Luxembourg – Wikipedia tiếng Việt

Luxembourg (phiên âm: Lúc-xăm-bua hoặc Lúc-xem-bua), tên đầy đủ là Đại công quốc Luxembourg (tiếng Luxembourg: Groussherzogtum Lëtzebuerg; tiếng Pháp: Grand-Duché de Luxembourg; tiếng Đức: Großherzogtum Luxemburg),là một quốc gia nhỏ nằm trong lục địa ở Tây Âu, giáp với Bỉ, Pháp, và Đức[6].

Luxembourg là một nước theo dân chủ đại nghị và quân chủ lập hiến, được quản lý bởi một đại công tước và là đại công quốc duy nhất còn sống sót trên quốc tế. Đất nước có một nền kinh tế tài chính tăng trưởng cao, với GDP trung bình đầu người cao nhất trên quốc tế ( 107.206 USD / người / năm ). Luxembourg là thành viên sáng lập của Liên minh châu Âu, NATO, Liên hợp quốc, Benelux và Liên minh Tây Âu, phản ánh xu thế chính trị của việc hội nhập kinh tế tài chính, chính trị và quân sự chiến lược. Thành phố Luxembourg, TP. hà Nội và là thành phố lớn nhất, là nơi đặt trụ sở của một số ít cơ quan và đại diện thay mặt của Liên minh châu Âu .

Luxembourg nằm giữa biên giới văn hóa của châu Âu gốc Rôman và châu Âu gốc German, vay mượn phong tục tập quán từ những truyền thống rất khác nhau. Luxembourg là một nước với ba thứ tiếng; tiếng Pháp, tiếng Đức và tiếng Luxembourg là những ngôn ngữ chính thức. Mặc dù là một nước thế tục, phần đông người dân Luxembourg theo đạo Công giáo Rôma.

Luxembourg là một phần chủ quyền lãnh thổ trong đế quốc của Charlemagne. Lịch sử được ghi lại của Luxembourg khởi đầu với việc chiếm được Lucilinburhuc ( ngày này là thành tháp Luxembourg ) bởi Siegfried, Bá tước xứ Ardennes vào năm 963. Tên lúc bấy giờ của Luxembourg có nguồn gốc từ tên trước đây Lucilinburhuc [ 7 ]. Xung quanh đồn này, một thị xã từ từ tăng trưởng, và trở thành TT của một nước nhỏ nhưng quan trọng về mặt kế hoạch. Năm 1214, chủ quyền lãnh thổ này được nâng lên thành Bá quốc Luxemburg, đến năm 1353 lại được nâng lên thành Công quốc. Vào năm 1437, Hoàng gia Luxembourg khủng hoảng cục bộ về yếu tố thừa kế, khởi đầu bởi việc thiếu một người con trai nối ngôi, dẫn đến việc vùng đất này bị bán cho Philippe Tốt bụng của xứ Burgundy [ 8 ]. Vào những thế kỉ theo sau đó, đồn Luxembourg được lan rộng ra liên tục và gia cố thêm bởi những gia chủ tiếp nối nhau, nhà Bourbon, nhà Habsburg, nhà Hohenzollern và người Pháp, cùng với 1 số ít khác. Sau khi Napoléon thất bại vào năm 1815, Luxembourg bị tranh giành bởi Phổ và Hà Lan [ 9 ]. Hội nghị Wien đã xây dựng Luxembourg như thể một Đại công quốc liên hiệp với Hà Lan. Luxembourg cũng là thành viên của Liên minh những vương quốc Đức, với một đồn Liên minh đóng bởi lính Phổ [ 9 ] .Cách mạng Bỉ năm 1830 – 1839 đã làm chủ quyền lãnh thổ của Luxembourg bị giảm đi hơn 50%, vì đa số chủ quyền lãnh thổ nói tiếng Pháp thuộc phía tây được chuyển nhượng ủy quyền cho Bỉ [ 10 ]. Nền độc lập của Luxembourg được chứng minh và khẳng định một lần nữa vào năm 1839 bởi Hiệp ước London thứ nhất. Cũng cùng năm đó, Luxembourg gia nhập Zollverein [ 11 ]. Nền độc lập và sự trung lập của Luxembourg lại được khẳng định chắc chắn vào năm 1867 bởi Hiệp ước London thứ hai, sau cuộc khủng hoảng cục bộ Luxembourg làm cuộc chiến tranh gần như nổ ra giữa Phổ và Pháp [ 12 ]. Sau sự xích míc được kể trên, đồn của liên minh đã bị tháo dỡ [ 13 ] .Vua Hà Lan vẫn là Người chỉ huy nhà nước như là Đại công tước xứ Luxembourg, duy trì mối liên hệ dân tộc bản địa giữa hai nước cho đến năm 1890. Vào lúc William III, ngôi Công tước được truyền cho con gái ông là Wilhelmina, trong khi Luxembourg ( vào thời gian đó chỉ số lượng giới hạn cho người nối ngôi là nam bởi Hiệp định Gia đình Nassau ) được truyền cho Adolph xứ Nassau-Weilburg [ 14 ] .
Ba lần phân loại Luxembourg đã làm giảm đáng kể chủ quyền lãnh thổ của LuxembourgLuxembourg bị xâm lược và chiếm đóng bởi quân Đức trong Chiến tranh quốc tế thứ nhất nhưng được phép giữ độc lập và chính sách chính trị. Nó lại bị xâm lược và chiếm đóng trong Chiến tranh quốc tế thứ hai vào năm 1940, và chính thức bị sáp nhập vào Đế chế thứ ba vào năm 1942 .Trong suốt Chiến tranh quốc tế thứ hai, Luxembourg đã bãi bỏ chủ trương trung lập, khi nước này tham gia phe Đồng Minh đánh lại quân Đức. nhà nước lưu vong của nước này đã trú tại London, thiết lập một nhóm quân tình nguyện nhỏ tham gia trận đánh Normandy. Nó trở thành một thành viên sáng lập Liên hợp quốc vào năm 1946, và khối NATO vào năm 1949. Vào năm 1957, Luxembourg trở thành một trong sáu nước xây dựng Cộng đồng Than và Thép châu Âu ( sau này là Liên minh châu Âu ) vào năm 1999, tham gia khu vực sử đụng tiền euro .Năm 1964, Nữ Đại công tước Charlotte thoái vị và nhường ngôi cho con trai là Thái tử Jean. Năm 2000, con trai Đại công tước Jean là Henri lên kế vị. Vai trò chỉ huy đời sống chính trị vẫn thuộc về đảng Xã hội Thiên chúa giáo, Jacques Santer giữ chức Thủ tướng từ năm 1984 đến 1995, rồi đến Claude Juncler trở thành người tiếp sau từ năm 1995. Quốc hội Luxembourg phê chuẩn hiệp ước Maastricht chuẩn bị sẵn sàng cho việc hội nhập kinh tế tài chính vào Liên hiệp châu Âu vào tháng 7 năm 1992. Tháng 10 năm 2000, Thái tử Henri tuyên thệ nhậm chức Đại công tước thay thế sửa chữa cha là Đại công tước Jean. Năm 2002, Luxembourg chính thức sử dụng đồng euro .Vào năm 2005, một trưng cầu dân ý về hiến pháp chung châu Âu đã được tổ chức triển khai ở Luxembourg [ 15 ] .
Luxembourg gia nhập khu vực đồng xu tiền chung eurozone năm 1999 .Kinh tế Luxembourg là nền kinh tế tài chính tăng trưởng, nghành nghề dịch vụ hầu hết là ngân hàng nhà nước và thép. Luxembourg có GDP trung bình đầu người cao nhất quốc tế, đạt mức 125.923 USD / người ( 2021 ), GDP đạt 60.984 tỉ USD ( đứng thứ 75 quốc tế và đứng thứ 25 châu Âu ) .Trong những năm qua, Luxembourg luôn là một trong những nước có vận tốc tăng trưởng cao nhất trong EU. Các nghành nghề dịch vụ thế mạnh là thương mại, dịch vụ ngân hàng nhà nước, bảo hiểm, hoá chất cao su đặc, nhựa, sản xuất thép, thực phẩm. Khu vực dịch vụ nói chung và dịch vụ kinh tế tài chính ngân hàng nhà nước nói riêng là động lực chính thôi thúc nền kinh tế tài chính tăng trưởng ( Tài chính – ngân hàng nhà nước hiện góp phần 28 % GDP của Luxembourg ). Cơ cấu GDP : nông nghiệp 1 %, công nghiệp 14 % và dịch vụ 85 % ( 2007 ). Các bạn hàng hầu hết của Luxembourg là Bỉ, Pháp, Đức, Italia, Hà Lan, Mỹ. Điều đáng quan tâm là cán cân thương mại ( hàng hoá ) của Luxembourg tiếp tục thâm hụt, tuy nhiên cán cân thanh toán giao dịch lại thặng dư, nhờ lôi cuốn được nhiều luồng kinh tế tài chính từ bên ngoài. Luxembourg hiện tham gia khu vực đồng euro .Ngành công nghiệp luyện kim và gang thép tập trung chuyên sâu ở vùng Tây Nam. Ngành công nghiệp thực phẩm của Luxembourg gồm có sữa, thịt chế biến, và rượu. Khu vực kinh tế tài chính thứ ba sử dụng 90 % lực lượng lao động .
Vùng nông thôn ở AlscheidLuxembourg nằm ở Tây Âu giáp với Pháp, Đức, Bỉ. Vùng Osling ở phía Bắc thuộc cao nguyên Ardenne, địa hình lồi lõm, hầu hết là những khu rừng và đồng cỏ, điều kiện kèm theo vạn vật thiên nhiên ít khuyễn mãi thêm hơn. Vùng Gutland ở phía Nam, đất phì nhiêu, thích hợp cho việc tăng trưởng nông nghiệp ( ngũ cốc, cây ăn quả, hoa, nho và thuốc lá ) .

Luxembourg là một nước quân chủ lập hiến đa đảng, có vị quân chủ giữ vị trí nguyên thủ quốc gia với tước hiệu Đại công tước (Groussherzog, tương đương quốc vương) truyền vị theo cha truyền con nối. Theo đó Thủ tướng Luxembourg là người đứng đầu chính phủ. Quyền hành pháp được quy định theo hiến pháp năm 1868 (đã sửa đổi) được thực hiện bởi chính phủ, bởi Đại Công Tước và các Hội đồng Chính phủ (nội các), trong đó bao gồm một thủ tướng và nhiều bộ trưởng khác. Đại Công Tước có quyền giải tán quốc hội và bầu cử lại mới. Các thủ tướng và phó thủ tướng được bổ nhiệm bởi Đại Công Tước sau cuộc bầu cử công khai đến các Viện đại biểu; họ chịu trách nhiệm đối với Viện đại biểu. Quyền lập pháp được trao cho cả chính phủ và quốc hội. Cơ quan tư pháp độc lập với hành pháp và lập pháp.

Cuối năm 2013, Xavier Bettel thắng lợi trong việc tranh cử thủ tướng đã khép lại 18 năm cầm quyền của ông Jean-Claude Juncker – lãnh tụ đảng Cơ đốc Xã hội bảo thủ, đảng nắm quyền gần như là liên tục kể từ khi Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc. Để hoàn toàn có thể giánh được thắng lợi, nhà chỉ huy trẻ theo xu thế tự do đã phải link với hai đảng thế tục khác : Đảng Dân chủ và Đảng Xanh .nhà nước lúc bấy giờ là một liên minh của ba đảng DP ( Đảng Dân chủ ), LSAP ( Đảng Công nhân xã hội chủ nghĩa ) và DG ( Đảng Xanh ). Các đảng phái chính trị chính :

Chính sách đối ngoại[sửa|sửa mã nguồn]

Mục tiêu chủ trương đối ngoại của Luxembourg là ” Phát huy vai trò trong EU, tham gia vào việc thiết kế xây dựng một quốc tế hoà bình, bảo vệ những giá trị cơ bản, góp thêm phần thôi thúc kinh tế tài chính tăng trưởng. Là nước nhỏ có nền kinh tế tài chính mở nên quyền lợi của Luxembourg gắn liền với quyền lợi của EU. Do vậy, Luxembourg luôn ủng hộ tiến trình thiết kế xây dựng Liên minh châu Âu, ủng hộ việc lan rộng ra EU sang Trung Âu và Đông Âu .

Về chủ trương hợp tác tăng trưởng[sửa|sửa mã nguồn]

Tuy là nước nhỏ nhưng Luxembourg rất chăm sóc đến hợp tác tăng trưởng. Năm 1998, tổng giá trị ODA của Luxembourg đạt 4,1 tỷ franc Lux ( 117,5 triệu USD ), tương tự 0,61 % GNP và 2,25 % ngân sách vương quốc ; năm 1999 khoảng chừng 4,5 tỷ franc Lux ( 129 triệu USD ). Theo báo cáo giải trình ngày 23/4/2008 của Bộ trưởng Hợp tác Phát triển của Luxembourg trước Quốc hội về chủ trương viện trợ tăng trưởng của Luxembourg, từ năm 2000, Luxembourg là một trong 5 nước công nghiệp tăng trưởng dành 0,7 % thu nhập quốc dân cho viện trợ tăng trưởng, năm 2007 số lượng này lên đến 0,9 % và năm 2008 sẽ đạt 0.91 %. Mục tiêu của chủ trương hợp tác tăng trưởng của Luxembourg là Giao hàng công cuộc xoá đói giảm nghèo, bảo vệ cho sự tăng trưởng vững chắc tại những nước đang tăng trưởng, trong đó con người được đặt ở vị trí TT. Ưu tiên từ nay đến năm năm ngoái là Giao hàng cho việc triển khai cho tiềm năng của Thiên niên kỷ, nhất là những tiềm năng mang đặc thù xã hội như y tế, giáo dục, giảng dạy … Cho tới nay, viện trợ tăng trưởng của Luxembourg chỉ ưu tiên dành cho 10 nước trong đó có 6 nước thuộc tiểu vùng sa mạc Sahara ( Burkina Faso, Cabo Verde, Mali, Namibia, Niger và Sénégal ), 2 nước châu Mỹ Latinh ( Nicaragua và El Salvador ), 2 nước châu Á ( Lào và Nước Ta ) .Luxembourg cũng triển khai chiến dịch thông tin đến người dân để họ hiểu và ủng hộ những nỗ lực của nhà nước trong nghành hợp tác tăng trưởng. Trong một cuộc thăm dò dư luận thực thi đầu năm 2003, đại đa số người dân Luxembourg đều ủng hộ chủ trương của nhà nước .
Người dân Luxembourg được gọi là Luxembourgers, dân nhập cư tăng lên trong thế kỷ XX do sự Open của những người nhập cư từ Bỉ, Pháp, Ý, Đức, và Bồ Đào Nha, với hầu hết đến từ sau này. Trong cuộc tìm hiểu dân số năm 2001, đã có 58.657 người nhập cư có quốc tịch Bồ Đào Nha .Kể từ khi mở màn cuộc cuộc chiến tranh Nam Tư, Luxembourg đã đảm nhiệm nhiều người nhập cư từ những nước Bosnia và Herzegovina, Montenegro và Serbia. Hàng năm, hơn 10.000 người nhập cư mới đến Luxembourg, đa phần là từ những vương quốc EU, và Đông Âu. Như năm 2000, đã có 162.000 người nhập cư tại Luxembourg, chiếm 37 % tổng dân số. Có khoảng chừng 5.000 người nhập cư phạm pháp, gồm có người tị nạn .Thành phần dân tộc bản địa lúc bấy giờ gồm : người Luxembourg ( tức người Celt ), người Bồ Đào Nha, người Italia, người Montenegro, Albania, Kosovo .
Nền giáo dục cơ bản tổng lực và đặc biệt quan trọng chú trọng yếu tố ngôn từ đã giúp người dân Luxembourg trở nên tự tin và thuận tiện hòa nhập nền kinh tế tài chính quốc tế. Người dân ở đây hoàn toàn có thể sử dụng ba thứ tiếng ngoài tiếng mẹ đẻ, gồm tiếng Đức, tiếng Pháp, và tiếng Anh. Và một điều không giống bất kỳ nơi đâu trên quốc tế là quốc gia này chủ trương chỉ mở một trường ĐH. Dĩ nhiên, Luxembourg cũng có TT giảng dạy nâng cao, những trường cao đẳng, dạy nghề về du lịch và khách sạn .Chương trình tiểu học 6 năm, trung học 7 năm. Học sinh tốt nghiệp hoàn toàn có thể theo học chương trình cao hơn, tham gia vào những môn học như nhân văn, luật, kinh tế tài chính, y học … Nhiều sinh viên ra quốc tế tu nghiệp. Luxembourg có rất nhiều trường kĩ thuật và hướng nghiệp .
Tiếng Luxembourg, tiếng Đức, tiếng Pháp là những ngôn từ chính thức .

Khảo sát về tôn giáo ở Luxembourg 2012 [ 16 ]

 Công giáo Roma (67%)

 Không tôn giáo/Bất khả tri (14%)

 Vô thần (6%)

 Tin Lành (3%)

 Các hệ phái Kitô giáo khác (3%)

 Hồi giáo (3%)

 Phật giáo (1%)

 Chính thống giáo Đông Phương (1%)

 Khác (1%)

 Không xác định (1%)

Nhà thờ Đức Bà, Luxembourg .Luxembourg là một vương quốc thế tục, nhưng nhà nước công nhận 1 số ít những tôn giáo chính thức. Điều này cho phép nhà nước có quyền trong việc quản trị tôn giáo và chỉ định hàng giáo sĩ, thay vào đó nhà nước sẽ trả ngân sách quản lý và vận hành tôn giáo và tiền lương của những giáo sĩ. Hiện nay, những tôn giáo được công nhận đó là Công giáo Rôma, Do Thái giáo, Chính Thống giáo Hy Lạp, Anh giáo, Chính Thống giáo Nga, Giáo hội Luther, Tin Lành phái Mennonitism và Hồi giáo. [ 17 ]

Một ước tính của The World Factbook năm 2000 cho thấy là 87% dân số Luxembourgers là người Công giáo, trong đó có gia đình hoàng gia, còn lại 13% là người Hồi giáo, Tin Lành, Chính thống giáo, người Do Thái, và những người không tôn giáo.[18] Theo một nghiên cứu Trung tâm nghiên cứu Pew năm 2010, 70,4% dân số là Kitô giáo, Hồi giáo là 2,3%, 26,8% tôn giáo khác và 0,5% không tôn giáo.

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp