Nghề phiên dịch – Hướng Nghiệp

Phiên dịch là một nghề đang “ hot ” trên thị trường việc làm với một thu nhập cao. Ở Nước Ta, nghề phiên dịch trước đây và thời nay càng được coi trọng bởi trong toàn cảnh hội nhập với quốc tế, Nước Ta đã trở thành thành viên chính thức của tổ chức triển khai WTO thì nhu yếu phiên dịch những thứ tiếng đặc biệt quan trọng là tiếng Anh ngày càng tăng cao. Người phiên dịch trở thành cầu nối quan trọng về ngôn từ và văn hóa truyền thống .

Nghề phiên dịch là gì?

Phiên dịch hiểu một cách đơn thuần là việc chuyển một chữ, một câu, một văn bản ( nói hoặc viết ) từ ngôn từ này sang ngôn từ khác mà không làm đổi khác nghĩa của chúng .

Nghề phiên dịch
Và tất nhiên, phiên dịch viên là người chuyên làm công việc chuyển các văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách chính xác, giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu nhau.

Nghề phiên dịch – Thu nhập cao cho người chuyên nghiệp nhưng cũng nhiều áp lực

Dựa vào hai mô hình tiếp xúc cơ bản của con người ( nói và viết ), hoàn toàn có thể chia việc làm của người phiên dịch thành hai dạng : phiên dịch nói ( thông dịch ) và phiên dịch viết ( biên dịch ) .
– Thông dịch : là việc quy đổi văn bản nói từ ngôn từ này sang ngôn từ khác. Người dịch nói phải chịu sức ép rất lớn về thời hạn, phản ứng rất nhanh và gần như không có thời hạn để tâm lý xem xét về từ ngữ. Thông dịch thường dùng trong những hội nghị, hội thảo chiến lược quốc tế. Người dịch thường ngồi trong phòng cách âm, dịch qua micro, nghe qua tai nghe và dịch đồng thời luôn cùng với diễn thuyết ( còn gọi là dịch ca-bin ). Dịch đuổi là dịch ngay sau khi người nói kết thúc một câu hay một đoạn ngắn. Bên cạnh đó, thông dịch cũng được dùng khi những người khác ngôn từ gặp nhau để trao đổi việc làm .
– Biên dịch : là việc làm chuyển từ một văn bản viết từ ngôn từ này sang ngôn từ khác. Người dịch không phải chịu sức ép thời hạn stress hay nhu yếu phản ứng tức thì như dịch nói. Tuy nhiên, lúc này nhu yếu độ đúng mực cao về từ ngữ, ngữ pháp và trôi chảy hơn .
Tuy nhiên, dù dịch theo hình thức nào đi nữa, phiên dịch đều phải thực thi tiến trình cơ bản là hiểu ngôn từ nguồn -> nghiên cứu và phân tích ngôn ngữ học và văn hóa truyền thống -> diễn đạt lại bằng ngôn từ tiềm năng. Trong cả hai loại hình dịch, người phiên dịch đều phải phản xạ rất là nhanh, và khó khăn vất vả nhất là phải thao tác dưới một sức ép lớn. Khả năng chớp lấy thật nhanh, học thật nhanh kỹ năng và kiến thức mới, nội dung mới và đặc biệt quan trọng là năng lực diễn đạt ý của người khác một cách ngắn gọn, dễ hiểu là những yếu tố cốt lõi mà một phiên dịch viên phải luyện thật nhiều mới hoàn toàn có thể nắm chắc được. Ngoài ra, phiên dịch còn phải rèn luyện về phẩm chất cá thể để hoàn toàn có thể giữ được danh dự và uy tín, để hoàn toàn có thể thực thi việc làm một cách chuyên nghiệp .
Người làm phiên dịch là truyền đạt những thông tin từ người nói đến người nghe. Đây là việc làm không hề đơn thuần vì nếu chỉ cần dịch sai hoặc không đúng nghĩa của thông tin thì nội dung truyền đạt sẽ mang một ý nghĩa trọn vẹn khác .
Bên cạnh đó, sự độc lạ về phong tục tập quán cũng là điều khiến cho người làm công tác làm việc này phải chú ý quan tâm để chuyển tải thông tin. Theo ghi nhận của Hội Nghiên cứu Dịch thuật TP. Hồ Chí Minh : Nếu phiên dịch có sự tích hợp trước với người nói thì hiệu suất cao thông tin đạt 90 %, còn nếu dịch đuổi ( cabin ) thì hiệu suất cao thông tin chỉ đạt 50 % .
Hiện nay, đội ngũ những người làm công tác làm việc phiên dịch ngoài việc làm cố định và thắt chặt họ thường có những hợp đồng phiên dịch bên ngoài. Chính cho nên vì thế thu nhập của những phiên dịch viên cũng khá cao. Trung bình mỗi khi phiên dịch cho những hội thảo chiến lược hay hội nghị, thù lao họ được trả từ 200 – 400 USD / ngày. Tuy nhiên, để có được thù lao như vậy những người làm nghề này phải thao tác rất cật lực. Người làm phiên dịch phải bỏ ra thời hạn để góp vốn đầu tư cho chương trình mà họ sẽ đảm nhiệm tối thiểu từ 1 – 2 tuần. Riêng với những hội thảo chiến lược có tính chuyên ngành, nhất là những nghành nghề dịch vụ về khoa học họ còn mất nhiều thời hạn góp vốn đầu tư hơn để có thêm kỹ năng và kiến thức cũng như thuật ngữ riêng của từng ngành .
Công tác phiên dịch được một số lượng phần đông những người biết ngoại ngữ thực thi. Dầu vậy, nhìn toàn diện và tổng thể, hoàn toàn có thể nói công tác làm việc dịch thuật ở nước ta cho đến nay vẫn chưa trở thành một nghề mang tính chuyên nghiệp .
Việc thiếu chuyên nghiệp đã dẫn tới nhiều hậu quả đáng buồn, thậm chí còn nghiêm trọng. Báo chí đã từng đăng rất nhiều những sai lầm đáng tiếc chết người như vậy như một thông dịch viên đã dịch đoạn nói về công ti Proctor and Gambles là “ chúng tôi kinh doanh thương mại ở đây như đánh bạc ”, mặc dầu chữ “ Gambles ” ở đây đơn thuần chỉ là tên công ti chẳng tương quan gì tới cờ bạc cả. Lần khác, trong khi nỗ lực bộc lộ sự tức giận của diễn thuyết so với một hiện tượng kỳ lạ bức xúc, thông dịch viên đã thêm cả từ “ bloody ” vào lời dịch, một từ cực kỳ bất lịch sự trong một khung cảnh sang trọng và quý phái. Điều đó khiến toàn bộ cử toạ quốc tế ồ lên và diễn thuyết lúc đó chẳng hiểu mình nói gì mà họ lại có phản ứng khác hẳn với những đại biểu Nước Ta như vậy. Trong biên dịch, những sai xot cũng không phải là hiếm. Không ít những lời thoại trong nhiều bộ phim đã được người biên dịch “ bóp méo ” đến 180 độ. Chẳng hạn, “ we can’t get through ” ( trong trường hợp đó phải hiểu là “ Không xong rồi ” ) được chuyển thành “ Chúng ta không hề xuyên qua ” ; “ we can’t come to terms ” ( Không thể thống nhất ) được chuyển thành “ Chúng ta không hề đến kì học được ”. Những sai sót này để lại những hậu quả rất lớn, nhất là so với phương tiện thông tin đại chúng. Do vậy, việc sử dụng ngôn từ trên những phương tiện đi lại tiếp thị quảng cáo cần phải cực kỳ thận trọng, yên cầu chất lượng và tính chuyên nghiệp cao .
Người phiên dịch không chỉ giỏi ngoại ngữ mà còn phải nghiên cứu và điều tra, nắm vững 1 số ít thuật ngữ thiết yếu tương quan đến hội nghị, hội thảo chiến lược. Đây là “ nghề làm dâu trăm họ ”, nên phải rèn luyện, học tập liên tục, nếu không thì không hề sống sót. Chỉ cần dịch kém một lần thì những lần tiếp nối không ai dùng mình nữa. Vì thế áp lực đè nén của việc làm thật sự rất lớn .

Những yêu cầu bắt buột của người làm phiên dịch viên

Đa số người ta vẫn ý niệm rằng hễ ai thông thuộc ngoại ngữ là hoàn toàn có thể làm phiên dịch được mà không hiểu hết những yên cầu của nó. Đó là một ý niệm sai lầm đáng tiếc. Không phải ai biết ngoại ngữ là hoàn toàn có thể làm được phiên dịch. Người phiên dịch trước khi bước vào nghề cần được trang bị một cách khá đầy đủ về ngôn ngữ học, kỹ năng và kiến thức chung, văn hóa truyền thống nền, kỹ thuật dịch, sức khỏe thể chất và nhất là đạo đức người phiên dịch .

Dịch đuổi

– Bước vào nghề phiên dịch, người dịch phải thông thuộc tối thiểu hai ngôn từ, gọi là ngôn từ thao tác ( working languages ). Trong mọi thực trạng, người phiên dịch cũng phải biểu lộ câu cú rõ ràng, mạch lạc. Do vậy trong hoạt động và sinh hoạt hàng ngày, người phiên dịch phải có ý thức sử dụng ngôn từ một cách nghiêm chỉnh, câu cú mạch lạc .
– Người phiên dịch ngoài vốn từ vựng nhiều mẫu mã cần phải có hiểu biết thấu đáo những yếu tố ngôn ngữ học của cả hai ngôn từ, hiểu biết những tương đương và độc lạ giữa hai ngôn từ không những chỉ về ngữ pháp mà còn về ngữ nghĩa và ngữ dụng. Những hiểu biết đó gắn chặt với tri thức văn hoá về quốc gia, con người, lối sống, thói quen, phong tục tập quán của hai hội đồng ngôn từ. Vì thế, một nhu yếu nữa rất quan trọng đó là người phiên dịch phải có sự am hiểu về văn hóa truyền thống. Khi tiếp xúc với nhau, những bên không chỉ khác về ngôn từ mà còn độc lạ về trình độ học vấn, thiên nhiên và môi trường sống, cách tư duy và đặc biệt quan trọng là văn hóa truyền thống. Nghề phiên dịch không phải thuần túy là tiến trình chuyển mã, mà thực sự là một sự kiện giao lưu văn hóa truyền thống .
– Không nóng nảy vì khi phiên dịch, thì bản thân không còn là mình nữa mà phải đặt bản thân vào vị thế của người truyền đạt. Tình cảm cá thể lúc này không nên có. Tuy nhiên, tuỳ vào trường hợp, thực trạng, nếu người truyền đạt nóng tính, nói những câu quá nặng nề ( so với cấp dưới ví dụ điển hình ) thì phải lựa lời dịch sao cho rõ ý là họ đang thật sự tức giận, nhưng nói sao cho người nghe cảm thấy hiểu rõ được sự tức giận đó nhưng không hề phản ứng được. Nói tóm lại là phải có bản lĩnh trong việc ứng xử, truyền tải, phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm nội dung truyền tải .
– Đạo đức nghề nghiệp – một yếu tố cực kỳ quan trọng. Giống như bất kỳ nghề nào, nghề phiên dịch cũng cần có những chuẩn đạo đức hay quy tắc ứng xử riêng. Chuẩn đạo đức này chú trọng tới sự trung thành với chủ của người phiên dịch so với ngôn bản và sáng tạo độc đáo ; thái độ của người dịch không thiên vị so với những bên đối thoại và nhất là không được thêm thắt, phản hồi, nhận xét hay biểu lộ thái độ của cá thể người phiên dịch vào lời dịch. Tránh trường hợp người phiên dịch quên mất vai trò, vị trí và nghĩa vụ và trách nhiệm phiên dịch của mình và đứng ra tranh luận như một đại biểu tham gia cuộc họp .

– Trí nhớ tốt

– Sức khỏe tốt

– Kiên trì và chăm chỉ, ham học hỏi

– Biết tổ chức công việc

– Nhanh nhẹn, nhạy cảm và tự tin

– Có kiến thức rộng về văn hóa, xã hội, con người. Muốn được vậy phải trau dồi thường xuyên, liên tục cập nhật những thông tin mới, những lãnh vực mới.

– Cần có sự chu đáo, cẩn trọng trong công việc. Luôn chuẩn bị trước về lĩnh vực mà mình sẽ phiên dịch.
 

Keywords:

  • muốn làm phiên dịch viên nên học trường nào
  • thông dịch viên tiếng anh học trường nào