Kiến Thức Cho Người lao Động Việt Nam > Tin Tức > Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng – Wikipedia tiếng Việt

Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng – Wikipedia tiếng Việt

Vị trí 3 tiểu khu ( màu đỏ ) của khu dự trữ sinh quyển quốc tế châu thổ sông Hồng Những bãi phù sa là nơi kiếm ăn và trú ngụ của nhiều loài chim di cư

Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng là một khu dự trữ sinh quyển thế giới do UNESCO công nhận tại Việt Nam cho các vùng đất phía Nam vùng duyên hải Bắc Bộ, nằm ở cửa sông Đáy, sông Hồng và sông Thái Bình. Đây là khu dự trữ sinh quyển đất ngập nước ven biển thuộc 3 tỉnh châu thổ sông Hồng là Thái Bình, Nam Định và Ninh Bình[1]. Khu dự trữ sinh quyển thế giới này chứa đựng những hoạt động kiến tạo địa chất và đa dạng sinh học có giá trị nổi bật toàn cầu với các kiểu sinh cảnh chủ yếu như: bãi bùn, bãi cát ngập triều, trảng cỏ, sậy, rừng ngập mặn cùng các cồn cát phi lao[2]… Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng có nhiều tiềm năng để phát triển loại hình du lịch sinh thái, đồng quê và tắm biển.

Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng được công nhận ngày 2 tháng 12 năm 2004. Tổng diện tích của khu dự trữ sinh quyển này lớn hơn 105.558 ha, trong đó có 66.256 ha là đất liền ven biển và 39.302 ha mặt nước biển thuộc 25 xã của các huyện Kim Sơn (Ninh Bình); Nghĩa Hưng, Giao Thủy (Nam Định); Tiền Hải, Thái Thụy (Thái Bình). Vùng lõi có diện tích hơn 14.000 ha, vùng đệm gần 37.000 ha, vùng chuyển tiếp trên 54.000 ha, có số dân trên 128 000 người (2004).

Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng gồm 3 khu vực riêng không liên quan gì đến nhau đều ở ven biển là cửa sông Đáy, cửa Ba Lạt và cửa Tỉnh Thái Bình .
Về mặt hành chính khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng gồm 5 khu vực theo thứ tự từ bắc xuống nam như sau :

Vùng chuyển tiếp

Vùng chuyển tiếp có diện tích quy hoạnh 54.541 ha còn được gọi là vùng tăng trưởng bền vững và kiên cố, nơi cộng tác của những nhà khoa học, nhà quản trị và người dân địa phương. Tạo điều kiện kèm theo thuận tiện và tăng nhanh những hoạt động giải trí tăng trưởng kinh tế tài chính, du lịch, dịch vụ song song với tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức hội đồng. Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng có năm vùng chuyển tiếp thuộc địa giới hành chính của 5 huyện. [ 3 ] Ranh giới vùng chuyển tiếp được xác lập dựa trên địa giới hành chính xã nằm dọc theo đê biển .

Vùng đệm

Vùng đệm có diện tích quy hoạnh 36.849 ha. Là vùng tiếp giáp với vùng lõi, hoàn toàn có thể triển khai những hoạt động giải trí kinh tế tài chính, nghiên cứu và điều tra, giáo dục và vui chơi nhưng không tác động ảnh hưởng đến mục tiêu bảo tồn trong vùng lõi. Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng có năm vùng đệm thuộc địa giới hành chính của 5 huyện : Thái Thuỵ và Tiền Hải – Tỉnh Thái Bình ; Giao Thuỷ và Nghĩa Hưng – Tỉnh Nam Định ; Kim Sơn – Tỉnh Ninh Bình. [ 4 ] Ranh giới vùng đệm được tính từ đê biển ra phía ngoài bãi bồi thấp nhất khi nước triều xuống. Toàn bộ diện tích quy hoạnh rừng ngập mặn được Phục hồi và trồng mới cùng với những bãi nuôi vạng, mạng lưới hệ thống đầm nuôi thuỷ sản giáp chân đê biển đều nằm trong vùng đệm. Đây là khu vực rất quan trọng cho những loài chim di cư từ vùng lõi cũng như những nơi khác đến kiếm ăn và trú ngụ. Việc quản trị đặt dưới sự chỉ huy của cơ quan và chính quyền sở tại địa phương trong việc phối hợp hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế tài chính tạo nguồn thu nhập cho người dân địa phương và bảo tồn rừng ngập mặn vừa có công dụng phòng hộ vừa góp thêm phần tăng nguồn lợi thuỷ món ăn hải sản .

Vùng lõi

Vùng lõi có diện tích quy hoạnh 14.167 ha. Mục tiêu quản trị vùng lõi là bảo tồn đa dạng sinh học, hạn chế những hoạt động giải trí của con người. Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng có hai vùng lõi, là Vườn Quốc gia Xuân Thủy [ 5 ] và Khu Bảo tồn vạn vật thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải [ 6 ]Việc bảo tồn đa dạng sinh học vùng lõi gắn liền với việc bảo tồn rừng ngập mặn và những bãi bồi ven biển, cửa sông. Không giống như những khu bảo tồn trong trong nước, vùng lõi trong khu dự trữ sinh quyển này vẫn liên tục chịu sức ép của việc khai thác và đánh bắt cá thuỷ sản quá mức. Có thể nói rất khó phân loại diện tích quy hoạnh vùng lõi hay vùng đệm, chính do việc đánh bắt cá thuỷ sản ở vùng đệm sẽ trực tiếp làm suy giảm đa dạng sinh học vùng lõi. Các bãi bồi nuôi vạng hay những loài thuỷ sản khác không chỉ làm mất đi vẻ đẹp cảnh sắc mà còn làm đảo lộn những chuỗi và lưới thức ăn trong tự nhiên .

Cảnh quan – sinh thái xanh[sửa|sửa mã nguồn]

Khu dự trữ sinh quyển quốc tế châu thổ sông Hồng gồm có cả khu vực bãi ngang, rừng ngập mặn Kim Sơn, Nghĩa Hưng, Thái Thụy, VQG Giao Thủy, cồn Nổi, cồn Vành, cồn Thủ, khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên Tiền Hải, và những vùng phụ cận, Khu Ramsar Xuân Thuỷ. Đây là khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên tiên phong được công nhận dước Công ước Ramsar vào năm 1989 và cũng là khu Ramsar tiên phong của Khu vực Đông Nam Á. Xét trên toàn quốc tế thì đây là khu thứ 50 với trọng tâm tăng trưởng làm nơi cư trú của những loài chim nước .Khu vực có khoảng chừng 200 loài chim, trong đó có gần 60 loài chim di cư, hơn 50 loài chim nước. Nhiều loài quý và hiếm được ghi trong sách đỏ quốc tế như : cò thìa, mòng bể, rẽ mỏ thìa, cò trắng bắc, … Sinh cảnh rực rỡ nơi đây là những cánh rừng ngập mặn rộng hàng ngàn ha, đầm lầy mặn, bãi bồi ven biển và cửa sông. Những cánh rừng này được ví như bức tường xanh bảo vệ đê biển, làng xóm khỏi bị tàn phá bởi gió bão, nước biển dâng, và cả thảm hoạ sóng thần nếu xảy ra .Rừng ngập mặn là nơi nuôi dưỡng sinh đẻ của những loài món ăn hải sản. Như một vườn ươm cho sự sống của biển, rừng ngập mặn cung ứng nguồn lợi thuỷ sản nhiều mẫu mã cùng với 500 loài động thực vật thuỷ sinh và cỏ biển cung ứng nhiều loài thuỷ món ăn hải sản có giá trị kinh tế tài chính cao như tôm, cua, cá biển, vạng, trai, sò, cá tráp, rong câu chỉ vàng. v.v.Khu dự trữ sinh quyển quốc tế đồng bằng sông Hồng có tiềm năng rất lớn về du lịch sinh thái xanh, thăm quan và tìm hiểu và khám phá về quốc tế tự nhiên. Đánh giá thực trạng đa dạng sinh học của những vùng chim quan trọng đất ngập nước ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ, tổ chức triển khai bảo tồn những loài chim và sinh cảnh BirdLife Quốc tế tại Nước Ta nhận định và đánh giá đợt khảo sát tổng lực những vùng đất ngập nước ven biển khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng ( 11/2005 – 3/2006 ) đã xác lập được 6 vùng chim quan trọng đất ngập nước ưu tiên cho công tác làm việc bảo tồn trong khu vực có tính phong phú nhiều mẫu mã và có ý nghĩa toàn thế giới. Đây là vùng có ý nghĩa sống còn so với công tác làm việc bảo tồn đa dạng sinh học ở Đông Dương, có ý nghĩa cực kỳ quan trọng so với những loài chim nước di cư đến và đi qua từ Đông Bắc Á và Xibêri đến châu Đại Dương. Do đó, việc duy trì tính toàn vẹn và chất lượng sinh cảnh vùng đồng bằng Bắc Bộ được coi là một nghĩa vụ và trách nhiệm quốc tế. Theo tổ chức triển khai Friends of the Earth, bảo vệ những vùng đệm tự nhiên là cách xử lý duy nhất để bảo vệ dân cư vùng ven biển chống lại sóng triều và những rình rập đe dọa khác trong tương lai .

Các hòn đảo cồn cát[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ thống những hòn đảo cồn cát được hình thành và nổi trên biển, được trồng phi lao chắn gió, rừng ngập mặn và nuôi trồng thủy hải sản là những cảnh sắc sinh thái xanh đặc trưng và độc lạ của Khu dự trữ sinh quyển quốc tế châu thổ sông Hồng. Hiện có những hòn đảo, theo thứ tự từ Bắc xuống Nam như sau :

Phát triển du lịch[sửa|sửa mã nguồn]

Ngay sau khi được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển quốc tế, hoạt động giải trí khai thác du lịch ở những khu vực dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng đã được 3 tỉnh chăm sóc góp vốn đầu tư khai thác .
Tỉnh Tỉnh Thái Bình đã quy hoạch và đưa vào khai thác khu du lịch Cồn Vành thuộc huyện Tiền Hải. Cồn Vành được xem là một điểm có nhiều tiềm năng thuận tiện để tăng trưởng thành một khu du lịch sinh thái xanh mê hoặc. Đây là bãi bồi rộng gần 2000 hecta, với địa hình tương đối phẳng phiu, nằm ở phía đông xã Nam Phú ( huyện Tiền Hải ), phía Bắc giáp Cồn Thủ, phía Nam giáp cửa Ba Lạt ( cửa sông Hồng ), phía Đông giáp biển đông. Cồn Vành nằm trong mạng lưới hệ thống liên hoàn những khu rừng ngập mặn ven biển trải dài từ Tỉnh Ninh Bình – Tỉnh Nam Định – Tỉnh Thái Bình – Hải Phòng Đất Cảng – Quảng Ninh. Nơi đây có hệ sinh thái rừng ngập mặn khá phong phú và đa dạng với nhiều loài thực vật như sú, vẹt, bần, thông, trên 200 loài món ăn hải sản có giá trị và nhiều loài chim quý và hiếm .Trước đây, khách đến với Cồn Vành vì muốn ngắm hàng phi lao xanh lè chạy suốt chiều dài bờ biển, mê hoặc hơn còn hoàn toàn có thể leo lên đỉnh của ngọn hải đăng phóng tầm mắt ra ngoài khơi xa. Đường ra Cồn Vành là những nhánh sông với những bãi sú vẹt – rừng ngập mặn bảo vệ khu vực biên giới biển. Hiện nay, nhờ có tuyến đê PAM dài gần 10 km và 4 cây cầu mới được kiến thiết xây dựng, nối tiếp những nhánh sông, việc đi lại đã thuận tiện hơn rất nhiều, khiến cho Cồn Vành trở nên thân mật hơn với người dân địa phương và hành khách gần xa. Dọc hai bên đường là khu đầm vùng nuôi thả thủy hải sản của dân cư .
Hiện tại tỉnh Tỉnh Nam Định đã đưa vào khai thác du lịch hội đồng tại vườn vương quốc Xuân Thủy. Vườn nằm ở xã Giao Thiện, huyện Giao Thuỷ, tỉnh Tỉnh Nam Định, là một điểm du lịch sinh thái xanh thiên nhiên và môi trường khám phá đời sống những loài chim di trú. Vườn vương quốc Xuân Thủy, với tổng diện tích quy hoạnh là 12.000 ha thuộc vùng cửa sông Hồng, nằm hầu hết ở địa phận xã Giao Thiện, huyện Giao Thuỷ, Tỉnh Nam Định, trải dài qua Cồn Lu, Cồn Ngạn, Cồn Xanh. Vườn vương quốc Xuân Thủy còn là khu Ramsar của Nước Ta. Các nhóm hành khách đến du lịch thăm quan Vườn vương quốc Xuân Thủy hoàn toàn có thể đêm tại vườn .Vùng phía nam thuộc khu vực cửa sông Đáy của Tỉnh Nam Định cũng có Cồn Xanh thuộc huyện Nghĩa Hưng, nằm bên ngoài cồn Xanh là cồn Mờ thuộc địa phận quản trị của 2 tỉnh Tỉnh Ninh Bình, Tỉnh Nam Định và xa hơn là hòn đảo Cồn Nổi thuộc Tỉnh Ninh Bình. Vì 3 cồn rất gần nhau nên ca dao ngư dân cửa sông Đáy có câu :

Cồn Xanh, Cồn Nổi, Cồn Mờ
Trong ba Cồn ấy, anh mơ Cồn nào?

Trong quy hoạch tăng trưởng du lịch Tỉnh Ninh Bình thì nhà thời thánh Phát Diệm và vùng ven biển Kim Sơn là một trong 7 trọng điểm được coi là động lực tăng trưởng của tỉnh. Tỉnh Ninh Bình đã triển khai xong tăng cấp tuyến đường tỉnh lộ 481 từ thị xã Phát Diệm xuống thị xã Bình Minh và tới tận đê biển Bình Minh 2 thành quốc lộ 12B, tuyến đê hữu Đáy được bền vững và kiên cố hóa bằng dự án Bất Động Sản giao thông vận tải đường Bái Đính – Kim Sơn, chợ đầu mối thủy hải sản Kim Đông, cảng tổng hợp Kim Sơn, khách sạn Sóng Biển, mạng lưới hệ thống Hải Đăng, đồn Biên phòng đều được kiến thiết xây dựng … Có 2 bến xe khách trong khu sinh quyển là bến xe Cồn Thoi và bến xe Kim Đông. Hạ tầng cơ sở du lịch vẫn được góp vốn đầu tư can đảm và mạnh mẽ. Sản phẩm du lịch vùng bãi ngang cồn nổi Tỉnh Ninh Bình là du lịch thăm quan khám phá môi trường sinh thái vùng đất mở, rừng ngập mặn Kim Sơn, du lịch đồng quê với những đồng cói, đầm tôm, nghề nuôi trồng thủy hải sản, nấu rượu Kim Sơn, cói mỹ nghệ, nghỉ ngơi và tắm biển cồn nổi …

Các yếu tố bảo tồn[sửa|sửa mã nguồn]

Dự án ” Bảo tồn và quản trị hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển khu vực đồng bằng sông Hồng ” sử dụng nguồn vốn ODA là 30 triệu Euro và góp phần của nhà nước Nước Ta là 10 triệu Euro đối ứng với tiềm năng là bảo vệ và tăng trưởng rừng ngập mặn ven biển với quy mô và chất lượng được tiến hành trên địa phận 4 tỉnh : Tỉnh Ninh Bình, Tỉnh Nam Định, Tỉnh Thái Bình, Hải Phòng Đất Cảng. Thời gian triển khai Dự án từ năm 2017 đến năm 2022. [ 7 ]

Tiền Hải là vùng đất ngập nước quan trọng tại cửa Ba Lạt vùng châu thổ sông Hồng. Với diện tích 12.500 ha, năm 2004 UNESCO công nhận là một trong những vùng lõi quan trọng của khu dự trữ sinh quyển thế giới. Tỉnh Thái Bình đã trồng rừng ngập mặn, hoàn chỉnh quy hoạch vành đai rừng phòng hộ ven biển trồng rừng mới ở các bãi bồi, đưa diện tích, rừng ngập mặn lên 12.000 ha. Đây cũng là vùng phát triển nghề đánh bắt thủy sản gần bờ nhưng sự tồn tại của nghề này lại phụ thuộc rất nhiều vào việc duy trì được tính toàn vẹn sinh thái của các khu rừng ngập mặn, các bãi ngập triều và các sinh cảnh khác.

Rừng ngập mặn Kim Sơn ( Tỉnh Ninh Bình ) được chính phủ nước nhà Nước Ta, Nhật Bản và Ban quản trị rừng phòng hộ Tỉnh Ninh Bình trồng từ năm 1995 với hai loại cây sú, vẹt. Có tổng diện tích quy hoạnh gần 1000 ha, hầu hết được trồng ở những bãi bồi ven biển. Kim Sơn được Tổ chức BirdLife nhìn nhận là vùng đất ngập nước có tầm quan trọng ở vùng ven biển đồng bằng Bắc Bộ, được đề xuất kiến nghị công nhận là khu Ramsar do cung ứng những tiêu chuẩn : tập trung chuyên sâu nhiều kiểu đất ngập nước còn khá nguyên trạng đặc trưng cho vùng cửa sông ven biển Bắc Bộ, là nơi tập trung chuyên sâu chim nước với số lượng gần 28.000 thành viên. Từ năm 2002, khi trào lưu nuôi tôm hùm vùng bãi bồi tăng trưởng mạnh, con người đã tìm hiểu và khám phá đất ven biển, chặt phá rừng phòng hộ để làm đầm trái phép. Trước tình hình này, những ngành công dụng đã điều tra và nghiên cứu những quy mô kiến thiết xây dựng rừng phòng hộ ven biển và những quy mô lâm ngư tích hợp. Nổi bật là những quy mô trồng rừng ngập mặn phòng hộ đê biển và trồng cây bờ bao do Viện Khoa học Lâm nghiệp Nước Ta nghiên cứu và điều tra, tiến hành .Tại Tỉnh Nam Định, nhân ngày mít tinh kỷ niệm ngày đất ngập nước quốc tế ( 2 / 2 / 2007 ), VQG Giao Thủy cùng với hội bảo vệ vạn vật thiên nhiên và môi trường tự nhiên Nước Ta đã tiến hành lễ ký kết nghĩa môi trường tự nhiên giữa hội và vườn vương quốc Giao Thủy .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Bài viết liên quan
Bài Mới Nhất