Miền Bắc (Việt Nam) – Wikipedia tiếng Việt

Miền Bắc Nước Ta

Miền Bắc Việt Nam là một khái niệm để chỉ vùng địa lý ở phía bắc nước Việt Nam. Tuy nhiên, tùy theo từng thời điểm lịch sử và thói quen sử dụng mà khái niệm này đôi lúc còn được dùng để chỉ các vùng lãnh thổ chính trị khác nhau một cách không chính thức.

Miền Bắc Nước Ta hoàn toàn có thể là :

Ngày nay, miền Bắc được hiểu là phần lãnh thổ các tỉnh từ Hà Giang tới Ninh Bình.

Các tiểu vùng[sửa|sửa mã nguồn]

Theo cách phân loại lúc bấy giờ thì miền Bắc Nước Ta, còn được gọi là Bắc Bộ, gồm có những tỉnh ở phía bắc tỉnh Thanh Hóa. Theo những cách phân loại về địa lý và kinh tế tài chính thì miền Bắc gồm những tiểu vùng như sau :

Theo địa lý tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Vùng chủ quyền lãnh thổ miền Bắc này được chia thành 3 vùng chủ quyền lãnh thổ nhỏ :

Theo quy hoạch vùng kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]

Dựa theo những quy hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính thì trong số 6 Vùng kinh tế tài chính – xã hội, miền Bắc gồm có 2 vùng kinh tế tài chính – xã hội gồm :

Theo quy hoạch vùng đô thị[sửa|sửa mã nguồn]

Cả nước hiện có 2 vùng quy hoạch đô thị là Vùng Thành phố Hồ Chí Minh ở miền Nam và Vùng Thành Phố Hà Nội ở miền Bắc :
Miền núi phía bắc ở cách phân loại thứ hai gồm 2 tiểu vùng tây-bắc Bộ ( không tính Hòa Bình thuộc vùng TP.HN ) và đông bắc Bộ ( không tính Quảng Ninh thuộc vùng duyên hải Bắc Bộ và Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang thuộc vùng Thành Phố Hà Nội ) theo cách phân loại thứ nhất. Vùng duyên hải Bắc Bộ có Hải Phòng Đất Cảng là đô thị TT và là một trong 5 thành phố thường trực TW và 10 đô thị loại 1 .

Các khái niệm khác[sửa|sửa mã nguồn]

Các tên gọi khác[sửa|sửa mã nguồn]

Trong cuộc chiến tranh Lê – Mạc ( 1533 – 1592 ), Nước Ta được phân loại với nhà Mạc nắm giữ đồng bằng sông Hồng ( Bắc Triều ) và nhà Lê kiểm soát miền Trung từ Thanh Hóa đến Tỉnh Bình Định ( Nam Triều ) .
Đàng Ngoài (Annam ou Ton-kin) ở phía Bắc, màu hồng, thập niên 1770.

) ở phía Bắc, màu hồng, thập niên 1770.

Tên gọi này bắt nguồn từ thời Trịnh – Nguyễn phân tranh vào thế kỷ 17, với ranh giới xác định là ở phía bắc sông Gianh (nay thuộc Quảng Bình). Do đặc điểm cả hai vùng lãnh thổ tuy trên thực tế thuộc 2 chính quyền khác nhau, nhưng về danh nghĩa vẫn cùng một quốc gia Đại Việt. Tên gọi Đàng Ngoài thường được dùng để chỉ vùng do chúa Trịnh kiểm soát, vốn nằm gần Trung Quốc hơn nên mới có tên gọi này. Giai đoạn này, các thương nhân ngoại quốc thường dùng tên gọi Tonkin, Tonquin, Tongkin hoặc Tongking để chỉ vùng lãnh thổ này.

Tên gọi Bắc Hà xuất hiện cùng thời với tên gọi Đàng Ngoài. Nó có nghĩa đơn giản là phía bắc con sông, ở đây hàm ý chỉ con sông Gianh. Tuy nhiên, tên gọi này sử dụng phổ biến hơn tên gọi Đàng Ngoài vào cuối thế kỷ 18 và được sử dụng cho đến đầu thế kỷ 19.

Tên gọi Bắc Thành dùng để chỉ một đơn vị hành chính cấp cao hơn tỉnh, được vua Gia Long đặt ra từ năm 1802. Vùng lãnh thổ của Bắc Thành gồm 11 trấn (5 nội trấn và 6 ngoại trấn), tương đương cấp tỉnh, tính từ khu vực Ninh Bình trở lên phía bắc. Tổng trấn đầu tiên của Bắc Thành là Nguyễn Văn Thành. Danh xưng Bắc Thành được sử dụng cho đến tận năm 1831, khi vua Minh Mạng bãi bỏ cơ quan hành chính này.

Bắc Kỳ là tên gọi thừa hưởng từ tên gọi Bắc Thành từ năm 1831, tuy nhiên chỉ còn ý để chỉ vùng lãnh thổ thuộc Bắc Thành quản lý trước kia, vì các trấn đã được vua Minh Mạng đổi thành tỉnh và đặt dưới sự cai quản trực tiếp của triều đình. Sau khi người Pháp chiếm được quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, họ đã sử dụng tên gọi Tonkin để chỉ vùng lãnh thổ này.

Sau cuộc thay máu chính quyền Pháp tại Đông Dương ngày 9 tháng 3 năm 1945, quân đội Nhật đã công bố trao lại quyền độc lập cho Đế quốc Việt Nam. Song song với quá trình thanh lập cơ quan chính phủ, vua Bảo Đại cũng cho phân vùng chủ quyền lãnh thổ V

Tên gọi Bắc Bộ được sử dụng lâu dài cho đến ngày nay.

Tên gọi Bắc Phần ra đời vào khoảng năm 1949, sau khi chính phủ Pháp và cựu hoàng Bảo Đại ký thỏa ước thành lập Quốc gia Việt Nam. Quốc gia Việt Nam được phân thành 3 đơn vị hành chính cấp Phần, là một cấp cao hơn tỉnh, đứng đầu là một Thủ hiến do Quốc trưởng chỉ định. Vùng lãnh thổ Bắc Phần tương ứng với vùng lãnh thổ của Bắc Bộ vào năm 1945.

Sắc lệnh số 143 – A / TTP của Phủ Tổng thống Nước Ta Cộng hòa ngày 23/10/1956 đã biến hóa cách gọi Bắc Việt, Trung Việt, Nam Việt thời Quốc gia Nước Ta thành ba vùng tương ứng là Bắc Phần, Trung Phần, Nam Phần. Tên gọi này không được phía Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Nước Ta sử dụng .

  • Cooke, Nola; Li, Tana; Anderson, James A. biên tập (2011). The Tongking Gulf Through History. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0812243369.