Dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi): Tiếp tục tách, nhưng phải kiểm soát quyền lực

Lỡ hẹn khi đa phần đại biểu Quốc hội khóa XIV không chấp thuận đồng ý tách, Luật Giao thông đường bộ ( sửa đổi ) đã được tái khởi động, vẫn theo hướng tách làm đôi .

Tuy nhiên, Luật bảo đảm có sự phối hợp, kiểm soát quyền lực chặt chẽ trong đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe. 

Hoàn thiện Luật Giao thông đường bộ và tăng cấp hạ tầng giao thông là nhu yếu bức thiết lúc bấy giờ. Trong ảnh : Nút giao thông An Sương ( TP.Hồ Chí Minh ). Ảnh : Đức Thanh

Vẫn tách, nhưng…

Chưa có trong chương trình kiến thiết xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 của Quốc hội, tuy nhiên việc sửa đổi Luật Giao thông đường bộ lại đang được dư luận rất chăm sóc, một phần bởi đây là dự án Bất Động Sản luật nhiều lần được nêu như một nổi bật chưa tốt trong thiết kế xây dựng luật .Vào cuối năm 2020, đề xuất kiến nghị tách Luật Giao thông đường bộ thành Luật Giao thông đường bộ ( sửa đổi ) và Luật Bảo đảm bảo đảm an toàn trật tự giao thông đường bộ đã vấp phải phản ứng can đảm và mạnh mẽ của nhiều đại biểu Quốc hội khóa XIV .Kết quả lấy quan điểm về việc có tách thành hai luật hay không, chỉ có 110 đại biểu đống ý ( 21,62 % tổng số đại biểu ), trong khi có tới 302 quan điểm không đống ý ( 62,79 % tổng số đại biểu ) .Khi đó, yếu tố làm nóng nghị trường là việc chuyển tính năng quản trị, giảng dạy và sát hạch cấp giấy phép lái xe từ Bộ Giao thông – Vận tải sang Bộ Công an. Qua lấy quan điểm, có đến 321 đại biểu không chấp thuận đồng ý, trong khi số ưng ý chỉ có 86 người .Đương nhiên, cả hai dự luật đều không hề được trải qua vào Kỳ họp thứ 11 ( tháng 3/2021 ) như tiến trình đã được Quốc hội quyết định hành động .Sau đó, nhà nước đã giao Bộ Giao thông – Vận tải yêu cầu giải pháp tiếp thu quan điểm đại biểu, xem xét đưa vào chương trình năm 2022 – 2023 .Tại Nghị quyết số 13 / NQ-CP phiên họp chuyên đề về kiến thiết xây dựng pháp lý tháng 1/2022, nhà nước thống nhất đổi tên Dự án Luật Giao thông đường bộ ( sửa đổi ) thành Dự án Luật Đường bộ và Dự án Luật Bảo đảm trật tự bảo đảm an toàn giao thông đường bộ thành Dự án Luật Trật tự bảo đảm an toàn giao thông đường bộ .Riêng về thẩm quyền quản trị huấn luyện và đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, nhu yếu của nhà nước là cần liên tục tổng kết, nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận ảnh hưởng tác động không thiếu, khách quan, tổng lực, kỹ lưỡng quy trình thực thi trong thời hạn qua ; thuyết minh, báo cáo giải trình về đề xuất kiến nghị giao Bộ Giao thông – Vận tải hoặc Bộ Công an quản trị cần thật sự thuyết phục, có rất đầy đủ cơ sở vững chãi ; nghiên cứu và điều tra chính sách phối hợp theo hướng để Bộ Công an tham gia giám sát công tác làm việc đào tạo và giảng dạy, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, bảo vệ có sự phối hợp, trấn áp ngặt nghèo quyền lực tối cao. Như vậy sẽ dễ thuyết phục hơn .Liên quan yếu tố này, trong một báo cáo giải trình gửi nhà nước vào giữa tháng 1/2022, Bộ Giao thông – Vận tải cho biết đã có cuộc thao tác cấp bộ trưởng liên nghành với Bộ Công an và khoanh vùng phạm vi kiểm soát và điều chỉnh của Luật Đường bộ ( Bộ Giao thông – Vận tải chủ trì soạn thảo ) gồm kiến trúc giao thông đường bộ, mạng lưới hệ thống báo hiệu đường bộ, tổ chức triển khai giao thông, quản trị bảo đảm an toàn kỹ thuật phương tiện đi lại giao thông đường bộ, vận tải đường bộ đường bộ, quản trị nhà nước về giao thông đường bộ .Phía Bộ Công an cho rằng, ngành công an thực thi trách nhiệm quản trị, huấn luyện và đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe là tương thích, vì việc này và việc quản trị sau khi cấp giấy phép là quản trị hành vi của con người để bảo vệ bảo đảm an toàn tính mạng con người, sức khỏe thể chất, tương quan trực tiếp đến trật tự, bảo đảm an toàn xã hội, khác với những loại giấy phép khác .

Bộ Công an cũng nhận xét, hiện nay, nội dung đào tạo còn chưa phù hợp, sát hạch lái xe còn chủ yếu phụ thuộc vào hệ thống chấm điểm tự động, phụ thuộc công nghệ dẫn đến “học mẹo, thi mẹo” không sát với thực tế đi đường, quản lý sau cấp giấy phép lái xe còn đơn thuần, không dựa vào quy trình chấp hành giao thông của người được cấp.

Kiểm soát quyền lực chặt chẽ

Ngoài những nguyên do trên, Bộ Công an còn nêu nhiều nguyên do khác để chứng tỏ quan điểm nên để ngành công an thực thi trách nhiệm quản trị, huấn luyện và đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe và việc tách luật là tất yếu .Tuy nhiên, những lập luận đó có vẻ như vẫn chưa đủ sức thuyết phục. Trong cuộc tọa đàm được Bộ Giao thông – Vận tải tổ chức triển khai lấy quan điểm những địa phương và hiệp hội về Dự thảo Luật Giao thông đường bộ ( sửa đổi ) gần đây, đại diện thay mặt 1 số ít địa phương, trong đó có Thanh Hóa, Khánh Hòa, phản ánh, Đoàn đại biểu Quốc hội những tỉnh này không đống ý tách luật, bởi cơ sở của việc này chưa được làm rõ .Cũng tại tọa đàm, ông Nguyễn Văn Quyền, quản trị Thương Hội Vận tải xe hơi Nước Ta cho rằng, những nội dung từ cấu trúc đường bộ, tổ chức triển khai giao thông ; tuần tra, trấn áp cũng như thanh tra giao thông, điều kiện kèm theo kinh doanh thương mại … đều nhằm mục đích mục tiêu bảo vệ bảo đảm an toàn cho người và phương tiện đi lại. Vì thế, để những nội dung này trong một luật sẽ tạo được tính thống nhất, do vậy, không nên tách ra .Vẫn theo ông Quyền, thời hạn qua, ngành giao thông đã quản trị tốt công tác làm việc sát hạch, cấp giấy phép lái xe. Các TT sát hạch được hiện đại hóa, tăng chất lượng giám sát, nhiều nước trên quốc tế công nhận giấy phép lái xe của Nước Ta .Lãnh đạo Thương Hội Vận tải xe hơi Nước Ta cho biết thêm thêm rằng, hầu hết việc đào tạo và giảng dạy, sát hạch, cấp giấy phép lái xe ở những nước trên quốc tế do cơ quan dân sự quản trị .Từng bộc lộ chính kiến khi Quốc hội khóa XIV xem xét Dự án Luật Giao thông đường bộ ( sửa đổi ), đại biểu Hà Sỹ Đồng ( Quảng Trị ) cho biết, ông vẫn giữ nguyên quan điểm là tách luật để quản trị nâng cao hơn là cần, nhưng thẩm quyền quản trị đào tạo và giảng dạy, sát hạch, cấp giấy phép lái xe thì không nhất thiết phải biến hóa. Với công dụng của mình, Bộ Công an trọn vẹn hoàn toàn có thể góp thêm phần làm hạn chế những vi phạm, xấu đi ( nếu có ) trong khâu huấn luyện và đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe và hiệu suất cao của việc trấn áp quyền lực tối cao không phụ thuộc vào vào biến hóa thẩm quyền .Đại biểu Hà Sỹ Đồng nhấn mạnh vấn đề quan điểm là việc giảng dạy, sát hạch, cấp giấy phép lái nên do cơ quan dân sự quản trị và về lâu dài hơn, nên xã hội hóa can đảm và mạnh mẽ hơn khâu này .Cũng đống ý quan điểm việc huấn luyện và đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái nên do cơ quan dân sự quản trị, đại biểu Nguyễn Đình Việt ( Cao Bằng ) cho biết, lúc bấy giờ, ở nhiều nước, việc huấn luyện và đào tạo, sát hạch để cấp giấy phép lái xe trọn vẹn do cơ quan dân sự đảm nhiệm .“ Kiểm soát quyền lực tối cao là thiết yếu, tuy nhiên việc làm được quản lý và vận hành theo pháp luật của pháp lý, giám sát của Quốc hội cũng là một khâu quan trọng của quy trình tiến độ này. Do vậy, không nhất thiết phải tham gia trực tiếp vào việc làm đơn cử nào đó thì mới hoàn toàn có thể thực thi việc trấn áp quyền lực tối cao ”, ông Việt nghiên cứu và phân tích .

Qua quá trình lấy ý kiến các cơ quan của Quốc hội, Bộ Giao thông – Vận tải cho biết, tại Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội, có ý kiến cho rằng, gộp hai mảng nội dung do hai bộ chuẩn bị để ban hành một luật chung, trong đó chia nội dung thành hai phần rõ ràng như hai bộ đang chuẩn bị, thì sẽ dễ được Quốc hội đồng thuận hơn.

Tiếp tục giải trình thuyết phục hơn

Theo quan điểm từ Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, tại Kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XIV ( tháng 10/2020 ), hầu hết quan điểm đại biểu không ưng ý giải pháp chuyển giao công dụng quản trị nhà nước về đào tạo và giảng dạy, sát hạch và cấp phép lái xe từ Bộ Giao thông – Vận tải sang Bộ Công an. Tuy nhiên, Dự thảo Luật Giao thông đường bộ ( sửa đổi ) không kiểm soát và điều chỉnh nội dung này, tức là chưa tiếp thu theo quan điểm của hầu hết đại biểu. Do vậy, Ủy ban Pháp luật ý kiến đề nghị Bộ Giao thông – Vận tải nhìn nhận kỹ lưỡng tác động ảnh hưởng và giúp nhà nước liên tục làm rõ, báo cáo giải trình thuyết phục hơn để báo cáo giải trình Quốc hội .