NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

1. Khái niệm : Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội?

– Là bàn luận về một vấn đề, hiện tượng có ý nghĩa so với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có yếu tố đáng tâm lý. Từ hiện tượng này, người viết phải nghiên cứu và phân tích để tìm ra ý nghĩa xã hội về tư tưởng, đạo đức mà bàn luận, nhìn nhận .

2. Ví dụ:

+ Ô nhiễm thiên nhiên và môi trường, sự nóng lên của toàn cầu, nạn phá rừng, thiên tai lũ lụt …+ Bạo hành mái ấm gia đình, Bạo lực học đường, tai nạn đáng tiếc giao thông vận tải …+ Phong trào tiếp sức mùa thi, trợ giúp đồng bào lũ lụt, tấm gương người tốt, việc tốt, nếp sống đẹp …

3. Dàn ý chung:

a. MỞ BÀI:

  • Dẫn dắt vào đề bài (bằng cách trực tiếp hoặc gián tiếp)

  • Nêu ra nội dung của hiện tượng .

  • Đặt câu hỏi chuyển ý ( như thế nào ? )

b. THÂN BÀI:

  • Cần có từ ngữ link ( Thật vậy, Qủa đúng như vậy … ) để tạo sự link giữa mở bài và thân bài .

  • Lời dẫn ( dẫn dắt người đọc vào phần lý giải ) .

  • Giải thích và đưa ra bộc lộ của hiện tượng

    (thông qua những từ ngữ, mệnh đề, hình ảnh, khái niệm…): để giới thiệu được hiện tượng, sự việc của đề bài, HS cần phải có sự hiểu biết tối thiểu về sự việc, hiện tượng ấy. Đặc biệt, chúng ta cần coi trọng vấn đề thời sự hằng ngày trên báo chí, truyền hình,…bởi đó là những vấn đề đang tồn tại một cách rõ ràng, cụ thể trước mắt ta. Chính vì thế mà HS cần tích lũy vốn hiểu biết bằng cách lắng nghe, theo dõi thời sự mỗi ngày, theo dõi thêm các thông tin về xã hội trong nước lẫn quốc tế để làm vốn tư liệu cần sử dụng trong bài làm. HS cũng cần chú ý các sự việc, hiện tượng có ý nghĩa sâu sắc như đáng ca ngợi hoặc đáng bị lên án đang diễn ra hàng ngày trong xã hội. Khi đưa ra thực trạng nghĩa là ta đang trả lời cho các câu hỏi: Thực trạng của hiện tượng xã hội ấy đang diễn ra như thế nào ? Nó có ảnh hưởng sâu rộng tích cực hay tiêu cực ra sao ?

  • Đưa ra nguyên nhân dẫn đến sự việc, hiện tượng ấy và sự ảnh hưởng tốt hoặc chưa tốt

    : Khi tiếp nhận nhiều thông tin, HS cần phải có sự chọn lọc, xử lí những thông tin ấy nhằm hiểu rõ sự việc, hiện tượng là do nguyên nhân nào dẫn đến. Khi phân tích nguyên nhân, HS cũng cần chú ý tới các mặt khách quan và chủ quan của hiện tượng. (Ví dụ: nghiện internet trong giới trẻ hiện nay là do nguyên nhân: tính giải trí cao của mạng internet, tính tò mò của tuổi trẻ, sự đa dạng, hấp dẫn của thế giới ảo,…). Để đưa ra được nguyên nhân dẫn đến hiện tượng, cần phải có sự suy luận, lập trường riêng, chủ kiến riêng về hiện tượng ấy mà đưa ra hậu quả hay sức ảnh hưởng tốt của hiện tượng, sự việc.

  • Đưa ra biện pháp giải quyết, khắc phục hậu quả hoặc phát triển sự việc, hiện tượng.

    Để có thể dễ dàng đưa ra biện pháp khắc phục, hoặc phát triển, HS cần liên hệ đến phần nguyên nhân vừa trình bày ở trên. Bởi có nguyên nhân thì mới có kết quả, hậu quả (tốt hoặc chưa tốt), từ đó đề xuất theo ý nghĩ riêng của mình những biện pháp hữu hiệu nhất, tối ưu nhất để tăng sức thuyết phục cho bài làm. Chú ý chỉ rõ những việc cần làm, cách thức thực hiện cụ thể…

  • Từ những điều vừa nghiên cứu và phân tích ở trên, người học cần rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân mình .

c. KẾT BÀI:

  • Cần có từ ngữ liên kết: tóm lại, qua đó, qua những điều chúng ta vừa bàn luận,…

  • Đánh giá đây là một hiện tượng xấu có nhiều tác hại ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội (đối với hiện tượng xấu) hoặc đánh giá đây là một hiện tượng tốt có nhiều ảnh hưởng tích cực đối với đời sống xã hội. (đối với hiện tượng tốt)

4. Luyện tập;

Lập dàn ý chi tiết cụ thể cho đề bài sau đây :Đề : Điện thoại di động là một trong những phương tiện đi lại thông tin liên lạc có ích của con người thời nay. Thế nhưng một bộ phận học viên lại sử dụng nó chưa đúng cách, với mục tiêu chưa tốt. Trình bày tâm lý của anh ( chị ) về hiện tượng trên .