Các món ăn ngon ở Yên Bái

Yên Bái

Các món ăn ngon ở Yên Bái ( Cập nhật 02/2022 )

Cùng Phượt – Yên Bái là một trong những tỉnh thành Tây Bắc có nhiều thắng cảnh đẹp, thu hút được rất nhiều khách du lịch. Mảnh đất Yên Bái không chỉ sở hữu thiên nhiên tươi đẹp, nên thơ mà còn có nét văn hóa ẩm thực rất đặc sắc, thú vị. Các món ăn ngon ở Yên Bái khá đa dạng và phong phú, ở phía Tây Yên Bái là cái nôi văn hóa cộng đồng của người Thái trong đó ẩm thực người Thái là một trong những điều các bạn không nên bỏ lỡ. Đối với người Tày ở Yên Bái thì lại khác, nét ăn uống của họ khá đơn giản, món ăn ưa thích của họ vẫn là những sản vật của núi rừng: rau măng, cá suối, chim thú, rêu suối… và được chế biến hoàn toàn đơn giản chứ không cầu kỳ như người Thái. Đến với mỗi vùng khác nhau ở Yên Bái, các bạn lại có cơ hội được trải nghiệm những nét văn hóa, ẩm thực này.

©Bản quyền hình ảnh: Trong bài viết có sử dụng một số hình ảnh được tìm kiếm thông qua công cụ Google Image của các tác giả Vu Linh Farmstay, nganha86, Nguyễn Hà, Phương Hương, Xoan Đào, duonguyen.dvhk, kbtrung92, Kiều Trang, Chung Trang, Du Già, ambert, Vananh Trieu, Cá Ngựa, Đàm Cô Ca, Thúy Hạnh, Hà Đỗ, Thiều Quang, Na Hoàng, Nguyen Thanhminh, Bích Huệ, Bui Hoai Linh, Vo Hong Thu, Thuy Nguyen, Hằng Nguyễn, Lệ Mán, quan_rachcdn, Phượng Nguyễn, momiji1819, Nguyễn Phượng, Đoàn Thị Thúy Lan, Mua Trang nhằm minh họa rõ hơn cho nội dung bài viết. Bản quyền những hình ảnh này thuộc về tác giả. Chính sách của Cùng Phượt về bản quyền hình ảnh các bạn có thể theo dõi tại đây.

Nếp Tú Lệ

Cốm được làm từ gạo nếp Tú Lệ (Ảnh – nganha86)

“ Nếp Tú Lệ, tẻ Mường Lò ” câu ca dao của dân tộc bản địa Thái ấy từ lâu không chỉ được truyền tụng khắp vùng Tây Bắc, mà mùi vị độc lạ của giống gạo quý ấy còn bay xa khắp mọi vùng đất nước. Đặc biệt là nếp Tan Lả Tú Lệ ( Văn Chấn ). Vậy đâu là những nét đặc trưng của giống nếp quí ấy, để rồi ai đã một lần có duyên may được chiêm ngưỡng và thưởng thức cứ nhớ mãi mùi vị đậm đà thơm dịu đầy sức điệu đàng, nhớ mãi một vùng đất, một vùng người .
Với những hành khách đã từng đến Tú Lệ được chiêm ngưỡng và thưởng thức những món ăn được chế biến từ gạo nếp Tú Lệ như : Cốm, cháo cốm vịt, xôi nếp ngũ sắc, cơm lam … được những cô gái Thái thổi hồn, nhấp chén rượu nếp Tú lệ do những đôi tay ngà mời lâng lâng trong tiếng “ Khắp mời lẩu ” – Hát mời rượu, say trong điệu xoè nồng hậu mới thấm hơn cái hồn của xứ Thái và ý nghĩa sâu xa của câu ca :

“Mường Lò gạo trắng nước trong
 Ai đi đến đó lòng không muốn về”

Xôi ngũ sắc

Xôi ngũ sắc ở Nghĩa Lộ (Ảnh – Nguyễn Hà)

Xôi ngũ sắc quy tụ được những giá trị truyền thống lịch sử và văn minh, mang ý nghĩa về ý niệm thiên hà, triết lý âm khí và dương khí và ý nghĩa nhân sinh cao đẹp. Khẩu cắm lanh là cơm xôi màu đỏ tượng trưng cho khát vọng. Khẩu cắm lăm là cơm xôi màu tím tượng trưng cho toàn cầu phong phú. Khẩu cắm hương là cơm xôi màu vàng tượng cho sự no ấm vừa đủ. Khẩu khiêu là cơm xôi màu xanh tượng trưng cho màu xanh của núi rừng Tây Bắc. Khẩu nón là cơm xôi màu trắng tượng trưng cho tình yêu trong trắng thuỷ chung .
Để có xôi ngon, thơm dẻo người làm nghề phải tuân thủ khắt khe theo những tiến trình từ khâu chọn lá nhuộm màu đến việc đồ xôi. Nguyên liệu để nấu xôi phải là gạo nếp Tú Lệ hạt to, trong, một loại nếp thơm ngon và nổi tiếng nhất vùng. Bốn loại lá rừng dùng để nhuộm những màu xanh – đỏ – tím – vàng được người dân lựa chọn kỹ lưỡng, lá không được quá non hay quá già. Sau đó rửa sạch nấu với nước lấy từ suối nguồn ở xã Tú Lệ. Khi đã có nước màu, gạo nếp được cho vào ngâm khoảng chừng 10 tiếng rồi vớt để ráo nước. Gạo ráo nước sẽ được đồ trong chõ xôi truyền thống cuội nguồn của đồng bào gọi là Mỏ Lửng – Tay Lung. Chõ xôi hình bầu dục bằng thân cây cọ hoặc gỗ thơm được gọt đẽo để thủng hai đầu, đầu trên có nắp đậy, đầu dưới lót bằng phên nứa, mỗi chõ xôi được hơn 1 kg gạo. Quá trình đồ xôi lửa phải đều, đượm than. Xôi chín dẻo, thơm đậm, dù nóng hay nguội nắm chặt tay cũng không dính .
Xôi chín được đơm vào đĩa hoặc trình diễn theo từng ý tưởng sáng tạo khác nhau với 5 màu. Năm màu được ghép trên một mâm xôi hình cánh hoa ban thì tượng trưng cho thuyết âm khí và dương khí Ngũ hành, đồng thời bộc lộ khát vọng yêu thương, tình yêu son sắt thuỷ chung, lòng yêu mẹ kính cha của đồng bào dân tộc bản địa Thái Tây Bắc .

Mắc khén

Mắc khén là gia vị quan trọng trong nhiều món ăn ở Tây Bắc (Ảnh – Phương Hương)

Mắc khén đứng đầu trong những loại gia vị của đồng bào dân tộc bản địa miền núi. Có người gọi Mắc khén là hạt tiêu rừng và khiến ta dễ liên tưởng đến cây hồ tiêu dại mọc trong rừng nhưng không phải. Mắc có nghĩa là quả, còn Khén là một loại cây thân gỗ lớn mọc trong rừng đại ngàn .
Mắc khén thông dụng nhất dùng để chấm xôi nếp nương, thu hoạch từ cánh đồng Tú Lệ, dưới chân đèo Khau Phạ, thì chắc như đinh không có mùi vị nào sánh bằng. Loại gia vị này còn dùng để tẩm ướp, mang lại cho những món ăn của người Thái những mùi vị đặc biệt quan trọng mà không đâu sánh bằng .

Muồm muỗm rang Mường Lò

Muồm muỗm rang giòn, thơm phức và béo ngậy (Ảnh – Xoan Đào)

Có rất nhiều cách để chế biến món ăn ngon từ muồm muỗm. Song muồm muỗm rang giòn vẫn là đặc sản nổi tiếng được người dân nơi đây ưu thích nhất. Để có món đặc sản nổi tiếng muồm muỗm rang giòn thơm ngon, thứ nhất phải sơ chế muồm muỗm. “ Vặt cánh, bẻ chân, ngắt đầu, rút ruột ” là 4 khâu cơ bản để tạo nên hình hài một chú muồm muỗm trên bàn nhậu. Phần còn lại của muồm muỗm sau khi được làm sạch trông cứ kỳ kỳ, nần nẫn chẳng khác gì cái kén của tằm dâu. Xong khâu “ làm lông ”, muồm muỗm được rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào chảo .
Đầu tiên, muồm muỗm được om với nước măng chua ( hoặc giấm gạo ) trên nhà bếp lửa liu riu. Cạn nước, cho ngay mỡ ( hoặc dầu ăn ) vào, hòn đảo đều tay trên nhà bếp to lửa ; khi nào nghe tiếng nổ lách tách tức là muồm muỗm đã chín giòn, cho bột canh ( hoặc nước mắm, hạt nêm … ) vừa đủ cùng với mì chính, một chút ít ớt tươi và hòn đảo nhanh tay ; ở đầu cuối, cho lá chanh thái chỉ nhỏ vào, hòn đảo đều chín tới lá chanh là bắc chảo ra được. Muồm muỗm rang chín có màu vàng sậm, rất thơm .

Dế chiên giòn

Tháng 7 âm lịch khi nhãn Mường Lò chín rộ, mùa bọ xít nhãn đã hết, những cơn mưa rào tự nhiên bỗng nhẹ đi và lê dài ra để bước vào tháng ngâu, cỏ non khởi đầu nhú lên cũng là lúc những con dế trở nên mập mạp, bóng bẩy, béo ngậy và món dế trở thành món chủ yếu trong những quán. Người ta bắt dế bằng nhiều cách và không mấy khó khăn vất vả như đào hang, đổ nước ; tối đến trẻ nhỏ bắt dế quanh những cột đèn cao áp tại những tuyến phố Nghĩa Lộ. Ở đây bắt dế không khó và vùng Mường Lò dế rất nhiều nên giá dế ở chợ Mường Lò cũng không đắt, khoảng chừng 5 đến 7 nghìn đồng một lạng ; một lạng dế được cả đĩa cho 2 người ăn .
Trước tiên, đầu bếp dùng kéo cắt bỏ những cái chân có phần gai sắc nhọn, tiếp đó là rút phần ruột và bỏ túi hôi ở gáy ; thao tác này làm phải khéo để dế còn nguyên con. Tiếp đó, người ta rửa dế bằng nước sôi hoặc nước măng chua. Sau đó, đem ướp với nước mắm, tiêu, hành, tỏi, bột ngọt cho thấm rồi khởi đầu chiên trên chảo mỡ đang sôi. Đợi đến khi dế chín vàng rụm mới vớt ra cho vào đĩa, rắc lên một chút ít lá chanh thái chỉ. Nếu thích dế lăn bột thì cho thêm bột chiên vào, trộn đều trước khi chiên .
Điều đặc biệt quan trọng khi chiên dế chỉ cho một lượng dầu ăn vừa phải. Bởi lẽ bản thân con dế đã chứa rất nhiều dầu, nếu cho quá tay dầu ăn sẽ tạo cảm xúc béo rất nhanh ngấy. Khi chiên, hạn chế tối đa việc hòn đảo đi hòn đảo lại tránh làm gẫy càng và thân dế mà chỉ nên dùng tay hất đều chảo với lửa vừa phải .
Dế sau khi chiên xong có màu vàng ruộm và mùi thơm đặc trưng của những loại gia vị hòa quyện vào nhau. Bạn hoàn toàn có thể rưới thêm nước ớt hoặc nước măng chua tăng phần đậm đà cho món ăn. Một đĩa đặc sản nổi tiếng dế mèn đã bày ra trước mắt mùi thơm lừng. Ăn phần đầu hay phần đùi thì giòn tan, phần bụng thì dai dai, bùi bùi. Dế chiên giòn hoàn toàn có thể ăn kèm cùng cóc xanh, xoài xanh, dưa chuột, chanh … tạo cảm xúc ngon miệng, đồng thời giảm độ béo ngậy. Dế mèn dùng để nhắm bia hay nhắm rượu đều tuyệt .

Bánh chưng đen Mường Lò

Bánh được đồng bào dân tộc bản địa Thái nơi đây làm ra với ý nghĩa bộc lộ lòng biết ơn của con cháu so với cha ông và đất trời. Món bánh đặc sản nổi tiếng này không hề thiếu trên mâm cỗ cúng tổ tiên, trời đất mỗi khi xuân về .
Nguyên liệu làm bánh của đồng bào được lựa chọn kỹ càng : lá dong bánh tẻ, khổ vừa phải, rửa sạch, lau khô. Gạo nếp được chọn phải là nếp Tú Lệ thơm ngon, nhân đỗ xanh hoặc đỗ nho nhe đãi sạch vỏ, không lẫn sạn. Thịt lợn ngon nhất là thịt ba chỉ, nhiều mỡ một chút ít, thái mỏng dính, ướp với gia vị, hạt tiêu, hành củ. Để tạo màu đen cho chiếc bánh, đồng bào lấy thân cây núc nác tước vỏ, hoặc hoa cây vừng đen đốt thành than, giã mịn như bột, trộn lẫn với gạo nếp, hòn đảo đều cho đến khi gạo quyện với bột than thành màu đen .
Bánh chưng đen phải được gói thủ công bằng tay. Củi để luộc bánh phải là củi gỗ to, giữ than tốt, khi luộc xếp bánh vào nồi, đậy kín vung. Lúc nồi bánh chưa sôi thì đun to lửa, khi nồi bánh đã sôi giữ lửa đều, đủ nhiệt để bánh chín nhuyễn, chín đều, đun từ 6-7 tiếng. Khi chín vớt ra cho vào chậu nước rửa qua và treo bánh thành từng cặp để cho bánh không bị mốc. Thưởng thức một miếng bánh, cảm nhận được mùi vị thật đặc biệt quan trọng, vị thơm của nếp, vị ngọt, béo của thịt lợn vùng cao, vị ngậy bùi của nhân đỗ xanh, vị là lạ của cây rừng .
Bánh chưng đen của người Thái được cha truyền, con nối qua nhiều thế hệ. Tết đến, ăn miếng bánh chưng đen, mùi gạo quyện với than núc nác, hoa cây vừng đen, vị ngọt làm người ăn như chiêm ngưỡng và thưởng thức được cả mùi cỏ cây, ruộng đồng, đất trời và vạn vật thiên nhiên nơi miền Tây Yên Bái .

Rau dớn Mường Lò

Rau dớn, ( đồng bào dân tộc bản địa Thái gọi là phác pút ) thuộc họ quyết, lớn hơn cây dương xỉ, có cành dài, lá nhỏ xòe trên đầu cây như tán một chiếc ô to lớn. Rau dớn không có ở đồng bằng, chỉ có ở vùng núi – nơi bờ suối, bờ khe, dưới những tán rừng thấp nơi có độ khí ẩm cao. Đối với nhiều tộc người, rau dớn là “ vua ” loại rau, nó chẳng những giúp cải tổ chất lượng bữa ăn hằng ngày mà còn là món đặc sản nổi tiếng để mời khách trong những liên hoan. Mỗi lần tổ chức triển khai tiệc tùng của mái ấm gia đình hay hội đồng, người ta tranh thủ vào rừng hái rau dớn để chế biến thức ăn. Vì loại rau này nhanh bị dập nát nên người ta hái đến đâu ăn đến đó, bảo vệ rau luôn tươi xanh, chất lượng .
Đây là món rau dễ chế biến nhất, hoàn toàn có thể xào, luộc, nấu canh, muối chua, làm nộm … Người ta hái rau dớn tươi về, chọn ứng dụng tươi non, rửa sạch bùn đất, bụi bám, sau đó trụng sơ qua nước sôi và vớt ra để ráo. Dầu thực vật là loại thích hợp nhất để xào rau dớn .
Ngoài ra rau dớn còn chế biến được những món ăn độc lạ khác như : rau xôi, rau dớn xào cùng nước măng chua, lá đu đủ, cà rãnh hay rau dớn luộc … Có thể với những vị khách muốn ăn dớn rừng với mùi vị nguyên thuỷ của nó thì chỉ cần nhặt những ngọn non tơ mỡ màng, rửa sạch cho vào nồi nước thật sôi, khi vừa chín tới vớt ra cho rau không bị nhừ. Đĩa rau luộc chấm với chén nước mắm thật ngon, cho thêm vài ánh tỏi giã dập, vài lát ớt là cũng đủ mê hoặc .

Ruốc tôm Mường Lò

Từ nguyên vật liệu tôm nõm, thịt lợn thăn, dầu thực vật và những loại gia vị của vùng Mường Lò cùng với kinh nghiệm tay nghề truyền thống lịch sử của đồng bào Tây bắc đã tạo nên mùi vị đặc trưng của loại sản phẩm ruốc Tôm .
Món này khi ăn kèm với sôi ngũ sắc, cơm lam bạn sẽ thật ấn tượng bởi sự đậm đà của ruốc tôm hoà quyện với mùi vị dẻo thơm của nếp Tú Lệ. Ruốc tôm là một món ăn tưởng chừng như rất đơn thuần và dễ làm nhưng không phải ai làm theo công thức đó cũng ngon. Mỗi người, mỗi vùng miền đều có những tuyệt kỹ riêng tạo nên sự độc lạ trong mùi vị của từng món ăn. Ghé thăm miền Tây Yên Bái, nơi có những bàn tay khôn khéo đã chế biến món ăn này từ những nguyên vật liệu rất là thân thiện để mang lại rất đầy đủ vị ngon đến với người chiêm ngưỡng và thưởng thức .
Nguyên liệu để làm món ruốc tôm gồm : Tôm nõn ( tôm suối ) bóc vỏ, thịt lợn ( nạc vai ), dầu thực vật, gia vị. Tôm chọn con mình mẩy, to đều, rửa sạch bóc vỏ, bỏ chỉ đen trên sống lưng và phần đầu tôm. Cho tôm vào cối giã nhỏ. Thịt lợn băm nhỏ. Sau đó cho dầu vào chảo rang thịt chín kỹ rồi cho tôm giã nhỏ vào hòn đảo đều, cho gia vị thêm vài giọt nước mắm cho ruốc tôm thêm đậm đà. Khi rang để lửa thật nhỏ, liu riu để tôm và thịt chín đều đến khi vừa khô là được. Sau khi sao khô để nguội là hoàn toàn có thể ăn được .

Rêu suối Mường Lò

Sau khi làm sạch rêu, người Thái thường trộn hạt sẻn, hạt dổi, hạt mắc khén ( những thứ hạt tiêu rừng mê hoặc ) cùng ớt, tỏi, gừng, củ xả, lá chanh, rồi thêm ít thịt mỡ. Dùng lá dong được rửa sạch để gói rêu và gia vị, buộc lạt tre túm hai đầu, bẻ quặt hai mép lá lại thành cái hình khum khum treo trên một thanh nẹp tre. Đem tổng thể vùi vào trong tro ấm. Không than, không lửa, cũng không hơ khói. Bao giờ lá dong cháy tý tách, thì lôi thanh tre ra, hơ cả gói rêu nướng trên than hoa .
Lá rong cháy đến lớp trong cùng, mỡ và nước xanh thơm mát của rêu suối rỉ ra, thì bày ra đĩa. Khi ăn, mở gói lá dong ra, mùi mắc khén, hạt sẻn và mấy chục thứ gia vị cùng ngạt ngào, riêng có rêu vẫn mát lịm, thanh tao. Món rêu nướng ( khay / ” cay pho ” ) vừa điệu đàng với nghệ thuật và thẩm mỹ thứ thiệt của gia vị ẩm thực Thái, lại vừa giữ được cái mát lành, thơm thảo, êm ả dịu dàng của vị rêu suối. Món “ cay pỉnh ” còn mê hoặc hơn : đem nguyên vật liệu rêu và gia vị gói bằng lá lốt hoặc lá chanh. Kẹp những gói nhỏ trên thanh tre tươi tắn đôi, nướng giòn. Rêu chín, cho vào rán với mỡ lợn .
Rêu suối nhiều, nhưng rêu ngon thì ít. Và cái mùa rêu ăn được, ăn thứ thiệt được lại càng ngắn ngủi. Nên bà con vùng cao ( những nơi có tục ăn rêu ) quý rêu lắm. Khách quý thì mới đãi rêu khô trên gác bếp. Rêu thường được tổ chức triển khai ăn vào bữa cơm tối, khi đại gia đình đông đủ. Cô dâu Thái thường coi dành túm rêu nướng cho mẹ chồng những mong tròn vẹn hơn cái đạo dâu con .

Măng sặt

Trước đây, cây măng sặt mọc tự nhiên trên vùng đồi của huyện Trạm Tấu, huyện Văn Chấn nhưng nhiều nhất là ở thị xã Nghĩa Lộ. Trước đây, măng sặt không có nhiều do mọc tự nhiên không có sự chăm nom. Nhưng khi nhận thấy nhu yếu ẩm thực của dân cư và nhiều hành khách ở những nơi khác đến với những huyện vùng cao của tỉnh Yên Bái rất ưa thích món măng sặt thì người Dao, Thái đã biết quy hoạch những vùng có măng trên những khu rừng già thành vùng riêng, được chăm nom nên măng cũng tăng trưởng tốt hơn, mập hơn và ngon hơn .
Măng sặt không phải trồng ở vùng nào cũng ngon. Có lẽ Yên Bái là mảnh đất có thổ nhưỡng và khí hậu hợp với sự sinh trưởng và tăng trưởng của cây măng. Chẳng thế mà măng sặt Yên Bái đã trở thành món ăn được nhiều thực khách sành ăn bầu chọn là món măng ngon và mê hoặc nhất .

Măng vầu cuốn thịt

Măng vầu thuộc họ tre, thân nhỏ không có gai. Mọc ở rừng hoặc trên núi. Hàng năm, cứ đến tháng mười hai, khi mưa xuân lây phây, từ dưới lớp lá hoại mục, măng khởi đầu đội đất nhú lên, lộ hai tai nhỏ bé xanh thẫm. Măng vầu ngon nhất vào tháng 12 đến khoảng chừng giữa tháng 3, những củ măng to, tròn và rất ngọt. Theo kinh nghiệm tay nghề của người dân, khi nào có sấm thì măng đắng nhiều hơn, sẽ khó ăn lắm. Hầu như ở khắp những góc chợ miền núi đều có thứ đặc sản nổi tiếng này .
Món măng vầu cuốn thịt không cầu kỳ, phức tạp, chỉ cần mớ rau răm, một quả trứng, thịt ba chỉ và những loại gia vị như muối, bột ngọt … Công đoạn tiên phong là chọn củ to luộc trên nhà bếp khoảng chừng ba đến năm tiếng cho đỡ he và dễ gọt. Sau khi bỏ hết lớp vỏ già bên ngoài, người ta dùng tay bóc nhẹ lấy lớp lá non. Công đoạn này cũng cần sự khôn khéo, nếu lỡ tay để lá bị rách nát, khi cuốn thịt dễ bị bung ra ngoài. Còn phần củ, dùng dao gọt xung quanh, dài khoảng chừng tám đến mười phân. Nên gọt thật mỏng mảnh để tránh bị dai khi ăn
Phần nhân thịt thường được dùng thịt ba chỉ vì có cả mỡ lẫn nạc, măng cần có nhiều mỡ để tăng vị thơm ngon. Rau răm băm thật nhỏ, trộn đều với thịt đã xay nhuyễn và trứng, thêm một chút ít muối và bột nêm. Không để nhân thịt nhiều muối, như vậy măng sẽ đắng hơn, nhất là lúc chấm cùng gia vị sẽ không còn thơm và đúng chất. Xong khâu sẵn sàng chuẩn bị thì bắt tay vào cuốn. Những lớp lá non cuốn nhân thịt được xếp trên cùng vì dễ chín. Nên lọc lấy thịt, còn bì để dưới đáy nồi, như vậy sẽ làm măng có nhiều mỡ và không bị cháy. Khi nồi nóng lên, cho thêm một chút ít nước vào và luôn giữ ngọn lửa vừa phải, đun đến khi măng mềm và chín là hoàn toàn có thể lấy ra .

Măng chua héo

Măng chua héo ( tiếng dân tộc bản địa gọi là “ nó xổm héo ” ) là một đặc sản nổi tiếng nổi tiếng của đồng bào Tày, Thái ở vùng Tây Bắc nước ta, đặc biệt quan trọng là ở tỉnh Yên Bái. Đây là món ăn được chế biến đơn thuần từ măng tre, bương, giang, nứa, vầu … tuy nhiên măng chua héo mang một vị đậm đà, độc lạ và hoang sơ như chính mùi vị của núi rừng Tây Bắc .
Khi đi rừng hay lên nương, lên rẫy, người dân thường tranh thủ hái thêm một gùi măng tươi non mang về chế biến thành món măng chua héo. Cứ đến cuối thu vào mùa gặt hái thì chế biến măng chua héo sẽ dữ gìn và bảo vệ được lâu, là nguồn thức ăn dự trữ rất tốt .
Những chiếc măng trắng và to, có vị he do vừa mới hái, được đem bóc vỏ, rửa sạch thái vát mỏng dính dọc thớ, dài khoảng chừng 5 đến 6 cm, đem ngâm nước lã trong chum từ 20 đến 25 ngày. Khi lấy ra măng đã thành măng chua, sau đó đem vắt ráo nước và phơi nắng cho khô. Măng càng được nắng thì càng thơm ngon và phơi sương 2-3 lần là được .
Ngày nay, những món ăn chế biến từ măng chua héo luôn xuất hiện trong bữa ăn ấm cúng của đồng bào dân tộc bản địa Tày, Thái vào những dịp hội họp người thân trong gia đình, bạn hữu hay đãi đằng khách quí và luôn được trình làng với khách miền xuôi như thể một món ngon đặc sản nổi tiếng mà núi rừng đã hào phóng ban tặng cho những con người Tây Bắc nồng hậu và mến khách này .

Xôi trứng kiến Mù Cang Chải

Linh hồn của món xôi trứng kiến đó chính là trứng kiến đen và gạo nếp nương của Mù Cang Chải. Khi tiết trời sang xuân ấm cúng là lúc loài kiến ở Mù Cang Chải sinh sôi và tăng trưởng mạnh. Đây là thời gian vàng để bà con hoàn toàn có thể lấy trứng kiến về làm xôi. Để lấy được nguyên vật liệu trứng kiến thì phải lấy vào những ngày nắng ráo nếu không trứng kiến thấm nước mưa sẽ ăn không ngon .

Vịt bầu Lục Yên

Vịt bầu Lục Yên thịt chắc, thơm ngon, nhân dân thường làm những món ăn như vịt luộc, quay, nướng, hấp cách thủy và làm mọc. Theo thói quen ở địa phương đã mổ vịt là không hề thiếu 2 món là bát tiết canh và đĩa mọc. Vịt bầu ngon nhất là chế biến món hấp, để giữ được mùi vị ngọt, đậm đà của vịt thì khi mổ cũng phải mổ moi. Ngoài ra, vịt còn hoàn toàn có thể chế biến những món luộc, om mẻ, hay om măng cũng rất ngon .

Gà trống thiến Lục Yên

Gà trống thiến Lục Yên không giống gà trống thường không những về hình dáng vẻ bên ngoài mà còn ở vị thơm ngon. Mỗi con nặng từ 3 – 3,5 kg, mã rất đẹp, mào to đỏ chót, bộ lông đỏ tịm mềm mượt, đuôi dài … Thịt gà sau khi luộc có màu vàng óng, rất thơm, khi ăn béo ngậy, mềm nhưng săn chắc, ngọt, da dày và giòn .

Món Mọoc

Nếu như người Kinh có món mọc được làm từ giò sống và nấm hương, thả vào trong nước ăn cùng bún, mì … thì người Tày cũng có một món ăn với cái tên tương tự như mọc ( người tày phát âm là “ Mọoc ” với phần âm kéo dài hơi luyến ) nhưng với những nguyên vật liệu khác. Món ăn này không chỉ xuất hiện trong những bữa ăn thường ngày mà còn trở thành vị đặc biệt quan trọng không hề thiếu được trong những cỗ lớn : ngày tết, ngày giỗ, ngày cưới … của người Tày .
Nguyên liệu để làm gồm có : Hoa chuối rừng ( Mắc pi đông ), chọn loại hoa màu tím gần giống chuối nhà, đúng thời kì nở 5, 6 lá ngoài, vừa hết quả gốc đến quả ngọn và nhìn hoa tròn lẳn mới ngon. Thịt lợn ba chỉ loại ngon cùng cá và tôm. Cá, tôm phải được bắt ở suối, loại nhỏ, khi chế biến không cần bỏ ruột. Bột gạo nếp đóng vai trò kết dính những thành phần lại với nhau. Ngoài ra còn cần những loại gia vị khác : lá lốt rừng ( Hoom dăăm đinh ), lá bánh tẻ không sâu, hạt dổi, xả, gừng cùng chút muối .
Cách làm như sau : Hoa chuối thái mỏng dính ngâm với muối để bớt độ chát, sau đó vắt sạch, thái nhỏ. Thịt lợn, cá, tôm cùng những loại gia vị đem giã nhuyễn. Sau đó cho toàn bộ những nguyên vật liệu đã qua sơ chế vào chậu, thêm chút muối, bột gạo nếp vào trộn đều. Như vậy, ta đã có được mọoc sống thành từng nắm nhỏ bằng bát con, gói bằng lá dong và xếp vào chõ xôi. Thời gian xôi khoảng chừng một tiếng, trong khi xôi lửa phải cháy liên tục, lửa đều. Mọoc chín xếp ra nong cho nguội. Lúc này mùi mọoc tỏa ra thật mê hoặc : mùi cay ngọt ấm cúng của gừng, xả, hạt dổi quyện lẫn mùi thơm béo của cá tôm và thịt lợn .
Trong bữa ăn, món mọoc được xếp ra đĩa và đặt ở vị trí TT của mâm. Mọoc lúc này đã chuyển sang màu tim tím, dẻo quyện vào nhau như một chất hồ dính. Chấm với nước mắm hâm sôi có nêm hạt dổi, ăn ghém cùng rau sống. Khi chiêm ngưỡng và thưởng thức, vị bùi bùi của hoa chuối, béo ngậy ngòn ngọt của thịt lợn và tôm cá cộng với vị cay ấm cúng của những loại gia vị thấm dần vào vị giác của từng người .

Thịt mắm cơm đỏ người Tày

Không cầu kỳ như nhiều món ăn khác, được chế biến đơn thuần từ những nguyên vật liệu mang đậm chất quê của người miền núi, thịt mắm cơm đỏ của người Tày ở Lục Yên cho người chiêm ngưỡng và thưởng thức biết tới một mùi vị riêng không liên quan gì đến nhau của món ăn dân tộc bản địa .
Nguyên liệu để làm thịt mắm cơm đỏ gồm có rượu nếp cái, củ giềng thái chỉ và một chút ít rau răm. Nhưng quan trọng nhất là cây cơm đỏ, thịt ba chỉ. Ngày tết, khi mổ một con lợn, dù to hay bé, người Tày ở Lục Yên thường dành riêng phần thịt ba chỉ ( thịt bụng ) để làm thịt mắm cơm đỏ .

Để làm thịt mắm cơm đỏ, người ta lấy cây cơm đỏ rửa sạch phơi qua nắng cho ráo nước rồi thái nhỏ. Khi lợn đã mổ ra, tất cả thịt ba chỉ của con lợn được làm sạch, thái nhỏ bằng 2 ngón tay ướp muối. Thịt được đổ vào chum trộn đều với củ giềng thái chỉ, một ít rau răm, cây cơm đỏ và rượu nếp cái thơm rồi buộc thật kín bằng ni lông.

Chừng 5 đến 6 ngày sau, mở chum mùi thơm đã sực nức, là lúc thịt mắm đã ăn được. Lúc này những miếng thịt mắm đã săn lại có màu đỏ tươi, lớt phớt những sợi giềng thái nhỏ. Gắp miếng thịt mắm lên chiêm ngưỡng và thưởng thức, ta vừa thấy được vị ngọt, vị chua, vị cay của giềng và hương nồng của nếp cái thơm, ăn không ngấy và ngon đến khó tả. Nếu đậy kín, thị mắm cơm đỏ hoàn toàn có thể để được 5 đến 6 tháng. Nhưng theo kinh nghiệm tay nghề của người làm lâu năm, nên làm chum vừa phải, một chum chỉ mở một lần rồi đậy kín, lấy ra đến đâu ăn dần hết đến đấy rồi buộc chặt mới dữ gìn và bảo vệ được, nếu mở ra nhiều sẽ cay và không còn vị ngọt .

Cá Sỉnh Nậm Thia

Mường Lò còn có dòng Thia trong lành, mà khơi nguồn của nó từ Nậm Hát trên độ cao gần 700 m ở Trạm Tấu chảy về. Nậm Thia còn nổi tiếng bởi loài cá quý : cá sỉnh, một loài cá chỉ ăn rêu đá, đã thành món ăn đặc sản nổi tiếng mê hoặc ở nơi này .
Cá sỉnh trông gần giống loài cá trôi Ấn Độ nhỏ, điều độc lạ ở chỗ nó có môi đen xanh và dầy. Loài cá này về mùa sinh đẻ thường ngược về nguồn ( giống như cá Hồi ở biển ) đẻ trứng sinh nở bảo toàn nòi giống. Nhờ dòng nước xiết đã đẩy lũ cá con dạt về nơi dòng chảy yếu hơn để lớn lên, điều này khẳng định chắc chắn cá sỉnh có nhiều ở dòng Thia là thế. Để bắt được cá sỉnh không phải điều thuận tiện, bởi đây là loài cá rất khoẻ, thích sống nơi nước chảy xiết, sợ tiếng động lạ …
Những con cá sỉnh thon đỏ, có bộ lườn săn chắc béo ngậy, được chế biến để tiếp khách quý và bè bạn với nhiều món ăn truyền thống cuội nguồn. Đơn giản nhất là món “ Pa Kính Pỉnh ”, là cá sỉnh tươi thoa muối kẹp bằng gắp tre nướng trên than hồng, khi nào mỡ cá xèo xèo bốc mùi ngầy ngậy trên than, cá vàng đều, mang xuống chấm với muối, chanh, hạt sẻn, gừng. Cầu kì hơn người Thái còn làm món “ Pa móôc ” để mời khách. Cá được bỏ ruột, cạo vẩy, dùng gia vị như : hạt sẻn, ớt, muối, tỏi, gừng tía … giã nhỏ nhồi vào bụng cá, dùng lạt nhỏ buộc kín lại. Toàn bộ cá được bọc trong lá chuối rừng non bằng nhiều lớp, rồi vùi trong tro nóng bên nhà bếp lửa nhà sàn. Ngoài ra, người Thái còn dùng cá sỉnh để làm những món Pa mẳm ( cá mắm ), Pa Khính xổm ( cá chua ), Pa Khính giảng ( cá sấy gác bếp ) … để ăn dần trong năm, thậm chí còn trong lễ cưới hỏi của người Thái đen thì cá sỉnh còn được coi là một trong những lễ vật chính của nhà trai đem dẫn cưới .

Pà Mẳm

Pà mẳm gọi theo tiếng của đồng bào Thái có nghĩa là mắm cá. Pà mẳm có nhiều loại nhưng ngon và quý phải kể đến Pà mẳm cá chép vàng. Món ăn này tuy không cầu kỳ nhưng nhu yếu phải bảo vệ những nguyên tắc chế biến riêng. Cá chép dùng để làm Pà mẳm nhất thiết phải là cá chép vàng ruộng hay cá chép vàng ao. Cá bắt về được thả trong bể từ 3 đến 4 ngày cho nhả hết bùn đất, rồi vớt ra chậu khô đổ rượu ngon cùng muối đã rang chín vào và đậy chặt lại. Quá trình giẫy, một lượng muối, rượu sẽ được đưa vào bụng cá, cứ như thể cho đến khi cá chết. Cá được ướp trong vại với rất nhiều gia vị như : thính gạo nếp, hạt sẻn, ớt tươi băm nhỏ, xả, riềng, quế chi … Tất cả những gia vị này đều phải được xào thơm trước khi đem ướp. Qua một ngày, người ta chắt nước trong vại ra đun sôi để nguội rồi lại đổ vào vại cá. Công đoạn này được lặp lại hai lần trong những ngày sau đó. Sau ba lần như vậy, người ta bịt kín miệng vại, rồi đem chôn sâu ở nơi khô thoáng. Không giống như nhiều loại Pà mẳm khác, sau 3 năm Pà mẳm con cá chép mới được đem dùng .
Pà mẳm ngon và được xem là đạt nhu yếu là khi mở ra phải có mùi thơm của thính nếp, gia vị và cá được ướp chín bằng rượu, muối và những gia vị cay nóng nên không còn mùi tanh. Cá phải bảo vệ còn nguyên con, thịt màu hồng tươi và dai như cá mực. Pà mẳm hoàn toàn có thể được nướng chín hay dùng sống tuỳ thuộc vào sở trường thích nghi của từng người, nhưng Pa mẳm được đồng bào ưa dùng sống cùng với những loại rau thơm và gia vị của rừng. Trước đây, đồng bào Thái làm Pà mẳm như một cách dự trữ thức ăn qua năm, nhưng cùng với thời hạn món ăn này đã trở thành đặc sản nổi tiếng mà người Thái chỉ dùng thiết đãi khách quý và bạn hữu thân thích những khi nhà có việc lớn, việc vui .
Mỗi loại pà mẳm lại được chế biến và sử dụng theo những cách khác nhau. Pà mẳm cá tép chỉ dùng để chấm rau, chấm thịt và thời hạn cũng không nhu yếu lâu, hoàn toàn có thể là một tháng, hai tháng hoặc nhanh là một, hai tuần là dùng được. Ngoài cá chép vàng thì một số ít loại cá ruộng khác như cá rô phi, cá riếc cũng được đồng bào dùng làm Pà mẳm .

Cá nướng hồ Thác Bà

Hồ Thác Bà với sản lượng thủy hải sản hàng nghìn tấn mỗi năm, hành trình dài tò mò hồ Thác Bà những bạn không hề bỏ lỡ món ngon được chế biến từ những loại cá. Những con cá tươi với đủ những loại cân nặng để lựa chọn được người dân đánh bắt cá hàng ngày ngay trên lòng hồ qua bàn tay chế biến của dân cư địa phương đã tạo thành những mùi vị rất riêng cho du lịch hồ Thác Bà .
Cá được tẩm ướp bằng những loại gia vị như dầu điều, mật khoái, gừng riềng sả ớt, tiêu, tỏi rồi được nướng trên than hồng .

Mắm tép hồ Thác Bà

Hồ Thác Bà được nhắc đến là một thắng cảnh đẹp của tỉnh Yên Bái. Đây cũng là nơi có trữ lượng thủy hải sản lớn đem lại nguồn thu nhập cho tỉnh và người dân quanh vùng hồ Thác Bà. Thác Bà được ví là một vựa tôm tép và món mắm tép hồ Thác Bà cũng từ đó mà nổi tiếng nức vùng .
Với diện tích quy hoạnh trải dài từ huyện Yên Bình đến huyện Lục Yên, do vậy những xã nằm bên hồ có lợi thế về đánh bắt cá thủy hải sản trong đó có tép. Người dân ở những xã Vĩnh Kiên, Đại Đồng, Phúc An, Yên Thành, Xuân Lai, Mỹ Gia, Cảm Nhân, Tân Hương, Xuân Long, Minh Tiến, Vĩnh Lạc, Tân Lĩnh, Tân Lập, Phan Thanh … đã sớm nhận ra tiềm năng lớn này và họ đã tự chế biến cho mình món mắm tép đầy khoái khẩu với độ đạm cao .
Với món mắm tép này hoàn toàn có thể ăn kèm chuối xanh và thịt lợn luộc, khế cùng rau đinh lăng, hoặc hoàn toàn có thể đem hấp vào cơm cùng với trứng gà sẽ được một món ăn ngon lành mà là lạ chẳng kém gì đặc sản nổi tiếng .

Bọ xít chiên giòn

Năm nào cũng vậy, cứ vào tháng tư khi mùa hoa nhãn nở rộ, trên những chùm hoa phủ đầy phấn trắng Open nhiều chú bọ xít bám dày. Khi đó, người dân khu vực Văn Chấn, Nghĩa Lộ lại khởi đầu chuẩn bị sẵn sàng chăm nom cho mùa quả ngọt mới và lại có thêm một món ngon trên mâm – món bọ xít chiên giòn .
Người dân nơi đây chế biến bọ xít khá đơn thuần. Để bọ xít không còn mùi hôi, người ta đem bọ xít ngâm xuống nước vài giờ cho đến khi bọ xít đã chết, bọt khí từ bọ xít bốc lên phủ kín mặt nước, bấy giờ người ta vớt ra, rửa sạch để ráo nước rồi đem sao vàng .
Bọ xít khi đã được sao vàng không còn mùi hăng hắc đặc trưng nữa mà có mùi rất thơm. Lúc này đem vặt bỏ đầu, cánh, rút ruột rồi đem chiên với dầu hoặc mỡ. Điều đặc biệt quan trọng là không phải ướp bọ xít với gia vị gì, kể cả mắm, muối, mì chính. Khi ăn, đổ dầu sống lưng chảo, rồi xúc bọ xít vào rá sắt, nhúng vào dầu sôi một lát, rồi nhấc ra đĩa là xong. Gia vị duy nhất ăn với bọ xít là lá chanh thái chỉ và một chút ít nước cốt chanh. Bản thân con bọ xít đã mang đủ những vị cay, mặn, ngọt, bùi …

Bánh dày người Mông, Trạm Tấu

Bánh dày tiếng Mông gọi là Pá. Theo ý niệm của người Mông bánh dày là hình tượng của mặt trăng, mặt trời, tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở của thiên hà bát ngát. Bên cạnh đó chiếc bánh còn là hình tượng của sự trong sáng, lòng chung thủy, son sắc của người phụ nữ Mông như một vòng tròn khép kín. Người Mông thường làm bánh dày vào dịp tết và những tiệc tùng. Dâng lên bàn thờ cúng tổ tiên để bày tỏ lòng tôn kính của mình, với ước mong những đấng rất thiêng phù hộ cho đôi chân to khỏe, để hoàn toàn có thể vượt núi, chèo đèo, phát nương làm rẫy. Phù hộ cho mùa màng bội thu, đời sống ấm no, niềm hạnh phúc. Khi chiêm ngưỡng và thưởng thức người ta cắt thành từng lát bánh, sau đó đem dán bằng mỡ lợn. Chiếc bánh được dán phồng lên, cũng là lúc mùi thơm của gạo nếp nương, hòa quyện mùi thơm dịu của trứng gà, mùi ngậy béo của mỡ lợn lan tảo khắp gian nhà bếp nhỏ, tạo nên một món ăn vô cùng mê hoặc .

Bánh chuối Lục Yên

Từ lâu chuối đã trở thành cây thân mật, gắn bó với người Tày Lục Yên, bởi những hữu dụng từ cây chuối đem lại. Hiểu và nhìn nhận đúng vị trí của chuối trong đời sống của mình mà người Tày đã sáng tạo độc đáo tái hiện sự thanh tao, mê hoặc của mùi vị chuối bằng cách chế biến thành một sản vật ngon – bánh chuối – tiềm ẩn giá trị niềm tin được truyền đời từ thế hệ này sang thế hệ sau và được dùng làm đồ cúng tế trong những dịp mái ấm gia đình, dòng họ có việc trọng đại .
Với bánh chuối, sự mê hoặc được biểu lộ qua những bàn tay khôn khéo, tài tình của những bà, những mẹ. Bánh được tạo nên đa phần từ chuối và một chút ít bột gạo mới. Để làm được một chiếc bánh chuối thơm ngon, giữ được mùi vị nguyên vẹn của chuối, màu bánh vàng như nhúng mật họ phải chuẩn bị sẵn sàng khá công phu từ khi chuối ra nải. Quả chuối chín, đem bóc vỏ, rồi được sấy khô để giành trong những nậm bí khô và được dùng dần trong một năm. Khi làm bánh, chuối sấy khô được đem ngâm nước ấm cho mềm rồi đem đi xay thành bột, bột gạo cũng phải xay bột nước cùng với bột chuối trộn đều làm vỏ bánh. Muốn có bánh thơm, ngọt thì nguyên vật liệu được chọn là chuối tiêu ; muốn bánh có độ dai dẻo, sắc tố sáng thì chọn chuối goòng, chuối lá … tùy theo sở trường thích nghi, do vậy mà trong những dịp rằm tháng Giêng, hay rằm tháng Bảy thì bánh chuối cũng phong phú, đa dạng và phong phú chẳng kém gì những đồ dâng cúng tế khác .
Điều mê hoặc ở bánh chuối là ngoài nhân có đỗ, lạc và đường còn lại những phụ gia đều từ chuối. Lá gói bánh cũng từ lá chuối trong vườn, dây gói bánh cũng từ dây chuối đúng là chẳng giống với bất kể loại bánh nào. Chẳng thế mà bánh chuối rất dễ chiêm ngưỡng và thưởng thức, vừa ngon vừa lạ, mê hoặc khách gần xa .

Đặc sản Yên Bái mua về làm quà

Mận hậu Mù Cang Chải

Ở Mù Cang Chải mận hậu được trồng tại xã Kim Nọi, với diện tích quy hoạnh không nhiều, mỗi mái ấm gia đình người Mông tại đây chỉ có khoảng chừng chục gốc, mận hậu khác với mận tam hoa và những loại mận khác là chín muộn thường vào tháng 6 dương lịch, quả chín cũng có mầu xanh hoặc hơi ngả vàng. Mận hậu có vẻ bên ngoài căng bóng, màu xanh hoặc hơi ngả vàng, thịt bên trong tươi xanh, ăn vị ngọt đậm, giòn và róc hạt rất ngon .

Mật ong nhãn Văn Chấn

Cuối tháng Tư, từ thành phố Yên Bái khung trời nặng nước từ sau tết khiến cả vùng đầy khí ẩm và nồm nhưng vượt qua đèo Ách, nắng bừng lên làm lòng người rộn ràng. Ơ kìa ! Hoa nhãn đã nở rộ dọc quốc lộ 32, ong lấy mật mùa này đủ mật ngọt … Với diện tích quy hoạnh hàng ngàn ha trồng nhãn, khu vực Văn Chấn, Nghĩa Lộ là khu vực khá lý tưởng để chiêm ngưỡng và thưởng thức mùi vị mật ong nhãn .

Bưởi Đại Minh

Yên Bình có giống bưởi Đại Minh ngon nổi tiếng. Từ thời xưa, bưởi này từng được gọi là bưởi tiến vua. Do đặc trưng của khí hậu, thổ nhưỡng nên Bưởi Đại Minh trồng ở vùng đất này cho chất lượng quả ngon và ngọt nhất so với những vùng đất khác .
Cây bưởi Đại Minh thấp, lá tròn, dày, tán rộng. Quả có hình dẹt, nhẵn bóng, khối lượng từ 0,6 kg – 1,4 kg, khi quả chín chuyển sang màu vàng, những quả ở cây bưởi già sẽ nhỏ nhẵn hơn, dễ phân biệt với loại bưởi khác. Bưởi Đại Minh ngon có tiếng, từ lâu đã trở thành đặc sản nổi tiếng của vùng quê này và là niềm tự hào của người dân Yên Bái. Khi bổ ra, bưởi có mùi thơm thoang thoảng, múi róc, mọng nước .

Táo mèo Mù Cang Chải

Vùng núi miền Tây Yên Bái không chỉ nổi tiếng với tầng tầng, lớp lớp ruộng bậc thang đã được xếp hạng danh thắng vương quốc, với những game show dân gian đậm đà truyền thống dân tộc bản địa, những điệu xòe của những cô gái Thái, những điệu khèn của những chàng trai Mông hay chè Shan tuyết suối Giàng sóng sánh, mà nơi đây còn nổi tiếng với một loại quả rừng vừa mang mùi vị đậm đà vừa là vị thuốc quý cho sức khỏe thể chất đó chính là Sơn tra ( tên gọi khác là quả Táo mèo ) .
Sơn tra là một loài cây rất khoẻ, tăng trưởng tự nhiên trên những cánh rừng, cũng hoàn toàn có thể sống ở khe núi, nơi khô hạn, thiếu đất, cành có nhiều gai sắc, chiều cao trung bình 7 – 10 m, thân gỗ, tán lá rộng. Sơn tra ra hoa vào cuối mùa xuân ( tháng 3 – 4 ) và cho thu hái quả vào mùa thu. Tháng 9, tháng 10 là tháng quả sơn tra chín rộ. Những quả sơn tra ngon là những quả nhỏ, có mầu hồng trắng hoặc vàng trong, hơi dẹt, khi gọt không có cảm xúc sít tay, khi ăn táo có vị ngọt, giòn, hơi chua và chan chát ( vì thế có nơi còn gọi là quả chua chát ) với mùi thơm mê hoặc .

Quế Văn Yên

Vùng trồng quế của huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái vốn được hình thành từ truyền kiếp, gắn liền với đời sống của đồng bào người Dao. Do vậy, kinh nghiệm tay nghề trồng quế từ kỹ thuật chọn giống, cách trồng, chiêu thức chăm nom, thu hoạch cho tới dữ gìn và bảo vệ cũng mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Dao. Giống quế ở đây được cho là giống quế tốt nhất Nước Ta, có hàm lượng tinh dầu cao thứ 2 ở Nước Ta ( sau quế Trà My )

Thịt trâu gác bếp

Món này thì là đặc sản nổi tiếng của miền Bắc, khắp những vùng Tây Bắc, Đông Bắc Nước Ta đi đâu những bạn cũng hoàn toàn có thể gặp món này. Thịt trâu được tẩm ướp những loại gia vị ( không hề thiếu mắc khén nhé ) theo công thức riêng tùy tay người làm rồi sấy khô. Nếu được sấy bằng khói trên nhà bếp củi thì thịt trâu khi ăn sẽ có mùi hơi khét khét của khói, nhưng mà ngon lắm. Món này muốn mua nhiều khi cũng không có sẵn mà phải đặt trước .

Lạp xưởng Yên Bái

Có thể nói, làm lạp xưởng ( lạp sườn ) là tuyệt kỹ của người có nghề, vẫn thịt ba chỉ thái nhỏ, bột canh, hạt tiêu, mật ong, đường, rượu trắng …. nhưng cho cái nào trước, cái nào sau, thời hạn tẩm ướp là bao nhiêu thì phải học. Làm lạp xưởng ( lạp sườn ) phải cẩn trọng quan tâm đến thời hạn tẩm ướp, quan tâm đến khâu củi lửa, không được đun to, không được để tắt nhà bếp trong tiến trình thịt lên men … nếu không lạp xưởng ( lạp sườn ) dễ bị chua, nhanh bị ôi, thối sau này .
Nhiên liệu để sấy thịt và lạp xưởng ( lạp sườn ) cũng không đơn thuần, phải là than hoa, bã mía, vỏ trấu, lá quế tươi, nếu là củi thì phải là thân cây quế, là thân tươi càng tốt. Theo lý giải của người làm nghề lạp xưởng ( lạp sườn ) thì nhiều người tham rẻ sấy bằng than tổ ong, rất ô nhiễm ; củi thì có rất nhiều loại gỗ chứa những chất độc, khói độc áp vào thịt sẽ có hại, nhất là gây đau bụng. Vì thế nhất thiết phải than hoa, hoặc củi quế .
Chế biến món ăn từ lạp xưởng ( lạp sườn ) rất đơn thuần, chỉ cần rửa cho sạch, thái vát ( miếng thái dày 0,3 đến 0,5 cm ) rồi cho vào rán qua là được .

Rượu thóc La Pán Tẩn

Xã La Pán Tẩn nằm cách thị xã Mù Cang Chải tầm 26 km, muốn đến phải đi xe dọc quốc lộ 32 nằm cheo leo ngang sườn núi đến ngã ba Kim, rồi từ đó lại ngoặt vào thêm tầm 7 km đường núi nữa thì mới vào được TT xã. Đây là một trong những địa điểm đã được xếp hạng danh thắng vương quốc về ruộng bậc thang. Đến đây, vừa để chiêm ngưỡng và thưởng thức cảnh đẹp vạn vật thiên nhiên, vừa để chiêm ngưỡng và thưởng thức một loại rượu thơm ngon có tiếng của đồng bào dân tộc bản địa Mông nơi đây – đặc sản nổi tiếng rượu thóc .
Muốn có được loại rượu thành phẩm ngon thì ngoài việc lựa chọn được loại thóc nương ngon ( nguyên vật liệu chính để nấu rượu ) còn phải có thêm 1 số ít những nguyên vật liệu không hề thiếu khác là men lá gia truyền và nước nguồn tinh khiết lấy từ trong những khe núi đá mang về. Hiện tại, quy trình sản xuất rượu thóc của người Mông xã La Pán Tẩn vẫn trọn vẹn tuân thủ theo giải pháp truyền thống. Tức là, thóc nương sau khi được làm thật sạch không xát mà để nguyên vỏ trấu cho vào chảo gang luộc trên nhà bếp lửa từ 2 đến 3 giờ đồng hồ đeo tay. Khi thóc đã chín sẽ được múc ra cho nguội hẳn rồi rắc men lá trộn đều bỏ vào những thùng. Khoảng hai ba ngày sau, khi những thứ trong thùng chứa khởi đầu lên men thì lại liên tục quy trình ủ từ 7 đến 8 ngày rồi mới cho vào chưng cất thành rượu .

Chè Shan Tuyết Suối Giàng

Ai đã từng lên thăm xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn đều không khỏi ngỡ ngàng trước bạt ngàn những cây chè cổ thụ. Ngay từ những năm 60, thống kê có tới gần 40.000 cây chè Shan cổ thụ có từ 200 tuổi, đến 300 tuổi, còn những cây hàng trăm tuổi trở xuống thì nhiều không kể xiết .
Giống chè Shan tuyết càng già, thân càng trắng mốc, tạo hình uốn lượn xù xì, lá càng trong xanh một vẻ đẹp tự nhiên là điều thú vị cho những ai ham thích tự nhiên. Chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng lâu nay được xem là một trong những thức uống thơm ngon bậc nhất so với loại sản phẩm từ tổng thể những vùng chè trên cả nước. Các gốc chè ở đây có thâm niên hơn 300 tuổi, thân to, có cây đường kính lên đến hàng mét, lá và búp chè to khác hẳn với những loại chè khác. Búp có màu trắng xám, nhìn giống như có một lớp phấn hoặc lông như bông tuyết nên người dân gọi là chè tuyết – giống chè shan lưu niên quy tụ cả ba yếu tố mừi hương, vị đậm, nước xanh. Điều đặc biệt quan trọng là, từ khi thu hoạch đến khi chế biến đều dựa vào phần nhiều giải pháp bằng tay thủ công của người Mông nơi đây .

Tìm trên Google:

• các món ăn ngon ở Yên Bái
• đặc sản Yên Bái làm quà
• ăn gì khi du lịch Yên Bái
• các quán ăn ngon ở Yên Bái
• đến Yên Bái nên ăn gì
• địa điểm ăn uống Yên Bái
• ẩm thực Yên Bái
• món ăn vặt Yên Bái
• các món ăn vỉa hè ở Yên Bái
• mua gì ở Yên Bái
• Yên Bái có gì ngon

4.8 / 5 – ( 5 nhìn nhận )

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Ẩm Thực