Lịch sử 7 Bài 4: Trung Quốc thời phong kiến – Học hỏi Net

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc

– Văn minh Nước Trung Hoa được hình thành trên lưu vực sông Hoàng Hà .
– Nhà nước cổ đại tiên phong được thiết kế xây dựng từ 2000 năm TCN và có nền văn minh cổ đại tăng trưởng bùng cháy rực rỡ .
– Thời Xuân Thu – Chiến Quốc có những đổi khác thâm thúy trong sản xuất và xã hội :

+ Trong sản xuất:

  • Công cụ bằng sắt ra đời.
  • Diện tích gieo trồng được mở rộng.

=> Năng suất lao động tăng .
+ Xã hội :
Hình thành 2 giai cấp mới : địa chủ và tá điền .
=> Xã hội phong kiến được hình thành từ thế kỉ III TCN và được xác lập vào thời Hán .

1.2. Xã hội Trung Quốc thời Tần – Hán

a. Nhà Tần (221 – 206 TCN)

– Thời Tần chính sách phong kiến Trung Quốc được hình thành .

Hình 1: Tượng gốm trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng

– Đối nội :
+ Chia quốc gia thành những Q., huyện trực tiếp cử quan lại đến quản lý .
+ Ban hành chính sách đo lường và thống kê và tiền tệ thống nhất .
+ Bắt nhân dân đi lính, đi phu .
– Đối ngoại : Gây cuộc chiến tranh, lan rộng ra chủ quyền lãnh thổ về phía bắc và phía nam
=> Chiến tranh nông dân nổ ra khắp nơi .

b. Nhà Hán (206 TCN – 220)

– Đối nội :
+ Xóa bỏ chính sách pháp luật khắc nghiệt .
+ Giảm tô thuế và sưu dị cho nông dân .
+ Khuyến khích khai hoang tăng trưởng nông nghiệp .
– Đối ngoại : Tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược lan rộng ra chủ quyền lãnh thổ .
=> Kinh tế tăng trưởng, xã hội không thay đổi .

1.3. Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời Đường

– Đối nội :
+ Cử quan lại đến những địa phương quản lý .
+ Mở khoa thi tuyển chọn quan lại .
+ Cắt giảm tô thuế .
+ Thực hiện chính sách quân điền .
– Đối ngoại :
+ Tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược lan rộng ra chủ quyền lãnh thổ .
+ Củng cố chính sách đô hộ ở An Nam .
– Có ảnh hưởng tác động lớn so với nền kinh tế tài chính và xã hội của quốc gia :
+ Sản xuất nông nghiệp tăng trưởng .
+ Xã hội đạt đến sự phồn thịnh .
=> Thời Đường Trung Quốc trở thành vương quốc cường thịnh nhất châu Á .

1.4. Trung Quốc thời Tống – Nguyên

a. Thời Tống (960 – 1279)

– Miến giảm sưu thuế .
– Mở mang thủy lợi .
– Phát triển thủ công nghiệp : khai mỏ, luyện kim, ..
– Có nhiều ý tưởng quan trọng : la bàn, thuốc súng, … .

b.  Thời Nguyên ( 1271 – 1368)

– Nhà Tống suy yếu Hốt Tất Liệt đen quân tàn phá nhà Tống lập nên nhà Nguyên .

– Phân biệt đối xử với người Hán.

=> Nhân dân Trung Quốc nhiều lần nổi dậy khởi nghĩa chống lại nhà Nguyên .

1.5. Trung Quốc thời Minh – Thanh

– Năm 1368, Chu Nguyên Chương lên ngôi nhà vua lập ra nhà Minh .
– Năm 1644, quân Mãn Thanh từ phương Bắc tràn xuống lập ra nhà Thanh .
– Kinh tế :
+ Chế độ thuế khóa, lao dịch nặng nề .
+ Mầm mống kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa Open .
+ Ngoại thương tăng trưởng .
– Xã hội :
+ Vua quan đục khoét nhân dân để sống xa hoa, trụy lạc .

+ Nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân nổ ra, chính quyền sở tại phong kiến suy yếu .
– Đối ngoại : Tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược .

1.6. Văn hóa, khoa học – kĩ thuật Trung Quốc thời phong kiến

– Đạt được nhiều thành tựu to lớn, ảnh hưởng tác động sâu rộng tới những nước láng giềng .
– Tư tưởng : Nho giáo trở thành hệ tư tưởng thống trị xã hội .
– Văn học :
+ Thơ Đường đạt đến đỉnh điểm với nhiều nhà thơ nổi tiếng như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị .
+ Tiểu thuyết tăng trưởng dưới thời Minh – Thanh :

  • Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung.
  • Thủy hử của Thi Nại Am.
  • Tây du kí của Ngô Thừa Ân.
  • Hồng lâu mộng của Tào Tuyết Cần,…

– Lịch sử : biên soạn nhiều bộ sử đồ sộ có giá trị to lớn : Bộ Sử kí của Tư Mã Thiên, Hán thư, Đường thư, Minh thư, ..
– Về khoa học – kĩ thuật : Có 4 ý tưởng quan trọng : giấy, kĩ thuật in, la bàn và thuốc súng .
– Về thẩm mỹ và nghệ thuật, kiến trúc : Nhiều khu công trình kiến trúc rực rỡ : Vạn lí trường thành, những hoàng cung cổ kính, những bức tượng Phật sinh động, … còn được lưu giữ đến thời nay .

Hình 2: Vạn lí trường thành

2. Luyện tập

Câu 1: Giai cấp địa chủ và nông dân tá điền được hình thành như thế nào ở Trung Quốc ?

Gợi ý trả lời

– Giai cấp địa chủ : Một số quan lại và nông dân giàu chiếm nhiều ruộng đất, lại có quyền lực tối cao nên trở thành giai cấp địa chủ .
– Giai cấp nông dân : Nhiều người nông dân bị mất ruộng, trở nên nghèo túng, phải nhận ruộng của địa chủ để cày cấy, gọi là nông dân canh hay tá điền .

Câu 2: Nêu các chính sách đối nội của các vua thời Tần – Hán và tác động của các chính sách đó đối với xã hội phong kiến Trung Quốc.

Gợi ý trả lời

– Chính sách đối nội của nhà Tần :
+ Chia quốc gia thành những Q., huyện và trực tiếp cử quan lại đến quản lý .
+ Ban hành một chính sách giám sát và tiền tệ thống nhất trong cả nước .
– Chính sách đối nội của nhà Hán :
+ Xóa bỏ chính sách pháp lý khắc nghiệt của nhà Tần .
+ Giảm nhẹ tô thuế và sưu dịch cho nhân dân .
+ Khuyến khích họ nhận ruộng cày cấy và khai hoang, tăng trưởng sản xuất nông nghiệp .
=> Kinh tế tăng trưởng, trật tự xã hội không thay đổi, thế nước vững vàng .

Câu 3: Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời Đường được biểu hiện ở những mặt nào ?

Gợi ý trả lời

Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời Đường được biểu lộ :
– Xã hội không thay đổi, đạt đến sự phồn thịnh .

– Bờ cõi đưuọc mở rộng bằng tiến hành những cuộc chiến tranh xâm lược các nước láng giềng.

– Bộ máy nhà nước được củng cố, hoàn thành xong .
=> Dưới nhà Đường, Trung Quốc trở thành một vương quốc phong kiến cường thịnh nhất châu Á .

3. Kết luận

Bài học trình làng sự hình thành và tăng trưởng của xã hội phong kiến Trung Quốc. Qua đó, những em nắm được sự hình thành xã hội phong kiến, những triều đại và sự tăng trưởng văn hóa truyền thống, khoa học – kĩ thuật của Trung Quốc thời phong kiến .