Bản đồ chính trị thế giới trong và sau chiến tranh thế giới thứ hai

Cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra ngày 1/9/1939, phát xít Đức tấn công vào Ba Lan (nước đã ký hiệp ước tương trợ với cả Anh và Pháp). Trước tình hình đó, Anh, Pháp phải tuyên chiến với Đức, nhưng hai nước này
không tích cực giúp đỡ Ban Lan chống lại sự xâm lược của nước Đức – Hitle. Do đó, Ba Lan nhanh chóng bị phát xít Đức chiếm đóng.

Xem lại phần trước đó : Bản đồ chính trị thế giới trước, trong và sau Chiến tranh thế giới thứ nhất

Trong chiến tranh thế giới thứ hai

Ngay sau khi chiến tranh vừa nổ ra, nhằm mục đích không để cho miền Tây Ukraina và miền Tây Belarus lọt vào tay quân xâm lược Đức, Liên Xô đã khẩn trương tiến hành giải phóng hai miền lãnh thổ này. Năm 1940, Rumani và Phần Lan buộc phải trả lại cho Liên Xô miền Betxarabi (thuộc nước Cộng hòa XHCN Xô Viết Mônđavia), miền Bắc Bucôvin (thuộc nước Cộng hòa XHCN Xô Viết Ukraina) và phần lãnh thổ trên eo đất Carêli.

Vào giữa năm 1940, sau khi chính sách TBCN bị lật đổ và chính quyền sở tại của nhân dân lao động được xây dựng, những nước Extônia, Latvia xin gia nhập Liên Xô .Cho đến giữa năm 1941, hầu hết những nước Tây Âu đã bị phát xít Đức chiếm đóng. Nước Pháp đã đầu hàng Đức từ tháng 6 năm 1940. Các nước trung lập ở châu Âu như Thụy Sỹ, Thụy Điển … trước áp lực đè nén của Đức cũng đã phải để cho một số ít nhà máy sản xuất của mình Giao hàng những nhu yếu quân sự chiến lược của bọn phát xít .

Ngày 22/6/1941, nước Đức huy động một lực lượng lớn tấn công Liên Xô. Từ đó, bắt đầu cuộc Chiến tranh giữ nước vĩ đại của nhân dân Liên Xô. Và cũng từ đó, tính chất chống phát xít và tính giải phóng của cuộc Chiến
tranh thế giới thứ hai ngày càng nổi bật.

Cuối năm 1941, hạm đội và máy bay của Nhật bất ngờ tấn công vào cảng Pơơc Halơ (trên quần đảo Hawaii của Mỹ), cuộc Chiến tranh Thái Bình Dương nổ ra và Mỹ đã tham gia vào cuộc chiến. Nhật còn mở rộng phạm vi
xâm lược ra toàn bộ khu vực Đông Nam Á. Trên 50 nước với số dân chiếm gần 80% nhân loại lúc đó đã bị lôi cuốn vào cuộc chiến tranh này.

Trong Chiến tranh thế giới thứ hai đã hình (hành khối đồng minh chống phát xít mà nòng cốt là Liên Xô, Anh, Mỹ. Ngay từ năm 1943, phát xít Ý đã phải đầu hàng. Các nước đồng minh khác của Đức ở châu Âu cũng lần lượt
bị đánh bại và rút ra khỏi cuộc chiến tranh trong năm 1944. Ngày 2/5/1945, Hồng quân Liên Xô chiếm được thủ đô Berlin và đến ngày 8/5/1945 nước Đức tuyên bố đầu hàng không điều kiện.

Sau khi đã vượt mặt nước Đức phát xít, Liên xô đã tuyên chiến với Nhật. Ngày 2/9/1945, Nhật phải đầu hàng không điều kiện kèm theo. Cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai đã kết thúc với sự thắng lợi của những nước liên minh .

Sau chiến tranh thế giới thứ hai

Sau cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai, tình hình kinh tế – xã hội trên thế giới có những thay đổi lớn. Hệ thống TBCN trên thế giới suy yếu do sự bại trận của các nước phát xít, do có hàng loạt nước tách khỏi hệ thống này. Hệ thống XHCN thế giới bao gồm các nước ở châu Âu và châu Á được hình thành. Phong trào giải phóng dân tộc có điều kiện phát triển mạnh mẽ. Các quốc gia độc lập trẻ tuổi xuất hiện trên thế giới ngày càng nhiều.

Sau chiến tranh, trên cơ sở những bản nghị quyết của những nước liên minh và những bản hòa ước, biên giới của 1 số ít nước đã có những đổi khác nhất định .

Tháng 7, tháng 8 năm 1945 tại Potsdam, một cuộc hội nghị quan trọng của các cường quốc Liên Xô, Anh, Mỹ (về sau thêm Pháp) đã được triệu tập. Hội nghị Potsdam, đã thông qua các quyết định về biên giới phía đông của
Đức và về con đường phát triển sau này của nước đó. Biên giới giữa Ba Lan và Đức được vạch theo sông Oder and Neisse. Như vậy, Đức sẽ phải hoàn trả cho Ba Lan những đất đai truyền thống của Ba Lan mà Đức đã chiếm của nước này. Phần phía nam Đông Phổ của nước Đức bị cắt cho Ba Lan. Thành phố Kênichbec (sau đổi tên là Kaliningrat) và những vùng phụ cận nằm ờ phía bắc Đông Phổ được chuyển giao cho Liên Xô.

Hội nghị Potsdam lao lý những quân đội Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp trong thời điểm tạm thời chiếm đóng nước Đức. Hội nghị này còn vạch ra phương hướng biến nước Đức sau chiến tranh thành một nước dân chủ, thống nhất và yêu thích độc lập .

Không lâu sau hội nghị Potsdam, Mỹ, Anh, Pháp đã vi phạm những điều cam kết, âm mưu chia cắt lâu dài nước Đức và phục hồi chủ nghĩa quân phiệt Đức. Tháng 9 năm 1949, nước Cộng hòa Liên bang Đức (CHLB Đức)
được thành lập trên các phần lãnh thổ chiếm đóng của quân đội Mỹ. Anh, Pháp tại miền Tây nước Đức. Trước tình hình đó, được sự giúp đỡ của quân đội Liên Xô, các lực lượng dân chủ yêu nước và tiến bộ ở miền Đông nước
Đức thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Đức (tháng 10 năm 1949). Từ đó, trên thực tế có hai nước Đức phát triển theo hai con đường khác nhau.

Trong những năm 1946 – 1947 tại Paris, những hòa ước với những nước liên minh trong chiến tranh của Đức ( Ý, Hungari, Rumani, Bungari, Phần Lan ) đã được ký kết .

Dựa vào nhũng diều đã ký kiết, Phần Lan phải trả lại cho Liên Xô tỉnh Pêchenga (ở miền duyên hải Baren) là phần đất mà Liên Xô đã phải nhượng lại cho Chính phủ Phần Lan vào năm 1920. Bằng một hiệp ước ký với Tiệp Khắc, Liên Xô thu hồi lại vùng Ukraina – Zacacpat. Tỉnh Claipcl bị Đức chiếm năm 1939 được trả lại cho Litva.

Nước Nhât thua trận buộc phải trả lại cho Liên Xô quần đảo Curinxcơ và phần phía nam đảo Xakhalin là những vùng lãnh thổ mà Nhật đã chiếm của nước Nga trong cuộc Chiến tranh Nga – Nhật (1904 – 1905). Nhật còn
bị tước bỏ quyền cai trị các thuộc địa và bản thân nước Nhật bị quân đội Mỹ thay mặt quân đội đồng minh chiếm đóng. Theo quyết đinh của Liên Hợp Quốc (United Nations Organization – UNO), các quần đảo Macsan, Marian,
Carôlin được chuyển cho Mỹ dưới hình thức đất đai bảo trợ (sau Chiến tranh thế giới thứ hai, chế độ bảo trợ đối với các nước thuộc địa của các nước thua trận đã thay thế các chế độ ủy trị trước đây). Bản hòa ước giữa các nước
trong phe đồng minh và nước Nhật được ký kết tại Xan Franxixcô (Mỹ) vào năm 1951 (Liên Xô không ký vào bản hòa ước này).

Tháng 6 năm 1945, tại hội nghị Xan Franxixcô tổ chức triển khai Liên Hiệp Quốc được xây dựng sửa chữa thay thế cho Hội Quốc Liên đã bị phá sản từ trước Chiến tranh thế giới thứ hai. Khi sinh ra, Liên Hiệp Quốc gồm 51 nước hội viên. Bản Hiến chương Liên Hiệp Quốc nêu rõ mục tiêu của tổ chức triển khai này là duy trì, củng cố nền độc lập và bảo mật an ninh trên thế giới, tăng trưởng sự hợp tác giữa những nước hội viên .Xem tiếp : Quá trình hình thành và tan rã của mạng lưới hệ thống XHCN thế giới

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Chia Sẻ Kiến Thức