Alentejo Bồ Đào Nha – Vùng đất của những lâu đài Trung Cổ
Trước đây, chúng tôi chẳng hề để tâm nhiều đến những chiếc nút bần (cork) [một loại nút bít làm bằng gỗ bần, thuộc dạng nút chai rượu được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, dạng nút chai bảo vệ mùi rượu vang tốt nhất]. Tuy nhiên, vào một ngày Tháng Mười Một dễ chịu, trong khi lái xe dọc theo con đường nông thôn ít người qua lại ở vùng đất Alentejo của Bồ Đào Nha, chiếc nút bần này lại là chủ đề chuyện trò của vợ chồng chúng tôi.
Bồ Đào Nha sản xuất 80% lượng nút bần của thế giới, phần lớn nguồn cung cấp này đến từ vùng Alentejo. Alentejo có nghĩa là “bên kia sông Tagus”, trải dài từ con sông vĩ đại này xuống tới vùng cực nam Algarve và từ bờ biển Đại Tây Dương, lệch về phía đông của thành phố Lisbon qua tới biên giới Tây Ban Nha.
Không giống như kim tiền, nút bần được sản xuất ngay trên cây. Những hàng cây bần bạt ngàn nằm dọc hai bên đường xinh đẹp mà chúng tôi đang đi. Vì trước đây chưa từng thấy cây bần nên chúng tôi lái xe chậm rãi để có thể ngắm nhìn rõ hơn.
Những cây bần trông rất kỳ dị. Chúng có chiều cao trung bình khoảng hơn 6 mét đến 9 mét với thân lớn, rộng, cành dày, xoắn và tán lá màu xanh đậm bóng mượt. Điều khiến chúng trở nên kỳ dị chính là những mảnh lớn lớp vỏ đã bị cắt đi. Trên tất cả những cây có vỏ đã bị cắt đều có những con số được viết trên thân và cành màu đất nung đậm lộ ra ngoài.
Hầu hết các loại cây xanh đều sẽ chết nếu phần lớn vỏ của chúng bị loại bỏ. Nhưng cây bần cứng không nằm trong nhóm ấy, mà thực chất nó nằm trong nhóm cây thường xanh (nhóm thực vật giữ lá quanh năm). Vỏ thu hoạch của cây bần sau khi được làm khô, tẩy trắng và rửa sạch cho ra thành phẩm là những chiếc nút chai.
Vào mùa hè, những người thợ lành nghề sử dụng rìu sắc như dao cạo để cắt quanh thân và cành cây, đầu tiên là theo chiều ngang, sau đó theo chiều dọc, và tước ra các cuộn vỏ cây. Họ phải làm những việc đó mà không được gây tổn thương phần thân cây, nếu không thì cây đó sẽ chết.
Sau đó, họ sơn số cuối cùng của năm lên thân cây màu đỏ để biết khi nào sẽ là lần thu hoạch tiếp theo. Sau khi cây bần có tầm 25 tuổi thì có thể thu hoạch mỗi 9 năm một lần trong suốt khoảng thời gian 200 năm.
Những cây sồi, cây ô liu và lúa mì thống trị vùng đồng bằng rộng lớn và trên cả những ngọn đồi thoai thoải ở vùng Alentejo. Cho đến nay, dường như đây là tỉnh lớn nhất của Bồ Đào Nha, có diện tích chiếm đến một phần ba đất nước — bằng diện tích của cả nước Bỉ — nhưng số lượng người sinh sống tương đối ít. Chỉ có 6 phần trăm dân cư Bồ Đào Nha cư ngụ ở đây.
Một thành phố xinh đẹp
Điểm đến đầu tiên của chúng tôi ở vùng Alentejo là thành phố Evora có từ thời trung cổ với tường cao bao bọc xung quanh, là đô thị lớn nhất của vùng (dân số: 56,000 người) và là một trong những thành phố xinh đẹp nhất của Bồ Đào Nha. Đây là cái nôi của hai triều đại hoàng gia đầu tiên của Bồ Đào Nha. Giống như hầu hết các thành phố trong vùng, Evora tọa lạc trên một ngọn đồi cao nhìn ra hàng dặm vườn cây bần xung quanh.
Evora là một trong những vùng có lịch sử cổ xưa nhất ở Bán đảo Iberia: những bức tường La Mã, những con phố hẹp độc đáo kiểu Moorish (kiến trúc kỳ vĩ của đế chế Hồi giáo mà người Moor đã dâng tặng cho vùng đất này) và những con hẻm nhỏ có mái vòm, quảng trường thời kỳ Phục Hưng, các nhà nguyện, nhà thờ và bảo tàng, cùng với những tòa nhà to lớn được xây dựng từ thế kỷ 16 và là địa điểm yêu thích của Hoàng Gia Bồ Đào Nha. Tất cả đều được bảo tồn tốt và cần tiếp tục được gìn giữ như thế. Thành phố Evora đã được ghi tên vào danh sách Di Sản Thế Giới của UNESCO.
Nhà thờ nữ thần La Mã Diana chính là công trình cổ xưa nhất, được bảo tồn tốt nhất của Evora, có niên đại từ thế kỷ thứ hai hoặc thứ ba. Người ta cho rằng công trình này được xây dựng để làm nơi thờ cúng và dành riêng cho Nữ Thần Diana, mặc dù không có bằng chứng chắc chắn nào chứng minh cho nhận định này.
Mặc dù Đền Nữ Thần Diana khá nhỏ – chỉ bằng kích thước của một sân quần vợt – nhưng lại rất ấn tượng. Đền thờ tọa lạc ở vị trí cao nhất trong thành phố. Mười bốn cột trụ bằng đá hoa cương nguyên bản vẫn tồn tại vững chắc. Trong đó có mười cột trụ được trang trí công phu theo kiểu Corinthian [Thức cột Corinth là một trong 3 thức cột cơ bản của kiến trúc Hy Lạp và La Mã cổ. Đây là thức cột hoa mỹ nhất với những rãnh nhỏ và đầu cột được trang trí cầu kỳ với những lá ô rô và đường xoắn ốc]. Hầu như cả ba mặt của ngôi đền vẫn còn nguyên vẹn. Các chân đế và kiến trúc đầu cột được chạm khắc từ đá cẩm thạch chất lượng cao của vùng đất Alentejo.
Khách sạn của chúng tôi, nằm ngay bên cạnh Đền thờ Nữ Thần Diana, tự bản thân nó đã là một công trình kiến trúc thú vị và hấp dẫn. Pousada dos Lóios, một quán trọ du lịch do Chính phủ quản lý, là một tu viện được trùng tu đẹp đẽ từ năm 1485.
Giống như hầu hết các thành phố được xây dựng từ thời Trung cổ, Evora rất nhỏ nên dễ dàng và hứng thú để đi bộ xung quanh. Thành phố đặc biệt ấn tượng vào ban đêm. Đền thờ Nữ Thần Diana và các di tích lớn khác được chiếu sáng bằng đèn pha cho đến tận nửa đêm.
Trung tâm thành phố là quảng trường rộng lớn bắt mắt Praça de Giraldo – đặt theo tên của “Gerald the Fearless”, một chiến binh đã giải phóng Evora khỏi sự chiếm đóng của người Moor. Khu vực quảng trường, nổi bật nhất là Nhà thờ Saint Anthony đồ sộ theo phong cách Phục hưng từ năm 1557 với đài phun nước nghệ thuật Ba rốc lớn ở phía trước, có nhiều quán cafe và là nơi tụ tập được người dân yêu thích.
Evora nổi tiếng là một thành phố của các viện bảo tàng, khoảng một nửa trong số đó là nhà thờ. Chỉ cần tản bộ một đoạn ngắn từ quảng trường Praça de Giraldo xuống con đường Rua 5 de Outubro dành cho người đi bộ sẽ dẫn đến một vài trong số những địa điểm thú vị nhất. Con phố nhỏ hẹp với ban công bằng sắt rèn này là nơi tốt nhất để tìm các cửa hàng dành cho du khách chuyên bán các sản phẩm chất lượng tốt nhất của vùng Alentejo.
Tọa lạc ngay đầu phố là Thánh đường Evora, một sự pha trộn giữa phong cách kiến trúc Roman và Gothic, phía bên ngoài thánh đường mang đậm chất Roman (đặc trưng bởi các vòm nửa hình tròn của La mã cổ đại kết hợp với truyền thống các địa phương), bên trong thánh đường với rất nhiều kiến trúc Gothic (kết cấu theo kiểu vòm nhọn). Tuyệt tác này được hoàn thành vào năm 1204. Bạn đừng bỏ lỡ những bức điêu khắc bằng đá của các vị Sứ Đồ ở khu vực cửa chính.
Đối diện thánh đường là ngôi nhà của Quý ông Vasco da Gama (nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha nổi tiếng, vị thuyền trưởng hạm đội đầu tiên đi thẳng từ Châu Âu đến Ấn độ), đây là nơi ông nghỉ hưu sau những chuyến đi khám phá vĩ đại. Gần đó là Bảo Tàng Evora, được thành lập vào năm 1915 trong một cung điện cũ của tổng giám mục. Nơi này nổi tiếng bởi những bức tranh của người Flemish và Bồ Đào Nha có từ thế kỷ 16 và 17.
Miền quê thôn dã
Tương tự như Evora, chính những thị trấn nhỏ bé và miền thôn dã luôn là điều hấp dẫn nhất đối với chúng ta. Cuộc sống ở vùng thôn quê Alentejo không bị thay đổi nhiều như những nơi khác. Nơi đây, bạn có thể nhìn thấy những người chăn cừu đang chăm sóc đàn gia súc của họ bên cạnh con đường làng. Nơi bạn có thể xem một người thợ dệt tạo ra tấm thảm cầu kỳ. Nơi một người thợ gốm sẽ chỉ cho bạn cách anh ấy sáng tạo ra một tác phẩm gốm sứ đẹp giống như những món đồ bạn đã mua sắm. Thỉnh thoảng ở đâu đó, cũng không phải là thường xuyên, bạn sẽ bắt gặp một số người đang đi trên chiếc xe ngựa kéo.
Cách Evora một đoạn lái xe ngắn về phía tây bắc là thị trấn nhỏ Arraiolos, nằm trên sườn đồi, dưới bóng của một nhà thờ và tàn tích của một lâu đài thế kỷ 14. Đó là một thị trấn hấp dẫn, với những ngôi nhà quét vôi trắng gọn gàng. Gần như tất cả các cửa ra vào và khung cửa sổ đều được sơn màu xanh lam hoặc màu vàng, một truyền thống có từ hàng thế kỷ dưới sự chiếm đóng của người Moor, họ tin rằng màu sắc đó sẽ giúp xua đuổi tà ma.
Điều thu hút chúng tôi đến với Arraiolos chính là lúc ở Lisbon và ở Evora, chúng tôi đã được chiêm ngưỡng những tấm thảm và những bức tranh treo tường theo phong cách phương Đông mang tên tuổi của vùng đất này. Không có nhiều thứ tại ngôi làng – một quảng trường nhỏ, chỉ có một con phố chính nho nhỏ, và vài con đường yên tĩnh nhỏ hơn. Mọi thứ ở nơi đây đều tập trung vào những tấm thảm Arraiolos nổi tiếng khắp thế giới mà người dân bản địa sản xuất.
Không ai biết từ khi nào dân làng Arraiolos bắt đầu làm những chiếc chăn mền khâu tay trong những thế kỷ mà người Moor đang chiếm đóng khu vực này. Tuy nhiên, người ta tin rằng truyền thống làm thảm của làng bắt nguồn chính xác hơn là từ nhu cầu về chăn mền và thảm trong suốt Thời đại Khám phá, khi các nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha trở về sau những chuyến hành trình đến Ấn Độ, Ả Rập cùng với các mẫu thảm của Ba Tư.
Người dân vẫn giữ gìn bản sắc của mình — tranh thêu chữ thập, không dệt — trong các nhà xưởng ngay phía sau và phía trên các dãy cửa hàng nhỏ bé nằm gần trung tâm của ngôi làng. Bạn có thể xem từng nhóm phụ nữ điều khiển mũi kim với tốc độ đáng kinh ngạc. Tuy nhiên một tấm thảm Arraiolos, với họa tiết hình học hoặc thiết kế hoa văn lấy cảm hứng từ phương Đông, là một tác phẩm nghệ thuật thực sự đặc biệt. Một chiếc thảm lớn có giá rất đắt vì phải mất hàng tuần để sản xuất, bạn có thể mua một chiếc tại làng với giá thấp hơn từ 10 đến 20 phần trăm so với ở Lisbon và rẻ hơn nhiều so với ở đất nước của bạn.
Những ngôi làng nhỏ xinh duyên dáng như Arraiolos có tương đối nhiều, không phải là thiểu số. Gần Evora chúng tôi phát hiện ra một ngôi làng khác có tên là Azaruja. Chúng tôi đã đọc rằng có hàng chục nhà máy sản xuất nút chai trong ngôi làng này, một cửa hàng thủ công mỹ nghệ trong thị trấn bán tất cả các loại sản phẩm từ nút chai. Tuy nhiên, lại không có bất kỳ cửa hàng thủ công mỹ nghệ nào được tìm thấy dọc theo hai con phố chính nhỏ bé của thị trấn.
May mắn thay, chúng tôi đã nhờ một nhân viên tại khách sạn mình lưu trú viết ra giấy bằng tiếng Bồ Đào Nha một cách chính xác những gì chúng tôi đang muốn tìm kiếm. Đưa tờ giấy cho một người đàn ông mà chúng tôi tình cờ gặp lúc đi bộ trên phố. Anh ấy ra hiệu cho chúng tôi lên xe và đi theo anh. Chỉ vài phút sau đó, chúng tôi đã ở trong một ngôi nhà xinh xắn, phía sau là một công xưởng lớn chứa đầy những đồ vật làm bằng nút chai. Từ kiến thức hạn chế của chúng tôi về ngôn ngữ Rôman [Nhóm ngôn ngữ Rôman là một phân nhóm của nhóm ngôn ngữ gốc Ý], chúng tôi hiểu rằng đây là con trai của người đàn ông đó, rằng anh ấy là một nghệ nhân làm nút chai rất giỏi và rằng làng Azariya là nơi để mua sắm các sản phẩm từ nút chai. Chúng tôi kết thúc chuyến viếng thăm của mình với một chiếc hộp chứa đầy những món đồ kỳ lạ, bao gồm một bộ đồ trang trí giáng sinh, một vài chiếc nhà nuôi chim, thậm chí là một vài chiếc vá, tất cả đều bằng nút bần. Người Alentejo để gáo nứa múc nước bên cạnh bờ suối vì họ tin rằng nguyên liệu bằng nứa không truyền mầm bệnh.
Cũng trong khoảng cách rất gần thuận tiện để lái xe từ Evora là ngôi làng nằm trong một lâu đài tráng lệ trên đỉnh đồi Monsaraz. Người Bồ Đào Nha gọi nó là “Tổ đại bàng”. Thật quá dễ để hiểu được vì sao nó có tên như vậy. Nhìn từ xa lâu đài này có thể làm bạn sững sờ. Bạn phải leo lên một đoạn dốc, sau đó phần thưởng dành cho bạn là tầm ngắm toàn cảnh đẹp đến ngỡ ngàng. Những con đường nhỏ hẹp lát đá cuội, với những ngôi nhà và cửa hàng có từ thế kỷ 16 và 17, với đa số có ban công làm bằng sắt rèn, chỉ dành cho người đi bộ. Nó rất nhỏ – chỉ có vài con phố và một lâu đài lớn – nhưng rất đáng để ghé thăm nếu bạn là người yêu thích những nơi đẹp như trong tranh.
Vùng đất Alentejo có rất nhiều địa điểm đẹp như tranh vẽ. Chúng tôi chọn một nơi cho chuyến ghé thăm tiếp theo của mình. Convento de São Paulo là một trong những khách sạn kỳ lạ và thú vị nhất mà chúng tôi từng nghỉ lại. Nằm trong một khu rừng trên vùng đồi núi cao Serra d’Ossa ở phía Bắc của ngôi làng nhỏ Redondo, khách sạn được trùng tu lại một các tuyệt đẹp từ một tu viện có từ thế kỷ 14 này thật dễ chịu bên cạnh một khung cảnh yên bình như chỉ có trong mơ.
Tại tu viện Convento de São Paulo có khoảng 50,000 azulejos [Azulejo là một dạng đồ gốm tráng men thiếc sơn của Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha] mô tả về những câu chuyện của Chúa Kitô và Joseph ở Ai Cập, những vật liệu tạo nên hành lang dài đến gần 57 mét nổi tiếng.
Ngôi làng gần nhất, Redondo, nổi tiếng khắp Bồ Đào Nha bởi các sản phẩm bình và đĩa bằng gốm sứ. Nhờ có mảnh ghi chú bằng tiếng Bồ Đào Nha được một nhân viên tại khách sạn viết giúp, chúng tôi xác định được nơi tốt nhất để mua sắm những sản phẩm này. Olaria Jeremias là một nhà máy, phòng trưng bày và nơi ở của một gia đình, tất cả đều tập trung ở một trung tâm rộng lớn. Một người thợ gốm đang xoay chiếc mâm để chế tạo sản phẩm. Tại khu vực khác, một người đàn ông vận hành một lò nung nhỏ. Ở những nơi khác, nhóm người phụ nữ đang vẽ lên các mảnh gốm và những chiếc đĩa. Trong phòng trưng bày có rất nhiều sản phẩm được sơn màu đẹp mắt từ các mảnh đất nung tự nhiên. Chúng tôi mua được một số sản phẩm rất đẹp với giá hời.
Nhà hàng Rei dos Frangos (“Vua của các món gà”), phục vụ món gà nướng tuyệt hảo mà chúng tôi đã từng trải nghiệm ở Bồ Đào Nha, chính là một trong những thứ yêu thích của chúng tôi ở Redondo. Các bữa ăn ở nhà hàng giống hệt như nấu ăn tại gia – nhưng không giống như ở Ý hay Pháp. Hầu hết các bữa ăn bắt đầu với một đĩa pho mát, sau đó là súp rau. Thịt lợn và thịt cừu là những món ăn chính được yêu thích. Mỗi khẩu phần ăn ở đây rất lớn, vậy nên bạn có thể chỉ nên gọi một nửa phần.
Cách tu viện Convento de São Paulo không xa là Villa Viçosa, một địa phương với những con đường rợp bóng cây cam, cửa ra vào và cửa sổ của các tòa nhà được làm bằng đá cẩm thạch đã bị bào mòn do thời tiết, và một cung điện mùa hè trước đây của hoàng gia đã chuyển đổi thành bảo tàng dành riêng cho săn bắn, những tàn tích La Mã, và đồ gốm sứ Bồ Đào Nha.
Chợ quê sống động nổi tiếng nhất vùng Alentejo là thị trấn kiên cố Estremoz tọa lạc gần đó. Nơi đây được biết đến với những sản phẩm đồ gốm không tráng men và là trung tâm của ngành công nghiệp đá cẩm thạch của Alentejo. Alentejo đã xuất khẩu đá cẩm thạch sang Tây Ban Nha và Ý kể từ thời của người La Mã.
Thị trấn Estremoz cũng nổi tiếng trong việc sản xuất những bức tượng nhỏ có màu sắc rực rỡ. Tượng động vật, tượng thánh và hình tượng nông dân là những sản phẩm yêu thích. Chúng tôi gặp một người đàn ông đến từ Đức, vị này quay lại đây để mua thêm một số nhân vật cho một bộ lễ giáng sinh mà anh ấy đã mua trong chuyến thăm trước đó.
Đi xa hơn về phương Bắc, một chuyến du lịch trong ngày từ Convento de São Paulo, là địa phương được nhiều người coi là ngôi làng trên đỉnh đồi đẹp như tranh vẽ của Bồ Đào Nha — Marvão.
Chỉ cách Portalegre 11 dặm theo hướng Đông Bắc, gần như nằm trên biên giới Tây Ban Nha, làng Marvão tọa lạc trên ngọn núi đá cao 844 mét. Từ xa, nó trông như bất khả xâm phạm, ngôi làng được ví như tổ đại bàng. Chúng tôi từ từ đi lên theo một con đường dốc quanh co.
Marvão* bé nhỏ là cảnh quan tuyệt đẹp khi nhìn từ xa. Chúng tôi nhìn qua các bức tường của nó và thưởng thức khung cảnh rộng lớn của vùng đồng bằng Alentejo. Chúng tôi ngưỡng mộ nét đẹp thuần khiết của những ngôi nhà có từ thế kỷ 16 và 17 được quét vôi trắng. Chúng tôi thích thú với những nét chấm phá nhỏ, chẳng hạn như những khuôn mặt nhỏ nhắn được chạm khắc trên đá ốp phía trên những ô cửa.
Khi thong thả đi bộ xuống một con phố lát đá ở Marvão và trò chuyện về những gì chúng tôi sẽ làm vào ngày mai ở Lisbon, trong một khoảnh khắc, chúng tôi cảm thấy như thể mình sắp bước ra khỏi thời đại Trung cổ. Và chúng tôi nhận ra rằng cảm giác quay ngược thời gian trở lại thời đại mà cuộc sống chậm hơn và đơn giản hơn chính là điều mà chúng tôi vô cùng thích thú về khu vực thú vị mà người Bồ Đào Nha gọi là Alentejo này.
Kinh nghiệm dành cho bạn
Thời điểm lý tưởng: Mùa xuân và mùa thu được coi là thời điểm tốt nhất để đến thăm. Bồ Đào Nha có lẽ là đất nước có khí hậu tuyệt vời nhất ở châu Âu, vì vậy du lịch trái mùa cũng có thể mang lại cảm giác thích thú tương tự nhưng với lợi thế bổ sung là chi phí giảm.
An ninh: Bồ Đào Nha được coi là một trong những điểm đến an toàn nhất ở châu Âu. Tỷ lệ tội phạm rất thấp.
Chi phí: Bồ Đào Nha được coi là một trong những điểm đến ở Âu châu có giá cả hợp lý và đáng giá tiền. Khu vực Lisbon đắt hơn so với các nơi khác của đất nước, nhưng chi phí vẫn thấp hơn đáng kể so với các thành phố lớn khác của châu Âu.
Ẩm thực: Ẩm thực Bồ Đào Nha là rất tuyệt vời, đa dạng và giá cả hợp lý. Hầu như tất cả các nhà hàng đều phục vụ các khẩu phần ăn rất lớn nên bạn thường nên đặt một nửa món hoặc chia nhỏ bữa ăn với bạn đồng hành.
Dịch vụ lưu trú: Bồ Đào Nha có nguồn cung cấp khách sạn dồi dào ở mọi mức giá, bao gồm cả những “pousadas” (quán trọ) hoàn toàn thú vị — lâu đài, cung điện, quán trọ ở nông thôn thời Trung cổ đã được chuyển đổi thành khách sạn hiện đại với đầy đủ tất cả các tiện nghi. Tất cả khách sạn đều tuân theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Chính phủ.
Ngôn ngữ: Tất nhiên, tiếng Bồ Đào Nha là ngôn ngữ chính thức, nhưng tiếng Anh được nhiều người hiểu và sử dụng, đặc biệt là những người trẻ tuổi. Không giống như tiếng Tây Ban Nha, nhiều từ Bồ Đào Nha hóa ra không được phát âm như người ta tưởng, vì vậy, nếu có thể, bạn nên viết ra một từ hoặc cụm từ tránh gây nhầm lẫn.
Thông tin: Để biết thêm thông tin, hãy xem trang VisitPortugal.com.
Fred J. Eckert là đại sứ Hoa Kỳ đã nghỉ hưu và là cựu thành viên Quốc hội. Các bài viết của ông đã xuất hiện trên nhiều ấn phẩm hàng đầu, bao gồm Reader’s Digest và The Wall Street Journal. Ông cũng là một nhiếp ảnh gia từng đạt giải thưởng với bộ sưu tập hình ảnh trải dài khắp bảy lục địa.
Ghi chú:
*Làng Marvao thu hút du khách bởi kiến trúc độc đáo và phong cảnh đẹp. Hơn nữa, nơi đây còn được đưa vào cuốn sách bán chạy số một của New York Times – “1000 địa điểm để xem trước khi bạn chết”.
Thiên Vân biên dịch và Hoàng Long biên tập
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
CHIA SẺ
CHIA SẺ
