đất mặn ven biển

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.41 MB, 28 trang )

CHUYÊN ĐỀ:
ĐẤT MẶN VEN BIỂN
GVHD: Th.S. Nguyễn Trường Ngân
SVTH:

Nguyễn Thành An
Nguyễn Văn Thọ
Nguyễn Hùng Cường
Tống Duy Phong
Trần Thị Tú Anh
Nguyễn Ngọc Duy

NỘI DUNG THỰC HIỆN

I.

Khái niệm

II.

Nguồn gốc

III.

Phân loại, phân bố

IV.

Đặc điểm chính

V.

Hiện trạng khai thác và tiềm năng sử dụng

VI.

Những vấn đề phát sinh

VII. Đề xuất giải pháp

I. Khái niệm

Đất mặn ven biển là một bộ phận của đất mặn. Nó chứa nhiều muối hòa tan (1- 1,5% hoặc hơn) như là: NaCl,
Na2SO4, CaCl2, CaSO4, MgCl2, NaHCO3…được hình thành ven biển, chịu ảnh hưởng trực tiếp của nước biển
tràn vào hoặc gián tiếp do nước mạch mặn từ biển ngấm vào, lúc nước biển rút đi thì đất vẫn còn mặn

II.Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thành
Điều kiện tự nhiên

Đất mặn là nhóm đất phù sa ven biển được hình thành do trầm tích sông và biển,
chịu ảnh hưởng trực tiếp của nước mặn ven biển theo thủy triều tràn vào hoặc gián
tiếp do nước mạch mặn từ nước biển ngấm vào.
=> Do quá trình hóa mặn ở các vùng đất ven biển do tác động của nước biển.

II.Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thành

II.Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thành
Con người
Chuyển đổi cơ cấu canh tác: chuyển trồng lúa sang nuôi tôm.

Phát triển nhiều kênh rạch làm giảm lưu lượng chảy của sông vào mùa khô làm
cho nước biển lấn sâu.

Chặt phá rừng ngập mặn ven biển
• Bón phân

II.Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thành

III. Phân bố, phân loại
Đất mặn ven biển:




Chiếm khoảng 1 triệu ha và khoảng 3% diện tích đất tự nhiên của cả nước.



Ở các tỉnh ven biển vùng đồng bằng Bắc Bộ như Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam
Định, Ning Bình và Thanh Hóa.

Phân bố chủ yếu ở các tỉnh vùng đồng bằng Nam Bộ như Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang,
Trà Vinh, Bến Tre.

III. Phân loại, phân bố
Theo phân loại của FAO-UNESCO người ta dựa vào độ dẫn điện của dung dich đất và tỷ lệ muối tan
(%). Dưới đây là cách phân loại đất mặn theo FAO-UNESCO ở Việt Nam.

Đất mặn sú vẹt đước (Mn)

Đất mặn nhiều

Đất mặn trung bình và ít

Gleyi Salic Fluvisols (FLsg)

Hapli Salic Fluvisols ( FLsh).

Molli Salic Fluvisols (FLsm)

IV. Đặc điểm chính


Thành phần cơ giới nặng.Tỉ lệ sét từ 50% – 60%. Đất chặt thấm nước kém
 

+Khi bị ướt, đất dẻo, dính.

+ Khi bị khô, đất co lại, nứt nẻ, rắn chắc, khó làm đất

Chứa nhiều muối tan NaCl,

nên áp suất thẩm thấu của dung dịch đất lớn, làm ảnh
hưởng đến quá trình hút nước và chất dinh dưỡng của cây trồng .

Đất có phản ứng trung tính hoặc hơi kiềm.
Hoạt động của vi sinh vật rất yếu

IV. Đặc điểm chính

IV. Đặc điểm chính


 Đất mặn sú vẹt đước (Mn) Gleyi Salic Fluvisols:
 

Tập trung ở ven biển Đồng Bằng Nam Bộ, Cà Mau, Bến Tre (105.38ha), chịu ảnh hưởng trực tiếp của
thủy triều dâng.



Ở tầng mặt lượng hữu cơ khá, đạm trên trung bình đến khá, lần trung bình giàu cali, tỷ lệ thường
bé hơn 1, thành phần cơ giới trung bình ở phía bắc, nặng ở phía nam.





Ở dạng bùn lõng, lầy (hoặc cát rất mặn), pH trung tính đến kiềm, hàm lượng mùn cao.
-Quần hợp của rừng sú, vẹt, đước phát triển mạnh.

Glay mạnh.

 Phẩu diện VN37.
 Địa điểm: Rừng đước Ông Nguyễn Văn Đậm,  Ấp 6, Xã Thạnh Phước, Huyện Bình Đại, Tỉnh Bến Tre
 Ngày lấy mẫu: 21- 07 – 1998

IV. Đặc điểm chính



Đất mặn nhiều: Hapli Salic Fluvisols

Phân bố ở: Nam Định, Ninh Bình..Đồng bằng Nam Bộ: Tiền Giang Trà Vinh, Cà Mau (133.288ha)



Ðất mặn nhiều thường có tổng số muối tan > 1%, trong đó lượng Cl- > 0,25% và độ dẫn điện EC
thường lớn hơn 4 dS/cm ở 25oC.



Mức độ dinh dưỡng từ mức trung bình đến khá,



pHKCl: 4.5- 7.5



Ðất mặn ở Nam Bộ thường có thành phần cơ giới nặng từ sét đến limon hay thịt pha sét. Ðất mặn ở
miền Bắc thường có thành phần cơ giới trung bình, ở độ sâu 50- 80 cm thường gặp lớp cát xám
xanh và có xác vỏ sò, ốc biển.

 Địa điểm: Ruộng Ông Trần Quang Hồng, Ấp Đầu Lộ, Xã Hiệp Thành, Thị xã Bạc Liêu, Tỉnh
Bạc Liêu

 Ngày lấy mẫu: 20 – 12 – 1997 (VN37)

IV. Đặc điểm chính



Đất mặn trung bình và ít: Molli Salic Fluvisols

phân  bố ở ĐB Sông Cứu Long..(732.584 ha).

(FLsm)



Mức độ < 0,25% và EC < 4 mS/cm. Ðất có phản ứng trung tính ít chua : 6- 8, càng xuống sâu
pH càng có chiều hướng tăng do nồng độ muối cao hơn, tỷ lệ < 1.  Hàm lượng mùn, đạm trung bình (N%: 0,09- 0,18%), lân tổng số ở mức trung bình đến nghèo (P2O5%: 0,05- 0,17%) và kali trung bình đến giàu (K2O%: 1,5- 2,5%).  Phẩu diện VN01.
 Địa điểm: Đội 9, Nông trường Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định
 Ngày lấy mẫu: 20-10-1992

V. Hiện trạng khai thác và tiềm năng sử dụng

Trồng các giống lúa chịu mặn
Trồng cói
Nuôi trồng thủy sản
Vùng đất mặn ngoài đê có thể trồng rừng để giữ đất và bảo vệ môi trường
Mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản.
Sản xuất bị ảnh hưởng: đất và nước bị nhiễm mặn khiến người dân gặp khó khăn trong việc
thiếu nước sinh hoạt, nước tưới tiêu và đất canh tác

Đất này phù hợp với duy trì và phát triển cây rừng ngập mặn, nhằm giữ bờ lấn biển, bảo vệ
môi trường cảnh quan, phục vụ phát triển du lịch sinh thái và nuôi dưỡng hệ sinh thái.

VI.Những vấn đề phát sinh

 Muối trong đất không những làm giảm năng suất của hầu hết các loại thực vật mà còn làm xấu đi
các tính chất lý, hóa học của đất làm ảnh hưởng tiêu cực đến cân bằng sinh thái trong vùng như:








Xói mòn đất do nước và gió, do đất có tính phân tán cao.
Tính thấm nước của đất thấp làm tăng lượng dòng chảy mạnh.
Khả năng bổ sung nguồn nước ngầm thấp.
Làm thay đổi các dạng sinh vật biển sang sinh vật vùng nước lợ.
Gây hạn sinh lý
Năng suất cây trồng thấp

VI.Những vấn đề phát sinh



Mất cân bằng sinh thái do sự thay đổi lớp phủ thực vật từ loại thực vật cao trung bình đến các loại
thực vật ưa mặn từ các cây lấy gỗ đến cây bụi.



Sức khỏe con người bị ảnh hưởng do tác dụng động độc hại của các nguyên tố như F, B và Se
nhiều muỗi và các bệnh khác.




Lợi nhuận kinh tế thấp do chi phí trồng trọt cao năng suất giãm, chất lượng sản phẩm không tốt.



Kìm hãm sự sinh trưởng của cây.

Chi phí bảo dưỡng cao do bị ăn mòn bởi tác dụng của muối nên tuổi thọ của các công trình, máy
móc… bị rút ngắn.

VI.Những vấn đề phát sinh

Ảnh hưởng của độ mặn đến sự phát triển của cây.
( độ dẫn điện ECe của đất trên 8 dsm

-1

 được coi là đất mặn)

VII. Đề xuất giải pháp

Nông nghiệp

Cơ học

Biện pháp

Bón phân xanh,
hữu cơ

Sinh học
Bón vôi

VII. Đề xuất giải pháp
Cải tạo đất mặn thành đất thích hợp cho sản xuất nông nghiệp bằng việc loại bỏ các muối tan ở vùng rễ
cây, cắt bỏ nguồn muối để tránh cho đất bị tái mặn

o
o
o

Biện pháp cơ học: cạo muối.
Xối nước.
Biện pháp thủy lợi:

+ Tháo nước rửa mặn
+ Đắp đê ngăn nước biển, xây dựng hệ thống kênh mương tưới tiêu hợp lý
+ Cày sâu, nhưng không lật, xới xáo nhiều lần để cát đứt mạch mao dẫn sẽ hạn chế được nước ngầm
bốc hơi, mang muối đi theo từ dưới lên bề mặt ruộng gây mặn.

VII. Đề xuất giải pháp

 Biện pháp nông nghiệp: trên các vùng đất mặn sát biển nhất thì nuôi trồng thủy sản, tiếp
theo là trồng cói, và các loại cây chịu mặn, trong cùng là trồng lúa.

 Biện pháp sinh học: chọn và lai tạo cái loại cây trồng chịu mặn, điều tra, nghiên cứu và để
xuất các hệ thống cây trồng vậy nuôi thích hợp trên các vùng đất mặn.

 Biện pháp bón vôi: Khi bón vôi vào đất tức đã cho Ca+ vào
đất tạo thuận lợi cho rửa mặn.

giải phóng Na+ ra khỏi keo

VII. Đề xuất giải pháp

Biện pháp bón vôi được thực hiện theo cơ chế:

Bón phân xanh, phân hữu cơ (Có tác dụng làm tăng lượng
mùn cho đất,giúp vi sinh vật phát triển,giúp đất tơi
xốp,giảm tỉ lệ sét,tăng tỉ lệ hạt limon,hạt keo).

V.Hiện trạng khai thác và tiềm năng sử dụngVI. Những yếu tố phát sinhVII. Đề xuất giải phápI. Khái niệmĐất mặn ven biển là một bộ phận của đất mặn. Nó chứa nhiều muối hòa tan ( 1 – 1,5 % hoặc hơn ) như thể : NaCl, Na2SO4, CaCl2, CaSO4, MgCl2, NaHCO3 … được hình thành ven biển, chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp của nước biểntràn vào hoặc gián tiếp do nước mạch mặn từ biển ngấm vào, lúc nước biển rút đi thì đất vẫn còn mặnII. Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thànhĐiều kiện tự nhiênĐất mặn là nhóm đất phù sa ven biển được hình thành do trầm tích sông và biển, chịu tác động ảnh hưởng trực tiếp của nước mặn ven biển theo thủy triều tràn vào hoặc giántiếp do nước mạch mặn từ nước biển ngấm vào. => Do quy trình hóa mặn ở những vùng đất ven biển do tác động ảnh hưởng của nước biển. II.Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thànhII. Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thànhCon người  Chuyển đổi cơ cấu tổ chức canh tác : chuyển trồng lúa sang nuôi tôm.  Phát triển nhiều kênh rạch làm giảm lưu lượng chảy của sông vào mùa khô làmcho nước biển lấn sâu.  Chặt phá rừng ngập mặn ven biển • Bón phânII. Nguyên nhân – Nguồn gốc hình thànhIII. Phân bố, phân loạiĐất mặn ven biển : Chiếm khoảng chừng 1 triệu ha và khoảng chừng 3 % diện tích quy hoạnh đất tự nhiên của cả nước. Ở những tỉnh ven biển vùng đồng bằng Bắc Bộ như Quảng Ninh, Hải Phòng Đất Cảng, Tỉnh Thái Bình, NamĐịnh, Ning Bình và Thanh Hóa. Phân bố hầu hết ở những tỉnh vùng đồng bằng Nam Bộ như Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, Trà Vinh, Bến Tre. III. Phân loại, phân bốTheo phân loại của FAO-UNESCO người ta dựa vào độ dẫn điện của dung dich đất và tỷ suất muối tan ( % ). Dưới đây là cách phân loại đất mặn theo FAO-UNESCO ở Việt Nam. Đất mặn sú vẹt đước ( Mn ) Đất mặn nhiềuĐất mặn trung bình và ítGleyi Salic Fluvisols ( FLsg ) Hapli Salic Fluvisols ( FLsh ). Molli Salic Fluvisols ( FLsm ) IV. Đặc điểm chính  Thành phần cơ giới nặng. Tỉ lệ sét từ 50 % – 60 %. Đất chặt thấm nước kém + Khi bị ướt, đất dẻo, dính. + Khi bị khô, đất co lại, nứt nẻ, rắn chắc, khó làm đất  Chứa nhiều muối tan NaCl, nên áp suất thẩm thấu của dung dịch đất lớn, làm ảnhhưởng đến quy trình hút nước và chất dinh dưỡng của cây xanh.  Đất có phản ứng trung tính hoặc hơi kiềm.  Hoạt động của vi sinh vật rất yếuIV. Đặc điểm chínhIV. Đặc điểm chính  Đất mặn sú vẹt đước ( Mn ) Gleyi Salic Fluvisols : Tập trung ở ven biển Đồng Bằng Nam Bộ, Cà Mau, Bến Tre ( 105.38 ha ), chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp củathủy triều dâng. Ở tầng mặt lượng hữu cơ khá, đạm trên trung bình đến khá, lần trung bình giàu cali, tỷ suất thườngbé hơn 1, thành phần cơ giới trung bình ở phía bắc, nặng ở phía nam. Ở dạng bùn lõng, lầy ( hoặc cát rất mặn ), pH trung tính đến kiềm, hàm lượng mùn cao. – Quần hợp của rừng sú, vẹt, đước tăng trưởng mạnh. Glay mạnh.  Phẩu diện VN37.  Địa điểm : Rừng đước Ông Nguyễn Văn Đậm, Ấp 6, Xã Thạnh Phước, Huyện Bình Đại, Tỉnh Bến Tre  Ngày lấy mẫu : 21 – 07 – 1998IV. Đặc điểm chínhĐất mặn nhiều : Hapli Salic FluvisolsPhân bố ở : Tỉnh Nam Định, Tỉnh Ninh Bình .. Đồng bằng Nam Bộ : Tiền Giang Trà Vinh, Cà Mau ( 133.288 ha ) Ðất mặn nhiều thường có tổng số muối tan > 1 %, trong đó lượng Cl – > 0,25 % và độ dẫn điện ECthường lớn hơn 4 dS / cm ở 25 oC. Mức độ dinh dưỡng từ mức trung bình đến khá, pHKCl : 4.5 – 7.5 Ðất mặn ở Nam Bộ thường có thành phần cơ giới nặng từ sét đến limon hay thịt pha sét. Ðất mặn ởmiền Bắc thường có thành phần cơ giới trung bình, ở độ sâu 50 – 80 cm thường gặp lớp cát xámxanh và có xác vỏ sò, ốc biển.  Địa điểm : Ruộng Ông Trần Quang Hồng, Ấp Đầu Lộ, Xã Hiệp Thành, Thị xã Bạc Liêu, TỉnhBạc Liêu  Ngày lấy mẫu : 20 – 12 – 1997 ( VN37 ) IV. Đặc điểm chínhĐất mặn trung bình và ít : Molli Salic Fluvisolsphân bố ở ĐB Sông Cứu Long .. ( 732.584 ha ). ( FLsm ) Mức độ < 0,25 % và EC < 4 mS / cm. Ðất có phản ứng trung tính ít chua : 6 - 8, càng xuống sâupH càng có khunh hướng tăng do nồng độ muối cao hơn, tỷ suất < 1. Hàm lượng mùn, đạm trung bình ( N % : 0,09 - 0,18 % ), lân tổng số ở mức trung bình đến nghèo ( P2O5 % : 0,05 - 0,17 % ) và kali trung bình đến giàu ( K2O % : 1,5 - 2,5 % ). Phẩu diện VN01.  Địa điểm : Đội 9, Nông trường Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định  Ngày lấy mẫu : 20-10-1992 V. Hiện trạng khai thác và tiềm năng sử dụng  Trồng những giống lúa chịu mặn  Trồng cói  Nuôi trồng thủy hải sản  Vùng đất mặn ngoài đê hoàn toàn có thể trồng rừng để giữ đất và bảo vệ môi trường tự nhiên  Mở rộng diện tích quy hoạnh nuôi trồng thủy hải sản.  Sản xuất bị tác động ảnh hưởng : đất và nước bị nhiễm mặn khiến người dân gặp khó khăn vất vả trong việcthiếu nước hoạt động và sinh hoạt, nước tưới tiêu và đất canh tác  Đất này tương thích với duy trì và tăng trưởng cây rừng ngập mặn, nhằm mục đích giữ bờ lấn biển, bảo vệmôi trường cảnh sắc, ship hàng tăng trưởng du lịch sinh thái xanh và nuôi dưỡng hệ sinh thái. VI.Những yếu tố phát sinh  Muối trong đất không những làm giảm hiệu suất của hầu hết những loại thực vật mà còn làm xấu đicác đặc thù lý, hóa học của đất làm ảnh hưởng tác động xấu đi đến cân đối sinh thái xanh trong vùng như : Xói mòn đất do nước và gió, do đất có tính phân tán cao. Tính thấm nước của đất thấp làm tăng lượng dòng chảy mạnh. Khả năng bổ trợ nguồn nước ngầm thấp. Làm đổi khác những dạng sinh vật biển sang sinh vật vùng nước lợ. Gây hạn sinh lýNăng suất cây cối thấpVI. Những yếu tố phát sinhMất cân đối sinh thái xanh do sự đổi khác lớp phủ thực vật từ loại thực vật cao trung bình đến những loạithực vật ưa mặn từ những cây lấy gỗ đến cây bụi. Sức khỏe con người bị ảnh hưởng tác động do tính năng động ô nhiễm của những nguyên tố như F, B và Senhiều muỗi và những bệnh khác. Lợi nhuận kinh tế tài chính thấp do ngân sách trồng trọt cao hiệu suất giãm, chất lượng loại sản phẩm không tốt. Kìm hãm sự sinh trưởng của cây. Chi tiêu bảo trì cao do bị ăn mòn bởi công dụng của muối nên tuổi thọ của những khu công trình, máymóc … bị rút ngắn. VI.Những yếu tố phát sinhẢnh hưởng của độ mặn đến sự tăng trưởng của cây. ( độ dẫn điện ECe của đất trên 8 dsm-1được coi là đất mặn ) VII. Đề xuất giải phápNông nghiệpCơ họcBiện phápBón phân xanh, hữu cơSinh họcBón vôiVII. Đề xuất giải phápCải tạo đất mặn thành đất thích hợp cho sản xuất nông nghiệp bằng việc vô hiệu những muối tan ở vùng rễcây, cắt bỏ nguồn muối để tránh cho đất bị tái mặnBiện pháp cơ học : cạo muối. Xối nước. Biện pháp thủy lợi : + Tháo nước rửa mặn + Đắp đê ngăn nước biển, thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống kênh mương tưới tiêu hài hòa và hợp lý + Cày sâu, nhưng không lật, xới xáo nhiều lần để cát đứt mạch mao dẫn sẽ hạn chế được nước ngầmbốc hơi, mang muối đi theo từ dưới lên mặt phẳng ruộng gây mặn. VII. Đề xuất giải pháp  Biện pháp nông nghiệp : trên những vùng đất mặn sát biển nhất thì nuôi trồng thủy hải sản, tiếptheo là trồng cói, và những loại cây chịu mặn, trong cùng là trồng lúa.  Biện pháp sinh học : chọn và lai tạo cái loại cây xanh chịu mặn, tìm hiểu, nghiên cứu và điều tra và đểxuất những mạng lưới hệ thống cây cối vậy nuôi thích hợp trên những vùng đất mặn.  Biện pháp bón vôi : Khi bón vôi vào đất tức đã cho Ca + vàođất tạo thuận tiện cho rửa mặn. giải phóng Na + ra khỏi keoVII. Đề xuất giải pháp  Biện pháp bón vôi được triển khai theo chính sách :  Bón phân xanh, phân hữu cơ ( Có công dụng làm tăng lượngmùn cho đất, giúp vi sinh vật tăng trưởng, giúp đất tơixốp, giảm tỉ lệ sét, tăng tỉ lệ hạt limon, hạt keo ) .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức