Lạm phát năm 2019 và những dự báo

Tình hình lạm phát năm 2019

Năm 2019, do cầu về hàng hóa thế giới giảm, giá các nhóm hàng hóa trên thị trường thế giới đều tăng chậm hơn so với năm 2018, thậm chí giảm: Giá thực phẩm giảm 4,6% (năm 2018 tăng 0,3%), năng lượng giảm 13,6% (năm 2018 tăng 27,8%), nguyên liệu thô giảm 4% (năm 2018 tăng 0,3%), phân bón tăng 1% (năm 2018 tăng 11,1%), kim loại và khoáng sản giảm 5,4% (năm 2018 tăng 5,5%). Giá hàng hóa thế giới giảm tác động ngay đến giá trong nước thông qua kênh nhập khẩu, với giá nhập khẩu hàng hóa trong 9 tháng đầu năm 2019 chỉ tăng mức 0,8% so với cùng kỳ năm 2019 (cùng kỳ năm 2018 tăng 1,4%).

Do đó, giá nguyên nhiên vật tư dùng cho sản xuất trong nước cũng tăng chậm hơn so với năm 2018, thậm chí còn giá nguyên, nhiên vật tư dùng cho nông, lâm nghiệp và thủy hải sản còn giảm. Tính chung 9 tháng đầu năm 2019, giá nguyên nhiên vật tư dùng cho sản xuất tăng 2,8 % so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 4,6 % của cùng kỳ năm 2018 ; trong đó, giá nguyên nhiên vật tư dùng cho loại sản phẩm nông, lâm nghiệp và thủy hải sản giảm 2,6 % so với cùng kỳ năm trước ( cùng kỳ năm 2018 tăng 3,1 % ). Nhờ đó, tính chung 9 tháng đầu năm 2019, giá sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy hải sản và công nghiệp chế biến chế tạo chỉ tăng 1,1 % so với cùng kỳ năm trước ( cùng kỳ năm 2018 tăng tương ứng 1,2 % và 2,3 % ). Trong khi đó, giá sản xuất dịch vụ ( vốn ít chịu ảnh hưởng tác động của giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế ) tăng 3,1 % trong 9 tháng đầu năm 2019, cao hơn mức tăng 2,95 % của cùng kỳ năm 2018. Điều này cho thấy vai trò của giảm giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế so với ổn định giá nguồn vào sản xuất trong năm 2019 .
Giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế giảm cũng giúp ổn định giá tiêu dùng trong năm 2019, nhất là giá thực phẩm và giá giao thông vận tải. Trong tháng 11, mặc dầu giá thực phẩm, mặc dầu tăng đột biến trong tháng 11 do nguồn cung thịt lợn thiếu vắng trong thời điểm tạm thời, nhưng mức tăng trung bình chỉ đạt 4,4 %, không cao hơn nhiều mức tăng 3,5 % của năm 2018 ; giá giao thông vận tải giảm trung bình 1,4 %, trong khi năm 2018 tăng 6,4 % .
Ngoài yếu tố giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế giảm, giá dịch vụ y tế trong nước tăng không nhiều cũng góp thêm phần trấn áp lạm phát. Giá dịch vụ y tế trong năm 2019 ước tăng trung bình 4,8 % ( theo số liệu 11 tháng đầu năm 2019 ), thấp hơn nhiều mức tăng trung bình 13,9 % của năm 2018 .

Song song với những yếu tố thuận tiện về giá, chủ trương tín dụng thanh toán thận trọng trong những năm gần đây cũng góp thêm phần trấn áp lạm phát. Số liệu thống kê những năm gần đây cho thấy sự đối sánh tương quan giữa tín dụng thanh toán và lạm phát ( Hình 5 ). Hệ số thâm dụng tín dụng thanh toán được tính giống như tính thông số ICOR cho biết, GDP tăng thêm một đồng thì tín dụng thanh toán cần tăng thêm bao nhiêu đồng. Hình 5 cho thấy, ngoại trừ quy trình tiến độ 2013 – năm trước khi Ngân sách chi tiêu sản phẩm & hàng hóa quốc tế giảm mạnh, thông số thâm dụng tín dụng thanh toán tăng ( giảm ) trong năm nay thường dẫn đến lạm phát tăng ( giảm ) trong năm sau .
Do đó, với ưu tiên không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô, tín dụng thanh toán ( cũng như cung tiền ) trong những năm gần đây đang có xu thế tăng chậm dần so với vận tốc tăng GDP danh nghĩa. Điều này dẫn đến tỷ suất tín dụng thanh toán và cung tiền so với GDP đang dần đi ngang. Xét thêm cả mức chênh lệch tín dụng thanh toán ( giữa tỷ suất tín dụng thanh toán so với GDP và xu thế dài hạn của tỷ suất này ) hoàn toàn có thể thấy rõ sự thận trọng của chủ trương tín dụng thanh toán trong năm 2019. Nếu như từ quý II / năm nay đến quý IV / 2018 tín dụng thanh toán ( tính theo tỷ suất so với GDP ) cao hơn xu thế dài hạn thì trong năm 2019, tín dụng thanh toán được giữ thấp hơn xu thế dài hạn. Tính trung bình, năm 2019 tín dụng thanh toán thấp hơn xu thế dài hạn 1,9 % GDP ( trong khi năm 2018 cao hơn xu thế dài hạn 1,3 % GDP ) .

Mặc dù, lạm phát được trấn áp nhưng áp lực đè nén từ cầu trong nước đang tăng dần. Áp lực từ cầu trong nước so với lạm phát được phản ánh qua xu thế tăng dần của lạm phát cơ bản. Tính đến tháng 11/2019, lạm phát cơ bản đã lên mức 2,2 % ( so với cùng kỳ năm trước ), là mức cao nhất kể từ tháng 5/2015 .
Trong toàn cảnh góp vốn đầu tư công tăng chậm, cầu trong nước tăng hầu hết so với tiêu dùng ( của hộ mái ấm gia đình ), biểu lộ qua mức kinh doanh nhỏ sản phẩm & hàng hóa so với GDP trong 9 tháng đầu năm / 2019 tăng lên 68,6 % ( so với mức 66,6 % của cùng kỳ năm 2018 ). Tiêu dùng tăng do góp vốn đầu tư tư nhân tăng đã tạo thêm công ăn việc làm, làm tăng nhu cầu mua sắm của dân cư. Đầu tư tư nhân trong năm 2019 ước đạt 15,5 % GDP, tăng hơn so với mức 14,5 % GDP của năm 2018 ; trong khi góp vốn đầu tư Nhà nước giảm từ 10,6 % GDP năm 2018 xuống 10 % GDP năm 2019. Ngoài ra, tiêu dùng còn hoàn toàn có thể tăng do hiệu ứng gia tài khi giá bất động sản có xu thế tăng : tháng 11/2019, giá nhà ở và vật tư thiết kế xây dựng tăng 3,7 % so với cùng kỳ năm trước ( cùng kỳ 2018 chỉ tăng 2,3 % ) .

Triển vọng lạm phát năm 2020

Mục tiêu lạm phát trung bình dưới 4 % trong năm 2020 là một thử thách khi giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế dự báo tăng trở lại hoặc giảm giá ít hơn so với năm 2019 .
Giá sản phẩm & hàng hóa hồi sinh do kinh tế tài chính quốc tế cũng như khối lượng thương mại dự báo tăng trưởng cao hơn năm 2019 ( với kỳ vọng cuộc chiến tranh thương mại sẽ giảm stress trong năm 2020 ), thôi thúc cầu về sản phẩm & hàng hóa. Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, năm 2020 giá nguồn năng lượng giảm 3,1 % ( thấp hơn mức năm 2019, năm 2019 giảm 14,6 % ), giá thực phẩm giảm 0,1 % ( năm 2019 giảm 4,6 % ), giá phân bón tăng 2,2 % ( năm 2019 giảm 0,6 % ) và giá sắt kẽm kim loại và tài nguyên giảm 1,4 % ( năm 2019 giảm 5,2 % ). Trong số những nhóm hàng, giá hàng thực phẩm có ảnh hưởng tác động rõ nhất đến lạm phát trong nước. Hình 9 và 10 biểu lộ đối sánh tương quan giữa lạm phát trong nước và giá thực phẩm, giá nguồn năng lượng quốc tế. Đồ thị rải ( scatter ) trên hai hình cho thấy, trong khi tác động ảnh hưởng đến lạm phát của giá thực phẩm quốc tế khá rõ thì ảnh hưởng tác động của giá nguồn năng lượng không thực sự rõ. Hồi quy OLS giản đơn cho thấy, trong quy trình tiến độ 1995 – 2019, những biến hóa về vận tốc tăng giá hàng thực phẩm quốc tế lý giải đến 50% những biến hóa về lạm phát trong nước .
Căn cứ dự báo nêu trên của Ngân hàng Thế giới về giá hàng thực phẩm quốc tế và tác dụng hồi quy OLS giản đơn, riêng yếu tố giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế kỳ vọng sẽ làm lạm phát năm 2020 cao hơn năm 2019 1 điểm %, tức là nếu lạm phát năm 2019 là 3 % thì lạm phát năm 2020 kỳ vọng sẽ tăng lên 4 % do yếu tố giá sản phẩm & hàng hóa quốc tế. Thậm chí, nếu sản phẩm & hàng hóa quốc tế tăng cao hơn dự báo do cuộc chiến tranh thương mại Mỹ – Trung leo thang, ảnh hưởng tác động đến cung sản phẩm & hàng hóa quốc tế, lạm phát còn hoàn toàn có thể cao hơn mức kỳ vọng trên .

Ngoài giá quốc tế, lạm phát trong năm 2020 còn hoàn toàn có thể chịu thêm áp lực đè nén từ cầu trong nước. Cầu trong nước dự báo sẽ liên tục xu thế tăng trong năm 2020 do khuynh hướng tăng góp vốn đầu tư quốc tế và tăng quy mô những tầng lớp trung lưu. Theo nhìn nhận của Hội nghị Liên Hiệp quốc về thương mai và tăng trưởng ( UNCTAD ), Nước Ta là một trong 20 điểm đến góp vốn đầu tư tiềm năng. Đầu tư quốc tế tăng sẽ khuyến khích góp vốn đầu tư trong nước, tạo công ăn việc làm, qua đó tăng nhu cầu mua sắm của dân cư. Bên cạnh đó, những tầng lớp trung lưu tăng cũng làm di dời tương đối từ tiêu dùng sản phẩm & hàng hóa, trong đó có sản phẩm & hàng hóa nhập khẩu sang tiêu dùng dịch vụ trong nước .

Một số khuyến nghị chính sách và kết luận

Mục tiêu trấn áp lạm phát trong năm 2020 được Quốc hội đề ra là dưới 4 %. Đây là một thử thách không nhỏ trong công tác làm việc quản trị điều hành quản lý. Do đó, để triển khai thành công xuất sắc tiềm năng trấn áp lạm phát đề ra, tiềm năng tập trung chuyên sâu không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô, trấn áp vận tốc tăng giá cả sản phẩm & hàng hóa tiêu dùng trong năm 2020 cần tập trung chuyên sâu vào một số ít nội dung sau :

– Đối với chính sách quản lý giá, thực hiện chủ trương không tăng giá điện và giá dịch vụ y tế, đi đôi với bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường hàng hóa nhất là những mặt hàng thiết yếu.

– Đối với chủ trương tỷ giá, số lượng giới hạn kiểm soát và điều chỉnh giá USD từ 4 % trở xuống. Hình màn biểu diễn quan hệ giữa lạm phát và dịch chuyển về giá USD cho thấy, trong khoanh vùng phạm vi kiểm soát và điều chỉnh dưới 5 % hàng năm, những dịch chuyển về giá USD không có đối sánh tương quan rõ ràng với lạm phát trong năm. Tuy nhiên, trong toàn cảnh vốn góp vốn đầu tư quốc tế ( cả trực tiếp lẫn gián tiếp ) đang đổ vào Nước Ta cũng như lãi suất vay quốc tế dự báo giảm trong năm 2020, không có áp lực đè nén nào để tỷ giá phải kiểm soát và điều chỉnh nhiều hơn năm 2019. Năm 2019, giá USD ước tăng trung bình khoảng chừng 2 % so với năm 2018 ( theo thống kê 11 tháng đầu năm, giá USD đã tăng trung bình 1,8 % so với cùng kỳ năm 2018 ) .
– Đối với chủ trương tín dụng thanh toán, liên tục chủ trương thận trọng như đã thực thi trong năm 2019. Cụ thể, tỷ suất tín dụng thanh toán so với GDP trong năm 2020 nên giữ ở mức bằng với xu thế dài hạn tính tới quý IV / 2019, ước là 136 %. Với tỷ suất tín dụng thanh toán 136 % GDP và giả thiết năm 2020 tăng trưởng GDP là 7 %, lạm phát là 4 %, tăng trưởng tín dụng thanh toán trong năm 2020 nên đặt tiềm năng là 14 % .

Tài liệu tham khảo:
1. Nghị quyết số 85/2019/QH14 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh
tế – xã hội năm 2020;
2. Tổng cục Thống kê, https://www.gso.gov.vn/;
3. IMF, Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu, tháng 10/2020;
4. UNCTAD, World Investment Report 2019.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường