Bảy phát hiện về nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Đó là một trong những nhận định và đánh giá được đưa ra trong Báo cáo “ Hoàn thiện nền kinh tế thị trường ở Việt Nam ” được Viện Nghiên cứu quản trị kinh tế Trung ương ( CIEM ) công bố ngày 28/3 dưới sự tương hỗ của Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức GIZ .Theo bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM, báo cáo giải trình lần này tập trung chuyên sâu vào điều tra và nghiên cứu những thay đổi nền tảng trong quy trình quy đổi sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam từ Đổi mới đến nay, nhằm mục đích nhận diện những tác dụng đạt được, những hạn chế, thử thách cần phải xử lý để từ đó đưa ra quan điểm, khuynh hướng nội dung trọng tâm cải cách và lộ trình liên tục hoàn thành xong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam .Theo đó, báo cáo giải trình do CIEM thực thi đã chỉ ra 7 hiệu quả điều tra và nghiên cứu chính về kinh tế thị trường ở Việt Nam .

Thứ nhất, qua hơn 35 năm Đổi mới, Việt Nam đã chuyển từ một nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với những đổi mới nền tảng từ đổi mới tư duy, cách nhìn nhận về kinh tế thị trường, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa qua từng kỳ Đại hội của Đảng đến những điều chỉnh về vai trò, chức năng của Nhà nước và bộ máy quản lý nhà nước (trong mối quan hệ với thị trường, xã hội).

Thứ hai, những kiểm soát và điều chỉnh nền tảng trên đã mang lại nhiều tác dụng quan trọng .Vai trò, công dụng, trách nhiệm của Nhà nước trong nền kinh tế và mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội được định hình ngày càng rõ hơn, ngay trong những chủ trương, khuynh hướng của Đảng .Bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao hơn. Môi trường kinh doanh thương mại cải tổ, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho thị trường quản lý và vận hành. Hệ thống pháp lý kinh tế liên tục được thay đổi tương thích với quy trình triển khai xong quy mô nền kinh tế thị trường ở Việt Nam và tiến trình hội nhập quốc tế .Chỉ số hiệu quả hoạt động của chính quyền giai đoạn 2011-2020.Chỉ số hiệu quả hoạt động của chính quyền giai đoạn 2011-2020.Các yếu tố nền tảng của nền kinh tế thị trường đã được dần hình thành ; chiếm hữu tư nhân, kinh tế tư nhân được thừa nhận và ngày càng chứng minh và khẳng định trong nền kinh tế .Thứ ba, bên cạnh những hiệu quả đạt được, quy trình quy đổi nền kinh tế ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế .Sự phối hợp, tương tác giữa Nhà nước, thị trường và xã hội còn chưa ổn, đặc biệt quan trọng giữa Nhà nước và thị trường. Nhà nước còn làm thay nhiều việc của thị trường, trong khi chưa thực thi tốt công dụng của mình, đặc biệt quan trọng tính năng tạo lập và thực thi hiệu suất cao khung pháp lý. Hiệu lực hiệu suất cao quản trị nhà nước cải tổ nhưng không đáng kể, chưa phân phối nhu yếu, cải tổ thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại có xu thế chững lại và thiếu đồng nhất .

“Các loại thị trường đã hình thành nhưng chậm phát triển, đặc biệt thị trường đất đai. Các chủ thể thị trường, đặc biệt kinh tế tư nhân, phát triển nhưng thiên về số lượng, chất lượng phát triển còn hạn chế”, báo cáo nhấn mạnh.

Thứ tư, nhìn lại 35 năm Đổi mới, CIEM cho biết có nhiều bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề được rút ra .Đó là thay đổi tư duy, nhận thức về kinh tế thị trường ; quyết tâm chính trị của những thế hệ chỉ huy qua từng quá trình lịch sử vẻ vang ; tăng trưởng chiếm hữu tư nhân là nền tảng tăng trưởng nền kinh tế thị trường ; chất lượng, hiệu suất cao hoạt động giải trí của cỗ máy nhà nước và chính sách giám sát, nhìn nhận quyết định hành động mức độ thành công xuất sắc của quy trình quy đổi nền kinh tế và quy đổi nền kinh tế phải được thực thi đồng điệu, nhưng có lộ trình tương thích với sự đổi khác của toàn cảnh, điều kiện kèm theo tăng trưởng kinh tế – xã hội trong nước và quốc tế .Thứ năm, những chuyên viên của CIEM cho rằng thử thách phía trước trong quy trình liên tục triển khai xong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam còn khá lớn, đặc biệt quan trọng trong xác lập đơn cử, rõ ràng nội hàm nền kinh tế thị trường tương thích với điều kiện kèm theo, toàn cảnh mới ; trong xử lý mối quan hệ giữa Nhà nước và thị trường ; trong yếu tố chiếm hữu và quyền gia tài ; trong tăng trưởng những thị trường nền tảng, nhất là thị trường đất đai ; trong cải cách doanh nghiệp nhà nước và tăng trưởng những khu vực ngoài nhà nước và trong những yếu tố xã hội, thiên nhiên và môi trường và sinh thái xanh .Điểm số và thứ hạng tự do kinh tế của các nước ASEAN  năm 2021.Điểm số và thứ hạng tự do kinh tế của các nước ASEAN  năm 2021.Thứ sáu, Đại hội XIII của Đảng đặt ra tiềm năng đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước tăng trưởng, thu nhập cao .“ Để triển khai khát vọng này yên cầu Việt Nam phải có những cải cách can đảm và mạnh mẽ, sâu rộng để quy đổi thực ra hơn nữa nền kinh tế Việt Nam sang nền kinh tế thị trường nhằm mục đích giải phóng, kêu gọi được những nguồn lực kinh tế – xã hội cho tăng trưởng ”, báo cáo giải trình khuyến nghị .

Theo đó, trong thời gian tới cần, CIEM cho rằng cần tập trung vào đổi mới tư duy và định hình rõ hơn về mô hình nền kinh tế thị trường ở Việt Nam; tập trung giải quyết tốt mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; cải cách sở hữu và phát triển các lực lượng sản xuất, đặc biệt kinh tế tư nhân; tập trung phát triển các thị trường nhân tố sản xuất để huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực; đảm bảo cạnh tranh công bằng và có trật tự; và đảm bảo các vấn đề về an sinh xã hội, môi trường và sinh thái.

Thứ bảy, quy mô nền kinh tế thị trường khuynh hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam được hình thành và tăng trưởng trên cơ sở nghiên cứu và điều tra, đúc rút từ lý luận và thực tiễn tăng trưởng những quy mô kinh tế thị trường trên quốc tế và nhu yếu thực tiễn tăng trưởng của Việt Nam .Xây dựng và hoàn thành xong quy mô nền kinh tế thị trường khuynh hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam không phải là tạo ra một quy mô kinh tế thị trường trọn vẹn mới, mà là sử dụng những lợi thế của kinh tế thị trường như một công cụ để tăng trưởng .“ Định hướng xã hội chủ nghĩa biểu lộ vai trò của Nhà nước trong xu thế để những chủ thể kinh tế thị trường hoạt động theo hướng đạt được những tiềm năng tăng trưởng, không riêng gì tiềm năng kinh tế mà bao hàm những tiềm năng xã hội, thiên nhiên và môi trường, sinh thái xanh, không riêng gì cho thế hệ hiện tại mà còn hướng đến thế hệ tương lai ”, báo cáo giải trình khẳng định chắc chắn.