Hậu covid-19 và giải pháp kiềm chế lạm phát ở Việt Nam – Khoa Kinh tế – Đại học Kinh tế TPHCM

HẬU COVID-19 VÀ GIẢI PHÁP KIỀM CHẾ LẠM PHÁT Ở VIỆT NAM

Châu Văn Thành 

Bối cảnh

Chỉ trong vòng chưa đầy một quý, đánh giá và nhận định về lạm phát và rủi ro tiềm ẩn lạm phát đang biến hóa nhanh gọn – ở cả khoanh vùng phạm vi toàn thế giới và Nước Ta. Từ quan điểm cho rằng “ lạm phát vẫn trong tầm trấn áp hay chỉ là yếu tố có tính trong thời điểm tạm thời ” chuyển sang “ áp lực đè nén lạm phát đang ngày càng tăng và có tính nghiêm trọng hơn ”. Trong khi đó, COVID-19 liên tục bùng phát đang rình rập đe dọa và hoàn toàn có thể nhấn chìm nỗ lực trấn áp dịch bệnh và phục sinh kinh tế tài chính ở nhiều nước, nhất là các nước đang tăng trưởng và thị trường mới nổi. Tình trạng sản xuất chập chờn, gián đoạn, chuỗi đáp ứng đứt gãy, thị trường lao động khan hiếm có tính “ cơ cấu tổ chức ” và thất nghiệp “ giả tạo và thiểu dụng ” vẫn sống sót, chi phí sản xuất nguồn vào ngày càng tăng, mức sống và phương cách sinh kế của dân cư bị rình rập đe dọa ngày càng nhiều hơn. Mặc dù các chính phủ nước nhà đang tìm mọi phương cách xử lý nhưng xem ra triển vọng không thật sự sáng sủa, nhất là yếu tố lạm phát đang trỗi dậy. Giá nguyên vật liệu và nguồn năng lượng tăng nhanh thời hạn qua càng làm trầm trọng thêm tình hình .
Nếu không được trấn áp cơ bản, áp lực đè nén lạm phát không chỉ rơi vào cuối năm nay mà còn là yếu tố đáng quan ngại vào năm 2022. Giải quyết lạm phát do sức cầu ngày càng tăng có vẻ như không quá khó khăn vất vả so với các nhà hoạch định chủ trương. Nhưng lần này câu truyện đã khác, lạm phát từ cả phía cung – ngân sách nguyên vật liệu, nhân công, yếu tố nguồn vào cộng hưởng với hiện tượng kỳ lạ đứt gãy chuỗi cung trên bình diện trong nước và quốc tế. Giải pháp nào nhằm mục đích trấn áp dịch bệnh, phục sinh kinh tế tài chính đồng thời với hạ nhiệt lạm phát thực sự đang trở thành một thử thách cho các nhà hoạch định chủ trương hiện nay. Tình huống sau đây hướng trọng tâm vào việc bàn luận phương pháp trấn áp lạm phát ở Nước Ta .

Tác động COVID-19 và diễn biến lạm phát ở Việt Nam

Bức tranh tổng quát kinh tế Việt Nam

Biểu đồ sau đây tóm tắt tác động ảnh hưởng sau gần hai năm xảy ra đại dịch COVID-19 đến nền kinh tế tài chính Nước Ta. Trong đó, lạm phát có khuynh hướng giảm sâu từ giữa năm 2020 cho đến hết quý I / 2021 ; sau dó có tín hiệu tăng dần vào quý II và III / 2021 ; hứa hẹn sẽ liên tục ngày càng tăng trong quý IV / 2021, thậm chí còn sẽ tăng nhanh trong năm 2022 .

Diễn biến lạm phát thời gian gần đây

Tháng 8/2021: Các nhà chính sách còn cho rằng lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát nếu tăng cường biện pháp bình ổn thị trường

Vào giữa tháng 8/2021, giá thực phẩm, hàng tiêu dùng và chi phí sản xuất khởi đầu tăng mạnh ; nhưng các chuyên viên nhận định và đánh giá lạm phát vẫn đang trong tầm trấn áp và vẫn hoàn toàn có thể bình ổn Ngân sách chi tiêu thị trường. Hầu như mọi người vẫn đặt niềm tin rất vững chãi vào tiềm năng kiềm chế lạm phát trung bình ở mức dưới 4 % trong năm 2021 của nhà nước .

Sau 8 lần liên tục thông báo tăng giá từ cuối năm 2020, thị trường thức ăn chăn nuôi của Việt Nam đang chứng kiến tốc độ tăng giá nhanh chưa từng có. Trung bình, với tần suất 1 tháng thông báo tăng giá 1 lần, giá thức ăn chăn nuôi tính đến nay đã ghi nhận mức tăng từ 250 - 4.000 đồng/kg tùy doanh nghiệp (DN) và chủng loại.

Trong đó, ghi nhận mức tăng giá khá mạnh là Công ty Guyomar’ch Việt Nam. Các loại thức ăn đậm đặc cho heo và gà của công ty này tăng 4.000 đồng/kg; thức ăn hỗn hợp cho heo con tăng 400 đồng/kg; thức ăn hỗn hợp cho heo nái và heo thịt tăng 300 đồng/kg; các loại thức ăn khác tăng 200 đồng/kg. Hàng loạt DN như Công ty CP Greenfeed Việt Nam, Công ty TNHH chăn nuôi Hòa Phát Đồng Nai, Công ty TNHH thức ăn chăn nuôi Kyodo Sojitz, Công ty De Heus, Công ty US Feed, Công ty TNHH CJ Vina Agri… cũng đồng loạt tăng giá các sản phẩm, từ 250 - 2.000 đồng/kg.

Tương tự, giá cước vận tải đường biển xuất hàng qua thị trường châu Âu và Mỹ thời gian qua đã tăng 7 - 10 lần; cước hàng không cũng tăng từ khoảng 3 USD/kg nay lên hơn 6 USD/kg. Báo cáo cập nhật ngành logistics mà SSI Research vừa công bố cho biết sự tắc nghẽn, gián đoạn của hệ thống logistics thế giới sẽ càng trở nên nghiêm trọng hơn. Dự báo, giá cước vận tải có thể đạt đỉnh vào quý 4/2021, đến nửa đầu năm 2022 mới giảm nhẹ và phải đến 2023 mới ghi nhận mức giảm đáng kể.

Chi phí sản xuất tăng cao gây biến động giá thành sản phẩm, đẩy chi phí sinh hoạt của người dân tăng vọt. Phụ trách chi tiêu cho cả gia đình 3 người trong hơn 2 tháng qua, anh Tuấn Anh (ngụ TP.HCM) cho biết cảm thấy “chóng mặt” vì chi phí sinh hoạt của cả gia đình tháng này tăng gấp đôi so với tháng trước. Giá rau quả tăng 10.000 - 20.000 đồng/kg tùy loại, thịt heo tăng 70.000 - 100.000 đồng/kg so với giá cách đây hơn 2 tháng…

“Thực phẩm đa số phải ship tận nhà, riêng tiền ship thôi 1 tháng cũng tốn từ 700.000 - 1 triệu đồng. Không ra đường thì tiết kiệm xăng xe nhưng bù lại, mua đồ sát khuẩn để nhận hàng online đâu cũng vào đó. Cộng lại, chi phí cho lương thực, thực phẩm trước khoảng 3 - 4 triệu đồng/tháng, nay tăng lên 5 - 6 triệu đồng. Thêm vào đó, ở nhà từ sáng đến tối, điện nước dùng nhiều hơn, cũng tăng khoảng 1 triệu đồng/tháng”, anh Tuấn Anh chia sẻ.

 Nguồn: Thanh niên

Một nhà điều tra và nghiên cứu lúc bấy giờ nhận định và đánh giá không có rủi ro tiềm ẩn lạm phát tăng cao. Lạm phát cơ bản trong tháng 6/2021 chỉ tăng 0,07 % so với tháng trước và tăng 1,14 % so với cùng kỳ năm trước. Giá cả tăng giai đoạn này hầu hết là do các tỉnh thành thực thi giãn cách xã hội nên khan hiếm sản phẩm & hàng hóa, đẩy giá tiền tăng cao, nhưng đây chỉ là hiện tượng kỳ lạ nhất thời. Bên cạnh đó, đà tăng của một số ít loại nguyên vật liệu nguồn vào cho sản xuất như dầu, quặng, sắt … đang có tín hiệu chững lại. Ông cho rằng :
“ Nếu vận tốc tăng giá được duy trì từ nay đến cuối năm, mỗi tháng khoảng chừng 0,27 %, thì lạm phát so với cùng kỳ năm trước sẽ tăng từ mức 2,41 % hiện nay lên mức 3,28 % vào tháng 12 ; lạm phát trung bình của cả năm sẽ ở mức 2,12 %. Trường hợp giá xăng dầu liên tục tăng mạnh và chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) giả định tăng trung bình 0,5 % / tháng thời hạn tới, lạm phát so với cùng kỳ của tháng 12 sẽ ở mức 4,71 %, nhưng lạm phát trung bình cũng chỉ ở mức 2,53 %. Vì thế, việc quan trọng nhất của nhà nước lúc này là Phục hồi, thôi thúc sản xuất. Lạm phát là yếu tố của một vài năm tới mới cần tính đến ” .
Vị chuyên viên kinh tế tài chính khác cũng có ý phản hồi tương tự như vào cùng thời gian này. Ông cho rằng hiện Ngân sách chi tiêu nhiều mẫu sản phẩm đã tăng, nhưng chỉ mang tính cục bộ, tập trung chuyên sâu vào nhóm lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm. Nhóm sản phẩm & hàng hóa này chỉ chiếm khoảng chừng 35 – 37 % rổ sản phẩm & hàng hóa để tính CPI. Trong khi các nhu yếu tiêu dùng khác giảm do khó khăn vất vả về dịch bệnh, thậm chí còn nhiều mẫu sản phẩm mất hẳn cầu, không có thanh toán giao dịch .
Do đó, về mặt phẳng chung, nhu yếu tiêu dùng không tạo sức ép đẩy lạm phát tăng .

Tháng 10/2021: Ổn định giá cả của các mặt hàng nhà nước định giá để giảm áp lực lạm phát

Trong cuộc họp tháng 10/2021, Ban Chỉ đạo về nhìn nhận công tác làm việc quản lý giá quý 3, ngữ cảnh quản lý giá quý 4/2021, đầu năm 2022 cho rằng lạm phát năm 2021 trong tầm trấn áp nhưng áp lực đè nén lạm phát năm 2022 là rất lớn, nhất là khi khủng hoảng cục bộ nguồn năng lượng hoàn toàn có thể trở nên trầm trọng ; khuynh hướng đầu tư mạnh, tích trữ các mẫu sản phẩm kế hoạch của 1 số ít nước tác động ảnh hưởng đến kinh tế tài chính quốc tế và trong nước. Do đó, công tác làm việc quản trị, quản lý và điều hành giá các tháng còn lại năm 2021 và đầu năm 2022 cần liên tục thực thi thận trọng, linh động và việc trấn áp lạm phát theo đúng tiềm năng và tương hỗ tiềm năng kép của nhà nước .
Tuy nhiên, người quản lý Ban Chỉ đạo này cũng nhấn mạnh vấn đề thêm rằng năm 2022 áp lực đè nén lạm phát hoàn toàn có thể sẽ lớn. Nhiều nước đã mở màn Open, Phục hồi lại sản xuất, nhu yếu nguyên vật liệu, nguồn năng lượng … tăng rất cao. Tình hình trong nước, diễn biến dịch bệnh Covid – 19 tiềm ẩn nhiều rủi ro tiềm ẩn, gây khó khăn vất vả cho hoạt động giải trí sản xuất, đáp ứng, lưu thông sản phẩm & hàng hóa và áp lực đè nén so với công tác làm việc quản lý Chi tiêu .
Tại cuộc họp báo thường kỳ vào đầu tháng 11/2021, nhà nước nhu yếu cần phối hợp hòa giải giữa chủ trương tài khóa với chủ trương tiền tệ, gắn với chương trình phục sinh và tăng trưởng kinh tế tài chính ; duy trì không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô, trấn áp lạm phát. Tập trung thực hiện kinh khủng các trách nhiệm, giải pháp thôi thúc góp vốn đầu tư công ; khẩn trương kiến thiết xây dựng, hoàn thành xong chương trình phục sinh kinh tế tài chính. Tập trung khai thông, tăng trưởng mạnh thị trường trong nước. Bảo đảm cung và cầu sản phẩm & hàng hóa, chuẩn bị sẵn sàng nguồn hàng dự trữ, không để thiếu sản phẩm & hàng hóa. Tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường ; quản trị, quản lý và điều hành linh động, hiệu suất cao về giá các loại sản phẩm thiết yếu .
Tiếp tục ghìm giá xăng dầu, giữ giá điện để kiềm chế lạm phát .
Dù giá xăng tăng mạnh, nhưng vẫn thấp hơn đà tăng của quốc tế do việc sử dụng can đảm và mạnh mẽ Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Cụ thể là từ đầu năm đến nay giá xăng dầu trung bình quốc tế tăng 59 – 76 %, do dùng Quỹ bình ổn nên giá xăng dầu trong nước tăng 40,23 % – gần 53 % .

Đối với điện, tính cả năm 2021 và năm 2020 có tổng cộng 5 đợt hỗ trợ giảm giá điện với tổng số tiền hỗ trợ lên tới 16.650 tỉ đồng và tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả.

Tuy nhiên, cảnh báo áp lực lạm phát cuối năm 2021 và năm 2022 là rất lớn khi giá cả nguyên liệu thế giới vẫn tiếp tục tăng cao

Tình hình lạm phát không như nhận định và đánh giá bắt đầu trước đó khoảng chừng 1 quý. Thực tế cho thấy áp lực đè nén lạm phát sẽ không chỉ hoàn toàn có thể bùng phát vào năm 2022 mà đã thực sự dịch chuyển ngay từ những tháng cuối năm 2021. Thực tế là sau hơn một tháng nền kinh tế tài chính trở lại trạng thái thông thường mới theo Nghị quyết 128 của nhà nước, Chi tiêu nhiều sản phẩm & hàng hóa đã “ bùng phát ”. Hàng loạt loại sản phẩm thiết yếu từ rau củ, thịt, sữa, gạo, dầu ăn … đã tăng giá từ 10 – 30 % so với mặt phẳng giá trước khi đợt dịch thứ 4 khởi phát, đa phần là do ngân sách đầu vào tăng. Đời sống người dân vốn dĩ khó khăn vất vả nay càng khó khăn vất vả hơn. Giá cả tăng kéo theo làm giảm năng lượng cạnh tranh đối đầu sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu nòng cốt và đưa nền kinh tế tài chính vào vòng xoáy không ổn định vĩ mô trước áp lực đè nén lạm phát .
Một chuyên viên nhận định và đánh giá rằng lạm phát chỉ xảy ra do chủ trương tài khóa và tiền tệ được thả lỏng. Bên cạnh đó, tác động ảnh hưởng của giá nguồn năng lượng, khí đốt và dầu tăng quá nhanh, đặc biệt quan trọng nguồn cung bị đứt gãy một thời hạn khiến lưu thông sản phẩm & hàng hóa bị hạn chế cũng áp lực đè nén tăng giá sản phẩm & hàng hóa. Ông nhấn mạnh vấn đề :
“ Thế nên không đợi đến sang năm 2022, rủi ro tiềm ẩn lạm phát cuối năm nay lê dài sang năm sau từ các ảnh hưởng tác động tương quan giá đầu vào từ trong nước và quốc tế khá lớn. Bên cạnh đó, mặc dầu hoạt động giải trí sản xuất của doanh nghiệp sau nhiều tháng đứt gãy đã quay trở lại trạng thái thông thường mới, tuy nhiên quan sát cho thấy sự hồi sinh của doanh nghiệp diễn ra khá chậm nên cũng sẽ làm giảm tổng cung ” .

Ý kiến chuyên gia: Giải pháp nào có thể góp phần kiểm soát lạm phát?

Giải pháp tổng quát

Về phía nhà nước, giải pháp cho những tháng cuối năm 2021 và năm 2022 hướng đến nhu yếu các bộ, ngành, địa phương theo dõi thị trường các mẫu sản phẩm quan trọng, thiết yếu để chuẩn bị sẵn sàng nguồn dự trữ, bình ổn giá, nhất là dịp cuối năm, Tết Nguyên đán và đầu năm 2022 ; tổ chức triển khai dự trữ, bình ổn hài hòa và hợp lý. Trong đó, phải giữ ổn định giá các sản phẩm & hàng hóa nhà nước định giá, sát với tình hình, bảo vệ trấn áp được lạm phát chung, góp thêm phần tương hỗ doanh nghiệp và người dân .
Để trấn áp lạm phát, phía nhà nước cũng cho rằng ngoài việc theo dõi ngặt nghèo diễn biến Chi tiêu quốc tế để nhìn nhận rủi ro tiềm ẩn gây lạm phát của Nước Ta, các cơ quan quản trị đang nỗ lực đàm phán với các vương quốc có nguồn tài nguyên dồi dào nhằm mục đích bảo vệ nguyên vật liệu thô cho sản xuất trong nước ; tương hỗ doanh nghiệp ký hợp đồng nhập khẩu nguyên vật liệu dài hạn để bảo vệ giá tiền sản xuất không bị tăng vọt trước đà tăng của giá quốc tế …
Dù vậy, để hoàn toàn có thể góp thêm phần trấn áp và hạ nhiệt lạm phát sẽ cần đến những giải pháp rất đơn cử và phong phú ở nhiều Lever – cả vi mô và vĩ mô, cả học thuật lẫn thực tiễn. Sau đây, là một vài quan điểm từ giới chuyên viên :

Chuyên gia A lập luận rằng lạm phát chỉ mới là cảnh báo và chủ yếu từ phía cung. Theo vị chuyên gia này, giá cả tăng vừa qua không phải là câu chuyện trong ngắn hạn bởi tổng cầu vì trong năm nay sức cầu vẫn rất thấp, những chi tiêu như du lịch hầu như không có, chi tiêu dùng giảm… Tuy nhiên, ông khuyến cáo lạm phát xuất phát từ giá dầu, nguyên phụ liệu từ bên ngoài tăng do phụ thuộc nhập khẩu. Ở trong nước, lưu thông hàng hóa bị đứt gãy đẩy chi phí tăng. Đến nay, lưu thông hàng hóa đã dần ổn định trở lại, song chi phí xét nghiệm cho lực lượng lao động, chi phí giao thông vận tải tăng, tiếp tục gây áp lực cho doanh nghiệp, đẩy giá thành sản phẩm khó giảm từ nay đến cuối năm. Đặc biệt, chi phí logistics trong thời gian qua tăng rất nhanh, chiếm 22 – 24% trong tổng giá thành cuối cùng của hàng hóa và đang tiếp tục tăng. Các địa phương bị bùng phát dịch lại có thể tiếp tục phong tỏa, gây đứt gãy chuỗi cung ứng… Bên cạnh đó, tình trạng giá cả “tát nước theo mưa”, sau giá xăng dầu, gas được điều chỉnh tăng theo giá thế giới”. Ngoài ra, tình trạng thiếu hụt lao động đẩy giá lao động tăng cũng là một yếu tố gây nên lạm phát.

Cần theo dõi và kiểm soát và điều chỉnh nguồn cung tiền thận trọng hơn bên cạnh các giải pháp phía cung. Theo chuyên viên A, chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) trung bình cả năm khoảng chừng 4 % là khả thi, bơm tiền vào giúp tiêu tốn tăng tuy kích thích tốt nhưng nếu không sử dụng tốt thì lạm phát sẽ tăng. Giải pháp trước mắt là theo dõi sát tình hình dịch chuyển giá thành quốc tế để có quyết sách kịp thời. Trong sản xuất, do phụ thuộc vào nguồn cung nguyên vật liệu từ quốc tế nên không hề biến hóa ngay một sớm một chiều được. Tuy nhiên, vẫn nên khuyến khích và tạo điều kiện kèm theo để doanh nghiệp giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, dữ thế chủ động hơn trong phần nguyên vật liệu nguồn vào để giảm rủi ro tiềm ẩn lạm phát. Ông nhấn mạnh vấn đề :
“ Nếu giá xăng dầu liên tục tăng, sẽ ảnh hưởng tác động không nhỏ tới tình hình lạm phát của Nước Ta trong thời hạn tới. Thế nên, chủ trương kiềm chế giá nguyên vật liệu nguồn vào phải liên tục được vận dụng. Về lâu bền hơn, giám sát để giảm một số ít khoản thuế, phí trong giá tiền xăng dầu để giảm rủi ro tiềm ẩn lạm phát do tác động ảnh hưởng từ bên ngoài ” .

Chuyên gia B cho rằng hiện tại sức cầu trong nước có thể yếu, song lạm phát nhập khẩu và lạm phát tiền tệ do nới lỏng tài khóa và tiền tệ lại rất lớn. Thế nên cần đẩy nhanh và tối đa hóa tiêm vắc xin phòng Covid-19 để tạo trạng thái bình thường mới, để dòng luân chuyển hàng – tiền trở lại bình thường; nhanh chóng khôi phục, nối lại các chuỗi cung ứng hàng hóa Bên cạnh đó, cần linh hoạt trong áp dụng biện pháp, khôi phục cao nhất các hoạt động kinh tế. Đó là thúc đẩy đầu tư công và tư nhân, đầu tư ra nước ngoài để phân tán rủi ro và tìm cơ hội mới. Ngoài ra nên có thêm giải pháp huy động tiền lưu thông phù hợp, giảm thiểu các giao dịch tiền mặt trực tiếp, tiết kiệm chi tiêu. Ông nhấn mạnh: 

“ Thực tế sau khi Open nền kinh tế tài chính trở lại, việc bùng phát dịch vẫn xảy ra đâu đó. Song, tất cả chúng ta đã có kinh nghiệm tay nghề từ đợt chống dịch trước, nên tuyệt đối không để thực trạng “ bế quan tỏa cảng ” tại một vài địa phương một lần nữa tái xuất hiện. Bởi về vĩnh viễn là phải không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô lấy lại đà tăng trưởng thiết yếu. Song song đó, khuyến khích doanh nghiệp hồi sinh, khởi nghiệp, liên tục tăng lôi cuốn góp vốn đầu tư quốc tế ( FDI ) và xuất khẩu để năng động hóa kinh tế tài chính, chuẩn bị sẵn sàng cho giai đoạn tới. Cần có giải pháp trấn áp dịch bệnh nhanh và hiệu suất cao hơn ” .

Chuyên gia C thì tin vào lạm phát xuất phát từ yếu tố chi phí đẩy nhiều hơn. Ông cho rằng chi phí đẩy đang là nguy cơ rất lớn tạo áp lực tới lạm phát. Cụ thể, hiện nay doanh nghiệp đang phải cắt giảm lao động để đáp ứng yêu cầu về giãn cách. Các đơn vị cố gắng duy trì sản xuất phải tốn chi phí rất lớn để thực hiện “3 tại chỗ” bao gồm chi phí xét nghiệm, chỗ ăn chỗ ở, tổ chức sinh hoạt cho người lao động…

Bên cạnh đó, dòng tiền có chỗ thừa chỗ thiếu. Có nhóm đối tượng người dùng người dân yếu thế, doanh nghiệp kiệt quệ thiếu tiền, không tiếp cận được với nguồn vốn khuyến mại cũng như các chủ trương tương hỗ. Song, lại có một đối tượng người dùng nhiều tiền đang đi đầu tư mạnh, đổ tiền vào bất động sản, sàn chứng khoán, đẩy giá các mẫu sản phẩm này, tiếp thêm sức ép giá thành cho nền kinh tế tài chính .
Để hạn chế áp lực đè nén từ các yếu tố, trấn áp lạm phát giai đoạn từ nay đến cuối năm, ông đề xuất kiến nghị : Về phía cầu, nhà nước cũng như chính quyền sở tại các địa phương cần tập trung chuyên sâu tăng cường trấn áp giá các loại sản phẩm nhu yếu phẩm để tránh thực trạng đầu tư mạnh, găm hàng, đẩy giá lên cao bất hài hòa và hợp lý. Đồng thời, trấn áp, hạ giá các dịch vụ công như xăng, dầu, điện, nước …
Về yếu tố ngân sách đẩy, cần bảo vệ duy trì các nguồn cung, không để gián đoạn chuỗi đáp ứng sản xuất. Nhà nước nên tương hỗ ngân sách xét nghiệm, ngân sách về lao động cho doanh nghiệp đang triển khai “ 3 tại chỗ ”, nhất là các doanh nghiệp sản xuất lương thực, thực phẩm. Chính sách tiền tệ cũng cần đổi khác, bảo vệ dòng tiền phân chia hòa giải, tương thích cho các tiềm năng tăng trưởng và không thay đổi của nền kinh tế tài chính .

Chuyên gia D về cơ bản đồng tình với quan điểm cho rằng lạm phát đang là mối đe dọa đối với sự ổn định kinh tế vĩ mô của Việt Nam vào cuối năm 2021 và nhất là năm 2022. Tuy nhiên, vị chuyên gia này cho rằng nguyên nhân lạm phát có thể đến từ cả phía cung lẫn phía cầu. Ông đồng tình với các nhân tố từ phía cung như những ý kiến của các chuyên gia A, B và C. Bên cạnh đó, nhân tố phía cầu có thể nảy sinh từ gói kích thích hồi phục kinh tế nhiều tham vọng của Chính phủ. Chính vì thế, khó lòng kiểm soát lạm phát mà không hy sinh các mục tiêu khác, ví dụ như tăng trưởng GDP. Do vậy, chính phủ cần chuyển hướng mục tiêu để góp phần kiểm soát thành công lạm phát nhưng có thể phải chấp nhận một mức lạm phát tương đối cao hơn thông thường 4%.

Kinh nghiệm cho thấy, việc chính phủ thay vì hướng lạm phát (mục tiêu) khoảng 4% thì nên chọn mục tiêu GDP danh nghĩa (Nominal GDP Targeting, NGDPT) – trong đó cho phép không gian biến động của hai chỉ tiêu bên trong: lạm phát và GDP thực, nhằm linh hoạt hơn trong điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ. Theo đó, có thể chấp nhận lạm phát cao hơn một chút so với mức thông thường nhằm tạo không gian thành công cho chính sách kích cầu bằng tài khóa và tiền tệ nhằm phục hồi sản xuất và giải quyết công ăn việc làm sau Đại dịch COVID-19. Giải pháp thay đổi mục tiêu theo NGDPT sẽ càng có ý nghĩa hơn nếu tình hình các cú sốc phía cung (giá xăng dầu và nhập lượng nhập khẩu từ thế giới) dần hạ nhiệt.

Chuyên gia E tỏ ra ủng hộ quan điểm của chuyên gia D nhưng ông bổ sung thêm rằng giải pháp kiểm soát tình hình kinh tế vĩ mô bằng việc chọn mục tiêu NGDPT là hợp lý ở chỗ chấp nhận lạm phát cao hơn một chút so với mức thông thường hoạch định hàng năm trước đây (#4%) nhưng phải kèm thêm cam kết lạm phát xoay quanh mức/hay vùng đệm cụ thể (giả sử +/- 1 đến 2 điểm phần trăm chẳng hạn) nhằm tránh hiện tượng lạm phát kỳ vọng biến động quá mức dẫn đến những xáo trộn các hoạt động kinh tế và đời sống.

Vị này lập luận, trong toàn cảnh ngân sách nguồn vào đang tăng mạnh, việc trấn áp Chi tiêu các mẫu sản phẩm như xăng dầu, nguyên vật liệu và điện … và các ngân sách khác góp thêm phần không thay đổi sản xuất và mặt phẳng Chi tiêu. Tuy nhiên, các gói kích thích kinh tế tài chính “ mạnh tay ” sắp tới như dự kiến của Bộ Kế hoạch – Đầu tư nếu được thực thi rốt ráo sẽ góp thêm phần hồi sinh sức cầu và kéo theo vừa phục sinh sản xuất vừa tạo áp lực đè nén tăng mặt phẳng giá thành một lần nữa. Kết quả này sẽ hoàn toàn có thể hình thành kỳ vọng lạm phát xoay vòng. Chính do đó nhà nước cần có cam kết về mức / vùng lạm phát trong tối thiểu là trung hạn để làm cho các nhà phân phối và dân chúng yên tâm. Hơn nữa, các gói kích thích kinh tế tài chính tương hỗ doanh nghiệp và bình ổn giá đầu vào cũng nên đi kèm với những nhu yếu điều kiện kèm theo đơn cử về nghĩa vụ và trách nhiệm của phía thụ hưởng, như nhu yếu các doanh nghiệp tham gia vào việc cam kết duy trì giá đầu ra và thực thi các hợp đồng thuê lao động vững chắc hơn. Có như vậy, việc trấn áp lạm phát mới hoàn toàn có thể trụ vững trong toàn cảnh bất định như hiện nay .

Câu hỏi thảo luận

  1. Theo bạn, chuyên gia nào có đề xuất phù hợp với bối cảnh Việt Nam hơn?
  2. Bạn ủng hộ ý kiến của chuyên gia nào? Giải thích rõ vì sao.
  3. Giả sử bạn được yêu cầu nêu giải pháp góp phần giải quyết áp lực lạm phát ở Việt Nam, nội dung đề xuất của bạn sẽ là gì?

Xem thêm chi tiết cụ thể trường hợp tại 2021WP06 – Chau Van Thanh – Giải pháp kiềm chế lạm phát Nước Ta