Lịch Sử 11 Bài 3 : Trung Quốc, Giáo Án Lịch Sử 11 Bài 3: Trung Quốc

Bài 3: Trung Quốc

1. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc từ giữa thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

Trước sự xâm lược của những nước đế quốc và thái độ thỏa hiệp của triều đình Mãn Thanh, từ giữa thế kỉ XIX nhân dân Trung Quốc liên tục nổi dậy đấu tranh chống thực dân, phong kiến .Bạn đang xem : Lịch sử 11 bài 3

*Hình 6 : Các nước đế quốc san sẻ ” chiếc bánh ngọt ” Trung Quốc- Năm 1901, nhà Mãn Thanh kí với những nước đế quốc Điều ước Tân Sửu, theo đó Trung Quốc phải trả một khoản tiền lớn để bồi thường cuộc chiến tranh và buộc phải để cho những nước đế quốc được quyền đóng quân ở Bắc Kinh => Trung Quốc thực sự trở thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến .- Năm 1898 diễn ra cuộc hoạt động Duy Tân, thực thi cải cách cứu vãn tình thế .- Diễn ra 100 ngày .

Năm 1899 bùng nổ ở Sơn Đông lan sang Trực Lệ – Sơn Tây, tấn công sứ quán nước ngoài ở Bắc Kinh, bị liên quân 8 nước đế quốc tấn công nên thất bại Lãnh đạo Hồng Tú Toàn – Khang Hữu Vi- Lương Khải Siêu Lực lượng Nông dân Quan lại, sĩ phu tiến bộ, vua Quang Tự Nông dân Nguyên nhân thất bại – Thiếu tổ chức triển khai ( sở hữu đất đai mà không biết quản lý )- Nội bộ lủng củng ( Do tranh giành quyền lực tối cao đã chia bè đảng thâm thúy )- Mất lòng người ( tư lợi ) do muốn hủy bỏ hết truyền thống lịch sử dân tộc bản địa – Phong trào tăng trưởng hầu hết trong những những tầng lớp quan lại, sĩ phu có ý thức tiếp thu những tư tưởng tiên tiến và phát triển, không dựa vào lực lượng nhân dân .- Vấp phải sự chống đối can đảm và mạnh mẽ của phái thủ cựu trong giai cấp phong kiến do Thái hậu Từ Hi đứng đầu . – Thiếu sự chỉ huy thống nhất .- Thiếu vu khí chiến đấu . Tính cất, ý nghĩa – Là cuộc khởi nghĩa nông dân lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc, chống phong kến làm lung lay triều đình phong kiến Mãn Thanh .- Lần đầu trong lịch sử Trung Quốc, chủ trương trung bình ruộng đất, quyền bình đẳng nam nữ, … được đề ra Cải cách dân chủ, tư sản, khởi xướng dân chủ tư sản ở Trung Quốc. – Phong trào yêu nước chống đế quốc .- Giáng một đòn mạnh vào đế quốc .

* Nguyên nhân thất bại chung của những trào lưu đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX :- Triều đình Mãn Thanh suy yếu, cấu kết với đế quốc .- Thiếu vũ khí chiến đấu .- Chưa có sự chỉ huy của một tổ chức triển khai chính trị vững mạnh, tiềm năng và thế lực của giai cấp tư sản còn quá yếu .- Các nước đế quốc đang tăng trưởng mạnh* Cải cách ở Nhật Bản thành công xuất sắc vì :- Người thực thi cải cách Minh Trị, nắm trong tay quyền lực tối cao tuyệt đối và là người có tư tưởng du y tân tiến bộ .- Được sư ủng hộ của những tầng lóp nhân dân, đặc biệt quan trọng là những tầng lớp Samurai .- Trước khi thực thi cải cách, kinh tế tài chính TBCN tương đối tăng trưởng mạnh ở Nhật .* Cải cách ở Trung Quốc thất bại vì :- Vấp phải sự chống đối can đảm và mạnh mẽ của phái thủ cựu, đứng đầu là Tư Hi Thái Hậu .Xem thêm : Top 10 Ứng Dụng, Phần Mềm Chèn Hình Vào Ảnh Đơn Giản Trên Android Và Iphone

– Vua Quang Tự chỉ là bù nhìn, không có quyền lực thực sự.

– Phong trào chỉ tăng trưởng hầu hết ở những tầng lớp quan lại, sĩ phu có tư tưởng văn minh, không nhận được sư ủng hộ của phần đông nhân dân .- Kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Trung Quốc kém tăng trưởng

2. Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi (1911)

a, Tôn Trung Sơn và Đồng minh hội*– Tôn Trung Sơn là một tri thức có tư tưởng cách mạng theo khuynh hướng dân chủ tư sản .- Tháng 8/1905, Tôn Trung Sơn tập hợp giai cấp tư sản Trung Quốc xây dựng Trung Quốc Đồng minh hội – chính Đảng của giai cấp tư sản Trung Quốc .- Thành phần : tri thức tư sản, tiểu tư sản, địa chủ, thân sĩ bất bình với nhà Thanh, cùng 1 số ít ít đại biểu công nông .- Cương lĩnh chính trị : theo chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Trung Sơn, nêu rõ : “ Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân số niềm hạnh phúc ”- Mục tiêu : lật đổ Mãn Thanh, xây dựng dân quốc, triển khai bình đẳng về ruộng đất cho dân cày .b, Cách mạng Tân Hợi 1911*Hình 8 : Lược đồ cách mạng Tân Hợi* Nguyên nhân- Nhân dân Trung Quốc xích míc với đế quốc phong kiến- Ngòi nổ của cách mạng là do nhà Thanh trao quyền kinh doanh thương mại đường tàu cho đế quốc, bán rẻ quyền lợi dân tộc ( quốc hữu hóa đường tàu ) nên trào lưu “ giữ đường ” bùng nổ, nhân thời cơ đó Đồng minh hội phát động đấu tranh .* Diễn biến :+ Tuyên bố xây dựng Trung Hoa Dân quốc .+ Tôn Trung Sơn làm Đại Tổng thống lâm thời .+ Hiến pháp lâm thời được trải qua, công nhận quyền bình đẳng và quyền tự do dân chủ của mọi công dân. Không đề cập đến yếu tố ruộng đất của nông dân .- Trước thắng lợi của cách mạng, tư sản thương lượng với nhà Thanh, đế quốc can thiệp .* Tính chất – ý nghĩa : là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản+ Lật đổ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản tăng trưởng .+ Ảnh hưởng nhất định đến cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa ở Châu Á Thái Bình Dương .* Hạn chế- Không thủ tiêu thực sự giai cấp phong kiến .- Không đụng chạm đến những nước đế quốc xâm lược .- Không xử lý yếu tố ruộng đất cho nông dân .=> Cách mạng Tân Hợi ( 1911 ) mang đặc thù là cuộc cách mạng tư sản không triệt để .

* Nguyên nhân thất bại

– Chưa thủ tiêu triệt để giai cấp phong kiến, chưa tiến công đế quốc .- Chưa xử lý yếu tố thiết yếu cho dân cày : Ruộng đất .

Xem tiếp: Lý thuyết Sử 11 Bài 4. Các nước Đông Nam Á (Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX)