Phép chiếu UTM là gì, Hệ tọa độ vuông góc UTM là gì

Để biểu lộ những yếu tố địa hình ( dáng đất ), địa vật ( những vật thể trên mặt đất như sông núi, nhà cửa … ) lên mặt phẳng tờ bản đồ sao cho đúng mực, ít bị biến dạng nhất ta phải sử dụng phép chiếu hình bản đồ thích hợp, gọi tắt là phép chiếu bản đồ. Các yếu tố địa hình, địa vật là tập hợp của vô số điểm có quy luật nhất định trong khoảng trống và ta chỉ cần bộc lộ 1 số ít điểm đặc trưng rồi dựa vào quy luật đó để nội suy, khái quát hóa những điểm khác. Sau đây tất cả chúng ta sẽ cùng tìm hiểu và khám phá phép chiếu UTM

Phép chiếu UTM

Phép chiếu bản đồ UTM ( Universal Trasverse Mercator ) cũng triển khai với tâm chiếu là tâm quả đất và với từng múi 6 độ, nhưng khác với phép chiếu hình Gauss để giảm độ biến dạng về chiều dài và diện tích quy hoạnh, trong phép chiếu UTM sử dụng hình tròn trụ ngang có nửa đường kính nhỏ hơn nửa đường kính quả đất, nố cắt mặt cầu theo hai đường cong đối xứng và cách kinh tuyến giữa khoảng chừng 180 km. Kinh tuyến giữa năm phía ngoài mặt trụ còn hai kinh tuyến biên nằm phía trong mặt trụ
Chia toàn cầu thành 60 múi ( 6 độ ) đánh số từ 1-60

Phân chia 60 múi trong UTM

phép chiếu utm

Như vậy, hai đường cong cắt mặt trụ không bị biến dạng chiều dài ( k = 1 ), tỷ suất chiếu k của kinh tuyến giữa múi nhỏ hơn 1 ( k = 0.9996 với múi chiếu 3 độ ) còn trên kinh tuyến biên tỷ suất chiếu lớn hơn 1 .
Như vậy, so với phép chiếu hình Gauss, phép chiếu UTM có ưu điểm là độ biến dạng được phân bổ đều hơn và có trị số nhỏ hơn nhưng khi xử lý số liệu lại rất phức tạp ( vì trong một múi chiếu ở những vùng khác nhau hoặc thậm trí khi xét trong một vùng độ biến dạng mang dấu dương khác nhau ). Tuy nhiên nó có ưu điểm là biến dạng nhỏ, mặt khác lúc bấy giờ để thuận tiện cho việc sử dụng hệ tọa độ chung trong khu vực và quốc tế, trong hệ tọa độ mới VN-2000 sử dụng phép chiếu UTM thay được cho phép chiếu Gauss – Kruger trong hệ HN-72 .

Hệ tọa độ vuông góc UTM ( N,E)

Như đã nêu ở trên, trong phép chiếu hình UTM, hình chiếu của kinh tuyến giữa và xích đạo là hai đường thẳng vuông góc với nhau và lựa chọn làm hệ trục tọa độ. Đặc điểm của hệ trục tọa độ được diễn đạt như trên hình

hệ tọa độ vuông góc utm

trong đó điểm M là điểm cần xác lập tọa độ, O’là giao điểm của hình chiếu kinh tuyến giữa O’Z và xích đạo O’E. Điểm F là hình chiếu của điểm M trên kinh tuyến giữa, cung LM là hình chiếu của vĩ tuyến qua M, cung ZM là hình chiếu của kinh tuyến đi qua M và là độ quy tụ kinh tuyến. Tọa độ của điểm M được xác lập bởi tung độ Nm ( North ) và hoành độ Em ( East ). Ở đây cũng giống như lao lý trong phép chiếu Gauss trị số Em được tính từ trục ON cách kinh tuyến giữa 500 km về phía Tây, nghĩa là Em = E ’ + 500 km

4

/

5
(
2
bầu chọn
)