La Gi – Wikipedia tiếng Việt

La Gi (đọc là /la di/) là một thị xã nằm ở phía nam tỉnh Bình Thuận, Việt Nam.

Thị xã La Gi nằm ở phía nam tỉnh Bình Thuận, có vị trí địa lý :

  • Phía đông giáp huyện Hàm Thuận Nam
  • Phía tây và phía bắc giáp huyện Hàm Tân
  • Phía nam giáp Biển Đông.

Thị xã La Gi cách thành phố Phan Thiết 63 km về phía nam, cách thành phố Hồ Chí Minh 150 km về phía hướng đông bắc và cách thành phố Vũng Tàu 90 km về phía đông bắc. Thị xã La Gi có 28 km chiều dài bờ biển, có 2 cửa biển lớn là cửa sông Dinh và cửa sông Phan. Chiều dài quốc lộ 55 đi qua là 10 km, chiều dài tỉnh lộ 719 đi qua dài 18 km cùng với nhiều tuyến đường khác chạy qua đã tạo cho La Gi một vị trí đặc biệt quan trọng thuận tiện cho việc tăng trưởng kinh tế tài chính năng động và bền vững và kiên cố, hội nhập nhanh với việc tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, khoa học kỹ thuật cùng với vùng kinh tế tài chính trọng điểm phía Nam. [ 3 ]

Thị xã La Gi có các thắng cảnh như: Đồi Dương, Bãi Dương Cam Bình, Ngảnh Tam Tân, Hòn Bà, Dinh Thầy Thím. Cảng La Gi là một trong những cảng cá biển vào loại lớn nhất tỉnh Bình Thuận và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ.

Thị xã La Gi có 9 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có 5 phường : Bình Tân, Phước Hội, Phước Lộc, Tân An, Tân Thiện và 4 xã : Tân Bình, Tân Hải, Tân Phước, Tân Tiến .

Nguồn gốc tên gọi[sửa|sửa mã nguồn]

Trước khi tên gọi La Gi được dùng làm địa danh hành chính, La Gi hay đúng hơn là La Di đã xuất hiện trong tên gọi của cửa La Di (Hán văn: 羅夷汛, âm Hán Việt: La Di tấn) và sông La Di (羅夷江 La Di giang).[4] Dưới thời Pháp thuộc, âm Di trong các tên gọi trên đã bị thay đổi cách viết từ Di thành Gi để người Pháp có thể đọc gần đúng với cách gọi trong tiếng Việt. Nếu vẫn viết là Di thì nhiều người Pháp sẽ căn cứ theo cách phát âm của chữ d trong tiếng Pháp mà đọc Di là /di/ (giống chữ đi trong tiếng Việt), rất khác với cách phát âm trong tiếng Việt.[5]

Khoảng giữa thế kỉ XIX, tại khu vực TT thị xã La Gi ngày này có 2 làng Phước Lộc và Hàm Tân thuộc tổng Đức Thắng, huyện Tuy Lý, phủ Hàm Thuận. Với tiềm năng vạn vật thiên nhiên nhiều mẫu mã, La Gi đã quy tụ nhiều người dân miền Trung, miền Nam đến đây định cư lập nghiệp, biến vùng đất phì nhiêu này thành những làng mạc sầm uất .Năm 1916, huyện Hàm Tân được xây dựng dựa trên phần đông đất đai của huyện Tuy Lý, gồm 2 tổng Phong Điền và Phước Thắng. Trụ sở huyện đặt tại làng Hàm Tân nên trở thành tên huyện .

Ngày 22 tháng 10 năm 1956, chính quyền Việt Nam Cộng hòa thành lập tỉnh Bình Tuy gồm 3 quận Hàm Tân, Tánh Linh và Hoài Đức. Tỉnh lỵ đặt tại Hàm Tân, về mặt hành chính thuộc xã Phước Hội, quận Hàm Tân. Địa bàn xã Phước Hội gần tương ứng với các phường Phước Hội, Phước Lộc, Tân An, Tân Thiện và xã Tân Phước ngày nay.

Về phía chính quyền cách mạng, năm 1968, Tỉnh ủy Bình Tuy thành lập thị xã La Gi gồm các xã: Phước Hội, Bà Giêng, Hiệp Hòa.

Cuối năm 1975, sáp nhập thị xã La Gi vào huyện Hàm Tân .Ngày 13 tháng 3 năm 1979, thị xã La Gi được xây dựng trên cơ sở giải thể xã Tân Hòa và là huyện lị huyện Hàm Tân [ 6 ] .Ngày 3 tháng 6 năm 2005, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 1222 / QĐ-BXD về việc công nhận thị xã La Gi là đô thị loại IV. [ 7 ]Ngày 5 tháng 9 năm 2005, nhà nước phát hành Nghị định 114 / 2005 / NĐ-CP về việc xây dựng thị xã La Gi thuộc tỉnh Bình Thuận [ 1 ]. Theo đó :
Sau khi xây dựng, thị xã La Gi có 18.282,64 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 112.558 nhân khẩu với 9 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm 5 phường và 4 xã .Ngày 17 tháng 1 năm 2018, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 32 / QĐ-BXD về việc công nhận thị xã La Gi là đô thị loại III. [ 8 ]

Hiện đang hoạt động các tuyến:

  • Paris Metro 1.svg La Gi – Phan Thiết
  • Paris m 2 jms.svg La Gi – Tân Nghĩa (Hàm Tân)
  • Paris m 3 jms.svg La Gi – Hàm Thuận Nam
  • Paris m 4 jms.svg La Gi – Thắng Hải (Hàm Tân)