Ẩm thực Hy Lạp – Wikipedia tiếng Việt

Ẩm thực Hy Lạp là một nền ẩm thực Địa Trung Hải.[1] Nó có một số đặc điểm trung với ẩm thực truyền thống của Ý và Thổ Nhĩ Kỳ.

Hiện nay người nấu ăn Hy lạp sử dụng thoáng đãng những nguyên vật liệu như rau, dầu ô liu, ngũ cốc, cá, rượu vang và thịt ( trắng và đỏ, gồm có thịt cừu, gia cầm, thỏ và lợn ). Các nguyên vật liệu quan trọng khác gồm có ô liu, pho mát, cà tím, bí ngòi, nước chanh, rau, rau thơm, bánh mì và sữa chua. Loại ngũ cốc thông dụng nhất là lúa mì ; đại mạch cũng được sử dụng. Các nguyên vật liệu tráng miệng gồm có những loại hạt, mật ong, trái cây, và bột nhào filo .
Cá tươi, một trong những món ăn ưa thích của người Hy Lạp ; 350 – 325 TCN, Louvre

Ẩm thực Hy Lạp có truyền thống khoảng 4.000 năm và là một phần của lịch sử và văn hoá Hy Lạp. Vị của nó thay đổi theo mùa và vị trí địa lý.[2] Nghề nấu ăn của Hy Lạp, trong lịch sử là tiền thân của ẩm thực Tây Âu, đã lan tỏa sự ảnh hưởng của nó – qua Rome cổ đại – ra châu Âu và xa hơn nữa.[3] Nó có ảnh hưởng từ nhiều chủng người khác nhau mà Hy Lạp đã có tương tác qua nhiều thế kỉ, bằng chứng là một số món ăn và đồ ngọt.

Archestratos là người viết cuốn sách nấu ăn tiên phong trong lịch sử vẻ vang năm 320 TCN. [ 4 ]Ẩm thực Hy Lạp cổ đại đặc trưng bởi tính thanh đạm và dựa trên ” bộ ba Địa Trung Hải ” : lúa mì, dầu ô liu, và rượu vang, với thịt ít được ăn và cá phổ cập hơn. [ 5 ] Xu hướng này của bữa ăn Hy Lạp liên tục trong thời hạn Hy Lạp La Mã và Hy Lạp Ottoman và chỉ biến hóa một chút ít khá gần đây khi sự tăng trưởng công nghệ tiên tiến đã làm thịt Open nhiều hơn. Rượu vang và dầu ô liu luôn luôn là đặc thù chính của nó và tăng trưởng của câu nho và ô liu đã lan toả ra khu vực Địa Trung Hải và xa hơn ở nhưng nơi có link thuộc địa với Hy Lạp. [ 6 ] [ 7 ]Ẩm thực đế quốc Đông La Mã giống với ẩm thực cổ xưa tuy nhiên gồm có 1 số ít nguyên vật liệu mới mà không có trước đó, như trứng cá muối, nhục đậu khấu và chanh, húng, với cá liên tục là một phần lan rộng ra của khẩu phần ăn. Lời khuyên về nấu ăn bị ảnh hưởng tác động bởi thuyết đồn đại, mở màn từ bác sĩ Hy Lạp cổ đại Claudius Aelius Galenus. [ 8 ] Ẩm thực đế quốc Đông La Mã hưởng lợi từ vị trí của Constantinopolis với tư cách là TT trao đổi gia vị toàn thế giới. [ 9 ]

Nguyên liệu đặc trưng và cổ nhất của Hy Lạp là dầu ô liu, nó được sử dụng trong hầu hết các món ăn. Nó được sản xuất từ cây ô liu mọc ở khắp vùng, và góp phần vào hương vị đặc trưng của đồ ăn Hy Lạp. Loại ngũ cốc cơ bản của Hy Lạp là lúa mì, mặc dù người ta trồng cả đại mạch. Các loại rau quan trọng bao gồm cà chua, cà tím, khoai tây, quả đậu non, đậu bắp, ớt xanh, và hành tây. Mật ong ở Hy Lạp chủ yếu là mật ong từ mật và chi Cam chanh: chanh, cam, cây cam chua, mật ong cỏ xạ hương và mật ong thông. Nhũ hương được trồng ở đảo Chios.

Ẩm thực khác sử dụng nhiều mùi vị hơn những loại ẩm thực Địa Trung Hải khác, gồm có : oregano, bạc hà, tỏi, hành tây, thì là và lá nguyệt quế. Các loại rau thơm và gia vị thông dụng khác gồm có húng, cỏ xạ hương và hạt tiểu hồi hương. Mùi tây cũng được sử dụng để trang trí 1 số ít món ăn. Có nhiều công thức nấu ăn của Hy Lạp, đặc biệt quan trọng ở vùng phía bắc, sử dụng những gia vị ” ngọt ” để phối hợp với thịt, ví dụ như quế, đinh hương trong những món hầm .

Khí hậu và địa hình tạo thuận lợi để chăn nuôi dê và cừu hơn là gia súc, và vì thế các món từ thịt bò không phổ biến. Các món cá phổ biến ở vùng ven biển và trên các hòn đảo. Có rất nhiều loại pho mát được sử dụng trong ẩm thực Hy Lạp, bao gồm Feta, Kasseri, Kefalotyri, Graviera, Anthotyros, Manouri, Metsovone, Ladotyri (pho mát với dầu ô liu), Kalathaki (đặc sản của đảo Limnos), Katiki-Tsalafouti (pho mát dạng kem, có thể dùng để phết) và Mizithra.

Đồ ăn có tinh xảo được coi là trái ngược với niềm tin của ẩm thực Hy Lạp, mặc dùng gần đây xu thế nấu nướng ở Hy Lạp phần nào nhìn nhận cao những chiêu thức tinh xảo .

Ăn tối ở ngoài phô biến ở Hy Lạp. Taverna và Estiatorio có mặt ở nhiều nơi, phục vụ đồ nấu tại nhà với giá phải chăng cho cả dân địa phương và du khách. Gần đây, đồ ăn nhanh trở nên phổ biến hơn, với các chuỗi nhà hàng địa phương như Goody’s đang nổi lên, mặc dù hầu hết McDonald’s đã đóng cửa.[10] Dân địa phương phần lớn vẫn ăn ẩm thực Hy Lạp.[11] Ngoài ra, có một số đồ ăn Hy Lạp truyền thống, đặc biệt là souvlaki, gyro, pita như là tyropita và spanakopita (bánh pho mát và bánh rau chân vịt) thường được phục vụ theo kiểu đồ ăn nhanh.

Truyền thống ẩm thực của Hy Lạp có niên đại từ vài thiên niên kỷ trước, và qua nhiều thế kỷ ẩm thực Hy Lạp đã tiến hoá và tiếp thu nhiều ảnh hưởng tác động cũng như tạo ra nhiều tác động ảnh hưởng cho những nền ẩm thực khác .Một số món có dấu vết từ thời Hy Lạp cổ đại là : súp đậu lăng, fasolada, retsina ( rượu vang trắng hoặc rosé có mùi vị nhựa thông ) và pasteli ( thanh kẹo với vừng và nướng mật ong ) ; có một số ít món từ thời kỳ Hellenistic và La Mã : loukaniko ( xúc xích lượn khô ) ; và Đế quốc đông La Mã : pho mát feta, avgotaraho ( khô trứng cá muối ) và paximadi ( bánh cứng truyền thồn từ ngô, đại mạch và lúa mạch đen ). Cũng có nhiều món để đại và của đế quốc Đông La Mã không còn được tiêu thụ : cháo yến mạch là loại sản phẩm chính, nước mắm, mà nước muối pha rượu vang .Có nhiều món là một phần của truyền thống lịch sử ẩm thực rộng hơn của Hy Lạp : moussaka, tzatziki, yuvarlakia, keftethes, boureki, vân vân .

Ẩm thực theo vùng[sửa|sửa mã nguồn]

Ẩm thực vùng miền : ” Dakos “, salad truyền thống cuội nguồn của Crete ( trái ) và ” Tsigaridia “, món ăn của Cephalonia ( phải )Khác biệt với ẩm thực chung, ẩm thực vùng miền gồm có :

Các món nổi bật[sửa|sửa mã nguồn]

Lagana, một loại bánh mì, một loại bánh mì

Món khai vị và salad[sửa|sửa mã nguồn]

Meze hoặc orektiko được phục vụ ở quán ăn gọi là mezedopoleía, dùng để nhắm đồ uống, và một dạng quán tương tự gọi là tsipourádika hoặc ouzerí (một loại quán cà phê phục vụ các đồ uống như ouzo hoặc tsipouro). Một quán tavérna (quán rượu) hoặc estiatório (nhà hàng) cũng cung cấp meze làm orektikó (món khai vị). Nhiều nhà hàng phục vụ một đĩa Smörgåsbord từ nhiều loại meze dành cho khách hàng muốn ăn nhanh hoặc ăn nhẹ. Chủ nhà thường đãi khách bằng meze trong các bữa tụ tập không trang trọng vì nó dễ chế biến trong thời gian ngắn. Krasomezédhes (nghĩa đen là “meze rượu vang”) là meze hợp với rượu vang; ouzomezédhes là meze hợp với ouzo.

Một vào loại pita cũng có mặt ở khắp Hy Lạp, như là Kolokythopita, Mizithropita (Crete), Melintzanopita, Tsouknidopita, Kremydopita, Kreatopita (bánh thịt), Galatopita, Marathopita, Malathropita (Chios), Ladopita.

Món chính chay[sửa|sửa mã nguồn]

Rau dại luộc Chợ rau truyền thống cuội nguồnNhững món này thông dụng trong thời kỳ ăn chay :

• Anginares a la Polita:atisô kiểu Constantinopolis với tâm atisô, dầu ô liu, khoai tây, cà rốt, thì là.
• Arakas me anginares: đậu hà lan tươi nướng với atisô.
• Bamies: okra với xốt cà chua (đôi khi với khoai tây hoặc trong thời kỳ không ăn chay có thể có gà/cừu).
• Briám: ratatouille nướng lò với các loại rau mùa hè với khoai và bí ngòi thái trong dầu ô liu. Thường bao gồm cà tím, cà chua, hành tây, rau thơm và gia vị.
• Fasolakia: đậu xanh tươi hầm với khoai tây, bí ngòi và xốt cà chua.
• Gemista, rau nhồi nướng. Thường là cà chua, ớt chuông, hoặc các loại rau khác được làm rỗng bên trong và nướng với nhân cơm và rau thơm hoặc thịt xay.
• Gigandes plaki: đậu lima lướn nướng với xốt cà chua và các loại rau thơm.[13] Thường có vị cay với các loại ớt.
• Horta (rau), đã được nhắc đến trong phần món khai vị, thường được dùng làm một món chính nhẹ, và luộc với khoai tây và bánh mì.
• Kinteata, một món từ cây tầm ma non luộc.
• Lachanorizo, bắp cải với cơm.
• Prassorizo, tỏi tây với cơm.
• Spanakorizo, rau chân vịt với cơm hầm trong xốt chanh và dầu ô liu.
• Tomatokeftedes: cà chua chiên với bạc hà, dầu ô liu và thường dùng với fava (hạt đậu nhuyễn). Chủ yếu là một món của đảo Cyclades.

Món thịt và cá[sửa|sửa mã nguồn]

Món ăn nhanh[sửa|sửa mã nguồn]

Những món ăn thuận tiện có được với những nguyên vật liệu rẻ và không cần chế biến nhiều .

• Pasta hilopites với gà: gà mặn trộn với “Hilopites” hoặc pasta thái với xốt cà chua.
• Macaronada: spaghetti cơ bản.
• Manestra
• Omeletta
• Strapatsada: trứng chưng trong dầu ô liu và cà chua tươi nhuyễn, nêm với muối, tiêu và oregano. Thường có pho mát feta.

Tráng miệng và đồ ngọt[sửa|sửa mã nguồn]

Diple được làm trong khuôn sắt và nấu trong dầu Bánh quy Melitinia
Có rất nhiều loại pho mát được làm từ những vùng khắp Hy Lạp. Hầu hết chúng không được biết đến ngoài biên giới Hy Lạp vì thiếu thông tin và đặc thù rất địa phương. Nhiều, làm pho mát bằng tay, bằng tay thủ công, cả những loại phổ cập và đặc sản nổi tiếng địa phương, được sản xuất bởi những trang trại mái ấm gia đình nhỏ khắp Hy Lạp và cung ứng mùi vị đặc trưng khác với những loại được sản xuất hàng loại ở Hy Lạp và những nước khác. Một list những loại pho mát được sản xuất và tiêu thụ ở Hy Lạp hoàn toàn có thể xem ở đây. Đây là những loại phổ biết ở khắp Hy Lạp :

Đồ uống không cồn[sửa|sửa mã nguồn]

Quán cà phê truyền thống ở Hy Lạp được gọi là kafenia, và nó cung cấp cà phê, nước giải khát, đồ uống có cồn và đồ ăn nhẹ hoặc meze. Trong những năm gần đây, đặc biệt ở những trung tâm thành thị lớn, kafenia dần dần bị thay thế bởi các quán “cafeteria” hiện đại. Các loại cà phê được yêu thích là cà phê Hy Lạp, frappé (cà phê đá với lớp hơi phủ), cappuccino và espresso đá, gọi là Freddo Cappuccino và Freddo Espresso.[16] Các loại đồ uống từ cà phê đá, như là freddoccino hoặc freddito, cũng phổ biến trong mùa hè.

Chè và trà thảo mộc[sửa|sửa mã nguồn]

• Chamomile: trà cúc La Mã
• Trà bạc hà
• Faskomilo (trà xô thơm): trà làm từ xô thơm khô hoặc tươi
• Tsai vounou: trà từ xô thơm trên núi dốc. Ngày nay người Hy Lạp vẫn thích uống trà xô thơm khô hoặc tươi từ núi dốc
• Sideritis

Đồ uống có cồn[sửa|sửa mã nguồn]

Nguồn gốc của việc sản xuất rượu vang ở Hy Lạp có niên đại từ 6.500 năm trước[17][18] và bằng chứng về sản xuất rượu vang chứng nhận rằng Hy Lạp có loại rượu vang nho được tìm ra sớm nhất trên thế giới còn lại[19] và bằng trứng sớm nhất trên thế giới về nho ép.[17] Sự lan toả của nền văn minh Hy Lạp và sự tôn thờ của họ với Dionysus, vị thần rượu vang, truyền bá sự thờ cúng Dionysus ra khắp khu vực Địa Trung Hải atrong khoảng thời gian từ năm 1600 TCN đến năm 1 SCN.[20] Lịch sử nghề trồng nho của Hy Lạp có niên đại từ thời kỳ tiền lịch sử,[i] và sản xuất rượu vang phát đạt cho đến thế kỷ thứ 11.[21] Sau chiến tranh thế giới thứ II, người sản xuất rượu vang Hy Lạp nhập khẩu và canh các các loại nho nước ngoài, đặc biệt là của Pháp, để hỗ trợ sản xuất địa phương.[22] Trong những năm 1960, retsina, một loại rượu vang trắng khô với những cục nhựa thông, có lẽ là loại vang Hy Lạp nổi tiếng nhất ở nước ngoài. Trong những năm gần đây, các loài nho địa phương được tìm lại và được pha trộn với những loại nước ngoài.[23] Đầu những năm 1980, một hệ thống danh hiệu, tương ứng với hệ thống của Pháp, đã được thực hiện để đảm bảo người tiêu dùng về nguồn gốc của loại rượu vang họ mua. Ngày nay, có 28 danh hiệu (Danh hiệu xuất xứ chất lượng cao và Danh hiệu nguồn gốc được bảo vệ) trên khắp đất nước, từ Macedonia dến Crete.[24]

• Nho Assyrtiko
• Một loại vang Nemea trọn vẹn làm từ Agiorgitiko

Các dấu tích khảo cổ cho thấy rằng người Minos lên men lúa mạch và những chất khác và làm ra bia. [ 25 ] Truyền thống bia của người Minoss được liên tục bởi người Mycenae ; đồ uống từ ngũ cốc lên men chỉ còn lại trong thời hạn thống trị của Crete. [ 26 ] Trong thời kỳ Archaic và cổ xưa của Hy Lạp, bia được nhắc đến là một đồ uống quốc tế, trong khi lúc Alexandros Đại đế chinh phục Ai Cập năm 332 TCN, Ai Cập là một nền văn minh với truyền thống lịch sử ủ bia dài, người Hy Lạp liên tục coi thường bia và coi nó là một loại đồ uống của quân địch. [ 27 ] Trong thời kỳ Hy Lạp văn minh, một số lượng hãng giới — hầu hết được chiếm hữu bởi những nhà máu bia ở Bắc Âu ( VD : Heineken hoặc Amstel ) — thống trị thị trường địa phương trong nhiều năm, trong khi một luật nghiêm khắc về sự tinh khiết của bia có tác động ảnh hưởng từ Bavarian được đặt ra. [ 28 ] Dần dần, những pháp luật của luật này được thả lỏng, và từ cuối những năm 1990, những hãng bia địa phương nổi lên ( năm 1997 Mythos đã có một bước cải tiến vượt bậc ) hoặc nổi lên lại ( VD : Fix Hellas ), hồi sinh sự cạnh tranh đối đầu. Trong những năm gần đây, cùng mới những xí nghiệp sản xuất bia lớn, những xí nghiệp sản xuất bia nhỏ cũng quản lý và vận hành khắp Hy Lạp. [ 29 ]
Đồ uống có cồn của Hy Lạp : Tentura ( trái ) và Mastika ( phải ) .

Các loại đồ uống có cồn truyền thống khác của Hy Lạp bao gồm ouzo hương vị tiểu hồi cần, tsipouro (biến thể ở Crete gọi là tsikoudia), và các loại rượu mạnh địa phương, như là mastika (đừng nhầm lẫn với các loại đồ uống của Bulgarua), kitron, một loại rượu mạnh có hương vị cam quýt và Naxos vàtentura, một loại rượu mạnh có hương vị quế từ Patras. Metaxa là một hãng brandy trộn với rượu vang và hương liệu nổi tiếng. Các loại rượu vang tráng miệng và rượu nâng độ địa phương bao gồm muscat (với loại Muscat của Samos là nổi tiếng nhất), mavrodafni, sản xuất từ nho đen bản địa của vùng Achaea phía bắc Peloponnese, và Vin Santo của Santorini, một biến thể của Vin Santo của Ý.[30]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Ẩm Thực