Torino – Wikipedia tiếng Việt
Bản đồ miền Piemonte với Torino được tô màu xanh và những nơi Thế vận hội được chỉ ra
Torino (tiếng Ý; còn được gọi là Turin trong tiếng Piemonte và các tiếng Anh, Pháp, Đức) là một thành phố kỹ nghệ quan trọng tại tây bắc của Ý. Torino là thủ phủ của Piemonte và nằm cạnh sông Po. Torino đã đăng cai Thế vận hội mùa đông 2006.
Cái tên Turin bắt nguồn từ Tau, một từ trong tiếng Celt có ý nghĩa là “núi”. Tên tiếng Ý của nó, Torino, dịch ra như là “con bò nhỏ”; do đó cũng là huy hiệu và biểu tượng của thành phố. Khu vực này được định cư bởi người Taurini từ trước thời đại La Mã.
Vào thế kỉ thứ 1 TCN (có lẽ là 28 TCN), người La Mã thiết lập một doanh trại quân đội (Castra Taurinorum), sau này được đặt tên theo Augustus (Augusta Taurinorum). Những đường kiểu La Mã hình bàn cờ vẫn còn được nhìn thấy ở thành phố hiện đại. Torino đạt đến khoảng 5.000 người cư trú vào lúc đó, tất cả đều sống trong khu tường thành cao.
Bạn đang đọc: Torino – Wikipedia tiếng Việt
Sau khi Đế chế La Mã sụp đổ thành phố bị chinh phục bởi người Lombard, sau đó là người Frank; vào năm 942 danh hiệu Contea di Torino (“Bá tước thành Torino”), được thành lập, kể từ 1050 được nắm giữ bởi gia đình Bá tước của Savoy lúc đó. Trong khi thể diện của bá tước được công nhận bởi Giám mục như là Conte di Torino, 1092-1130 và 1136-1191, quyền lực thành phố thật ra nằm trong tay các Giám mục. Đó là quyền lực giai đoạn 1230-1235 dưới thời Marchese di Monferrato, theo kiểu Signore di Torino.
Vào cuối thế kỉ 13, khi nó được sáp nhập vào Lãnh địa Savoy, thành phố đã có 20.000 người dân cư trú. Nhiều vườn và dinh thự được kiến thiết xây dựng vào thế kỉ 15 khi thành phố được phong cách thiết kế lại. Trường Đại học Torino cũng được xây dựng trong tiến trình này .
Emanuele Filiberto (đầu sắt) làm Torino trở thành thủ phủ của Lãnh địa Savoy vào năm 1563. Piazza San Carlo, thông qua Po và Cung điện Hoàng gia (Palazzo Reale), được xây dựng trong giai đoạn này.
Vào năm 1706, quân Pháp vây hãm thành phố trong vòng 117 ngày mà không chinh phục được thành phố ( Trận đánh thành Torino ). Theo sau Hòa ước Utrecht, Vương quốc Sardinia được sáp nhập vào Lãnh địa Savoy và kiến trúc sư Filippo Juvarra mở màn phong cách thiết kế lại thành phố với quy mô lớn. Bây giờ là TP. hà Nội của một vương quốc ở châu Âu, Torino có khoảng chừng 90.000 dân cư vào lúc đó .Vào thế kỉ 19, sau khi bị chiếm đóng trong một thời hạn ngắn bởi Napoléon, thành phố khởi đầu tích cực tham gia quy trình thống nhất nước Ý. Vào năm 1871, đường hầm xe lửa Fréjus được mở, làm Torino trở thành một nút liên lạc quan trọng. Thành phố giờ đây có 250.000 người dân. Các nhà thời thánh Museo Egizio, Mole Antonelliana, Gran Madre và trung tâm vui chơi quảng trường Vittorio Veneto được xây trong thời hạn này .
Vào năm 1861, Torino trở thành thủ đô của nước Ý thống nhất vừa mới thành lập. Vào năm 1865 thủ đô được dời về Firenze. (Từ năm 1870 thủ đô là Roma.) Torino phản ứng lại sự mất đi về tầm quan trọng trong sự công nghiệp hóa nhanh chóng của nó: vào năm 1899, FIAT được thành lập và Lancia vào năm 1906. Cuộc Triển lãm thế giới được tổ chức ở Torino vào năm 1902 và thường được xem như là cột mốc của thiết kế Nghệ thuật Mới (Art Nouveau) và thành phố lại tổ chức cuộc triển lãm lần nữa vào năm 1911. Đến thời gian này, Torino đã phát triển đến 430.000 người.
Sau Chiến tranh quốc tế thứ nhất, những xích míc giữa công nhân và những nhà công nghiệp khởi đầu nổ ra. Những cuộc đình công tiên phong xảy ra vào năm 1920 và xí nghiệp sản xuất Lingotto bị chiếm đóng .Sau Chiến tranh quốc tế thứ hai, Torino được kiến thiết xây dựng lại nhanh gọn và những ngành công nghiệp của thành phố tăng trưởng mạnh, tạo ra những làn sóng nhập cư, đa phần là từ những vùng miền nam nước Ý. Dân số đạt đến 1 triệu người vào năm 1960 và lên đến 1.5 triệu vào năm 1975. Trong thập niên 1980 cuộc khủng hoảng cục bộ công nghiệp tiên phong quật vào thành phố và dân số của nó khởi đầu giảm xuống ( và liên tục giảm, trong khi khu vực đô thị tăng trưởng ). Dân số năm 2005 là 908.000 .Torino cũng có những câu lạc bộ bóng đá lớn nhất quốc tế được hâm mộ bởi nhiều người Ý. Câu lạc bộ bóng đá Juventus luôn có một sự cạnh tranh đối đầu kinh khủng với những câu lạc bộ bóng đá của A.C. Milan trong Serie A .
| Dữ liệu khí hậu của Torino (Sân bay quốc tế Torino-Caselle, 1971–2000, cực độ 1946–nay) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
| Cao kỉ lục °C (°F) | 25.1 | 24.8 | 27.4 | 31.0 | 32.3 | 35.6 | 36.8 | 37.1 | 32.2 | 30.0 | 22.8 | 21.4 | 37,1 |
| Trung bình cao °C (°F) | 6.6 | 9.1 | 13.4 | 16.6 | 20.7 | 24.8 | 27.9 | 27.1 | 23.0 | 17.3 | 11.1 | 7.6 | 17,1 |
| Trung bình ngày, °C (°F) | 2.1 | 4.3 | 8.1 | 11.1 | 15.5 | 19.4 | 22.4 | 21.8 | 17.8 | 12.4 | 6.5 | 3.1 | 12,0 |
| Trung bình thấp, °C (°F) | −2.5 | −0.7 | 2.7 | 5.7 | 10.4 | 14.0 | 16.9 | 16.5 | 12.7 | 7.4 | 1.9 | −1.6 | 7,0 |
| Thấp kỉ lục, °C (°F) | −18.5 | −21.8 | −10.5 | −3.8 | −2.3 | 4.3 | 6.6 | 6.3 | 1.8 | −3.9 | −8.2 | −13.8 | −21,8 |
| Giáng thủy mm (inch) | 47.8 (1.882) |
47.1 (1.854) |
72.5 (2.854) |
113.3 (4.461) |
145.3 (5.72) |
104.3 (4.106) |
70.5 (2.776) |
76.1 (2.996) |
83.8 (3.299) |
106.1 (4.177) |
69.1 (2.72) |
45.1 (1.776) |
981,0 (38,622) |
| % độ ẩm | 75 | 75 | 67 | 72 | 75 | 74 | 72 | 73 | 75 | 79 | 80 | 80 | 75 |
| Số ngày giáng thủy TB
( ≥ 1.0 mm ) |
5.4 | 4.4 | 5.8 | 8.6 | 11.2 | 8.6 | 5.8 | 7.7 | 6.4 | 7.0 | 5.6 | 4.4 | 80,9 |
| Số giờ nắng trung bình hàng tháng | 111.6 | 118.7 | 158.1 | 180.0 | 195.3 | 219.0 | 260.4 | 223.2 | 168.0 | 142.6 | 105.0 | 108.5 | 1.990,4 |
| Nguồn: Italian Air Force Meteorological Service (nắng, độ ẩm, 1961–1990)[1][2][3] | |||||||||||||
Cảnh Torino ban ngày
Cảnh Torino đêm hôm
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Hỏi Đáp
