Đất Nam bộ xưa qua nghiên cứu của người Hàn Quốc

Bất hòa Minh Mạng – Lê Văn Duyệt

Địa danh Gia Định, theo tác giả Choi Byung-wook, “ lần tiên phong Open trong lịch sử dân tộc miền đất phía nam vào năm 1698. Năm đó, một phủ có tên Gia Định được xây dựng để quản lý vùng ngoại ô của nhà Nguyễn ( quanh khu vực nay là Biên Hòa và Hồ Chí Minh ). Tuy nhiên phải đến cuối thế kỷ 18, Gia Định mới khởi đầu tiêu biểu vượt trội cho vùng đất trải dài từ Biên Hòa đến Hà Tiên. Năm 1788, sau hàng loạt thất bại trong nỗ lực chiếm đóng và củng cố Nam bộ, ở đầu cuối Nguyễn Phúc Ánh cũng thiết lập được căn cứ địa ở xung quanh TP HCM. Từ năm nay trở đi, Gia Định được xem là đơn vị chức năng để kháng lại sự sáp nhập vào chủ quyền lãnh thổ của nhà Tây Sơn ” và những cái tên “ người Gia Định ”, “ quân Gia Định ”, “ đất Gia Định ” … khởi đầu Open trong lịch sử vẻ vang VN.

Đất Nam bộ xưa qua nghiên cứu của người Hàn Quốc - ảnh 1

Đàn ông và phụ nữ giàu sang thời Minh Mạng

Trong số ba vị tổng trấn Gia Định thành : Nguyễn Văn Nhân, Nguyễn Huỳnh Đức và Lê Văn Duyệt thì Choi Byung-wook đánh giá và nhận định Lê Văn Duyệt điển hình nổi bật hơn cả. Sách miêu tả : “ Gia đình ông chuyển đến đây từ Tỉnh Quảng Ngãi. Cha mẹ chỉ là những người nông dân thông thường. Năm 17 tuổi ông trở thành thái giám và 7 năm sau với kĩ năng quân sự chiến lược của mình, ông đã giành nhiều thắng lợi không ngờ, trở thành một trong những quan lại có ảnh hưởng tác động nhất trong triều đình Huế ” .
Sách cho biết, năm 1828, Minh Mạng và Lê Văn Duyệt cạnh tranh đối đầu nhau khi Trần Nhật Vĩnh, một trong số thuộc hạ có thế lực nhất của Lê Văn Duyệt, bị một số ít cận thần của vua công bố phạm tội kinh doanh gạo phạm pháp và quản lý một nhà thổ. Lê Văn Duyệt nỗ lực bảo vệ cấp dưới nhưng ông không hề chống lại quyền lực tối cao của vua Minh Mạng, dẫn đến nhiều bất hòa thâm thúy không hề hàn gắn. Cuối cùng, vua Minh Mạng bí hiểm ra lệnh cho quan văn Mạch Xuân Nguyên lên list và tìm đủ vật chứng để buộc tội Lê Văn Duyệt “ chống lại triều đình ” .

Người Gia Định giỏi nghề… đi biển

Đất Nam bộ xưa qua nghiên cứu của người Hàn Quốc

Trong suốt nửa đầu thế kỷ 19, địa hình ở phía tây Hồ Chí Minh bị chia cắt bởi nhiều kênh rạch “ chạy dọc ngang như sợi vải đan trên quần áo ”. Những khu dân cư nằm rải rác từ làng này qua làng khác, khiến giao thương mua bán bằng ghe thuyền trở nên rất quan trọng ở Gia Định .
\ n

Tác giả Choi Byung-wook chia sẻ: “Tôi hy vọng cuốn sách sẽ mang lại những tri thức mới trên cả hai phương diện, một là tri thức về lịch sử VN, hai là tri thức về cách nhìn lịch sử của một người nước ngoài đến từ Hàn Quốc – một đất nước có truyền thống văn hóa và những kinh nghiệm lịch sử rất gần gũi với các bạn, và là tài liệu hữu ích cho những ai quan tâm, nghiên cứu, tìm hiểu về vùng đất Nam bộ và lịch sử triều Nguyễn nửa đầu thế kỷ 19”

Nghiên cứu của Choi Byung-wook khẳng định chắc chắn : “ Khi vua Minh Mạng muốn tái lập nền thương mại do triều đình quản trị ở Huế, nhà vua tá hỏa bởi triều thần cứ khăng khăng dùng thuyền Gia Định nhằm mục đích bảo vệ bảo đảm an toàn cho chuyến đi tới vùng Malacca. Những dẫn chứng cho thấy lợi thế của người Gia Định về kinh nghiệm tay nghề đi biển so với những vùng khác ở VN. Thời đó, người Việt vùng Gia Định đi lại khá liên tục đến những vùng biển hòn đảo khác nhau ở Khu vực Đông Nam Á : Malacca, Batavia, Nước Singapore và Philippines ”. Đặc biệt nổi lên một nhân vật có máu mặt trong việc giao thương mua bán ra quốc tế ở Nam bộ thời ấy là Đào Trí Phú .

Đất Nam bộ xưa qua nghiên cứu của người Hàn Quốc

Chân dung vua Minh Mạng ( 1820 – 1841 )

Dựa trên những tư liệu quý giá, tác giả Choi Byung-wook kể : Tên thật của người này là Đào Trí Kính, sau mới đổi thành Đào Trí Phú với “ hàm ý ” tích góp của cải. Ông ở Long Thành ( thuộc Biên Hòa ), đỗ cử nhân Gia Định năm 1825 và là vị quan triều đình quan trọng nhất bảo vệ việc mua sản phẩm & hàng hóa quốc tế từ vùng biển hòn đảo Khu vực Đông Nam Á, cũng như phía đông tiểu lục địa Ấn Độ. Đào Trí Phú thành thục nhiều ngoại ngữ và dù thao tác thâu đêm vẫn triển khai xong những sổ sách kế toán mà không có bất kể sai sót nào. Ông này cũng chính là người trình làng tàu hơi nước vào việt nam sau khi đứng vị trí số 1 chuyến đi tiên phong tới Batavia năm 1839. Tuy nhiên, vì bị kết tội tham gia cuộc bạo loạn bất thành của Hồng Bảo, anh trai vua Tự Đức mà ông bị phanh thây năm 1854 .
Vùng đất Nam bộ dưới triều Minh Mạng ( 1820 – 1841 ) còn bật mý chuyện phong phú về lúa gạo ở Gia Định. Nổi tiếng đến mức vào năm 1787, Thomas Jefferson, đại diện thay mặt chính quyền sở tại Mỹ ở Paris ( sau là tổng thống Mỹ ) phải liên hệ với phái bộ Bá Đa Lộc – hoàng tử Cảnh tại Paris, ý kiến đề nghị được cung ứng giống lúa miền Nam để gieo thử tại miền đất mới ở bang Virginia. Rất tiếc phái bộ Việt nhận lời giúp nhưng vì trên đường về phải dừng lại ở Ấn Độ quá lâu nên Jefferson chờ không được đã bỏ về nước, khiến con đường của lúa gạo Việt tới Mỹ khi ấy buộc phải dừng lại .