Một số giải pháp đề xuất nhằm kiểm soát lạm phát ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay

Để đưa nền kinh tế tài chính trở lại mức tăng trưởng của những năm trước đại dịch và triển khai xu thế tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội giai đoạn 2021 – 2025 với vận tốc tăng GDP trung bình 5 năm từ 6,5 – 7 %, trước mắt Quốc hội đặt chỉ tiêu vận tốc tăng chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) năm 2022 trung bình 4 % / năm .

Tuy nhiên, mục tiêu này không dễ dàng có thể thực hiện được nhất là khi áp lực kiểm soát lạm phát trong năm 2022 đang rất lớn, dịch COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp. Bài viết tập trung phân tích thực tế lạm phát ở Việt Nam giai đoạn 2016-2021, các kịch bản lạm phát ở Việt Nam trong năm 2022 và đề xuất khuyến nghị một số giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

1. Thực tế lạm phát ở Việt Nam giai đoạn 2016-2021

Mặc dù năm 2020 nền kinh tế tài chính chịu tác động ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19, nhưng trong giai đoạn năm nay – 2020, kinh tế tài chính vĩ mô của Việt Nam vẫn duy trì không thay đổi vững chãi, lạm phát được trấn áp và duy trì ở mức thấp, tạo môi trường tự nhiên và động lực cho tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội. Giá cả các mẫu sản phẩm diễn biến tương đối không thay đổi. Chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) trung bình giai đoạn năm nay – 2020 đạt khoảng chừng 4 %, giảm mạnh so với giai đoạn 2011 – năm ngoái ( 7,65 % ), trong khoanh vùng phạm vi tiềm năng đề ra ( dưới 4 % ). Lạm phát cơ bản trung bình được trấn áp tốt qua các năm, giữ mức tương đối không thay đổi, trung bình giai đoạn năm nay – 2020 đạt 1,64 %, giảm mạnh so với giai đoạn 2011 – năm ngoái là 5,15 % .
Bước sang năm 2021, trong toàn cảnh áp lực đè nén lạm phát toàn thế giới ngày càng tăng cao, giá nguyên nhiên vật tư nguồn vào cho sản xuất, giá cước luân chuyển liên tục tăng nhưng chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) trung bình năm 2021 của Việt Nam chỉ tăng 1,84 % so với năm trước, thấp nhất trong 6 năm qua, đạt tiềm năng Quốc hội đề ra, liên tục được nhìn nhận là năm trấn áp lạm phát thành công xuất sắc của nhà nước Việt Nam. Để đạt được tác dụng trên trong lúc quốc gia đang rất là khó khăn vất vả bởi ảnh hưởng tác động của dịch COVID-19 là nhờ sự chỉ huy sát sao của nhà nước, các ngành, các cấp đã tích cực tiến hành triển khai những giải pháp đồng điệu để ngăn ngừa dịch bệnh và ổn định giá cả thị trường. CPI trung bình năm 2021 tăng do một số ít nguyên do đa phần sau :
Một là, do giá xăng dầu trong nước tăng 31,74 % so với năm trước ( làm CPI chung tăng 1,14 điểm Tỷ Lệ ), giá gas tăng 25,89 % ( làm CPI chung tăng 0,38 điểm Xác Suất ) ;
Hai là, giá gạo tăng 5,79 % so với năm trước ( làm CPI chung tăng 0,15 điểm Phần Trăm ) do giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu, nhu yếu tiêu dùng gạo nếp và gạo tẻ ngon tăng trong dịp Lễ, Tết và nhu yếu tích góp của dân cư trong thời hạn giãn cách xã hội ;
Ba là, giá vật tư bảo trì nhà ở tăng 7,03 % so với năm trước do giá xi-măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật tư nguồn vào ( làm CPI chung tăng 0,14 điểm Tỷ Lệ ) ;
Bốn là, giá dịch vụ giáo dục tăng 1,87 % so với năm trước ( làm CPI chung tăng 0,1 điểm Xác Suất ) do ảnh hưởng tác động từ đợt tăng học phí năm học mới 2020 – 2021 theo lộ trình của Nghị định số 86/2015 / NĐ-CP ngày 02/10/2015 của nhà nước .

2. Các kịch bản lạm phát ở Việt Nam trong năm 2022

Kịch bản 1: Lạm phát tiếp tục được kiểm soát và duy trì ở mức thấp

Mặc dù năm 2021 là năm trấn áp lạm phát thành công xuất sắc của nhà nước Việt Nam, đạt được tiềm năng Quốc hội đặt ra, tuy nhiên không vì vậy mà việc trấn áp lạm phát năm 2022 trở nên thuận tiện. Với tiềm năng Quốc hội đặt ra cho năm 2022 là đạt vận tốc tăng chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) trung bình 4 % / năm, có 2 ngữ cảnh lạm phát được kiến thiết xây dựng như sau : Theo ngữ cảnh này, có 2 trường hợp hoàn toàn có thể xảy ra, đó là :
– Tình huống 1 : Dịch COVID-19 chưa được trấn áp
Trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 liên tục diễn biến phức tạp và ngày càng nguy khốn do biến chủng mới Omicron cộng với biến chủng Delta đang hoành hành, năng lực kinh tế tài chính quốc tế khó có năng lực phục sinh. Theo đó, nền kinh tế tài chính Việt Nam sẽ bị tác động ảnh hưởng, nên dự báo CPI sẽ chỉ đạt từ 2,5 % đến 3 % [ 2 ]. Mặt khác, trong thời hạn qua, hầu hết Ngân sách chi tiêu nguyên, nhiên, vật tư trên quốc tế ( như xăng dầu, than, … ) đều tăng giá đạt đỉnh trong nhiều năm trở lại đây, tuy nhiên do sức cầu trong nước vẫn còn yếu, nên áp lực đè nén tạo ra so với sản phẩm & hàng hóa trong nước không quá lớn. Điều này sẽ làm cho lạm phát ở Việt Nam liên tục được trấn áp và duy trì lạm phát ở mức thấp .
– Tình huống 2 : COVID-19 được trấn áp
Khi dịch bệnh được trấn áp, cùng với nền kinh tế tài chính quốc tế, nền kinh tế tài chính Việt Nam sẽ dần được hồi sinh. Tuy nhiên, có 1 số ít nguyên do làm cho lạm phát trong năm 2022 của Việt Nam vẫn liên tục được trấn áp và duy trì ở mức thấp dưới 3 %, đó là :
– Thứ nhất, mặc dầu kinh tế tài chính đang phục sinh, nhưng sản lượng của năm 2022 vẫn sẽ ở mức dưới tiềm năng. Nếu GDP trong năm 2022 chỉ tăng trưởng 6,5 % như tiềm năng đặt ra, hay thậm chí còn tăng 8-9 % như một số ít dự báo, thì vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính trung bình của giai đoạn 2020 – 2022 Dự kiến sẽ chỉ ở mức 4-5 %, thấp hơn khá nhiều so với mức 6 % của giai đoạn 2011 – 2020 [ 2 ] .
– Thứ hai, đà tăng của giá xăng dầu cũng như giá của các nguyên vật liệu sẽ chững lại trong năm 2022, khi dịch bệnh được khống chế và các chuỗi đáp ứng sản phẩm & hàng hóa được thông thường hóa. Mặt khác, giá các sản phẩm & hàng hóa cơ bản còn chịu ảnh hưởng tác động từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ( Fed ) thắt chặt tiền tệ trong năm 2022. Ngoài ra, giá dầu quốc tế còn chịu sự kiềm chế từ nguồn cung dầu đá phiến luôn sẵn sàng chuẩn bị ngày càng tăng [ 1 ] .
– Thứ ba, do tổng cầu trong nước vẫn còn yếu, thu nhập của người dân lao động bị giảm vì sự đình trệ sản xuất bởi dịch bệnh, nên nhu cầu mua sắm sẽ chưa quá cao, người dân chưa thể sử dụng nhiều các dịch vụ nhà hàng siêu thị, du lịch, … dẫn đến doanh thu kinh doanh nhỏ sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ bị giảm .

Kịch bản 2: Áp lực để kiểm soát lạm phát ở Việt Nam năm 2022 rất lớn

Nền kinh tế tài chính Việt Nam là nền kinh tế tài chính nhờ vào nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu, với tỉ lệ ngân sách nguyên vật liệu nhập khẩu trong tổng ngân sách nguyên vật liệu của toàn nền kinh tế tài chính là 37 %. Trong đó, dệt may, da giày, gỗ, điện tử, sản xuất, lắp ráp ôtô, … là những ngành luôn đứng vị trí số 1 về kim ngạch xuất khẩu nhưng cũng đang nhờ vào hầu hết vào việc nhập khẩu nguyên vật liệu nguồn vào. Tình hình nhập khẩu các mẫu sản phẩm hầu hết của Việt Nam trong 2 năm 2020 và 2021 kể từ sau khi bị ảnh hưởng tác động bởi đại dịch COVID-19 được biểu lộ qua Biểu đồ 2 .

Trước trong thực tiễn đó, áp lực đè nén trấn áp lạm phát năm 2022 được nhìn nhận là rất lớn, nhất là khi khủng hoảng cục bộ nguồn năng lượng hoàn toàn có thể trở nên trầm trọng, khuynh hướng đầu tư mạnh, tích trữ các loại sản phẩm kế hoạch của một số ít nước lớn sẽ ảnh hưởng tác động tổng lực đến kinh tế tài chính quốc tế và trong nước. Vì khi dịch bệnh được trấn áp, nhu yếu sản xuất và tiêu dùng tăng lên, lạm phát sẽ chịu ảnh hưởng tác động của yếu tố tăng giá nguyên, nhiên, vật tư trên quốc tế như xăng dầu, than và giá cước luân chuyển, …
Việc nhập khẩu nguyên vật liệu nguồn vào với mức giá cao sẽ ảnh hưởng tác động đến chi phí sản xuất, giá tiền mẫu sản phẩm, từ đó đẩy giá sản phẩm & hàng hóa tiêu dùng trong nước lên cao, tạo áp lực đè nén cho lạm phát, làm cho việc trấn áp lạm phát theo tiềm năng do Quốc hội đặt ra sẽ gặp nhiều thử thách, khó khăn vất vả. Nhiều dự báo của các cơ quan chuyên môn đánh giá và nhận định, CPI năm 2022 hoàn toàn có thể vượt mức 4 % nếu diễn biến chung trên thị trường quốc tế có nhiều bất lợi, đặc biệt quan trọng là khi khủng hoảng cục bộ nguồn năng lượng liên tục leo thang [ 3 ]. Mặt khác, khi kinh tế phục hồi trong năm 2022, dưới tác động ảnh hưởng của các gói tương hỗ và tăng trưởng kinh tế tài chính khiến nhu yếu tiêu dùng, góp vốn đầu tư ngày càng tăng sẽ gây sức ép không nhỏ lên Chi tiêu .
Một số nguyên do làm cho CPI trong năm 2022 sẽ tăng, tạo áp lực đè nén lên lạm phát, gồm :

– Một là, khi nền kinh tế phục hồi sau đại dịch COVID-19 sẽ làm cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng tăng lên, do Việt Nam là quốc gia có độ mở cửa hội nhập sâu rộng và toàn diện với thế giới nên khả năng nhập khẩu lạm phát thông qua nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu đầu vào rất lớn. Việc nhập khẩu các nguyên liệu đầu vào thiết yếu (xăng, dầu, than, xơ, sợi dệt, thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi,…) với mức giá và giá cước vận chuyển cao sẽ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm, từ đó đẩy giá hàng hóa, dịch vụ (hàng may mặc, hàng thực phẩm, vật liệu xây dựng, dịch vụ vận tải,…) trong nước lên cao, tạo áp lực cho lạm phát.

– Hai là, khi nền kinh tế phục hồi sẽ làm cho giá dịch vụ giáo dục tăng trở lại do 1 số ít địa phương kết thúc thời hạn được miễn, giảm học phí năm học 2021 – 2022 và tác động ảnh hưởng của việc thực thi lộ trình kiểm soát và điều chỉnh giá dịch vụ giáo dục theo Nghị định số 81/2021 / NĐ-CP lao lý về chính sách thu, quản trị học phí so với cơ sở giáo dục thuộc mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân và chủ trương miễn, giảm học phí, tương hỗ ngân sách học tập, giá dịch vụ giáo dục trong nghành nghề dịch vụ giáo dục, giảng dạy .
– Ba là, khi dịch COVID-19 được trấn áp, nhu yếu dịch vụ nhà hàng siêu thị ngoài mái ấm gia đình, dịch vụ du lịch, đi dạo, vui chơi tăng trở lại cũng tác động ảnh hưởng không nhỏ tới CPI chung .
– Bốn là, dịch COVID-19 vẫn có những diễn biến phức tạp trên toàn thế giới tác động ảnh hưởng đến ngân sách lưu thông, luân chuyển sản phẩm & hàng hóa trên toàn thế giới tác động ảnh hưởng tới Chi tiêu sản phẩm & hàng hóa xuất nhập khẩu …

3. Một số khuyến nghị nhằm kiểm soát lạm phát ở Việt Nam hiện nay

Để hoàn toàn có thể đạt được tiềm năng Quốc hội đã đặt ra trước mắt cho năm 2022 là giữ vận tốc tăng chỉ số CPI ở mức xấp xỉ 4 %, đồng thời hướng tới tiềm năng dài hạn cho giai đoạn 2021 – 2025, cần thực thi các giải pháp không thay đổi thị trường kinh tế tài chính tiền tệ, tăng nhanh phòng chống dịch bệnh COVID-19, tạo tiền đề tốt cho không thay đổi sản xuất, không thay đổi thị trường, bình ổn Chi tiêu các mẫu sản phẩm, đơn cử như sau :
* Đề xuất so với nhà nước
– Tiếp tục quản lý chủ trương tài khóa dữ thế chủ động, ngặt nghèo phối hợp với chủ trương tiền tệ linh động để tạo sự hòa giải, hiệu suất cao, hài hòa và hợp lý với các chủ trương kinh tế tài chính vĩ mô chung ; qua đó tương hỗ, tháo gỡ khó khăn vất vả cho sản xuất – kinh doanh thương mại và đời sống của người dân chịu ảnh hưởng tác động của đại dịch COVID-19, trấn áp lạm phát cơ bản và tạo cơ sở cho việc trấn áp lạm phát chung .
– Theo dõi ngặt nghèo diễn biến Chi tiêu, lạm phát trên quốc tế, kịp thời cảnh báo nhắc nhở các rủi ro tiềm ẩn tác động ảnh hưởng đến Chi tiêu, lạm phát của Việt Nam. Đặc biệt, cần nhìn nhận, nhận định và đánh giá các loại sản phẩm, nguyên vật liệu nào có năng lực thiếu vắng trong thời điểm tạm thời hay trong dài hạn để từ đó đưa ra được chủ trương tương thích .
– Đối với các loại sản phẩm do Nhà nước quản trị, nên tận dụng các tháng có CPI tăng thấp để kiểm soát và điều chỉnh giá các mẫu sản phẩm do Nhà nước quản trị nhằm mục đích hạn chế lạm phát kỳ vọng. Việc kiểm soát và điều chỉnh giá các loại sản phẩm do Nhà nước quản trị không nên dồn vào các tháng cuối năm do các tháng cuối năm thường có nhu yếu tiêu dùng cao, nếu CPI liên tục tăng cao sẽ tạo ra lạm phát kỳ vọng rất lớn và số liệu CPI so cùng kỳ sẽ cao, tạo áp lực đè nén quản lý và điều hành lạm phát cho năm sau .
– Nỗ lực thực thi các giải pháp ngoại giao để bảo vệ nguồn nguyên vật liệu thô trải qua tăng cường hợp tác với nhà nước các nước giàu tài nguyên, tương hỗ các doanh nghiệp ký hợp đồng nhập khẩu nguyên vật liệu dài hạn, bảo vệ nguồn nguyên vật liệu nguồn vào, không thay đổi giá tiền sản xuất để trấn áp lạm phát .
– Tiếp tục tăng cường công tác làm việc thông tin, tuyên truyền, bảo vệ kịp thời, minh bạch thông tin về giá và công tác làm việc quản lý và điều hành giá của nhà nước, Ban chỉ huy điều hành quản lý giá, nhất là diễn biến giá thành các vật tư quan trọng, các loại sản phẩm thiết yếu tương quan đến sản xuất và đời sống người dân để không thay đổi tâm ý người tiêu dùng, trấn áp lạm phát kỳ vọng ; tăng cường chỉ huy các cơ quan chức năng dữ thế chủ động có kế hoạch hoặc lồng ghép vào các kế hoạch trách nhiệm trình độ để tăng cường công tác làm việc thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các pháp luật của pháp lý về quản trị giá, giải quyết và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo lao lý của pháp lý .
– Chú trọng tăng trưởng kinh tế tài chính số – xã hội số ; cải tổ can đảm và mạnh mẽ, thực ra thiên nhiên và môi trường góp vốn đầu tư – kinh doanh thương mại ; nâng cao hiệu suất cao cơ cấu tổ chức lại nền kinh tế tài chính, qua đó góp thêm phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất, chất lượng và hiệu suất cao của nền kinh tế tài chính, từ đó giảm áp lực đè nén lạm phát trong trung – dài hạn .
* Đề xuất so với các Bộ quản trị các ngành :
– Bộ Công Thương :
+ Chủ động phối hợp ngặt nghèo với các Bộ quản trị các ngành theo dõi sát diễn biến kinh tế tài chính quốc tế, tình hình lạm phát chung, diễn biến Ngân sách chi tiêu của các loại sản phẩm thiết yếu ( lương thực, thực phẩm, xăng dầu, gas, … ) để có giải pháp ứng phó trong quản lý sản xuất trong nước, cân đối cung và cầu và chủ trương xuất nhập khẩu tương thích, tạo điều kiện kèm theo cho công tác làm việc quản trị, quản lý và điều hành giá nhằm mục đích trấn áp lạm phát trong nước, đơn cử : ( i ) Phối hợp với Bộ Tài chính theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu quốc tế, đồng thời tích hợp Quỹ bình ổn xăng dầu để hạn chế mức tăng giá của loại sản phẩm này so với CPI chung ; ( ii ) Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn liên tục theo dõi sát diễn biến tình hình thị trường, cung và cầu mặt hàng thịt lợn, nông sản, … để có các giải pháp điều tiết cung và cầu tương thích, tránh thực trạng giá có dịch chuyển đột biến khi nguồn cung gián đoạn .
+ Chủ động sẵn sàng chuẩn bị chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện kèm theo thôi thúc sản xuất – kinh doanh thương mại, bảo vệ nguồn cung và lưu thông sản phẩm & hàng hóa, giảm áp lực đè nén lạm phát. Đặc biệt, thông tin kịp thời, đúng chuẩn và rõ ràng các chủ trương, giải pháp chỉ huy, quản lý của nhà nước nhằm mục đích vô hiệu thông tin rơi lệch về Ngân sách chi tiêu thị trường, không để xảy ra hiện tượng kỳ lạ lạm phát do tâm ý .
+ Chỉ đạo Sở Công Thương các địa phương kiến thiết xây dựng, triển khai Chương trình bình ổn thị trường, trong đó nhu yếu các doanh nghiệp phân phối, bán sỉ, kinh doanh nhỏ tăng nhanh kiến thiết xây dựng và tiến hành chương trình bình ổn thị trường ; chỉ huy lực lượng Quản lý thị trường phối hợp với các cơ quan chức năng tương quan tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động giải trí của các thương nhân mua và bán các loại sản phẩm thiết yếu nhằm mục đích tránh thực trạng đầu tư mạnh, trục lợi .
– Bộ Xây dựng cần phối hợp với các Bộ, ngành tăng cường việc theo dõi, update dịch chuyển giá vật tư thiết kế xây dựng để kịp thời đề xuất kiến nghị các giải pháp bình ổn thị trường vật tư thiết kế xây dựng, thôi thúc tăng năng lượng sản xuất trong nước, ưu tiên đáp ứng cho thị trường trong nước .
– Bộ Giao thông Vận tải cần tăng cường công tác làm việc kiểm tra, giám sát việc kê khai, niêm yết giá và việc bán vé đúng giá niêm yết so với các đơn vị chức năng kinh doanh thương mại vận tải đường bộ ; liên tục theo dõi tình hình dịch bệnh, thanh tra rà soát dịch chuyển ngân sách đầu vào so với các dịch vụ do Bộ Giao thông vận tải đường bộ quản trị .
– Bộ Giáo dục và Đào tạo cần dữ thế chủ động thiết kế xây dựng đơn cử ngữ cảnh giá dịch vụ giáo dục trong năm 2022 và các năm tiếp theo, đồng thời phối hợp với Tổng cục Thống kê thống kê giám sát, nhìn nhận mức kiểm soát và điều chỉnh và tác động ảnh hưởng của giá dịch vụ giáo dục đến CPI trong từng năm để trấn áp lạm phát .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Anh Minh (2022), Năm 2022: Lạm phát sẽ thấp hơn mức cho phép, nhưng không chủ quan, Báo điện tử Chính phủ, https://baochinhphu.vn/nam-2022-lam-phap-se-thap-hon-so-voi-muc-cho-phep-nhung-khong-chu-quan-102306577.htm.

2. Lê Vân ( 2022 ), Dự báo các ngữ cảnh lạm phát năm 2022, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, https://kinhtevadubao.vn/du-bao-cac-kich-ban-lam-phat-trong-nam-2022-20887.html .
3. Thanh Thanh ( 2022 ), Giới chuyên viên dự báo về lạm phát năm 2022, Báo Pháp luật, https://baophapluat.vn/gioi-chuyen-gia-du-bao-ve-lam-phat-nam-2022-post429184.html .
4. Tổng cục Thống kê ( 2021 ), Kiểm soát lạm phát thấp – thành công xuất sắc của năm 2021 và áp lực đè nén trong năm 2022, truy vấn tại : https://www.gso.gov.vn/du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2022/01/kiem-soat-lam-phat-thap-thanh-cong-cua-nam-2021-va-ap-luc-trong-nam-2022 .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Thị Trường