Bài 23: Vùng Bắc Trung Bộ

ĐỊA LÍ 9 BÀI 23: GIẢI BÀI TẬP VÙNG BẮC TRUNG BỘ

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

– Các tỉnh : Thanh Hoá, Nghệ An, TP Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế .

– Diện tích: 51.513km2

– Dân số : 10,3 triệu người ( năm 2002 )

A. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ

– Lãnh thổ : hẹp ngang, lê dài từ dãy Tam Điệp đến dãy Bạch Mã .
– Vị trí địa lí : phía tây giáp CHDCND Lào, phía đông là Biển Đông .
– Ý nghĩa của vị trí địa lí và số lượng giới hạn chủ quyền lãnh thổ so với tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội :
+ Cầu nối giữa miền Bắc và miền Nam .
+ Vị trí trung chuyển của Lào và Đông Bắc Thái Lan ra Biển Đông .

B. Điểu kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

– Từ Bắc vào Nam : độc lạ giữa phía bắc và phía nam dãy Hoành Sơn .
+ Phía bắc Hoành Sơn : tài nguyên rừng giàu sang hơn, tài nguyên nhiều loại : sắt, vàng, mangan, crôm, titan, thiếc, đá vôi, sét, cao lanh .
+ Phía nam Hoành Sơn : tài nguyên rừng kém hơn, tài nguyên phần đông không đáng kể .
– Từ tây sang đông, những tỉnh trong vùng đều có núi, gò đồi, đồng bằng, biển và hải đảo .
– Khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa ẩm ; mùa mưa chậm dần vào thu đông. Trong mùa mưa thường có bão và lũ lụt .
– Vùng giàu có tài nguyên rừng .
– Biển giàu tôm, cá .

C. Đặc điểm dân cư, xã hội

– Địa bàn cư trú của 25 dân tộc bản địa .
– Có sự độc lạ từ đông sang tây về dân cư và hoạt động giải trí kinh tế tài chính .
+ Đồng bằng ven biển phía đông : đa phần là người Kinh. Hoạt động kinh tế tài chính : sản xuất cây lương thực, cây công nghiệp hàng năm, đánh bắt cá nuôi trồng thuỷ sản, sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ .
+ Miền núi, gò đồi phía tây : hầu hết là những dân tộc bản địa : Thái, Mường, Tày, Mông, Bru – Vân Kiều, … Hoạt động kinh tế hầu hết : nghề rừng, trồng cây công nghiệp lâu năm, canh tác trên nương rẫy ; chăn nuôi trâu, bò đàn, …
– Tỉ lệ hộ nghèo, tỉ lệ ngày càng tăng tự nhiên của dân số cao hơn mức trung bình của cả nước ; tỷ lệ dân số và tuổi thọ trung bình thấp hơn ; GDP / người và tỉ lệ dân số thành thị thấp hơn nhiều so với cả nước. Đời sống dân cư, đặc biệt quan trọng ở vùng cao, biên giới, hải đảo còn nhiều khó khăn vất vả .
– Vùng có nhiều di tích lịch sử lịch sử dân tộc – văn hoá. Người dân có truyền thống cuội nguồn lao động siêng năng, quả cảm, giàu nghị lực trong đấu tranh với thiên tai và chống ngoại xâm .

II. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI

Giải bài tập 1 trang 85 SGK địa lí 9: Quan sát hình 23.1, hãy xác định giới hạn lãnh thổ và nêu ý nghĩa vị trí địa lí của vùng Bắc Trung Bộ.

Trả lời:

– Bắc Trung Bộ hẹp ngang, lê dài. Phía bắc giáp vùng Đồng bằng sông Hồng, phía nam giáp Duyên hải Nam Trung Bộ, phía tây giáp Lào, phía đông là Biển Đông .
– Bắc Trung Bộ là cầu nối Bắc Bộ với những vùng phía nam ; là cửa ngõ của những nước Tiểu vùng sông Mê Công ra Biển Đông và ngược lại. Bắc Trung Bộ như thể ngã tư đường đôi với trong nước và những nước trong khu vực .

Giải bài tập 2 trang 85 SGK địa lí 9:  Quan sát hình 23.1 và dựa vào kiến thức đã học, hãy cho biết dải núi Trường Sơn Bắc ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu ở Bắc Trung Bộ?

Trả lời:

Sườn tây và sườn đông gây nên khí hậu khác nhau :
– Về mùa hạ, phía đông dãy Trường Sơn chịu hiệu ứng phơn với gió Tây Nam gây ra thời tiết rất khô nóng .
– Về mùa đông, sườn đông Trường Sơn là sườn đón gió mùa đông Bắc, gây mưa .

Giải bài tập 3 trang 85 SGK địa lí 9:  Dựa vào hình 23.1 và 23.2, hãy so sánh tiềm năng tài nguyên rừng và khoáng sản phía bắc và phía nam dãy Hoành Sơn.

Trả lời:

– Phía bắc dãy Hoành Sơn : tiềm năng rừng và tài nguyên lớn hơn ở phía nam. Các loại tài nguyên ở đây có là : sắt, crôm, thiếc, đá thiết kế xây dựng .
– Phía nam Hoành Sơn có vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng với động Phong Nha được UNESCO công nhận là Di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế, là tài nguyên quan trọng để tăng trưởng du lịch .

Giải bài tập 4 trang 85 SGK địa lí 9:  Bằng kiến thức dã học, hãy nêu các loại thiên tai thường xảy ra ở Bắc Trung Bộ.

Trả lời:

Bão, lụt, gió phơn Tây Nam khô nóng, cát lấn, cát bay, hạn hán .

Giải bài tập 5 trang 85 SGK địa lí 9: Quan sát bảng 23.1, hãy cho biết những khác biệt trong cư trú và hoạt động kỉnh tế giữa phía đông và phía tây của Bắc Trung Bộ.

Trả lời:

– Phía đông ( những đồng bằng ven biến ) : Chủ yếu là người Kinh. Hoạt động kinh tế tài chính : sản xuất lương thực, cây công nghiệp hàng năm, đánh bắt cá, nuôi trồng thuỷ sản ; sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ .
– Phía tây ( miền núi, gò đồi ) : Chủ yếu những dân tộc bản địa : Thái, Mường, Tày, Mông, Bru – Vân Kiều, … Hoạt động kinh tế tài chính : nghề rừng, trồng cây công nghiệp lâu năm, canh tác trên nương rẫy, chăn nuôi trâu, bò đàn .

Giải bài tập 6 trang 85 SGK địa lí 9: Dựa vào bảng 23.2, hãy nhận xét sự chênh lệch các chỉ tiêu của vùng so với cả nước.

Trả lời:

– Bắc Trung Bộ nhỏ hơn cả nước về : tỷ lệ dân số, GDP / người ( chỉ bằng 50% của cả nước ), tuổi thọ trung bình và tỉ lệ dân số thành thị ( gần bằng 50% cả nước ) .
– Các chỉ tiêu của Bắc Trung Bộ cao hơn cả nước là : tỉ lệ hộ nghèo, tỉ lệ người biết chữ, tỉ lệ ngày càng tăng tự nhiên dân số .

III. GỢI Ý THực HIỆN CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP CUỐI BÀI

1. Điều kiện tự nhiên ở Bắc Trung Bộ có những thuận lợi và khó khăn gi đối với sự phát triển kinh tế – xã hội?

Trả lời:

– Thuần lợi :
+ Dải đồng bằng ven biển là nơi trồng cây công nghiệp ngắn ngày, cây lương thực .
+ Vùng gò đồi có diện tích quy hoạnh tương đối rộng thuận tiện cho chăn nuôi gia súc lớn ; một sô nơi có đất badan, hình thành vùng chuyên canh cây công nghiệp dài ngày .
+ Tỉnh nào cũng có biển, tạo điều kiện kèm theo cho tăng trưởng nghề nuôi trồng và đánh bắt cá thuỷ sản tăng trưởng .
+ Độ bao trùm rừng đứng thứ hai cả nước ( sau Tây Nguyên ) với nhiều loài thực, động vật hoang dã có giá trị cao .
+ Tài nguyên du lịch phong phú : những bờ biển, di tích lịch sử lịch sử vẻ vang – văn hoá, …. Đặc biệt, có Di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế là Phong Nha – Kẻ Bảng và những Di sản vãn hoá quốc tế : cố đô Huế, Nhã nhạc cung đình Huế .
– Khó khăn : bão, lũ lụt, hạn hán, gió phơn Tây Nam khô nóng, cát bay, cát chảy, …

2. Phân bố dân cư ở Bắc Trung Bộ có những đặc điểm gì?

Trả lời:

Chênh lệch giữa phía đông và phía tây :
– Ở đồng bằng ven biển hầu hết là người Kinh sinh sống, tỷ lệ dân số cao .
– Các gò đồi phía tây là địa phận cư trú hầu hết của những dân tộc bản địa ít người, dân cư thưa thớt .

3. Sưu tầm tư liệu (bài viết, ảnh) và viết tóm tắt, giới thiệu về vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng hoặc thành phố Huế.

Hướng dẫn:

– Sưu tầm theo chủ đề : vạn vật thiên nhiên, con người, hoạt động giải trí kinh tế tài chính, văn hoá của những di sản .
– Nguồn sưu tầm : sách, báo, tạp chí hình, Internet, đĩa CD-ROM Atlat Địa lí Nước Ta, …

V. CÂU HỎI TỰ HỌC

1. So với phía bắc Hoành Sơn, phía nam Hoành Sơn có

A. tài nguyên đa dạng và phong phú hơn .
B. tỉ lệ đất lâm nghiệp có rừng lớn hơn .
C. diện tích quy hoạnh đồng bằng rộng hơn .
D. đầm phá ven biển nhiều hơn .

2. Loại thiên tai ảnh hưởng nhiều đến phía nam dãy Hoành Sơn là

A. gió Tây khô nóng. B. hạn hán .
C. cát bay, cát chảy. D. lũ lụt .

3. Hoạt động kinh tế chủ yếu ở miền núi, gò đồi phía tây Bắc Trung Bộ là

A. trồng cây công nghiệp lâu năm .
B. sản xuất lương thực .
C. trồng cây công nghiệp hàng năm .
D. đánh bắt cá, nuôi trồng thuỷ sản .

4. Các dân tộc ít người chủ yếu ở Bắc Trung Bộ là

A. Thái, Mường, Tày, Nùng, Bru – Vân Kiều .
B. Thái, Mường, Tày, Dao, Bru – Vân Kiều ,
C. Thái, Mường, Tày, Mông, Bru – Vân Kiều .
D. Thái, Mường, Tày, Ê-đê, Bru – Vân Kiều .

5. Chỉ tiêu ở Bắc Trung Bộ cao hơn cả nước là

A. tỷ lệ dân số. B. tỉ lệ hộ nghèo ,

c. tuổi thọ trung bình.                          D. tỉ lệ dân số thành thị.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức