Những phát minh ‘cái nôi văn minh’ để lại cho hậu thế

Lưỡng Hà là vùng đất giữa 2 con sông Tigris và Euphrates. Bắt đầu xuất hiện lần đầu tại miền nam Iraq, nền văn minh Lưỡng Hà phát triển trên một khu vực rộng lớn bao gồm Iraq, Kuwait, đông Syria, đông nam Thổ Nhĩ Kỳ và tây nam Iran ngày nay.

Là một trong bốn nền văn minh phát sinh dọc theo những con sông nổi tiếng trên quốc tế cùng với đồng bằng châu thổ sông Nile ở Ai Cập, đồng bằng sông Ấn ở Ấn Độ và đồng bằng sông Hoàng Hà ở Trung Quốc, nền văn minh Lưỡng Hà đã để lại cho hậu thế nhiều phát minh giá trị .

Hệ đếm 60 và 1 giờ có 60 phút

Bảng đất sét 3.700 của người Babylon cổ đại ghi chép nhiều chiêu thức giám sát. Bảng này hiện được lưu giữ tại thư viện trường Đại học Columbia, Thành Phố New York – Ảnh : Andrew KellyNgười dân Lưỡng Hà sử dụng mạng lưới hệ thống số đếm 60. Từ đó, người Lưỡng Hà phân loại 1 giờ thành 60 phút và 1 phút gồm 60 giây .Cũng chính nhờ vào cơ số 60, vòng tròn được chia thành 360 độ .Từ xưa, người Lưỡng Hà cổ đại biết cách làm 4 phép tính cộng trừ nhân chia, biết phân số, luỹ thừa, căn số bậc hai và căn số bậc 3. Họ biết lập bảng căn số để dễ tra cứu và biết giải phương trình có 3 ẩn số .Họ biết tính diện tích quy hoạnh nhiều hình và biết cả quan hệ giữa 3 cạnh trong tam giác rất lâu trước khi Pitago ( sống vào những năm 500 TCN ) chứng minh điều này .

Lịch âm 12 tháng

Cư dân Lưỡng Hà dựa vào Mặt Trăng làm lịch 12 tháng – Ảnh : NASANhững nhà thiên văn học người Babylon ( một bộ phận của nền văn minh Lưỡng Hà ) hoàn toàn có thể Dự kiến những kỳ nhật nguyệt thực và những điểm chí trong năm .Cũng chính họ đưa ra ý tưởng sáng tạo lịch 12 tháng dựa trên chu kỳ luân hồi Mặt Trăng. Đây là cơ sở cho loại lịch âm khí và dương khí mà tất cả chúng ta sử dụng ngày này .Không lâu sau, người Ai Cập học hỏi loại lịch 12 tháng này nhưng vận dụng với Mặt Trời .

Bánh xe và xe kéo

Bức họa một chiếc chiến xa của người Sume những năm 2500 TCN – Ảnh tư liệuNgười Lưỡng Hà trong những năm 3.000 TCN là những dân cư tiên phong sản xuất một phương tiện đi lại chuyển dời nhờ vào sức kéo động vật hoang dã. Đến khoảng chừng năm 2.000 TCN, xe kéo mới gia nhập vào Trung Quốc .Xe kéo nguyên bản là một cỗ xe 2 hoặc 4 bánh được kéo bởi 2 hay nhiều con ngựa buộc sát cạnh nhau, được điều khiển và tinh chỉnh bởi một người đánh xe. Cỗ xe được sử dụng trong nhiều mục tiêu như luân chuyển, diễu hành, tranh tài thể thao và cả trong cuộc chiến tranh .Xe kéo Open ở nền văn minh Lưỡng Hà cũng là điều dễ hiểu khi nhiều nhà nghiên cứu và điều tra cho rằng chính dân cư Lưỡng Hà là người phát minh sáng tạo ra bánh xe những năm 3.500 TCN ship hàng cho hoạt động giải trí sản xuất và vận tải đường bộ .

Thuyền buồm

Thuyền buồm của người Lưỡng Hà cổ đại – Ảnh: Bright Hub Engineering

Do nhu yếu giao thương mua bán sản phẩm & hàng hóa, người Sume nhận thấy chuyển dời bằng đường đi bộ mất nhiều thời hạn và không luân chuyển được sản phẩm & hàng hóa số lượng lớn .Người Sume sản xuất ra một loại thuyền hình vuông vắn có một cột cao gắn vải để nhờ sức gió chuyển dời vượt những sông Tigris và Euphrates .Tuy nhiên lúc bắt đầu, người Sume không biết cách kiểm soát và điều chỉnh hướng cánh buồm. Điều này để lại không ít phiền phức khi hướng gió không cùng với hướng đi của họ .

Lưỡi cày và bước đột phá nông nghiệp

Mô phỏng lưỡi cày của người Lưỡng Hà – Ảnh : Wacom GalleryDo nằm ở vùng đồng bằng to lớn giữa 2 con sông, nông nghiệp vẫn là ngành cơ bản của nền văn minh Lưỡng Hà. Người dân nơi đây có nhiều phát minh cho nông nghiệp, một trong số đó là lưỡi cày .Lưỡi cày tiên phong được làm bằng gỗ, hình dạng đơn thuần vào những năm 6.000 TCN.Buổi khởi đầu, dụng cụ thường dính đất đá khi cày xong nên phải dùng tay gỡ đất. Lưỡi cày cũng không hoạt động giải trí tốt trong khu vực cỏ mọc quá dầy. Dần dần, những dân cư Lưỡng Hà tăng trưởng lưỡi cày cho hiệu suất cao tốt hơn .Phát minh này góp phần nhiều cho trồng trọt, bảo vệ đời sống nông nghiệp định thay vì hình thức du canh du cư .

Bản đồ

Một phần trong tấm map quốc tế của người Babylon cổ đại – Ảnh : WikimediaLưỡng Hà là vùng đất sử dụng map sớm nhất trên quốc tế, trong đó bản đồ cổ nhất được phát hiện có niên đại khoảng chừng 2300 năm TCN.Bản đồ này được khắc trên đất sét, miêu tả vùng đất Akkadian ở Lưỡng Hà. Bản đồ được sử dụng như map thành phố, dùng trong quân sự chiến lược hay trong thương mại .Dù là người phát minh nhưng trình độ làm map của người Lưỡng Hà không bằng người Hy Lạp, Roma sau này .

Bộ luật đầu tiên

Lưỡng Hà cũng là khu vực có những bộ luật sớm nhất ngay từ những năm 2200-2100 TCN. Những bộ luật này quy định các vấn đề thừa kế tài sản, nuôi con nuôi, thuế đất, bảo vệ nông sản, trách nhiệm của người chăn nuôi và những hình phạt cho nô lệ chạy trốn…

Bộ luật quan trọng nhất ở Lưỡng Hà cổ đại là luật Hammurabi thời vua Hammaura (1796 TCN – 1750 TCN) – vị vua thứ 6 của Babylon. Đây cũng là văn bản luật cổ nhất còn được bảo tồn tốt, có niên đại khoảng năm 1760 TCN.

Bộ luật này hiện chỉ còn lại một phần được khắc trên một bia đá cao khoảng chừng 2,44 m hiện được lưu giữ tại kho lưu trữ bảo tàng Louvre ( Pháp ). Đây là bộ luật cổ sớm nhất phần đông còn nguyên vẹn mà thời nay đã phát hiện được .Lưỡng Hà cũng là vùng đất diễn ra đô thị hóa tiên phong ( tiến trình 4300 – 3100 TCN ). Những phát minh giúp xem giờ trước khi có đồng hồ TTO – Đồng hồ là vật không hề thiếu trong đời sống hằng ngày. Nhưng bạn có biết trước khi có đồng hồ đeo tay, người ta xem giờ như thế nào ?

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Phát Minh