Lạm phát là gì? Tìm hiểu những nguyên nhân gây ra lạm phát

Lạm phát là yếu tố khiến chính phủ nước nhà những nước đau đầu khi phải tìm mọi cách để giữ không thay đổi. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ khái niệm lạm phát là gì, những nguyên nhân gây ra lạm phát và những tác động ảnh hưởng của lạm phát đến nền kinh tế tài chính .

Chúng ta đã nghe rất nhiều trên thời sự về vấn đề lạm phát. Đây là vấn đề nóng, khó giải quyết của nhiều quốc gia trên Thế giới, là vấn đề “muôn thuở” chưa được giải quyết triệt để của nhân loại. Vậy bạn đã hiểu rõ lạm phát là gì? Tác động của lạm phát đến kinh tế, đời sống của nhân dân, quốc gia đó như thế nào? Nguyên nhân lạm phát ở đâu? Cùng 123job.vn tìm hiểu về vấn đề này nhé!

I. Các khái niệm về lạm phát là gì?

1. Lạm phát là gì ? 

Lạm phát là gì? Lạm phát ( Inflation) được hiểu là sự gia tăng của giá cả của hàng hóa và dịch vụ trong một khoảng thời gian của nền kinh tế. Căn cứ vào mức độ của lạm phát, người ta chia làm 3 mức độ: Lạm phát tự nhiên, lạm phát phi mã và siêu lạm phát.

Lạm phát là gì ? Lạm phát là gì ?

2. Các mức độ lạm phát

Lạm phát gồm có 3 mức độ chính từ đơn thuần đến phức tạp, được nhìn nhận dựa theo tỷ suất Tỷ Lệ của lạm phát. Cụ thể :

  • Lạm phát tự nhiên : Có tỷ suất lạm phát từ 0 –
  • Lạm phát phi mã : Là mức độ lạm phát xảy ra với Ngân sách chi tiêu tăng nhanh, tỷ suất từ 10 –
  • Siêu lạm phát : xảy ra khi lạm phát tăng nhanh với vận tốc chóng mặt, tỷ suất trên 1.000 %. Siêu lạm phát để lại hậu quả to lớn và khó lòng khắc phục. Tuy nhiên, siêu lạm phát rất hiếm khi xảy ra .

3. Tỷ lệ lạm phát là gì ?

Tỷ lệ lạm phát đo lường tốc độ tăng của mức giá. Khi mức giá tăng nền kinh tế có lạm phát (inflation), ngược lại giảm phát (deflation) xảy khi mức giá chung giảm xuống. Để tính tỷ lệ lạm phát người ta thường dựa vào chỉ số giá tiêu dùng CPI. Tỷ lệ lạm phát phụ thuộc vào tốc độ tăng của cung tiền. Nếu ngân hàng trung ương giữ mức cung tiền ổn định thì tất nhiên giá cả sẽ không biến động nhiều. Nếu muốn tỷ lệ lạm phát bằng 0 ngân hàng trung ương chỉ cần tăng cung tiền với tỷ lệ đúng bằng tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.

4. Giảm lạm phát là gì ?

Giảm lạm phát là gì? Giảm phát (deflation) trái ngược với lạm phát, xảy khi mức giá chung giảm xuống. Cần phân biệt rõ giảm phát với thiểu phát bởi thiểu phát là sự chậm lại của tỷ lệ lạm phát. Giảm phát thường xuất hiện khi nền kinh tế đang trong tình trạng suy thoái hay đình đốn.

5. Siêu lạm phát là gì và hậu quả của siêu lạm phát ?

Siêu lạm phát là gì? Theo từ điển Kinh tế học của Đại học Kinh tế quốc dân thì siêu lạm phát (hyperinflation) là loại lạm phát có tốc độ rất cao và biến động cực mạnh, có thể từ 10 đến hàng nghìn phần trăm (tức hai con số trở lên). Khác với lạm phát bình thường, siêu lạm phát phản ánh tình trạng mọi người mất niềm tin vào giá trị đồng tiền và quay sang sử dụng phương pháp trao đổi hiện vật. Khi rơi vào tình trạng siêu lạm phát, nền kinh tế có nguy cơ sụp đổ và xã hội có nguy cơ rối loạn.

II.Đặc điểm của lạm phát 

Lạm phát được sinh ra do một số điều kiện cụ thể và mang tính liên tục với những đặc điểm như:

Lạm phát không phải một sự kiện ngẫu nhiên, sự tăng giá cả của hiện tượng kỳ lạ này khởi đầu và tăng liên tục, bất ngờ đột ngột. Tuy nhiên cũng có một vài trường hợp sự tăng giá bất ngờ đột ngột không phải là lạm phát mà là sự dịch chuyển giá tương đối. Hiện tượng này chỉ xảy ra khi yếu tố cung, cầu không không thay đổi trong một thời hạn ngắn. Tình trạng giá thành sẽ không thay đổi hơn khi cung tăng để phân phối được cầu. Còn lạm phát thì là sự tăng giá liên tục và không dừng lại ở mức độ không thay đổi .Lạm phát là sự ảnh hưởng tác động chung của tổng thể những sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ của một nền kinh tế tài chính chứ không phải riêng một loại sản phẩm nào cả. Biến động giá tương đối chỉ là một hoặc hai hàng hóa cố định và thắt chặt .Lạm phát là hiện tượng kỳ lạ lâu dài hơn, tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế tài chính của một vương quốc hoặc khu vực trong vài năm liền. Các vương quốc tân tiến thực thi những yếu tố giám sát hằng năm để hoàn toàn có thể hạn chế lạm phát thấp nhất hoàn toàn có thể .

Xem thêm : Tổng hợp những vị trí nhân viên cấp dưới ngân hàng nhà nước hot nhất lúc bấy giờ

III.Phân loại lạm phát 

– Lạm phát vừa phải : còn gọi là lạm phát một số lượng, có tỷ suất lạm phát dưới 10 % / 1 năm. Lạm phát vừa phải làm cho Ngân sách chi tiêu dịch chuyển tương đối. Trong thời kỳ này, nền kinh tế tài chính hoạt động giải trí thông thường, đời sống của lao động không thay đổi. Sự không thay đổi đó được bộc lộ : giá thành tăng lên chậm, lãi suất vay tiền gửi không cao, không xẩy ra với thực trạng mua và bán và tích trữ hàng hoá với số lượng lớn …. Có thể nói lạm phát vừa phải tạo nên tâm ý yên tâm cho người lao động chỉ trông chờ vào thu nhập. Trong thời hạn này, những hãng kinh doanh thương mại có khoản thu nhập không thay đổi, ít rủi ro đáng tiếc nên sẵn sàng chuẩn bị góp vốn đầu tư cho sản xuất, kinh doanh thương mại .- Lạm phát phi mã : lạm phát xảy ra khi Chi tiêu tăng tương đối nhanh với cả tỷ suất 2 hoặc 3 số lượng một năm ở mức phi mã. Lạm phát làm cho Ngân sách chi tiêu chung tăng lên nhanh gọn, gây dịch chuyển lớn về kinh tế tài chính, những hợp đồng được chỉ số hoá. Lúc này người dân tích trữ hàng hoá, vàng bạc, bất động sản và không khi nào cho vay tiền ở mức lãi suất vay thông thường. Loại này khi đã trở nên vững chãi sẽ gây ra những biến dạng kinh tế tài chính nghiêm trọng .- Siêu lạm phát : xảy ra khi lạm phát đột biến tăng lên với vận tốc cao vượt xa lạm phát phi mã, nó như một căn bệnh chết người, vận tốc lưu thông tiền tệ tăng nhanh, Chi tiêu tăng nhanh không không thay đổi, tiền lương thực tế bị giảm mạnh, tiền tệ mất giá nhanh gọn thông tin không còn đúng chuẩn, những yếu tố thị trường biến dạng và hoạt động giải trí kinh doanh thương mại lâm vào thực trạng rối loạn. Tuy nhiên, siêu lạm phát rất ít khi xảy ra .Lịch sử lạm phát cũng chỉ ra rằng : Lạm phát ở những nước đang tăng trưởng thường diễn ra trong một thời hạn dài, vì thế hậu quả của nó thường phức tạp và trầm trọng hơn. Các nhà kinh tế tài chính học đã chia lạm phát thành 03 loại. Lạm phát kinh niên lê dài trên 3 năm với tỷ suất lạm phát dưới 50 % / năm ; lạm phát nghiêm trọng thường lê dài trên 3 năm với tỷ suất lạm phát trên 50 % / năm ; siêu lạm phát lê dài trên một năm với tỷ suất lạm phát trên 200 % / năm .

IV. Những nguyên nhân lạm phát là gì?

Lạm phát hình thành từ rất nhiều nguyên nhân lạm phát như lạm phát do cầu kéo, lạm phát do ngân sách đẩy, lạm phát do cơ cấu tổ chức, lạm phát do cầu đổi khác, lạm phát do xuất khẩu, lạm phát do nhập khẩu, lạm phát do tiền tệ. Cùng tìm hiểu và khám phá chi tiết cụ thể qua những nghiên cứu và phân tích dưới đây .

1. Lạm phát do cầu kéo

Lạm phát do cầu kéo là khi cầu về thị trường hàng hóa, dịch vụ nào đó tăng lên kéo theo sự tăng lên của giá cả hàng hóa, dịch vụ đó. Theo đó, giá cả các mặt hàng tương tự cũng đồng loạt tăng theo làm cả nền kinh tế biến động với sự tăng lên đột ngột của giá.

Ví dụ như những năm 2011 sự nóng lên của thị trường bất động sản, kinh doanh thị trường chứng khoán đã trở thành một nguồn thu khủng so với những người tham gia. Thu nhập tăng cao khiến những người này tiêu tốn can đảm và mạnh mẽ một cách không bình thường, làm nền kinh tế tài chính xoay chuyển, lạm phát tăng đột biến .

Lạm phát do cầu kéoLạm phát do cầu kéo

2. Lạm phát do chi phí đẩy

Một trường hợp khác gây ra lạm phát là lạm phát do ngân sách đẩy. Nghĩa là khi giá của một hoặc một vài yếu tố như giá nguyên vật liệu nguồn vào, ngân sách trả cho nhân công, thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu … tăng lên làm ngân sách của doanh nghiệp tăng theo. Để bảo vệ doanh thu doanh nghiệp triển khai tăng giá cả loại sản phẩm khiến lạm phát tăng lên .Cuộc khủng hoảng cục bộ dầu mỏ quốc tế trong năm 1973 là ví dụ nổi bật nhất cho nguyên nhân lạm phát này. Theo đó OPEC phát hành lệnh cấm xuất khẩu dầu mỏ so với 1 số ít vương quốc, trong đó gồm có 1 ông lớn chính là nước Mỹ – một trong những vương quốc tiêu thụ dầu mỏ lớn nhất của tổ chức triển khai này. Việc làm này làm tác động ảnh hưởng to lớn đến nền kinh tế tài chính quốc tế, đặc biệt quan trọng là Mỹ, làm cho giá dầu mỏ khi Mỹ nhập khẩu chui về được đội lên gấp ngàn lần, nền kinh tế tài chính xảy ra siêu lạm phát .

3. Lạm phát do cơ cấu

Khi doanh nghiệp đi vào kinh doanh thương mại hiệu suất cao thu được 1 số ít doanh thu đáng kể sẽ tự thôi thúc nhân công bằng việc tăng lương. Tuy nhiên 1 số ít doanh nghiệp lại không đạt được tiềm năng kinh doanh thương mại hiệu suất cao mà vẫn phải tăng lương cho nhân công để giữ chân họ. Lúc này không còn cách nào khác ngoài việc tăng giá cả loại sản phẩm làm lạm phát phát sinh .Ví dụ tiêu biểu vượt trội như việc một doanh nghiệp A mới lan rộng ra quy mô kinh doanh thương mại, tuy đã rất nỗ lực nhưng việc kinh doanh thương mại có vẻ như như đã không đi đúng kế hoạch nên không hiệu suất cao. Lúc này, nhân viên cấp dưới thấy tình hình doanh nghiệp không khả thi và phần đông họ muốn bỏ việc hoặc đình công đòi tăng lương. Đi đến nước này doanh nghiệp không còn sự lựa chọn khác khi phải duy trì lượng nhân công để kịp tiến trình, buộc phải tăng lương cho người lao động dẫn đến việc đẩy giá lên bằng ngân sách cận biên tăng lên cho một lao động .

4. Lạm phát do cầu thay đổi

Một mặt hàng không đủ cung ứng nhu yếu người tiêu dùng là địa thế căn cứ cho ngành hàng khác tăng lên. Nếu thị trường này lại là độc quyền tức là không có mẫu sản phẩm sửa chữa thay thế thì việc tăng giá là điều đương nhiên. Đây lại là nguyên do cho việc phát sinh lạm phát .Chẳng hạn như thời tiết không thuận tiện làm người nông dân mất mùa, nên lượn cung gạo ít. Trong khi đó gạo lại là thức ăn hầu hết của dân cư Việt Nam, không hề thay thế sửa chữa trọn vẹn bằng mẫu sản phẩm khác nên những nhà buôn bán gạo tăng nhanh giá gạo lên gấp đôi, gấp ba. Theo đó với cùng một số tiền một mái ấm gia đình trước kia hoàn toàn có thể mua gạo ăn trong một tháng thì do ảnh hưởng tác động của lạm phát nên chỉ đủ ăn cho nửa tháng .

5. Lạm phát do xuất khẩu

Một nguyên nhân khác đến từ xuất nhập khẩu, khi xuất khẩu tăng tức là tổng cầu lớn hơn tổng cung do thị trường hàng tiêu thụ lớn hơn mức phân phối. Khi tổng cung và tổng cầu mất cân đối chính là nguyên nhân gây ra lạm phát .Ví dụ như khi Việt Nam xuất khẩu vải sang thị trường Trung Quốc quá nhiều làm lượng cung cho thị trường trong nước hết sạch. Việc chênh lệch lượng cung – cầu gây ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ đến Chi tiêu những mẫu sản phẩm này làm Open lạm phát .

6. Lạm phát do nhập khẩu

Có nguyên nhân lạm phát từ việc xuất khẩu thì cũng có nguyên nhân lạm phát từ việc nhập khẩu. Giá sản phẩm & hàng hóa nhập khẩu tăng hoàn toàn có thể xuất phát từ thuế nhập khẩu tăng hoặc do giá thành trên quốc tế tăng làm giá bán mẫu sản phẩm trong nước tăng lên. Giá bị đội lên qua những tác nhân này làm lạm phát Open .

Ví dụ như để bảo hộ cho hàng hóa trong nước, chính phủ gia tăng thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng, chẳng hạn tăng từ 40% lên 50%, chứng tỏ người tiêu dùng sẽ bị tăng giá hàng hóa sản phẩm đó lên 10%. Do đó, cùng một số tiền mà trước đây người đó mua được 10 mặt hàng, nay lại chỉ mua được 9 mặt hàng.

7. Lạm phát tiền tệ

Nguyên nhân lạm phát cuối cùng do tác động từ Ngân hàng trung ương. Ví dụ ngân hàng trung ương muốn giữ đồng tiền trong nước không bị mất giá so với ngoại tệ sẽ mua ngoại tệ vào. Hay việc ngân hàng trung ương cung quá nhiều tiền ra thị trường cũng chính là nguyên nhân lạm phát. 

Xem thêm: Vai trò của thị trường tài chính đối với sự phát triển của nền kinh tế

III. Lạm phát được đo lường như thế nào?

Lạm phát được giám sát bằng cách theo dõi sự đổi khác Ngân sách chi tiêu của một lượng lớn những sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế tài chính, thường thì dựa trên tài liệu được tích lũy bởi những tổ chức triển khai Nhà nước, những liên đoàn lao động và những tạp chí kinh doanh thương mại …Chỉ số giá tiêu dùng hay chỉ số Ngân sách chi tiêu CPI : được tính theo bình quân gia quyền của một nhóm những sản phẩm & hàng hóa thiết yếu. Giá cả của những loại sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ được tổng hợp với nhau để đưa ra một chỉ số giá thành đo mức Ngân sách chi tiêu trung bình, là mức giá trung bình của một tập hợp những mẫu sản phẩm. Tỷ lệ lạm phát là tỷ suất Xác Suất mức tăng của chỉ số này .Trong mỗi quá trình hoàn toàn có thể có giá loại sản phẩm này tăng, mẫu sản phẩm kia giảm, nhưng nếu mức giá chung tăng, ta có lạm phát. Nếu mức giá chung giảm, ta có giảm phát. Nếu chỉ có một vài mẫu sản phẩm ví dụ điển hình như giá đường, hay giá gạo tăng một cách đơn lẻ thì không có nghĩa là lạm phát, mà đơn thuần chỉ là một sự mất cân đối trong thời điểm tạm thời giữa cung và cầu trong thời gian ngắn. Khi lạm phát xảy ra, giá trị của đồng xu tiền bị sụt giảm .

Ví dụ: Năm 2018 chỉ số CPI của Mỹ là 300,000 USD. Sang năm 2019, chỉ số CPI của Mỹ là 310,000 USD. Vậy tỷ lệ phần trăm lạm phát hằng năm trong suốt 2018 là: ((310,000 – 300,000)/300,000) x 100% = 3,33%

Xem thêm : Hướng dẫn cụ thể cách lập và nộp bản thuyết minh BCTC chi tiết cụ thể nhất

IV. Các tác động của lạm phát là gì?

1. Tích cực

Lạm phát không phải lúc nào cũng xấu như chúng ta nghĩ. Nếu duy trì lạm phát ở mức 2-5% sẽ là rất tốt cho nền kinh tế các nước phát triển và 10% với các nước đang phát triển bởi nó đem lại một số lợi ích như:

  • Kích thích tiêu dùng trong nước, đầu tư giảm bớt thất nghiệp trong xã hội.
  • Cho phép chính phủ có nhiều  khả năng lựa chọn các công cụ kích thích đầu tư thông qua mở rộng tín dụng, giúp phân phối lại thu nhập và các nguồn lực trong xã hội theo các định hướng mục tiêu và trong khoảng thời gian nhất định có chọn lọc

2. Tiêu cực

Tiêu cực tiên phong phải kể đến của lạm phát là tác động ảnh hưởng mạnh đến lãi suất vay. Khi tỷ suất lạm phát tăng cao, để cho lãi suất vay thật không thay đổi và thực dương thì lãi suất vay danh nghĩa phải tăng lên theo tỷ suất lạm phát. Việc tăng lãi suất vay danh nghĩa làm suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính và thất nghiệp ngày càng tăng. Lạm phát còn tác động ảnh hưởng đến thu nhập thực tiễn của người lao động. Khi lạm phát tăng cao trong khi thu nhập không đổi đã làm thu nhập thực tiễn giảm xuống. Ngoài ra lạm phát còn gây tác động ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế tài chính như : ngày càng tăng tỷ suất thất nghiệp, suy thoái và khủng hoảng nền kinh tế tài chính, đời sống nhân dân trở nên khó khăn vất vả hơn .

V. Cách kiểm soát lạm phát là gì?

Có nhiều giải pháp và chủ trương đã và đang được sử dụng để trấn áp lạm phát. Bao gồm :

– Giảm lượng tiền giấy lưu thông để giảm bớt lượng nhà rỗi dư thừa bằng cách:

+ Phát hành trái phiếu+ Tăng lãi suất vay tiền gửi+ Giảm sức ép lên Ngân sách chi tiêu, sản phẩm & hàng hóa dịch vụ, ..=> Để từ đó làm giảm lạm phát ; giảm lượng tiền là biện tình thế trong thời hạn ngắn nhất

– Thi hành chính sách tài chính thắt chặt như:

+ Tạm hoãn những khoản chưa chưa thiết yếu .+ Cân đối lại ngân sách Nhà nước+ Cắt giảm tiêu tốn

– Tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng để cân đối với số lượng tiền có trong lưu thông

+ Khuyến khích tự do mậu dịch+ Giảm thuế quan+ Các giải pháp sản phẩm & hàng hóa từ ngoài vào

– Đi vay viện trợ nước ngoài

– Cải cách tiền tệ

VI. Những câu hỏi liên quan đến lạm phát 

1. Lạm phát ảnh hưởng cụ thể đến những mặt hàng nào?

Lạm phát sẽ gây ảnh hưởng tác động chung tới tổng thể những loại hàng hoá và dịch vụ của một nền kinh tế tài chính chứ không phải riêng một loại sản phẩm nào cả .

2. Chỉ số lạm phát của Việt Nam hiện nay là bao nhiêu?

Theo số liệu của Tổng cục thống kê ( TCTK ), lạm phát cơ bản trung bình quý I / 2021 tăng 0.67 % so với trung bình cùng kỳ năm trước .

3. Quy định của Nhà nước về lạm phát như thế nào?

Điều 3 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam pháp luật tương quan đến lạm phát như sau :

  • Ngân hàng Nhà nước kiến thiết xây dựng chỉ tiêu lạm phát hằng năm để nhà nước trình Quốc hội quyết định hành động và tổ chức triển khai thực thi ;
  • nhà nước trình Quốc hội quyết định hành động chỉ tiêu lạm phát hằng năm ;
  • Quốc hội quyết định hành động chỉ tiêu lạm phát hằng năm được bộc lộ trải qua việc quyết định hành động chỉ số giá tiêu dùng và giám sát việc thực thi chủ trương tiền tệ vương quốc ;
  • Chính sách tiền tệ vương quốc là những quyết định hành động về tiền tệ ở tầm vương quốc của cơ quan nhà nước có thẩm quyển, gồm có quyết định hành động tiềm năng không thay đổi giá trị đồng xu tiền bộc lộ bằng chĩ tiêu lạm phát, quyết định hành động sử dụng những công cụ và giải pháp để thực thi tiềm năng đề ra .

4. Có hay không đồng tiền giảm lạm phát?

Khi mà hầu hết những vương quốc đều tìm cách để đồng tiền của vương quốc không bị lạm phát. Nhưng có một đồng xu tiền được cho rằng là đồng xu tiền giảm lạm phát. Đó chính là đồng xu tiền ảo Bitcoin !

Điều này cũng dễ hiểu bởi vì nó có các tính chất của nó như:

  • Nguồn cung cố định
  • Cơ chế giảm nguồn cung

Chính sự đặt biệt này làm cho nó trở thành đồng xu tiền tiên phong giảm lạm phát .

Xem thêm : Mối quan hệ và cách nghiên cứu và phân tích kinh tế tài chính theo thông số ROE và ROA

VII. Kết luận

Nói tóm lại, thông qua bài viết trên chúng tôi đã cung cấp tới quý độc giả thông tin vô cùng quan trọng đến nền kinh tế đất nước – lạm phát. Bài viết đã phân tích sâu về khái niệm lạm phát là gì, chỉ số lạm phát là gì, lạm phát là gì kinh tế vĩ mô, lạm phát là gì nguyên nhân và hậu quả, các tác động tích cực cũng như tiêu cực từ lạm phát.