Phòng, chống tác hại của rượu bia: Chúng ta cần một văn bản pháp lý đủ mạnh!
“ Tôi xin san sẻ kinh nghiệm tay nghề của nước Nga : trước đây chuyện say rượu có thời gian được nhìn nhận là vấn nạn ở vương quốc này. Những thập kỷ tiên phong của thế kỷ 21, lượng rượu người Nga uống tới 18 lít / người / năm, gấp 3 mức trung bình của quốc tế, tuổi thọ trung bình của người Nga chỉ trung bình 60 tuổi. Đến năm 2018, họ giảm xuống còn hơn 10 lít / người / năm và phấn đấu đến năm 2025 giảm tiếp còn 8,5 lít, tương tự Nước Ta giờ đây. Gánh nặng bệnh tật ở nước Nga do rượu bia chiếm tỉ lệ cao hơn, nặng hơn, rất nhiều người Nga bị loạn thần do rượu bia. Tổng thống Putin coi rượu là thứ gây biến đổi gen, làm thoái hóa giống nòi ” – bà Hạnh nói .
Tuy nhiên ở Nước Ta, theo dự báo của Thương Hội Rượu bia và nước giải khát, người Việt sẽ uống tăng lên hơn 9 lít vào năm 2025 và hơn 10 lít vào năm 2030. Nếu không có giải pháp trấn áp đủ mạnh, mức tiêu thụ trung bình rượu nguyên chất trên người lớn trưởng thành vẫn liên tục tăng .
 |
| Bà Vũ Thị Minh Hạnh. Ảnh: Xuân Long |
Sự gia tăng tiêu thụ rượu bia ở Việt Nam có phải do quy định hay hoạt động phòng chống chưa đủ mạnh?
– Khi nền kinh tế tài chính khởi sắc, mức sống của người dân nâng lên, thói quen tiêu dùng cũng đổi khác. Người ta sử dụng nhiều bia rượu hơn do lễ lạt, sự kiện, hiếu hỉ, thời cơ tiếp xúc làm ăn tăng. Nhiều người Việt coi việc dùng chén rượu cốc bia làm quen, rồi kết chặt tình thân là chuyện đương nhiên .
Trong khi đó, chủ trương là do thực tiễn phát sinh, yếu tố gì yên cầu thì chủ trương phải theo để kiểm soát và điều chỉnh. Các vương quốc khác đã kiểm soát và điều chỉnh từ lâu, cách nay vài thập kỷ, như Thụy Điển kiểm soát và điều chỉnh tương đối ngặt nghèo từ tận những năm 1950. Các nước trấn áp nồng độ cồn trong đồ uống từ 0,5 độ. Riêng Nước Ta, trong nhiều năm liền, Luật quảng cáo mới trấn áp rượu trên 15 độ. Giờ chúng ta mới đang từng bước triển khai xong, đưa những đồ uống có cồn khác vào trấn áp, nhưng trấn áp được ở mức độ nào còn phụ thuộc vào vào những pháp luật sắp tới có đủ mạnh hay không .
Sử dụng rượu bia tăng lên thì hệ lụy đối với xã hội, gia đình cũng tăng. Theo bà, hệ lụy nào đang ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống?
– Hệ lụy trước mắt là những yếu tố cấp tính tới sức khỏe thể chất, còn những yếu tố mãn tính với sức khỏe thể chất thì không nhìn thấy hết. Tuy nhiên, nhiều bệnh mãn tính và không lây nhiễm như bệnh tim mạch, huyết áp, đột quỵ là do rượu bia, nặng nề hơn là những bệnh ung thư. Có 7 loại ung thư mà rượu bia là nguyên do trực tiếp và khoảng chừng 30 loại ung thư mà rượu bia là nguyên do gián tiếp. Những cái đó rất khó nhìn thấy. Rất ít người khi đang uống rượu bia mà chắp nối xem bao nhiêu năm sau bị ung thư, hoặc đang bệnh tim, huyết áp mà nghĩ về hành vi sử dụng rượu bia ? Gần như mọi người chỉ chăm sóc đến những yếu tố trước mắt, như ngộ độc cấp tính hoặc bộc lộ cấp tính về sức khỏe thể chất .
Nhưng đó là hệ quả cần chăm sóc, nếu không chất lượng đời sống của mỗi người sẽ xấu đi. Có thể sống thọ nhưng là thọ không khỏe mạnh, thọ trong tàn tật. Đó là gánh nặng với mạng lưới hệ thống y tế khi dân số tăng, bệnh tật tăng do rượu bia …
Một yếu tố nữa là trật tự bảo đảm an toàn xã hội, tai nạn thương tâm giao thông vận tải. Liên tiếp gần đây có nhiều trường hợp lái xe sử dụng rượu bia gây tai nạn đáng tiếc, có vụ làm nhiều người chết. Mất người là đau xót trước mắt, sau này có bao nhiêu đứa trẻ trong những mái ấm gia đình có bố hoặc mẹ chết, ai sẽ chăm sóc ý thức, giúp những cháu bị mồ côi này ? Và một hệ lụy nghiêm trọng khác là trẻ nhỏ bị người lớn say rượu bia xâm hại tình dục. Nhiều trường hợp uống rượu bia mất năng lực trấn áp hành vi, không biết mình làm gì, nói gì …
Với những người trẻ đang “hết mình” với rượu bia, theo bà, 5 năm, 10 năm nữa họ sẽ ra sao?
– 5, 10 hay 15 năm sẽ ra sao phụ thuộc cách uống rượu bia của mỗi người, lượng rượu bia uống mỗi ngày, loại rượu bia uống vào. Các ảnh hưởng tác động, hệ quả còn nhờ vào đặc thù về mặt chủng tộc và sinh học …
Tôi chỉ hoàn toàn có thể đưa ra nguyên tắc chung : một lá gan khỏe mạnh của con người, trong vòng 14 tiếng chỉ phân phối được một loại men để hóa giải được chất độc do rượu gây ra, đó là chất aldehyde. Chất này vô cùng độc, khi nó vào khung hình, như một phản ứng tự nhiên, gan phải sản xuất ra một loại men để hóa giải chất đó. Nếu bạn dung nạp quá hai đơn vị chức năng rượu, lá gan sẽ trọn vẹn bất lực, nếu lá gan bị viêm, xơ, viêm gan B thì năng lượng giải quyết và xử lý còn kém hơn .
Như vậy, một lá gan khỏe mạnh của người trẻ tuổi, trung niên cũng chỉ chịu nổi dưới 2 ly rượu vang 100 ml và dưới 1,5 lon bia / ngày, uống hơn là có yếu tố, là rình rập đe dọa đến sức khỏe thể chất. Hậu quả lê dài đến khi nào phụ thuộc vào vào năng lượng chuyển hóa của từng khung hình, nhưng uống rượu bia quá mức thì sẽ tiểu đường, có yếu tố huyết áp vì gan ưu tiên giải độc aldehyde trước, những tiến trình chuyển hóa khác sẽ tạm dừng, mỡ, đường sẽ dư thừa. Aldehyde không được hóa giải kịp thời sẽ kết tủa, bám trên những tế bào của khung hình, bộ phận tiêu hóa chịu nặng nhất : họng, thực quản, dạ dày, gây viêm nhiễm, xơ hóa tế bào .
Quá trình đó làm Open tế bào lạ, đấy chính là nguyên do gây ung thư. Phần lớn những người uống rượu nhiều bị loạn thần, xơ gan, dạ dày, tiểu đường, tim mạch rồi ung thư. “ Thâm niên ” rượu bia càng cao thì tương lai sẽ là những bệnh không lây nhiễm, ung thư. Chưa kể vị thế, uy tín trong mái ấm gia đình bị giảm sút .
* Bà hi vọng gì về những quy định, luật sắp tới có thể kiềm chế sự gia tăng tiêu thụ rượu bia trong cộng đồng?
– Một văn bản pháp lý sinh ra luôn được đảm nhiệm với nhiều tâm trạng, tâm thế khác nhau. Trách nhiệm của tôi là cung ứng những vật chứng về tác hại của rượu bia, nhất là với những yếu tố sức khỏe thể chất. Chính sách khi sinh ra hoàn toàn có thể chưa ngặt nghèo, nhưng thà làm một điều gì đó còn hơn không làm gì. Trong quy trình làm, nếu tuyên truyền, hoạt động tốt thì sẽ có thêm chủ trương tương thích .
Những vấn đề về tác hại rượu bia gần đây sẽ phân phối thêm nhiều thông tin, vật chứng để những nhóm chưa đồng thuận đổi khác cách nhìn, tăng thêm đồng thuận. Tôi tin là Nước Ta tuy đi sau so với những nước nhưng không hề đi chậm, càng không hề thụt lùi. Phải lấy bài học kinh nghiệm của những nước để rút ngắn quãng đường cần đi, để tác hại rượu bia giảm nhanh hơn trong trong thực tiễn .
 |
Từ kinh nghiệm nghiêm ngặt của các nước để hạn chế sự tiếp cận dễ dàng với rượu bia, như Thái Lan hay Singapore, bà thấy Việt Nam nên làm gì?
– Ở xứ sở của những nụ cười thân thiện, rượu bia bán theo giờ và cấm bán ở một số ít khu vực, họ mạnh hơn chúng ta là do họ có “ quỹ nâng cao sức khỏe thể chất ”. Trong đó họ trích thuế phụ thu từ mẫu sản phẩm rượu bia thành một nguồn độc lập, những hoạt động giải trí can thiệp tương quan đến tác hại của rượu bia được dùng quỹ đó. Tôi đã đến hội đồng dân cư, người ta hỗ trợ vốn cho những hoạt động giải trí thể thao, văn hóa truyền thống, văn nghệ để biến hóa sở trường thích nghi cho những người sử dụng rượu bia .
Ở Mỹ quy định 21 tuổi mới được đi mua rượu. Nhưng ở Việt Nam, khi đưa ra xin ý kiến về độ tuổi được mua rượu bia, lại có ý kiến phản ứng dữ dội: “Bố sai con đi không được à?!”. Nói thật, nhận thức của nhiều người là chưa đầy đủ. Việt Nam nên quy định 18 tuổi trở lên thì mới được mua rượu bia. Ít nhất quy định đó cũng mang tính cảnh tỉnh đối với cộng đồng, để biết dưới 18 tuổi mà tiếp cận rượu bia thì rất có hại. Chúng ta làm dần từng bước, cái gì mới thì cũng khó, nhưng nếu ta đồng lòng, có chế tài đủ mạnh thì sẽ làm được. Ta cũng nên quy định giờ được bán, địa điểm được bán, các nước đã làm rất chặt điều đó.
Trong việc xử phạt lái xe, người tham gia giao thông vận tải vi phạm nồng độ cồn trong khí thở, trong máu, những nước đều phạt tiền nặng, tước bằng lái xe có thời hạn hoặc vĩnh viễn, thậm chí còn phạt tù .
Mỗi lần Open một vấn đề tai nạn đáng tiếc hoặc tội ác nghiêm trọng do rượu bia gây ra, chúng ta lại nhận ra thêm những tác hại, thấy rõ càng ngày có nhiều thông tin gây bất an tâm lý hội đồng, trong thiên nhiên và môi trường sống mà lẽ ra người dân có quyền được bảo vệ bảo đảm an toàn. Và một khi chưa biết, chưa thấy hết, tốt nhất là phải dự trữ, càng chậm thì thiệt hại càng lớn. Một người say xỉn hoàn toàn có thể gây ra nhiều vấn đề cùng lúc, như vụ người lái xe gây tai nạn đáng tiếc làm chết chị công nhân môi trường tự nhiên ở đường Láng ( Thành Phố Hà Nội ). Cũng chính người này đã gây tai nạn đáng tiếc, làm một số ít người khác bị thương ở đoạn đường trước đó .
Những chính sách để giảm tác hại rượu bia trong những năm qua đã mang lại hiệu quả ra sao?
– Chúng ta chưa có nhìn nhận khá đầy đủ. Hiện nay ban soạn thảo dự thảo Luật phòng, chống tác hại của rượu bia mới phân phối tài liệu, nghiên cứu và phân tích những nước lao lý thế nào, ở Nước Ta có khoảng trống thế nào … Ta hoàn toàn có thể liên kết những khoảng chừng trống đó bằng những hiện tượng kỳ lạ, từ những kênh thông tin khác, chứ hiện chưa có pháp luật, chưa có chỉ số tương quan đến rượu bia để giám sát, update thường kỳ. Làm được việc đó thì ta sẽ có mạng lưới hệ thống tài liệu vương quốc rất thiết yếu .
Nước Ta có nhiều văn bản về phòng, chống tác hại của rượu bia, dưới luật có nghị quyết, nghị định, quyết định hành động của Thủ tướng, văn bản của địa phương nhưng đang tản mạn. Chúng ta cần một văn bản pháp lý đủ mạnh, đó là luật. Khi đó sẽ quy tụ những ngành, những cơ quan quản trị nhà nước đi theo chủ trương xuyên suốt về những giải pháp giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại mà luật xu thế. Các ngành tương quan cùng hướng theo luật để triển khai .
Nếu coi đây là một “cuộc chiến” giữa những người đang quan tâm đến việc phòng, chống tác hại của rượu bia với những hãng sản xuất rượu bia, liệu có cân sức không, thưa bà?
– Cái này rất khó so sánh. Nhưng tôi có niềm tin rằng quốc gia luôn hướng đến tiềm năng dân giàu, nước mạnh, xã hội công minh văn minh. Và những người tiếp thị quảng cáo khuynh hướng dư luận xã hội như những bạn tới những người tham vấn chủ trương như tôi cùng lấy đó làm tôn chỉ, mục tiêu để hướng tới để cùng chạy về một cái đích vì sức khỏe thể chất hội đồng .
Bà có đặt mục tiêu sau khi có luật sẽ giảm được bao nhiêu rượu bia tiêu thụ hay không?
– Điều này rất khó, vì không tiên lượng được. Bởi một luật đạo phát huy được phụ thuộc vào ba yếu tố : Thứ nhất, những pháp luật trong luật phải đủ mạnh ; Thứ hai, những cam kết trong tiến hành triển khai không chỉ cho cơ quan quản trị nhà nước mà còn cho những ngành, hội đồng, người dân. Thứ ba, là giám sát, chế tài giải quyết và xử lý. Không giám sát, giải quyết và xử lý nghiêm minh, người ta sẽ lờn .
■
|
Dự luật ngày càng “yếu đi” Sau 14 năm từ ý tưởng sáng tạo đến thiết kế xây dựng dự thảo, Luật phòng, chống tác hại của rượu bia được trình Quốc hội xem xét. Theo một thành viên ban soạn thảo, đây là bộ luật mất nhiều thời hạn chuẩn bị sẵn sàng, gây nhiều tranh cãi trong suốt quy trình soạn thảo, từ tên đến những lao lý … Ông Quang cũng cho rằng những ý kiến muốn phạt nặng người lái xe uống rượu bia là cần thiết, nhưng mới chỉ là “chữa triệu chứng” mà chưa chữa căn nguyên, đó là hạn chế tính sẵn có của rượu bia. Chưa kể giá rượu bia tại Việt Nam ở mức thấp trong khu vực. Tình trạng thanh thiếu niên tiếp cận rượu bia vì thế đã tăng lên qua hai cuộc điều tra gần đây.L.ANH |
|
Theo bà Lê Thị Thu – giám đốc Tổ chức Healthbridge, Canada tại Việt Nam, có khảo sát cho thấy gần 50% số người đã uống rượu bia lại tiếp tục tham gia giao thông, nhưng “số xử phạt được còn rất nhỏ, và chỉ mới xử phạt được những người vi phạm gây hậu quả, những người vi phạm chưa gây hậu quả cũng cần phải bị xử phạt”. Hiện Luật quảng cáo chỉ cấm quảng cáo rượu từ 15 độ cồn trở lên, trong khi vẫn quy định quản lý quảng cáo bia như quản lý các đồ uống khác, bất chấp thực tế là bia và rượu có tác hại như nhau khi quy ra nồng độ cồn nguyên chất. Những người soạn dự thảo Luật phòng, chống tác hại rượu bia đã đề xuất cấm quảng cáo bia, thay vì chỉ cấm quảng cáo rượu như hiện nay, thậm chí đề xuất cấm khuyến mãi rượu bia trực tiếp cho người tiêu dùng; cấm dùng rượu bia làm giải thưởng cho các cuộc thi; cấm cung cấp rượu bia miễn phí. Đồng thời, với loại rượu bia dưới 15 độ cũng phải cấm quảng cáo trên phương tiện giao thông, phương tiện quảng cáo ngoài trời, kênh truyền hình, phim… có đối tượng người xem là trẻ em. Và cấm quảng cáo bia trên mạng xã hội. Nhưng họ đang rất vất vả để giữ được những đề nghị này trong dự luật. |
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Đời Sống
