Những quốc gia cho phép ‘chết êm ái’

Thụy Sĩ, Hà Lan, Bỉ nằm trong số những nước được cho phép tương hỗ y tế để bệnh nhân được chết êm ái, nhưng đi kèm những lao lý riêng .Việc ông Alain Cocq, 57 tuổi, người Pháp, công bố livestream cái chết của mình sau khi bị Tổng thống Pháp phủ nhận quyền được tương hỗ chết êm ái khiến yếu tố gây tranh cãi này gây quan tâm trên truyền thông online quốc tế .Cocq mắc một chứng bệnh hiếm gặp khiến những thành động mạch dính vào nhau trong 34 năm qua và tin rằng mình chỉ còn sống chưa đầy một tuần nữa. Ông đã viết thư cho Tổng thống Emmanuel Macron, nhu yếu được nhận cái chết êm ái nhưng Macron vấn đáp rằng điều này không được phép theo luật Pháp .

Cocq định livestream cái chết của ông từ ngày 5/9. Ông đã tuyệt thực và ngừng dùng thuốc, giải thích rằng muốn mọi người chứng kiến cái chết của mình để thuyết phục giới chức Pháp dỡ bỏ lệnh cấm hỗ trợ y tế để ra đi nhẹ nhàng.

Ông Alain Cocq, người Pháp, trong cuộc phỏng vấn với báo chí tại nhà ở Dijon, Pháp, hôm 19/8. Ảnh: Reuters.Ông Alain Cocq, người Pháp, trong cuộc phỏng vấn với báo chí truyền thông tại nhà ở Dijon, Pháp, hôm 19/8. Ảnh : Reuters .Chết không đau đớn, hay còn gọi là an tử, đề cập đến một trường hợp mà trong đó, những giải pháp tích cực được thực thi để kết thúc đời sống của một ai đó, nhưng hành vi này phải do người khác thực thi, ví dụ điển hình một bác sĩ .Khái niệm này khác với tự tử có tương hỗ, trong đó một người tự kết thúc đời mình với sự tương hỗ từ một ai đó, nhưng không phải bác sĩ .Quyền được tương hỗ để chết không đau đớn là yếu tố gây tranh cãi ở nhiều vương quốc, trong đó những người ủng hộ cho rằng ở xã hội văn minh, mọi người nên được lựa chọn khi nào họ sẵn sàng chuẩn bị để chết và nên được giúp sức nếu không hề tự chấm hết đời sống của mình .Tuy nhiên, những người phản đối đưa ra quan điểm đạo đức chống lại việc được chết êm ái và trợ tử, cho rằng mạng sống là do Chúa Trời ban cho con người và và chỉ có Chúa Trời mới hoàn toàn có thể lấy đi. Những người khác cũng quan ngại luật được cho phép chết không đau đớn hoàn toàn có thể bị lạm dụng và những người không muốn chết hoàn toàn có thể bị giết .Có 1 số ít vương quốc đã hợp pháp việc trợ tử nhưng với những điều kiện kèm theo khắt khe .

Thuỵ Sĩ thường là quốc gia đầu tiên được nhắc tới khi đề cập đến việc trợ tử. Nước này cho phép công dân ra đi với sự hỗ trợ của bác sĩ mà không yêu cầu về độ tuổi tối thiểu, kết quả chẩn đoán hay triệu chứng.

Tuy nhiên, việc trợ tử bị xem là phạm pháp nếu động cơ là ” tư lợi cá thể “, ví dụ giúp ai đó chết để được thừa kế sớm hơn, hoặc không muốn mang gánh nặng vì chăm nom người bệnh .Năm 2018, 221 người đã đến phòng khám Thuỵ Sĩ Dignitas để được tương hỗ chết. Trong đó, 87 người từ Đức, 31 người từ Pháp và 24 người từ Anh. Khoảng 1,5 % người chết ở Thuỵ Sĩ là hiệu quả của tự tử có tương hỗ .

Tại Hà Lan, cả chết không đau đớn và hỗ trợ tự tử đều là hợp pháp, trong trường hợp một người đang đau đớn quá sức chịu đựng và không có cơ hội để cải thiện tình hình. Luật Hà Lan không yêu cầu người này phải bị bệnh nan y và không đặt ra thời hạn chờ đợi bắt buộc.

Trẻ em từ 12 tuổi trở lên hoàn toàn có thể nhu yếu tương hỗ chết, nhưng trẻ dưới 16 tuổi cần có sự đồng thuận từ cha mẹ .Nhiều cuộc kiểm tra sẽ được triển khai trước khi một trường hợp trợ tử được trải qua. Các bác sĩ xem xét việc tương hỗ tự tử phải tham vấn với tối thiểu một bác sĩ độc lập khác để xác nhận bệnh nhân cung ứng những tiêu chuẩn thiết yếu .Theo báo cáo giải trình của Uỷ ban An tử Khu vực 2017 ( RTE ), tại Hà Lan có 6.585 trường hợp chết tự nguyện không đau đớn hoặc trợ tử, chiếm 4,4 % trong tổng số ca tử trận tại đây. Khoảng 96 % là chết không đau đớn, phần nhiều tương quan đến những bệnh nhân ung thư .Ông Alain Cocq, người Pháp, tại nhà ở Dijon, Pháp, hôm 19/8. Ảnh: Reuters.

Ông Alain Cocq, người Pháp, tại nhà ở Dijon, Pháp, hôm 19/8. Ảnh: Reuters.

Bỉ cho phép cả quyền được chết không đau đớn và hỗ trợ tự tử với những người quá đau đớn và không có cơ hội cải thiện. Nếu một bệnh nhân không mắc bệnh nan y, họ phải chờ một tháng trước khi tiến hành chết không đau đớn.

Bỉ không giới hạn độ tuổi với trẻ nhỏ trong yếu tố này, nhưng phải mắc bệnh nan y mới cung ứng tiêu chuẩn xét duyệt tương hỗ chết .

Luxembourg chỉ cho phép người lớn được chết không đau đớn và tự tử có hỗ trợ. Bệnh nhân phải mắc bệnh không thể chữa khỏi, bị đau đớn liên tục đến mức không chịu đựng nổi và không thể hồi phục.

Luật này được áp dụng tương tự tại Canada với những người lớn có cái chết “có thể nhìn thấy trước”. Tuy nhiên, tại tỉnh Quebec, chỉ chết không đau đớn được cho phép.

Các bệnh nhân giai đoạn cuối ở Colombia có thể yêu cầu chết tự nguyện và phải được một ủy ban độc lập chấp thuận. Trường hợp tử vong đầu tiên trên cơ sở này tại Colombia xảy ra vào năm 2015.

Bang Victoria của Australia thông qua luật về chết tự nguyện về tháng 11/2017 sau 20 năm tranh luận và 50 lần thất bại thông qua. Thượng viện Australia trước đó đã bãi bỏ luật này vào năm 1997, do công chúng phản đối gay gắt điều luật năm 1995 cho phép hỗ trợ chết.

Để được đồng ý chấp thuận chết theo hình thức trên, người đó phải là người trưởng thành có năng lực tự quyết, là dân cư Victoria và chịu đau đớn vì một căn bệnh với năng lực sống sót chưa đầy 6 tháng hoặc 12 tháng nếu bị bệnh thoái hóa thần kinh. Bác sĩ không được yêu cầu ý tưởng sáng tạo chết có tương hỗ mà bệnh nhân phải nêu lên trước .Người bệnh phải trình ba nhu yếu cho kế hoạch này, trong đó một nhu yếu bằng văn bản, sau đó được hai bác sĩ, gồm một chuyên viên, có kinh nghiệm tay nghề nhìn nhận để xác lập xem có phân phối điều kiện kèm theo hay không .Nếu có, người bệnh sẽ được kê những loại thuốc và phải giữ trong một ” chiếc hộp khóa kín ” cho đến thời gian thực thi. Nếu bạn không hề tự sử dụng thuốc, bác sĩ hoàn toàn có thể thực thi tiêm thuốc gây chết người .

Nhiều bang của Mỹ cho trợ tử hợp pháp. Oregon, Washington, Vermont, California, Colorado, thủ đô Washington, Hawaii, New Jersey, Maine và Montana đều có luật hoặc phán quyết toà án cho phép tự tử dưới sự hỗ trợ của bác sĩ với các bệnh nhân nan y. Các bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc tự tử cho bệnh nhân, nhưng chuyên gia y tế phải có mặt khi họ sử dụng thuốc.

Tất cả những bang trên nhu yếu thời hạn chờ đón là 15 ngày giữa hai lần yêu cầu bằng miệng, 2 ngày giữa lần sau cuối yêu cầu bằng văn bản và triển khai xong đơn thuốc .

Pháp cho phép một người yêu cầu được gây mê sâu cho đến khi họ chết nhưng không cho hỗ trợ chết.

New Zealand đã hợp pháp hóa yêu cầu được chết tự nguyện trong cuộc bỏ phiếu lần hai tại quốc hội hồi tháng 6/2019 với tỷ lệ 70 phiếu ủng hộ trên 50 phiếu chống.

Tuy nhiên, dự luật vẫn cần được xem xét lại lần cuối trước khi được trải qua thành luật và rất khó đi vào trong thực tiễn. Hiện cả chết không đau đớn và tự tử có tương hỗ đều không được phép tại nước này .

Anh Ngọc (Theo The Week)