Căn cứ địa anh hùng

Xuất phát từ đặc điểm vị trí chiến lược của chiến trường Đông Nam bộ, Trung ương Cục miền Nam, Khu ủy miền Đông đã xây dựng các căn cứ địa kháng chiến lớn tại nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai ngày nay. Trong số đó, căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa (mật danh U1), được thành lập tháng 9-1965 nay thuộc khu vực xã Thanh Bình (huyện Trảng Bom) và tồn tại đến khi đất nước hoàn toàn thống nhất.

Lãnh đạo Tỉnh ủy Biên Hòa U1 (1965-1975) nhận bức trướng của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa IX tặng nhân dịp kỷ niệm 40 năm thống nhất đất nước năm 2015.ảnh: Tư liệu

Năm 1965, khi sự can thiệp của Mỹ vào Nước Ta ngày càng rầm rộ, với sự chuyển biến của tình hình tại mặt trận miền Nam lúc đó, vào tháng 9-1965, Trung ương Cục quyết định hành động sáp nhập TX.Biên Hòa và huyện Vĩnh Cửu thành đơn vị chức năng mặt trận ngang cấp tỉnh gọi là Biên Hòa và chỉ định chiến sỹ Nguyễn Văn Trị ( quyết tử năm 1969 ) làm Bí thư Tỉnh ủy, chiến sỹ Trần Công An làm Tỉnh đội trưởng. Tỉnh ủy Biên Hòa được xác lập phải củng cố và tăng trưởng cơ sở ở nội ô và ngoại ô thị xã, phối hợp đấu tranh chính trị với hoạt động giải trí vũ trang .

* căn cứ giữa ân tình của dân

Chỉ cách Hồ Chí Minh hơn 80 km, cách Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 chính sách cũ 40 km nhưng suốt 10 năm sống sót, căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa vẫn kiên cường bám trụ bất chấp sự tiến công ác liệt bằng nhiều phương tiện đi lại văn minh của địch .
Theo những người từng sống, chiến đấu tại khu vực căn cứ, như những ông : Trần Văn Cao ( con trai Đại tá, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trần Công An ), Phùng Duy Tường ( nguyên cán bộ Tiểu đoàn 1 Đặc công U1 ) …, khu căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa là nơi đứng chân trọng điểm của những lực lượng vũ trang và cơ quan đầu não Tỉnh ủy Biên Hòa .
Từ đây, Tỉnh ủy Biên Hòa tập trung chuyên sâu chỉ huy, tiến hành những cuộc tiến công của những đơn vị chức năng lớn, như : Sư đoàn 5, những đơn vị chức năng đặc công, biệt động TX.Biên Hòa … đánh vào những vị trí trọng điểm của địch ở TX.Biên Hòa .
Ông Trần Văn Cao kể : “ Xung quanh căn cứ khi đó là rừng, rừng che bộ đội, rừng vây quân địch. Đánh xong 1 trận, chúng tôi phải lập tức về chuyển thương bệnh binh ra bệnh xá, tổ chức triển khai bạn bè chống càn. Dù địch có đông đến mức nào, vũ khí có mạnh đến đâu cũng không hề tàn phá được hàng loạt rừng Cây Gáo bạt ngàn nơi đây. Do đó, bạn bè chiến sỹ chúng tôi cùng những cấp chỉ huy vẫn kiên cường bám trụ, vượt qua mọi khó khăn vất vả để đánh địch ” .
Thời kỳ đó, những cán bộ, chiến sỹ cách mạng sống dựa vào dân, Những vườn rẫy, ao, bàu ở những xã lân cận là nguồn lương thực dồi dào cho cán bộ, chiến sỹ căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa. Xung quanh căn cứ có những bàu rau muống tự nhiên nên chiều nào cán bộ, chiến sỹ cũng cắt về ăn. Ngoài ra, những loại củ rừng, củ dại cũng được mọi người tận dụng ăn thay cơm .
Đồng chí Phan Văn Trang, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Biên Hòa U1, cho hay trong suốt 10 năm cán bộ, chiến sỹ đã sống, công tác làm việc và chiến đấu tại căn cứ, đồng bào không chỉ trợ giúp về lương thực mà còn tìm nhiều cách qua mặt kẻ địch để đem nhu yếu phẩm cho thương bệnh binh gửi vào căn cứ. Như việc bà con đem thuốc, đường, sữa bỏ dưới thúng, bên trên đổ phân bón, phủ lá che như đang gánh phân vào bón rẫy ; hoặc hòa tan muối thành nước, giả như đem nước vào rẫy uống, sau đó giao cho cán bộ nấu ra để có muối dùng hàng ngày .

* Nơi thắp lên ngọn lửa cách mạng

Từ khi xây dựng đến suốt những năm chống Mỹ sau này, quân dân tại khu căn cứ vừa đánh địch vừa thiết kế xây dựng lực lượng, từ cấp đại đội, rồi Tiểu đoàn 1, Tiểu đoàn 2 đặc công tinh luyện .

Các cựu chiến binh từng sống, chiến đấu tại căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa góp ý về cụm tượng đài di tích căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa U1 (ảnh: Tư liệu)

Trong năm 1965 và những năm tiếp theo, các tiểu đoàn này liên tục đánh Sân bay Biên Hòa, Tổng kho Long Bình với nhiều hình thức và cách đánh khác nhau. Đây là những nhiệm vụ nặng nề, nhưng nhờ sự giúp đỡ của người dân và cơ sở mật khắp nơi nên các chiến sĩ cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Trong những ngày : 23-6, 17-11 và 10-12-1966, Tổng kho Long Bình bị Tiểu đoàn 1 đặc công U1 tiến công với những vụ nổ kinh hoàng, gây thiệt hại rất lớn cho địch và làm tác động ảnh hưởng đến cục diện của nhiều mặt trận .
Còn tại Sân bay Biên Hòa, vào ngày 23-2-1966, trên 120 máy bay những loại của địch đã bị phá hỏng bởi hàng trăm quả đạn pháo của quân ta nã cấp tập vào trường bay. Đến tháng 8-1966, trên 40 kho đạn và 2 máy bay trong trường bay liên tục bị Đặc công U1 hủy hoại trọn vẹn .
Ông Phùng Duy Tường cho hay : “ Căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa nằm tại Bàu 17 là khu vực chính, xung quanh đó còn nhiều vị trí đóng quân ở cánh rừng thuộc những xã lân cận. Từ khu căn cứ, mệnh lệnh tiến công, phục kích, làm rối loạn quân địch được ban bố về những đơn vị chức năng. Ngoài những đơn vị chức năng chính cấp tiểu đoàn, trung đoàn đóng gần căn cứ, kề sát bên trong TT TX.Biên Hòa ngày đó còn có những tổ biệt động ẩn náu tại những vị trí ven sông Đồng Nai, như : cù lao Phố, An Hảo, Khu kỹ nghệ Biên Hòa …, sẵn sàng chuẩn bị giáng những đòn đánh giật mình về phía địch rồi rút lui chớp nhoáng ” .

Năm 1971, Trung ương Cục miền Nam quyết định hành động nhập Tỉnh ủy Biên Hòa U1 và Phân khu 5 thành Phân khu Thủ Biên. Căn cứ U1 vẫn là nơi đứng chân của một bộ phận Phân khu Thủ Biên chỉ huy, chỉ huy lực lượng vũ trang đánh hậu cứ Mỹ, quân đội Hồ Chí Minh, đấu tranh giành quyền lợi và nghĩa vụ thiết thực cho quần chúng .
Năm 1972, sau khi tách Phân khu Thủ Biên, tỉnh Biên Hòa được xây dựng. Tỉnh ủy Biên Hòa vẫn trụ tại căn cứ này chỉ huy Chiến dịch Nguyễn Huệ năm 1972 .
Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, tại căn cứ này, Khu ủy miền Đông, Bộ Tư lệnh Quân khu miền Đông cùng hàng trăm cán bộ tập trung tại đây và phổ cập nghị quyết của Trung ương Đảng giải phóng miền Nam cho Thành ủy Biên Hòa. Đồng thời giao Thành ủy Biên Hòa tổ chức triển khai lực lượng tại chỗ trong nội thành của thành phố phối hợp quân nòng cốt đánh hủy hoại địch bên ngoài .
Sau khi nhận lệnh, lực lượng tại chỗ nội thành của thành phố đã nhanh gọn giành chính quyền sở tại, giải phóng tỉnh lỵ Biên Hòa, góp thêm phần mở đường cho những cánh quân tiến vào Hồ Chí Minh, nhanh gọn thống nhất quốc gia sau 21 năm chia cắt .

Minh Thành

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức