Cần thêm tiêu chí xác định danh mục dịch vụ công lập sử dụng ngân sách nhà nước

Nghị định 16 là khung quy định các vấn đề chung về cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập. 	Ảnh: T.Linh
Nghị định 16 là khung quy định các vấn đề chung về cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập. Ảnh: T.Linh

Tăng quyền tự chủ

Để nâng cao chất lượng dịch vụ công và phát huy tính tự chủ của những đơn vị chức năng sự nghiệp công lập, nhà nước đã phát hành Nghị định số 16/2015 / NĐ-CP pháp luật chính sách tự chủ của đơn vị chức năng sự nghiệp công lập. Theo thống kê, ngay sau khi Nghị định 16 có hiệu lực thực thi hiện hành, tổ chức triển khai của những đơn vị chức năng sự nghiệp công lập đã có những bước đổi khác cơ bản. Trong 57.171 đơn vị chức năng sự nghiệp công lập thực thi giao chính sách tự chủ về kinh tế tài chính theo những mức độ khác nhau, có 123 đơn vị tự bảo vệ chi liên tục và chi góp vốn đầu tư, chiếm tỷ suất 0,22 % ; có 1.934 đơn vị tự bảo vệ chi liên tục, chiếm tỷ suất 3,38 % ; có 12.968 đơn vị tự bảo vệ một phần chi liên tục, chiếm tỷ suất 22,68 % ; số còn lại ( 42.146 đơn vị chức năng, chiếm tỷ suất 73,72 % ) do ngân sách nhà nước bảo vệ hàng loạt kinh phí đầu tư hoạt động giải trí.

Bên cạnh đó, các đơn vị sự nghiệp công lập tiếp tục đẩy mạnh thực hiện lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công, từng bước tính chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp trong giá dịch vụ theo khả năng của ngân sách nhà nước và thu nhập của người dân, tạo sự minh bạch, góp phần giảm chi thường xuyên của ngân sách nhà nước. Điển hình, trong lĩnh vực y tế, năm 2018 giảm cấp chi thường xuyên là 89,5 tỷ đồng; năm 2019 tiếp tục giảm cấp chi thường xuyên 89 tỷ đồng. Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, năm 2018 đã giảm 153 tỷ đồng; năm 2019 đã giảm 146 tỷ đồng.

Việc giao quyền tự chủ cho những đơn vị chức năng sự nghiệp đã tạo sự đồng thuận cao do tăng cường được tính dữ thế chủ động cho những đơn vị chức năng tự chủ từ biên chế, cỗ máy đến những hoạt động giải trí thu chi kinh tế tài chính, từ đó góp thêm phần giúp những đơn vị chức năng hoàn thành xong trách nhiệm được giao với chất lượng, hiệu suất cao tối ưu. Trên cơ sở quy định tiêu tốn nội bộ, thủ trưởng những đơn vị chức năng được tự quyết định hành động mức chi quản trị, chi nhiệm vụ trên cơ sở pháp luật của Nhà nước tùy theo nội dung và hiệu suất cao việc làm trong khoanh vùng phạm vi nguồn kinh tế tài chính của đơn vị chức năng. Đây là lao lý tạo động lực phấn đấu cho những đơn vị chức năng, nhằm mục đích tăng cường tối đa nguồn thu được phép sử dụng, tiến tới tăng dần mức độ tự chủ. Ngoài việc bảo vệ tiền lương cơ bản theo ngạch bậc do Nhà nước lao lý, những đơn vị tự bảo vệ hàng loạt kinh phí đầu tư hoạt động giải trí liên tục đều đã có nguồn để tăng thu nhập cho người lao động ở mức độ khác nhau tùy theo năng lực thu và tiết kiệm chi phí chi của đơn vị chức năng. Đơn cử ở Nghệ An, địa phương tiến hành khá tốt chủ trương này, đến nay, 100 % những đơn vị chức năng sự nghiệp công lập cấp tỉnh đã được giao quyền tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về tổ chức triển khai cỗ máy, biên chế và kinh tế tài chính. Các nghành nghề dịch vụ có năng lực xã hội hoá cao như y tế, giáo dục, dạy nghề đang có biến hóa tích cực, giảm dần tương hỗ từ ngân sách. Theo báo cáo giải trình của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Nghệ An, tổng số đơn vị chức năng sự nghiệp công lập trên địa phận tỉnh là 1.832 đơn vị chức năng, gồm có 187 đơn vị chức năng cấp tỉnh và 1.645 đơn vị chức năng cấp huyện, trong đó, 100 % đơn vị chức năng sự nghiệp công lập cấp tỉnh ( 187 / 187 đơn vị chức năng ) đã được giao quyền tự chủ, tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về triển khai trách nhiệm, tổ chức triển khai cỗ máy, biên chế và kinh tế tài chính tiến trình 2017 – 2020 theo ý thức Nghị định số 16/2015 / NĐ-CP.

Tuy nhiên, khối huyện vẫn còn 3 đơn vị chưa được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính (chiếm tỷ lệ 0,16% tổng số đơn vị sự nghiệp công lập toàn tỉnh). Trong tổng số đơn vị sự nghiệp công lập trên có 1 đơn vị (Bệnh viện đa khoa TP. Vinh) tự đảm bảo chi đầu tư và chi thường xuyên; 64 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (chiếm tỷ lệ 3,49%); số còn lại là các đơn vị tự đảm bảo một phần chi thường xuyên và đơn vị do ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi thường xuyên.

Xây dựng văn bản hướng dẫn còn chậm

Tuy nhiên, trên thực tiễn, theo phản ánh của những đơn vị chức năng, việc triển khai vẫn còn vướng mắc. Cụ thể như việc kiến thiết xây dựng văn bản hướng dẫn Nghị định 16 còn chậm, mới chỉ có 2/8 nghị định cụ thể hóa được phát hành ; chính sách phân chia, quản trị, sử dụng kinh phí đầu tư ngân sách nhà nước cho cung ứng dịch vụ công về cơ bản vẫn triển khai theo yếu tố nguồn vào, chưa gắn việc giao dự trù với số lượng, chất lượng mẫu sản phẩm, dịch vụ công.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi từ phí sang giá và lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ sự nghiệp công chưa kịp thời. Hiện nay, mới chỉ có lĩnh vực y tế ban hành khung giá dịch vụ khám chữa bệnh có bảo hiểm y tế và không có bảo hiểm y tế. Việc giao tài sản cho đơn vị quản lý theo cơ chế giao vốn như doanh nghiệp còn chậm. Việc thanh tra, kiểm tra và đánh giá hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập còn hạn chế do thiếu các tiêu chí đánh giá chất lượng từng loại hình dịch vụ sự nghiệp công.

Trong thời hạn qua, đã có khá nhiều văn bản pháp lý về góp vốn đầu tư, kinh tế tài chính được phát hành và có hiệu lực hiện hành. Do đó, cần phát hành những pháp luật mới nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí của đơn vị chức năng sự nghiệp công lập bảo vệ thống nhất, đồng điệu với những văn bản quy phạm pháp luật khác có tương quan đến việc thực thi chính sách tự chủ của đơn vị chức năng sự nghiệp công lập. Theo ông Nguyễn Viết Lợi – Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế tài chính ( Bộ Tài chính ), trong thời hạn tới, cần phát hành tiêu chuẩn xác lập hạng mục dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo cho những đơn vị chức năng sự nghiệp công lập hạch toán đúng mực lệch giá, ngân sách của những dịch vụ sự nghiệp công ; đồng thời những cơ quan tài chính có cơ sở để tham gia quan điểm với những bộ, ngành về nội dung hạng mục. Tiêu chí xác lập hạng mục dịch vụ công lập sử dụng ngân sách nhà nước theo hướng gồm có những dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu do ngân sách nhà nước bảo vệ ngân sách được lao lý tại những luật chuyên ngành ; cạnh bên đó là những dịch vụ ship hàng trách nhiệm chính trị, quản trị nhà nước, dịch vụ không có năng lực xã hội hóa. Cũng theo ông Lợi, tất cả chúng ta cần pháp luật về giá dịch vụ sự nghiệp công và lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng kinh phí đầu tư ngân sách nhà nước. Đối với những nghành nghề dịch vụ chưa phát hành được định mức kinh tế tài chính – kỹ thuật để xác lập giá dịch vụ công thì cần có lao lý về việc xác định giá, theo đó những ngân sách trực tiếp và quản trị để cung ứng dịch vụ sự nghiệp công hoàn toàn có thể được xác lập theo số thực thi trung bình của những năm trước. Đối với 1 số ít loại dịch vụ công mang tính thiết yếu, ảnh hưởng tác động đến phúc lợi xã hội trong nghành nghề dịch vụ y tế, giáo dục sẽ chưa tính được khá đầy đủ ngân sách cung ứng dịch vụ trong giá thì vẫn cần liên tục duy trì chính sách Nhà nước tương hỗ một phần ngân sách cho hoạt động giải trí.