Chicago – Wikipedia tiếng Việt

Đối với những định nghĩa khác, xem Chicago ( khuynh hướng )

Chicago ( shih-KAH-goh, cũng như shih-KAW-goh[4] tại địa phương) là thành phố đông dân thứ ba tại Hoa Kỳ,[1] và là thành phố đông dân nhất tiểu bang Illinois và Trung Tây Hoa Kỳ. Vùng đô thị Chicago là nơi cư trú của 9,5 triệu người và là vùng đô thị lớn thứ ba tại Hoa Kỳ.[2] Chicago là thủ phủ của quận Cook.

Chicago được hợp nhất thành một thành phố vào năm 1837, với vị trí nằm gần một dòng nước chuyển tải giữa Ngũ Đại Hồ và lưu vực sông Mississippi, và trải qua tăng trưởng nhanh gọn vào giữa thế kỷ 19. [ 5 ] Ngày nay, thành phố là một TT quốc tế về kinh tế tài chính, thương nghiệp, công nghiệp, kỹ nghệ, truyền thông online, và giao thông vận tải. Chicago là một thành phố toàn thế giới có thứ hạng cao .

Văn hóa Chicago có những đóng góp cho các nghệ thuật thị giác, tiểu thuyết, điện ảnh, sân khấu, âm nhạc, đặc biệt là jazz, blues, soul, và là nơi khởi nguồn của nhạc house. Thành phố có nhiều biệt danh, chúng phản ánh các ấn tượng và đánh giá về Chicago trong lịch sử và đương đại, được biết đến nhiều nhất là “Thành phố lộng gió” và “Thành phố thứ nhì”.[6]

Tên gọi “Chicago” bắt nguồn từ một bản dịch tiếng Pháp của từ shikaakwa trong ngôn ngữ Miami-Illinois của người da đỏ, có nghĩa là “hành dại” hay “tỏi dại”.[7][8][9][10] Một hồi ký của Robert de LaSalle vào khoảng năm 1679 có nói về “Checagou”, và đây cũng là đề cập đầu tiên được biết đến về địa điểm mà nay là Chicago.[11] Trong hành trình vào năm 1688 của mình, Henri Joutel có ghi lại rằng tỏi dại, được gọi là “chicagoua,” mọc nhiều trong khu vực.[8]
Vào giữa thế kỷ 18, người da đỏ Potawatomi định cư tại khu vực, họ chiếm đất của người Miami và Sauk và Fox.[12] Thập niên 1780 xuất hiện việc có người định cư phi thổ dân đầu tiên được biết đến tại Chicago, đó là Jean Baptiste Point du Sable, ông có nguồn gốc châu Phi và châu Âu.[13][15]

Năm 1795, sau Chiến tranh Da đỏ Tây Bắc, một khu vực mà sau trở thành một phần của Chicago được những bộ lạc thổ dân chuyển giao cho Hoa Kỳ để làm một đồn quân sự chiến lược theo như Hiệp định Greenville. Năm 1803, Lục quân Hoa Kỳ kiến thiết xây dựng pháo đài trang nghiêm Dearborn, tuy nhiên khu công trình bị tàn phá trong Chiến tranh năm 1812, đơn cử là trận Dearborn và sau đó được kiến thiết xây dựng lại. Các bộ lạc Ottawa, Ojibwe, và Potawatomi nhượng thêm đất cho Hoa Kỳ theo Hiệp định St. Luois năm 1816. Người Potawatomi sau cuối bị buộc phải dời khỏi vùng đất của họ sau Hiệp định Chicago vào năm 1833. [ 17 ] [ 19 ]Ngày 12 tháng 8 năm, 1833, thị xã Chicago được tổ chức triển khai và có dân số khoảng chừng 200. [ 19 ] Trong vòng bảy năm, dân số thị xã tăng lên trên 4.000. Thành phố Chicago được hợp nhất vào Thứ Bảy, 4 tháng 3 năm 1837 và trở thành thành phố tăng trưởng nhanh nhất trên quốc tế trong 1 số ít thập niên. [ 20 ] Thành phố có Chuyển tải Chicago, nổi lên thành một TT giao thông vận tải quan trọng giữa miền đông và miền tây Hoa Kỳ. Tuyến đường tàu tiên phong của Chicago là Đường sắt Liên hiệp Galena và Chicago được khánh thành vào năm 1848. Kênh Illinois và Michigan cũng được khánh thành trong cùng năm, được cho phép thuyền hơi nước và thuyền khơi trên Ngũ Đại Hồ liên kết được với sông Mississippi. Do có kinh tế tài chính phồn thịnh, dân cư từ những hội đồng nông thôn và người nhập cư ngoại bang di cư tới Chicago. Các nghành nghề dịch vụ sản xuất, kinh doanh bán lẻ và kinh tế tài chính chiếm lợi thế trong kinh tế tài chính thành phố, có ảnh hưởng tác động so với kinh tế tài chính Hoa Kỳ. [ 26 ] Sở thanh toán giao dịch thương phẩm Chicago ( xây dựng năm 1848 ) liệt kê những hợp đồng kỳ hạn tiên phong đã được chuẩn hóa để ‘ thanh toán giao dịch ‘, gọi là những hợp đồng tương lai. [ 27 ]Trong những thập niên 1850 và 1860, những kỹ sư đã thực thi nâng cao nền móng của khu vực TT Chicago. Các con đường, vỉa hè và tòa nhà được nâng lên độ cao mới bằng những con đội. Năm 1871, Đại hỏa hoạn Chicago xảy ra, tàn phá một khu vực lớn của thành phố vào thời gian đó. Trong quy trình tiến độ tái thiết, tòa nhà chọc trời tiên phong trên quốc tế được kiến thiết xây dựng tại Chicago, sử dụng khung thép. [ 31 ] Nền kinh tế tài chính hưng thịnh của Chicago lôi cuốn một lượng lớn di dân mới từ châu Âu và di dân từ miền Đông Hoa Kỳ. Năm 1900, không dưới 77 % tổng dân số của thành phố sinh tại quốc tế, hoặc sinh tại Hoa Kỳ với cha mẹ ngoại bang. Người Đức, Ireland, Ba Lan, Thụy Điển, và Séc chiếm gần hai phần ba trong số cư dân sinh tại ngoại bang ( năm 1900, người da trắng chiếm 98,1 % dân số thành phố ). [ 33 ] [ 34 ]

Trong giai đoạn Chiến tranh thế giới thứ nhất và thập niên 1920, ngành công nghiệp của Chicago được mở rộng mạnh, thu hút nhiều người da đen từ miền Nam đến để tìm việc làm. Từ năm 1910 đến 1930, số người da đen tại Chicago tăng từ 44.103 lên 233.903.[35] Hàng trăm người da đen di chuyển đến thành phố trong Đại di cư, những người mới đến có ảnh hưởng lớn về văn hóa, được gọi là Phục hưng da đen Chicago, một phần của Phong trào Da đen Mới, trong nghệ thuật, văn học, và âm nhạc.[36]

Ngày 2 tháng 12 năm 1942, nhà vật lý học Enrico Fermi triển khai phản ứng hạt nhân có trấn áp tiên phong trên quốc tế tại Đại học Chicago, đây là một phần trong Dự án Manhattan tối mật. Điều này dẫn đến việc Hoa Kỳ sản xuất ra bom nguyên tử, và sử dụng nó trong Chiến tranh quốc tế thứ hai. [ 37 ]Bắt đầu từ thập niên 1960, giống như hầu hết thành phố tại Hoa Kỳ, nhiều dân cư da trắng của thành phố chuyển đến vùng ngoại ô, những thành phố đổi khác trọn vẹn về phương diện chủng tộc. [ 38 ] Thay đổi cấu trúc trong công nghiệp khiến những công nhân kinh nghiệm tay nghề thấp chịu ảnh hưởng tác động nặng nề. Năm 1966, Martin Luther King, Jr. và Albert Raby chỉ huy Phong trào Tự do Chicago, trào lưu lên đến đỉnh với những hiệp định giữa Thị trưởng và những chỉ huy trào lưu. [ 39 ] Các dự án Bất Động Sản kiến thiết xây dựng lớn được thực thi trong thời hạn nhiệm kỳ của Richard J. Daley, gồm có tháp Sears ( nay gọi là Willis Tower ), Đại học Illinois ở Chicago, McCormick Place, và Sân bay quốc tế O’Hare. [ 40 ] Năm 1979, Jane Byrne đắc cử, trở thành nữ thị trưởng tiên phong của thành phố. [ 41 ] Năm 1983, Harold Washington trở thành thị trưởng người da đen tiên phong của Chicago. Trong nhiệm kỳ tiên phong của ông, chính quyền sở tại quan tâm đến những thành phố thiểu số nghèo và bị quên lãng trước đó. [ 42 ]
Chicago nằm ở đông bắc bộ tiểu bang Illinois, trên bờ tây-nam của hồ Michigan. Đây là thành phố chính của vùng đô thị Chicago tại Trung Tây Hoa Kỳ và vùng Ngũ Đại Hồ. Chicago nằm trên một đường phân thủy lục địa tại điểm Chuyển tải Chicago, nối lưu vực sông Mississippi và lưu vực Ngũ Đại Hồ. Thành phố nằm bên hồ nước ngọt Michigan to lớn, và hai sông là sông Chicago qua TT và sông Calumet chảy qua vùng công nghiệp South Side. Lịch sử và kinh tế tài chính của Chicago gắn chặt với hồ Michigan. Phần lớn luân chuyển sản phẩm & hàng hóa bằng đường thủy của khu vực trước kia sử dụng sông Chicago, tuy nhiên lúc bấy giờ những tàu to chở hàng trên hồ sử dụng cảng Lake Calumet tại South Side. Hồ Michigan giúp điều hòa khí hậu cho Chicago ; khiến cho những thành phố ven hồ có chút ấm hơn vào mùa đông và mát hơn vào mùa hạ. [ 45 ]
nhà hải đăng cảng ChicagoĐộ dốc toàn diện và tổng thể của TT thành phố, những khu vực được thiết kế xây dựng, là tương đối tương thích do phẳng phiu tự nhiên, ít có độc lạ giữa những nơi. Cao độ mặt đất trung bình là 579 ft ( 176 m ) trên mực nước biển. Các điểm thấp nhất nằm dọc theo bờ hồ với cao độ 578 ft ( 176 m ), còn điểm trên cao nhất là đỉnh băng tích Blue Island có cao độ 672 ft ( 205 m ) ở xa về phía nam. [ 46 ]Một tên gọi không chính thức của hàng loạt vùng đô thị Chicago là ” Chicagoland “. Không có định nghĩa đúng chuẩn cho ” Chicagoland “, tuy nhiên nó thường có nghĩa là gọi chung thành phố cùng những khu ngoại ô. Báo Chicago Tribune xác lập thuật ngữ này gồm có thành phố Chicago, phần còn lại của Q. Cook, và tám Q. lân cận thuộc tiểu bang Illinois : Lake, McHenry, DuPage, Kane, Kendall, Grundy, Will và Kankakee, và ba Q. thuộc tiểu bang Indiana : Lake, Porter và LaPorte. [ 47 ]

Thành phần chủng tộc 2010[55] 1990[56] 1970[56] 1940[56]
người Da trắng 45,0% 45,4% 65,6% 91,7%
phi Hispanic 31,7% 37,9% 59,0%[57] 91,2%
người Da đen/
người Mỹ gốc Phi
32,9% 39,1% 32,7% 8,2%
người gốc Mỹ Latinh hay Iberia
Hispanic hay Latino (mọi chủng tộc)
28,9% 19,6% 7,4%[57] 0,5%
người gốc Á 5,5% 3,7% 0,9% 0,1%

Trong 100 năm đầu, Chicago là một trong những thành phố tăng trưởng nhanh nhất trên quốc tế. Khi xây dựng thành phố vào năm 1833, có ít hơn 200 người định cư tại đây, nơi đương thời là vùng biên giới của Hoa Kỳ. Trong cuộc tìm hiểu nhân khẩu tiên phong của thành phố, được triển khai bảy năm sau đó, dân số đạt trên 4.000. Trong khoảng chừng thời hạn bốn mươi năm, dân số thành phố tăng từ mức gần 30.000 vào năm 1850 lên trên 1 triệu vào năm 1890. Lúc kết thúc thế kỷ 19, Chicago là thành phố lớn thứ năm trên quốc tế, [ 58 ] và lớn nhất trong số những thành phố Open sau thời gian mở màn thế kỷ 19. Trong vòng 60 năm sau Đại hỏa hoạn Chicago năm 1871, dân số tăng từ khoảng chừng 300.000 lên trên 3 triệu, [ 59 ] và đạt 3,6 triệu người trong tìm hiểu nhân khẩu năm 1950, đây là số lượng cao nhất từng ghi nhận được .Từ hai thập niên cuối của thế kỷ 19, Chicago là điểm đến của những làn sóng nhập cư từ Nam, Trung và Đông Âu, như người Ý, người Do Thái, người Ba Lan, người Bosnia, và người Séc. [ 60 ] Giai cấp công nhân công nghiệp của thành phố có nền tảng là những dân tộc bản địa gốc Âu này, giai cấp này được bổ trợ bằng một dòng người Mỹ gốc Phi từ miền Nam Hoa Kỳ, và dân số của người Da đen tại Chicago tăng gấp đôi từ năm 1910 đến 1920 và lại tăng gấp đôi từ năm 1920 đến 1930. [ 60 ] Đại đa số người Da đen Hoa Kỳ chuyển đến Chicago trong những năm này tụ tập tại một khu vực được gọi là ” Vành đai Đen ” tại South Side. [ 60 ] Năm 1930, hai phần ba số người Mỹ gốc Phi tại Chicago sống tại những khu vực mà người Da đen chiếm khoảng chừng 90 % dân số. [ 60 ] South Side của Chicago là nơi tập trung chuyên sâu đông người Da đen đô thị thứ nhì tại Hoa Kỳ, sau Harlem tại Thành Phố New York. [ 60 ]Theo tìm hiểu nhân khẩu năm 2010, [ 61 ] có 2.695.598 người với 1.045.560 hộ mái ấm gia đình tại Chicago. Trên 50% dân số của tiểu bang Illinois sống tại vùng đô thị Chicago. Chicago là thành phố lớn nhất tại siêu đô thị Ngũ Đại Hồ .Dân cư gốc Mỹ Latinh hoặc Iberia ( Hispanic ) chiếm 28,9 % tổng dân số thành phố : 21,4 % là người Mexico, 3,8 % là người Puerto Rico, 0,7 % là người Guatemala, 0,6 % là người Ecuador, 0,3 % là người Cuba, 0,3 % là người Colombia, 0,2 % là người Honduras, 0,2 % là người El Salvador, 0,2 % là người Peru. [ 62 ] Người da trắng phi Hispanic giảm từ 59 % vào năm 1970 xuống 31,7 % vào năm 2010. [ 56 ] Theo số liệu của Cơ quan Nghiên cứu hội đồng Hoa Kỳ vào năm 2011, những tổ tiên người Âu lớn nhất là : người Ireland : ( 208.562 ), người Đức : ( 201.863 ), người Ba Lan : ( 165.177 ), người Ý ( 102.188 ), người Anh ( 66.107 ). [ 63 ]Nhiều chỉ huy tôn giáo quốc tế từng đến Chicago, gồm có mẹ Teresa và Đạt Lai Lạt Ma thứ 14. [ 64 ] Giáo hoàng Gioan Phaolô II đến Chicago vào năm 1979 trong chuyến công du tiên phong của ông tới Hoa Kỳ sau khi được bầu làm giáo hoàng. [ 65 ]
Tòa nhà sàn thanh toán giao dịch mậu dịch ChicagoTheo ước tính năm 2010, Chicago có tổng sản phẩm đại đô thị cao thứ ba tại Hoa Kỳ, với giao động 532 tỷ USD, [ 66 ] [ 67 ] chỉ đứng sau những quần thể đô thị Thành Phố New York và Los Angeles. Thành phố cũng được nhìn nhận là có kinh tế tài chính cân đối nhất tại Hoa Kỳ, do đa dạng hóa ở mức cao. [ 68 ] Năm 2007, Chicago được xác lập là TT kinh doanh thương mại quan trọng thứ tư trên quốc tế theo chỉ số những TT thương nghiệp toàn thế giới MasterCard. [ 69 ] Ngoài ra, vùng đô thị Chicago ghi nhận số lượng lớn nhất những cơ sở công ty mới hoặc lan rộng ra tại Hoa Kỳ trong sáu năm trong quá trình từ 2001 đến 2008. [ 70 ] Vùng đô thị Chicago có lực lượng lao động khoa học và kỹ thuật lớn thứ ba toàn nước. [ 71 ] Năm 2009, Chicago xếp thứ 29 trong list của UBS về những thành thị giàu nhất quốc tế. [ 72 ]Chicago là một TT kinh tế tài chính lớn trên quốc tế, có khu thương nghiệp TT lớn thứ hai tại Hoa Kỳ. Thành phố là nơi đặt trụ sở của Ngân hàng Dự trữ Liên bang tại Chicago, là một trong 12 ngân hàng nhà nước dự trữ cấp vùng của Hoa Kỳ. Thành phố có những sở giao dịch kinh tế tài chính và hợp đồng tương lai, gồm có Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Chicago, CBOE, Sở thanh toán giao dịch hàng hóa Chicago ( the ” Merc ” ), CBOT. Tập đoàn CME Group có trụ sở tại Chicago, và sở hữu the ” Merc “, CBOT, NYMEX, COMEX và Dow Jones Indexes. [ 73 ] Có thể do tác động ảnh hưởng từ học phái kinh tế tài chính Chicago, thành phố cũng có một số ít thị trường thanh toán giao dịch những hợp đồng không bình thường như khí thải ( sở giao dịch khí hậu Chicago ) và chỉ số phong thái công minh ( trên sở giao dịch hợp đồng tương lai Hoa Kỳ ] ). Ngân hàng Chase có trụ sở thương mại và kinh doanh nhỏ của họ tại tháp Chase tại Chicago. [ 74 ] Vùng đô thị Chicago là nơi có nguồn lao động lớn thứ hai tại Hoa Kỳ với khoảng chừng 4,25 triệu người lao động. [ 75 ] In addition, the state of Illinois is home to 66 Fortune 1000 companies, including those in Chicago. [ 76 ] Chế tạo, in ấn, xuất bản và chế biến thực phẩm cũng đóng những vai trò quan trọng trong kinh tế tài chính của thành phố .

Chicago là một địa điểm lớn về tổ chức hội nghị trên thế giới, trung tâm hội nghị chính của thành phố là nhà McCormick. Với bốn tòa nhà liền nhau, đây là trung tâm hội nghị lớn nhất tại Hoa Kỳ và lớn thứ ba trên thế giới.[77] Chicago cũng xếp hạng ba tại Hoa Kỳ (sau Las Vegas và Orlando) về số lượng hội nghị tổ chức hàng năm.[78] Năm 2012, Chicago đón 34,07 triệu du khách thư nhàn nội địa, 10,92 triệu du khách thương vụ nội địa và 1,369 triệu du khách hải ngoại, các du khách đóng góp trên 12,8 tỷ USD cho kinh tế Chicago.[79]

Thành phố Chicago có nhiều trường ĐH phong phú. Trong số những trường ĐH thuộc Top 10 trường ĐH nổi tiếng của Mỹ có Đại học Chicago và Đại học Northwestern ( Northwestern University ) là ở Chicago. [ 80 ] Ngoài ra, Chicago còn có những trường ĐH lớn khác như Đại học DePaul, Đại học Illinois ở Chicago, Học viện Kỹ thuật Illinois, Đại học Loyola Chicago, Trường thuộc Viện Nghệ thuật Chicago cùng nhiều trường khác .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]