủ những giải pháp này .
Sau đó, Alan Garcia được chọn là người sửa chữa thay thế vào năm 1985 với hàng loạt những giải pháp cải cách kinh tế tài chính. Tuy nhiên, những giải pháp này chỉ làm nền kinh tế tài chính suy yếu thêm và Peru bị loại khỏi thị trường vốn quốc tế. Tính trạng này lê dài nhiều năm khiến Peru lâm vào cuộc siêu lạm phát .

Siêu lạm phát ở Zimbabwe ( 2000 – 2009 )

Trong quá trình này, lạm phát tại Zimbabwe có lúc lên tới đỉnh điểm với tỷ suất 516 x 10 ^ 18 %. Có thời gian ngân hàng nhà nước TW nước này phải in những tờ đôla Zimbabwean 100.000 tỷ để người tiêu dùng không phải mang theo cả bao tải tiền mặt khi đi shopping .
Tình trạng lạm phát phi mã nằm ngoài trấn áp này của Zimbabwe là do những chủ trương của tổng thống Mugabe trong tiêu tốn ngân sách chính phủ nước nhà và do sự quản trị yếu kém của cơ quan chính phủ Zimbabwe. Nhưng ông Mugabe lại đổ lỗi những giải pháp trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu ( EU ). Ông cho rằng chính điều này đã gây ra tình hình kinh tế tài chính hỗn loạn tại Zimbabwe .
Năm 2009, cơ quan chính phủ nước này đã từ bỏ đồng đôla Zimbabwe và được cho phép sử dụng đồng rand của Nam Phi và đồng đôla Mỹ .

Tổng kết

In tiền để Giao hàng cuộc chiến tranh, thâm hụt ngân sách nặng nề, chủ trương vay nợ sai lầm đáng tiếc … là những nguyên do dẫn tới những cuộc siêu lạm phát tồi tệ nhất lịch sử dân tộc .

Mới đây, 2 nhà kinh tế học Steve Hanke và Nicholas Krus vừa đưa ra những dữ liệu thống kê mới nhất về 56 vụ siêu lạm phát đã xảy ra trong lịch sử. Khi siêu lạm phát xảy ra, niềm tin vào đồng tiền pháp định của 1 quốc gia cũng như khả năng tín dụng của đồng tiền ấy biến mất hoàn toàn.

Thông thường, siêu lạm phát là xu hướng hay xảy ra ở các nước đang phát triển, điển hình như các nước Mỹ Latinh trong khủng hoảng nợ phá hủy khu vực này trong những năm 1980. Tuy nhiên, thậm chí một vài nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay – như Trung Quốc, Đức và Pháp – cũng đã từng trải qua những vụ siêu lạm phát tồi tệ.

Bên trên là bài viết tổng hợp về siêu lạm phát, nguyên nhân, hậu quả và lịch sử một số nước đã từng trải qua tình trạng siêu lạm phát tồi tệ này.

4.9 / 5 – ( 8 bầu chọn )

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường