Freelancer dễ kiếm tiền hay dễ thất nghiệp? – Chaubuinet

10/12/2022

Lê Ngọc hiện là chủ của 2 blog Nhà Có Hai Người và Lê Ngọc (Half a Writer) tác giả của một số quyển sách như Đành rằng giông bão lắm khi, cứ mơ và cứ yêu đi em à (2019), Tan (2022),… Đồng thời Ngọc cũng là một cây viết kỳ cựu của tạp chí Đẹp, đã và đang cộng tác với các tạp chí như Phụ Nữ, ELLE, Thanh Niên, kênh truyền hình VTV7, …

Sau thời gian dài chọn làm freelance Ngọc đã có cho mình nhiều trải nghiệm riêng trên con đường đó. Chaubuinet biết được rằng nhiều bạn trẻ hiện nay cũng rất thích và mong muốn làm freelance nên đã trò chuyện với Lê Ngọc để gửi đến các bạn những thông tin hữu ích về “con đường” freelance này.

Tiền?

Số tiền đầu tiên bạn kiếm được là bao nhiêu? Cảm giác của bạn lúc đó như thế nào?

Mình không nhớ chính xác. Đâu đó trên dưới 100 nghìn. Đó là vào năm 2005 khi đang học cấp 2, lần đầu mình cộng tác viết bài cho báo Mực Tím và được nhận nhuận bút. Cảm giác lúc đó rất hạnh phúc vì lần đầu tiên trong đời có thể tự kiếm được một khoản thu nhập nho nhỏ để khoe với cha mẹ và chiêu đãi mấy đứa bạn thân. Và quan trọng hơn cả, đó là công việc part-time liên quan đến sở thích viết lách.

Một quyết định liên quan đến tiền mà bạn hối hận/ thấy đúng nhất?

Số tiền bỏ ra để kinh doanh quán cafe năm mình 20 tuổi. Thật ra đó là số tiền mình vay từ mẹ chứ ở tuổi đó làm gì đã tích lũy đủ để mở một cửa tiệm tươm tất. Vì chưa có kinh nghiệm, mình đã chưa biết cách đầu tư hiệu quả và kinh doanh đúng cách nên lợi nhuận không bõ với công sức và vốn. Sau 3 năm, công việc kinh doanh đầu tiên đó dừng lại. Gọi là hối hận thì cũng không hẳn, vì như mẹ mình nói “những cái mình nghĩ mình mất chính là học phí trường đời, mà trả phí đi học thì dĩ nhiên mình sẽ nhận lại rất nhiều”. Nên suy cho cùng, đó cũng chính là quyết định liên quan đến tiền mà mình thấy đúng nhất.

Bạn quan trọng tiền hơn hay đam mê hơn khi chọn công việc/sự nghiệp?

Có những giai đoạn bắt buộc mình phải có công việc kiếm đủ thu nhập mới có thể duy trì đam mê. Ví dụ như song song với thời điểm kinh doanh quán cafe, mình vẫn có công việc full-time. Nhưng chung quy, mình nghĩ bản thân mình luôn ưu tiên đam mê hơn. Nghĩa là, dù đó là việc làm với mục đích tạo ra thu nhập tốt, thì mình sẽ luôn chọn công việc mình yêu thích. Còn nếu bản thân công việc chưa đủ thú vị, mình cần tận tâm hơn để tạo ra sự thú vị và niềm vui trong công việc đó.

Vén màn sự thật nghề Freelance

Thu nhập

Thời gian đầu chuyển sang làm freelancer, công việc chưa tạo được thu nhập ổn định. Nhưng ở thời điểm hiện tại, mình thấy rất ổn. Mình đã chính thức làm freelancer từ năm 2013 đến nay và sự nghiệp freelance của mình tốt dần lên nhờ vào việc xây dựng được hình ảnh và uy tín tốt trong các việc mình đang theo đuổi.

Quá tải và vấn đề thời gian

Nếu nhiều việc đổ dồn cùng lúc thì cũng dễ phân tâm và quá tải thật. Bản thân mình phải trải qua một quãng đường dài để học cách quản lý tốt thời gian để giải quyết các đầu việc hiệu quả.

Với những công việc đòi hỏi mình phải làm trực tiếp như viết blog, viết sách, dạy các khóa học, mình cần học cách lên kế hoạch làm việc, phân chia thời gian hợp lý, và cố gắng bám theo kế hoạch hơn là cảm xúc, vì làm tự do rất dễ biếng lười.

Đối với công việc sản xuất hình ảnh cho blog, hay kinh doanh, mình cần những cộng sự tin tưởng để chia nhỏ công việc ra, bản thân mình đỡ phải ôm đồm nhiều thứ. Và khi làm việc với họ, mình cần học cách giao việc đúng người – đầy đủ – chi tiết.

Tự do vừa là lợi thế, vừa là bất lợi

Lợi thế của công việc tự do là có thể linh hoạt thời gian làm việc theo khung giờ mình thấy thoải mái, hoặc vừa có thể làm việc kết hợp đi du lịch khắp nơi. Ngoài ra, mình dễ dàng đa dạng các nguồn thu nhập từ nhiều công việc khác nhau chứ không chỉ nhận đúng một khoản tiền mỗi tháng. Điểm bất lợi chính cũng chính là… tự do quá.

Nếu không quản lý bản thân tốt thì khó phát triển công việc xa hơn, cũng như tạo được nguồn thu nhập ổn định tối thiểu. Nói cách khác là rơi vào trạng thái bấp bênh, về mặt cảm xúc, lẫn công việc và tài chính.

Freelancer “rảnh” lắm

“Những người làm tự do rất rảnh! Lúc nào cũng thấy họ… đi chơi chứ có làm gì đâu”. Mình cũng công nhận là đôi khi mình rảnh thật, vì xong dự án mình sẽ cho phép bản thân nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng. Mình chỉ muốn nhắn nhủ một điều cho những ai chưa hiểu về những người làm việc tự do: Để làm việc tự do thành công, họ phải làm việc rất hăng say. Hãy nhìn vào sản phẩm, thay vì những niềm vui tưởng rằng dễ dàng có được của họ.

Sổ tay Freelancer

Cân nhắc 3 điều trước khi chọn công việc freelance

Vừa làm full-time vừa làm thêm công việc khác sau giờ làm hoặc cuối tuần nếu các dự án freelance chưa đủ tạo ra thu nhập tốt.
Xây dựng network trong ngành nghề bạn theo đuổi.
Chuẩn bị tài chính cho giai đoạn đầu chuyển hẳn sang làm freelancer.

Kinh doanh là một mảng trong vũ trụ “công việc tự do”

Thật ra đối với mình, kinh doanh cũng là một mảng có thể phát triển trong “vũ trụ công việc” tự do. Ví dụ như mình viết blog về tình yêu, hôn nhân, phong cách sống, và việc kinh doanh của mình liên quan đến kitchen decor, home decor. Hai công việc ngày luôn có thể bổ trợ cho nhau. Và cơ bản, làm freelancer chuyên nghiệp cũng sẽ không khác gì vận hành doanh nghiệp. Bạn cũng cần quản trị bản thân và quản lý đội nhóm làm việc cùng mình, sale/ marketing để mọi người biết đến mình, quản lý tài chính để đảm bảo được sự ổn định, v.v…

Khi kinh doanh mỗi giai đoạn sẽ có những thử thách khác nhau. Hồi mới thành lập cửa hàng kinh doanh, thách thức lớn nhất là làm sao khách hàng biết đến mình. Khi đó, mình cần tập trung vào sản phẩm vì sản phẩm tốt sẽ giúp cửa hàng được biết đến nhanh chóng qua hình thức lan truyền bằng miệng. Sau đó, khi đã có khách hàng ổn định, làm sao để giữ khách hàng?

Lúc này, cần thay đổi nâng cao dịch vụ, làm mới liên tục, và tạo ra giá trị. Do đó, trong việc quản lý và điều hành cũng cần thay đổi theo. Đặc biệt là quản lý nhân sự để đảm bảo mọi người đều hiểu công việc họ làm, làm tốt, và hướng đến mục tiêu chung.

Đam mê và kỷ luật sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu

Mình nghe một câu nói đùa từ một người bạn rằng: “Khi đam mê đủ lớn bạn sẽ kiếm được tiền từ nó”. Mình hoàn toàn đồng ý. Chúng ta hoàn toàn có thể theo đuổi đam mê, làm việc tâm huyết, cho ra đời những sản phẩm tốt, lâu dần, sẽ tạo được uy tín trong công việc mình theo đuổi và kiếm được tiền từ đó.

Kiến thức mình nghĩ cần nạp liên tục, ngoài kiến thức chuyên môn thì các kiến thức ngoài ngành càng đa dạng càng tốt. Kỹ năng cũng thế. Riêng có một điều mình nghĩ cần thiết phải rèn luyện, chính là tính kỷ luật. Cần kỷ luật với bản thân để làm cho ra việc. Mình cũng đang “thực tập” mỗi ngày.

Cảm ơn Lê Ngọc đã tham gia phỏng vấn cùng Chaubuinet. Chúc bạn sẽ thành công trên con đường sự nghiệp của mình.