Ẩm thực Lào – Wikipedia tiếng Việt

Ẩm thực Lào mang phong cách tương tự các quốc gia láng giềng là Campuchia và Thái Lan: cay, mặn và chua. Tuy nhiên, ẩm thực lại mang những phong cách đặc trưng rất riêng, nhưng đặc trưng chung là sự phổ biến của món xôi.

Ngoài cá nước ngọt thì thịt heo, gà, trâu và vịt là những thành phần quan trọng để nấu nướng nhiều thứ món ăn thường thì. Người Lào cũng ăn những thứ thịt thú săn như nai, gà rừng, chim cút nếu có dịp kiếm được. Người Lào ăn gạo là chính ; những món ăn có đặc thù là dùng những gia vị như gừng, me, lá chanh, và nhiều loại ớt khô rất cay. Vị chính trong những món ăn hầu hết những món ăn đều có rất nhiều ớt. Chỉ riêng ớt có hàng chục món : từ ớt chiên giòn, ớt muối chua, ớt sa tế, ớt hầm, ớt luộc … Chính vị cay này cũng là một nét văn hóa truyền thống vì phần đông người Lào sử dụng nguồn lao động chân tay, vị cay gây kích kích, tạo món ăn ngon, giúp người lao động ăn được nhiều, tăng sức lao động. Ở mỗi vùng cũng có những món ăn đặc trưng, có những tên gọi khác nhau và được chế biến theo đặc trưng của từng vùng, nhưng không hề không có vị cay của ớt … Một món ăn tiêu biểu vượt trội của người Lào là sự trộn lẫn giữa cay và ngọt, được trung hòa thêm thảo mộc. Cá đánh bắt cá được từ sông, hồ, suối được người Lào chế biến có sự trộn lẫn của những loại gia vị thảo mộc. Mắm cá ( pa dek ) và mắm Cheo gồm da trâu, ớt nướng, tỏi nướng, riềng nướng, đường cùng nhiều gia vị thảo mộc trộn lẫn hoặc mắm Muok gồm lòng cá trộn ớt, sả, củ hành … phần đông nhà nào cũng có và nước mắm ( nám pla ) được người Lào sử dụng rất là thông dụng .

Người Lào thường xây dựng bên cạnh nhà mình một vườn rau, trên đó người ta trồng các loại rau như hành,khoai từ, dưa chuột, đậu ván, củ cải,cần tây,xà lách,..v..v.. Nó là những thứ bổ sung cho bữa ăn hàng ngày của người Lào.

Các món ăn[sửa|sửa mã nguồn]

Một bữa ăn của người Lào .Ẩm thực Lào có khá nhiều món ngon, hoàn toàn có thể kể ra như : gà nướng, lạp, lạp xưởng, thịt heo hấp măng ( hoặc cá hấp lá chuối ), gà ( cá ) nấu me, rau luộc, cơm ( xôi ). Ngoài ra còn có những món khác như như : ếch, mực chiên tỏi, sườn nướng, nem chua cá thịt … Ẩm thực Lào, ngoài những món này, còn có những món được xem là đặc sản nổi tiếng như : Món Tam Maak Hung còn gọi là nộm đu đủ gồm dưa muối, đu đủ, đậu đũa, cà dĩa giã rồi trộn chung với cùng hàng chục gia vị ăn rất lạ. Ngoài Tam Maak Hung [ 1 ] còn có những món như Thoót mú đẹt điêu [ 2 ], tôm dâm cung [ 3 ], cá nướng … Mỗi món đều có những nguyên vật liệu khác như Lạp được làm bằng thịt heo, băm nhỏ, trộn gia vị Lào, ăn với xôi hoặc cơm, trộn chung với ớt cay, cá nướng được ướp muối ngoài da, khi nướng chín, da cá không cháy nhưng phủ trắng lớp muối, thịt cá không dính vào da, mùi thơm, chấm với nước ” chẻo ” ( đặc chế từ ớt, tỏi, hành, mắm, muối, bột ngọt và chanh ) .
Món này được xem là đặc sản nổi tiếng trên đất Lào, [ 4 ] tép sống được đánh bắt cá trên sông Mê Kông còn tươi được vắt chanh vào, tép sẽ bị chín tái cùng với gia vị được ăn sống kèm nước chấm .
Gia vị chính của Lào trong những món ăn là hai vị thuốc ” gialang ” và ” macụt “, cùng với những gia vị khác như ớt, tỏi, phà đẹt … cùng những gia vị Nước Ta .
Lúa gạo rất được trân trọng ở Lào. Người Lào đặc biệt quan trọng thích ăn gạo nếp ( khao nyao ) mặc dầu gạo tẻ ( khao chao ) và bún gạo ( khao poon ) cũng rất phổ cập. Các thành viên trong mái ấm gia đình ăn cơm từ một cái thố chung hoặc dùng riêng mỗi người một bát. Cơm nếp thì người ta ăn bốc bằng tay. Người ăn sẽ nắm cơm thành từng viên nhỏ, và sau đó dùng nó như cái thìa để vét và lùa thức ăn trên đĩa vào miệng, hoặc chấm vào nước chấm .Gạo là thứ lương thực có nhiều hiệu quả, dùng để làm vỏ bọc cho những loại bánh, làm khuôn cho những món tráng miệng và bánh kẹo. Cơm trộn với khoai sọ, nước cốt dừa, và ngó hoa súng để làm món điểm tâm, ví dụ điển hình như món Khao tom – gồm cơm trộn với chuối, gói vào lá chuối rồi đem hấp. Một món điểm tâm thông dụng khác là Tom nam hua bua, được làm bằng cách trộn cơm với nước cốt dừa và hoa sen .Ở Lào, cơm nếp thường được dát lên những bức tượng Phật hoặc những bức tường của tư gia để cúng cho những vị thần cư ngụ tại đó .Phụ nữ thường được liên tưởng can đảm và mạnh mẽ với lúa gạo. Trong nhiều làng bản hẻo lánh có thần thoại cổ xưa kể rằng nữ thần lúa đã hiến dâng mình cho ngọn lửa, và tro của nữ thần đã giúp cho dân làng được một mùa bội thu. Ở 1 số ít làng bản người Phuan, tro cốt của những bà tổ bà sơ được giữ trong ngôi tháp nhỏ xây giữa ruộng lúa của mái ấm gia đình .Cơm lam ( nướng ống tre ) được người Lào ưa thích .

Các món nướng[sửa|sửa mã nguồn]

Một loại bánh bán trên hè phốNgười Lào đặc biệt quan trọng thích ăn nướng ; từ thịt, cá, cơm đến cả rau củ và gia vị. Họ không chừa lại thức ăn trong đĩa và không ngồi ăn khi khách đã đứng dậy .

Thức uống của Lào có lau Lao, Fanthong (gần giống với rượu cần), NamSa (trà pha nhạt), cà phê… Đặc biệt là món dừa nướng. Dừa để nguyên trái nướng vừa phải, lột vỏ rồi ướp lạnh. Nước dừa có vị ngọt và thơm rất lạ, cơm dừa dẻo ăn rất ngon.

Nước dừa được tìm thấy hầu hết trong những loại thức uống, người Lào có thói quen hay trộn lẫn nước dừa với những loại thức uống khác. Lau Lao – một loại rượu nhẹ làm từ cơm nếp lên men uống với chút chanh và Pepsi. Rượu Lào dễ uống, khó say, nhưng khi say không gây nhức đầu. Các thực phẩm dùng để nấu rượu, xôi, cơm … và gia vị của người Lào và không bắt chước được. Theo tập quán, trong những bữa tiệc liên hoan, vài người ngồi uống Lau lao cùng một lúc bằng những cái ống dài hút rượu từ một bình sứ .Cà phê Lào thì tuyệt vời, đa phần được trồng từ cao nguyên Bolovens phì nhiêu ở Nam Lào. Người Lào thích uống cafe đậm và ngọt, vì vậy người ta hay cho thêm đường và sữa đặc vào cafe. Cà phê thường được pha từng ly, uống kèm với một cốc Nam Sa, một thứ Trà Tàu pha nhạt. Một tên thương hiệu cafe hoà tan đáng quan tâm ở Lào là ” cafe Đào ” do một người Việt sáng lập .
Món xào LàoLào cũng có tên thương hiệu bia riêng, bia Lào dễ uống và thuận tiện tìm thấy ở hầu hết quán ăn hay nhà hàng quán ăn nào trên khắp quốc gia .
Món ăn truyền thống lịch sử trong liên hoan của người Lào, và cũng là một món ăn dân tộc bản địa thân mật nhất của họ, được gọi là Lạp, nghĩa là ” suôn sẻ “. Lạp là một món đãi tiệc, thường được dọn ra trong những dịp đặc biệt quan trọng hoặc cho những vị khách danh dự, được người ta so sánh với món thịt nướng của người Tác-ta hay món bít tết ceviche của người México. Lạp được làm từ thịt bò, thịt hươu bằm nhuyễn ( hoặc thịt trâu, cá ) với rau bạc hà xắt nhỏ và nước cốt chanh .
Người Lào cũng rất thích món ăn Việt, mà món khoái khẩu nhất là phở. Phở ăn với một đĩa rau để riêng, gồm rau diếp, bạc hà và măng tre để hoàn toàn có thể cho thêm vào nước dùng .

Món ăn Pháp[sửa|sửa mã nguồn]

Món ăn Pháp cũng được yêu thích tại Lào, và hoàn toàn có thể thuận tiện tìm thấy ở mọi nơi, nhất là trong những nhà hàng quán ăn ở Vientiane và Luang Phrabang. Món đùi ếch và filet Mignon, bít tết vẫn được ưu thích trong nhân dân. Bánh mì giòn kiểu Pháp hay baguette là món ăn sáng của người Lào. Người Lào nhúng baguette vào cafe sữa để ăn hay ăn với trứng rán hay nhét pate vào trong như bánh sandwich. Người Lào còn thường dùng bánh mì croissant và bánh mì socola với một ly cafe đậm .

Phong cách ở bàn ăn[sửa|sửa mã nguồn]

Không giống như Phương Tây, người Lào không ăn quanh bàn ăn cao mà người Lào ngồi xổm trên nền nhà, người Lào mang lên bàn cùng một lúc những món ăn. Quan niệm Piep – là cha mẹ, là bề trên luôn ăn miếng tiên phong để khai mạc bàn ăn, theo thứ tự tuổi tác sẽ ăn những món sau tiếp theo .Khách đến nhà sẽ tuân theo những quy tắc bắt buộc được xem là nét văn hóa truyền thống rất riêng của mình, khách không được ngồi ăn trong khi những người khác đã đứng dậy. Tập quán của người Lào là luôn chừa lại thức ăn trong đĩa khi đã ăn xong, nếu khách không chừa lại thức ăn, người ta sẽ cho là khách ăn không đủ no. chủ nhà sẽ bị mất thể diện. Người Lào rất thật sạch đến mức kỹ tính, họ có thói quen rửa tay không chỉ trước mà cả sau bữa ăn .

Món ăn từ côn trùng nhỏ[sửa|sửa mã nguồn]

Món dế chiên giòn của người LàoLoại thức ăn giàu đạm này được tìm thấy rất nhiều trên quốc gia Campuchia và xứ sở của những nụ cười thân thiện và Lào. Người Lào cũng rất thích dùng côn trùng nhỏ đẻ chế biến nhiều món ăn. Từ dế cơm, trứng kiến đến con cà cuống, nhền nhện trong những món chiên, xào, dồn đậu phộng đến hấp cơm hay ngâm giấm đều rất ngon. Đắt nhất vẫn là con cà cuống – một loại côn trùng nhỏ có ích sống nhiều ở đồng ruộng Campuchia với mùi vị thơm cay. Tuy nhiên, món ăn từ côn trùng nhỏ của Lào lại ít món hơn người Xứ sở nụ cười Thái Lan và ít thông dụng hơn .

[5]

• Viết lại từ chương trình ” Mê Kông Ký Sự ” của đài truyền hình thành phố Hồ Chí Minh, phần trên đất Lào.
• Histoire du Laos, Paul Lévy, 1974
• Structures Religieuses lao, Charles Archaimbault, 1973
• Cambodge – Laos – VietNam, Michel Blanchard, 1990
• Migrants et Réfugiés, Jean Luc Mathieu, 1991
• Encyclopaedia Universalis, 1985-2004
• Les Origines du Laos, Võ Thu Tịnh, 1983
• Le VietNam, Lê Thành Khôi, 1995
• Bulletin des Amis du Royaume Lao

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Ẩm Thực