Nên hiểu thế nào về “Hội nhập kinh tế quốc tế”? – Tạp chí Kiến Trúc

Song song với công cuộc đổi mới bên trong, nước ta đã hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế quốc tế theo các thang bậc: Từ hẹp đến rộng về đối tác và lĩnh vực cam kết, từ thấp tới cao về mức độ cam kết. Trên thực tế, nước ta trước hết đã hội nhập vào Khu vực thương mại tự do ASEAN (AFTA), tiếp đến là các diễn đàn Á – Âu (ASEM), châu Á – Thái Bình Dương (APEC) rồi Tổ chức thương mại thế giới (WTO) là tổ chức toàn cầu. Ngày nay nước ta tham gia đàm phán, ký kết các thỏa thuận về FTA rộng hơn, theo tiêu chuẩn cao hơn với EU, Liên minh Á – Âu, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Khu vực thương mại tự do châu Âu (EFTA)…

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan

vu khoanNhư vậy là nước ta đã hội nhập kinh tế quốc tế tròn hai mươi năm. Ấy vậy mà trong dư luận xã hội vẫn tồn tại nhiều tâm tư lạc quan quá mức, tưởng như nhờ hội nhập nước ta sẽ sớm hóa rồng – Hoặc băn khoăn, lo lắng thái quá, coi như nước ta lụn bại tới nơi. Bên cạnh đó, những công việc chuẩn bị cụ thể để đón lấy cơ hội và ứng phó với thách thức lại khá thiếu vắng.

 

Vì vậy, nên chăng trở lại vài khái niệm gốc?

Một là, nên hiểu hội nhập kinh tế quốc tế là gì?

Phải chăng đó là kết nối nước mình vào những thể chế kinh tế tài chính khu vực và quốc tế trên cơ sở những luật chơi chung ? Về đại thể, đó là những pháp luật nhằm mục đích tự do hóa thương mại, dịch vụ, góp vốn đầu tư như : Giảm thiểu rồi đi tới bãi bỏ những lao lý hành chính phi quan thuế ; giảm thiểu và đi tới xóa bỏ hàng rào quan thuế ; Open thị trường với mức độ và lộ trình khác nhau ; hình thành sân chơi bình đẳng cho mọi mô hình doanh nghiệp ; xóa bỏ bao cấp so với hoạt động giải trí kinh doanh thương mại có tương quan tới thị trường bên ngoài ; vận dụng những lao lý chung về shopping cơ quan chính phủ, hải quan, bảo vệ gia tài trí tuệ, vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm, những tiêu chuẩn về môi trường sinh thái, lao động, những lao lý về tự vệ, chống bán phá giá …

Hai là, tại sao phải hội nhập?

Lịch sử toàn quốc tế cho thấy nước nào đóng cửa thì không tăng trưởng được vì không có “ cầu ” thì “ cung ” sẽ teo tóp ; không tiếp thu được những nguồn lực bên ngoài như vốn, công nghệ tiên tiến … thì sẽ chìm trong thực trạng lỗi thời. Chẳng thế mà những nước mạnh hay vận dụng thủ đoạn vây hãm, cấm vận để bóp nghẹt những nền kinh tế tài chính mà họ không ưa. Dưới ảnh hưởng tác động của nhu yếu tăng trưởng, xu thế quốc tế hóa rồi toàn thế giới hóa nẩy sinh, lan tỏa, hấp dẫn những vương quốc vào dòng chảy toàn thế giới, nhờ vậy dòng sản phẩm & hàng hóa, vốn góp vốn đầu tư, dịch vụ, thông tin, lao động, phương tiện đi lại vận tải đường bộ lan tỏa ra toàn quốc tế .
Xuất phát từ nhu yếu tăng trưởng và nhận thức được những xu thế, quy luật khách quan đó nên nước ta đã chủ trương hội nhập .
Chung cư Mulberry Lane - Đơn vị Thiết kế: Công ty TNHH Kiến trúc Quy hoạch Công trình RSP (Singapore) - Công trình đạt Giải hội đồng tại Giải Kiến trúc quốc gia năm 2014 (Ảnh: internet)

Ba là, vị trí của hội nhập trong sự phát triển của đất nước ra sao?

Như trên đã nói, hội nhập là yên cầu khách quan nên nó là điều kiện kèm theo cần nhưng chưa đủ ; tiền đề có ý nghĩa quyết định hành động là nội lực. Nói cho cùng, thắng bại tùy thuộc vào huấn luyện viên ( Nhà nước ) và cầu thủ ( người sản xuất kinh doanh thương mại ) giỏi hay kém. Chữ “ giỏi ” ở đây nên hiểu theo nghĩa rộng : Cả phần cứng ( cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính ) lẫn ứng dụng ( thể chế và tài quản lý và điều hành, kinh doanh thương mại ) .
Có người nói : “ Khả năng cạnh tranh đối đầu của quốc gia và những người sản xuất kinh doanh thương mại còn kém thì hội nhập thua là cái chắc ”. Để giải đáp cho câu hỏi này có lẽ rằng nên đặt câu hỏi ngược lại : Nếu cứ bảo lãnh thật chặt, không gật đầu cạnh tranh đối đầu trải qua hội nhập thì liệu mình có lớn lên được không ? Trên đời, nhất là trên thương trường, không có cái gì chỉ đem lại mối lợi mà không đặt ra thử thách cả ; trong hội nhập hoàn toàn có thể ngành hàng này được lợi nhiều, ngành hàng khác chịu thua thiệt và phải tự thay đổi mình ; mọi cam kết đều là có đi có lại, mình được mối lợi này thì phải san sẻ mối lợi kia .
Phiên 3 đàm phán FTA Việt Nam – Hàn Quốc, Busan, Hàn Quốc, tháng 10/2013

Bốn là, vậy điều kiện cần có khi hội nhập là gì?

Điều trước tiên là sự hiểu biết: Hiểu biết nội dung các thỏa thuận, tức luật chơi (mức độ, điều kiện, lộ trình…), hiểu biết nhu cầu của thế giới, hiểu biết đối tác, hiểu biết tình hình và xu thế kinh tế thế giới, hiểu biết luật lệ của nước mình…Điều thứ hai là dựa trên các kiến thức ấy để hoạch định chiến lược kinh doanh của mình, phát huy thế mạnh, hóa giải những mặt yếu.Điều thứ ba là Nhà nước và các hiệp hội ngành hàng cung cấp thông tin, hướng dẫn cho các doanh nghiệp cung cách làm ăn và đặc biệt là Nhà nước cần tạo ra những điều kiện thuận lợi nhất có thể để họ làm ăn, áp dụng nhưng biện pháp thích hợp, không trái với cam kết quốc tế để bảo vệ họ.

Xem thêm : Hội nhập Đón nhận tất yếu và Thách thức

Vũ Khoan
(Nguyên Bí thư TW Đảng, Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ)

( Bài đăng trên Tạp chí kiến trúc số 11/2015 )