Sách Bình luận khoa học Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự năm 2015 do GS.TS Nguyễn Ngọc Anh và Luật sư TS. Phan Trung Hoài đồng chủ biên.

Giới thiệu nội dung cuốn sách “Bình luận khoa học Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự năm 2015” do GS.TS Nguyễn Ngọc Anh và Luật sư TS. Phan Trung Hoài đồng chủ biên, xuất bản năm 2018. Cuốn sách được nhiều bạn đọc đánh giá là tài liệu tham khảo hữu ích.

1. Giới thiệu tác giả

Sách Bình luận khoa học Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự năm 2015 do GS.TS Nguyễn Ngọc Anh và Luật sư TS. Phan Trung Hoài đồng chủ biên.

Tập thể tác giả:

1. Trung tướng, GS, TS Nguyễn Ngọc Anh: Các chương I,II,III,VI, XXVIII, XXX, XXXI

2. Luật sư, TS. Phan Trung Hoài: Các chương IV, V, XXXII, XVIII và XIX

3. TS. Vũ Huy Khánh: Các chương XXIII, XXIV, XXV, XXVI, XXVII

4. ThS. Ngô Đức Thắng: Các chương VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII và XIV

5. ThS. Phạm Thị Chung Thủy: Các chương XXXIII, XXXIV

6. ThS. Đào Anh Tới: Các chương XV, XVI và XVII

7. ThS. Nguyễn Thị Thu Hương: Các chương XXXV và XXXVI

8. ThS. Lê Hà Thắng: Các chương XX, XXI, XXII và phần thứ chín

2. Giới thiệu hình ảnh sách

Sách Bình luận khoa học Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự năm 2015

Tác giả: GS.TS Nguyễn Ngọc Anh và Luật sư TS. Phan Trung Hoài

NXB: Chính trị quốc gia sự thật

3. Tổng quan nội dung sách

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 27 tháng 11 năm 2015, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018, gồm 510 điều, chia làm 9 phần với 36 chương.

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 được ban hành đã đánh dấu một bước phát triển mới của hoạt động lập pháp tố tụng hình sự Việt Nam trong việc kế thừa, phát huy những thành tựu lập pháp, kinh nghiệm thực tiễn và các tri thức khoa học luật tố tụng hình sự Việt Nam với việc kết hợp, tiếp thu có chọn lọc những thành tựu của khoa học luật tố tụng hình sự cùng kinh nghiệm lập pháp tiên tiến của nhiều nước trên thế giới.

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 so với Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 có nhiều sửa đổi, bổ sung: Tăng thêm 164 điều luật với 176 điều mới, sửa đổi 317 điều, giữ nguyên 17 điều, bãi bỏ 26 điều. Những nội dung được sửa đổi, bổ sung trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã thể chế hóa những quy định của Hiến pháp năm 2013, là cơ sở pháp lý quan trọng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân.

Việc tìm hiểu những quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, nhất là những nội dung mới được sửa đổi, bổ sung là yêu cầu cần thiết đối với mỗi cán bộ, công chức và mỗi người dân để đưa pháp luật tố tụng hình sự và cuộc sống. Với mục đích đó, nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự thật xuất bản cuốn sách “Bình luận khoa học Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015”. Đồng chủ biên cuốn sách là hai nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn, luật sư nhiều kinh nghiệm –  GS.TS Trung tướng Nguyễn Ngọc Anh – Cục trưởng Cục pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an và Luật sư TS. Phan Trung Hoài – Phó chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

Cuốn sách có bố cục bám sát nội dung các chương, điều của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, cập nhật các văn bản hướng dẫn thi hành, đồng thời ơhana tích cụ thể, đối chiếu với thực tiến thi hành pháp luật tố tụng hình sự. Điều này giúp cho các điều luật được giải thích rõ ràng, cụ thể, dễ hiểu.

Dưới đây là trích dẫn nội dung bình luận Điều 1 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 trong cuốn sách để bạn đọc tham khảo:

Điều 1. Phạm vi điều chỉnh

“Bộ luật tố tụng hình sự quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và một số thủ tục thi hành án hình sự; nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; quyền và nghĩa vụ của người tham gia tố tụng, cơ quan, tổ chức, cá nhân; hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự.”

Bình luận:

1. Để xác định rõ phạm vi điều chỉnh của bộ luật và bảo đảm tên của Điều luật Phù hợp với nội dung của điều luật đó, bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 bổ sung điều luật quy định về phạm vi điều chỉnh. Về cơ bản, nội dung quy định của điều này được tách ra từ nội dung của điều luật quy định về nhiệm vụ của bộ luật tố tụng hình sự trong bộ luật tố tụng hình sự năm 2003. Trong đó, đã được bổ sung phạm vi điều chỉnh bao gồm cả trình tự, thủ tục tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm và giới hạn quy định về trình tự, thủ tục thi hành án hình sự, chỉ quy định một số thủ tục thi hành án hình sự gắn liền với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, việc thi hành án hình sự thuộc phạm vi điều chỉnh của luật thi hành án hình sự năm 2010. Quy định này đã xác định rõ phạm vi điều chỉnh của bộ luật tố tụng hình sự, đồng thời cũng xác định rõ tố tụng hình sự là gì.

Theo quan niệm trước đây, tố tụng hình sự là quá trình giải quyết vụ án hình sự theo trình tự, thủ tục được quy định trong bộ luật tố tụng hình sự. Tố tụng hình sự là toàn bộ các hoạt động của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng. Tuy nhiên quan niệm này chưa thuyết phục khi chưa làm rõ được vấn đề: các giai đoạn của tố tụng hình sự bắt đầu từ đâu và kết thúc khi nào?

Vậy việc xác định tố tụng hình sự là gì, bắt đầu từ khi nào và kết thúc khi nào cần căn cứ vào phạm vi điều chỉnh của bộ luật tố tụng hình sự?hiểu một cách đơn giản, thì những hoạt động của chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng thực hiện theo quy định của bộ luật tố tụng hình sự là hoạt động tố tụng hình sự; theo đó, các giai đoạn tố tụng hình sự bắt đầu từ khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố.

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 có quy định về trách nhiệm của công an xã, phường, thị trấn, đồn công an trong việc tiếp nhận, lấy lời khai ban đầu hoặc kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền (Điều 146).

Các hoạt động này không được coi là hoạt động tố tụng hình sự mà chỉ là hoạt động phân loại ban đầu của công an cấp cơ sở trước khi chuyển cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự thụ lý, giải quyết, bởi vì công an xã, phường, thị trấn, đồn công an không phải là cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Tố tụng hình sự kết thúc khi nào? Nếu xét theo từng vụ việc, vụ án cụ thể từ tùy vào kết quả của việc giải quyết và các giai đoạn tố tụng tiếp theo sẽ quyết định thời điểm kết thúc của tố tụng hình sự. Có trường hợp tố tụng hình sự kết thúc ngay từ khi mới bắt đầu: sau khi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra quyết định không khởi tố vụ án…nếu xem xét theo các giai đoạn tố tụng hình sự một cách đầy đủ thì tố tụng hình sự sẽ kết thúc khi có quyết định thi hành án hoặc quyết định xóa án tích của tòa án.

Như vậy, tố tụng hình sự là toàn bộ quá trình giải quyết vụ án hình sự, từ khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm (xem bình luận các Điều 145,146), tiến hành điều tra truy tố, xét xử và thi hành án hình sự theo trình tự, thủ tục được quy định trong bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

2. Hoạt động tố tụng hình sự được chia thành nhiều giai đoạn, ở mỗi giai đoạn sau các chủ thể khác nhau tiến hành. Vì thế, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các chủ thể này. Nếu như Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 chỉ xác định nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành một số hoạt động tố tụng thì Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã được mở rộng quy định là các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Như vậy, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành điều tra, cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án và mối quan hệ giữa các cơ quan này trong hoạt động tố tụng hình sự; đồng thời, quy định nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm cụ thể của thủ tướng, phó thủ trưởng cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cán bộ điều tra; thủ tướng, phó thủ Trưởng cơ quan điều tra, điều tra viên, cán bộ điều tra; viện trưởng, Phó viện trưởng viện kiểm sát, kiểm sát viên, kiểm tra viên; tránh án, phó tránh án tòa án, thẩm phán, thẩm tra viên, hội thẩm, thư ký tòa án.

Cùng với quy định về cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 cũng quy định quyền và nghĩa vụ của những người tham gia tố tụng, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động tố tụng nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ trong hoạt động tố tụng hình sự.

3. Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 cơ bản không quy định lại phần hợp tác quốc tế của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 vì thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật tương trợ tư pháp năm 2007, mà chỉ quy định những nội dung hợp tác đặc thù của tố tụng hình sự nhằm tạo ra cơ sở pháp lý cho việc mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tố tụng hình sự, đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm, đặc biệt là tội phạm có yêu tố nước ngoài.

4. Đánh giá bạn đọc

Đây thực sự là một tài liệu chuyên khảo hữu ích, đáp ứng được yêu cầu nghiên cứu, tìm hiểu, nâng cao nhận thức và triển khai thi hành của cán bộ, công chức cơ quan thi hành pháp luật cũng như nhu cầu tìm hiểu, nâng cao kiến thức pháp luật về tố tụng hình sự cho tổ chức, cá nhân và đông đảo bạn đọc.

Cuốn sách dành được nhiều đánh giá tích cực từ bạn đọc khi sở hữu nó.

5. Kết luận

Các tác giả đã tích cực tham gia và có nhiều đóng góp trong quá trình Ban soạn thảo và Tổ biên tập xây dựng dự thảo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 trình các cơ quan thẩm định và Quốc hội thông qua. Do đó, các tác giả đã cố gắng diễn giải một cách cụ thể nhưng cô đọng tinh thần và nội dung của từng điều luật, giải quyết các tình huống phát sinh từ thực tiễn trong một quyển sách viết khá công phu. Đây là một tác phẩm không chỉ có giá trị về mặt khoa học pháp lý mà còn mang tính thực tiễn cao mà các nhà nghiên cứu, các chủ thể tiến hành và tham gia tố tụng, các cán bộ trong các cơ quan pháp luật và các sinh viên ngành luật có thể tham khảo trong quá trình công tác, học tập của mình.

Hy vọng những chia sẻ trên đây của chúng tôi sẽ là một nguồn tư liệu đánh giá chất lượng sách hiệu quả tin cậy của bạn đọc. Nếu thấy chia sẻ của chúng tôi hữu ích, bạn hãy lan tỏa nó đến với nhiều người hơn nhé!