4 thế hệ của bảo trì – Tạp chí tự động hóa ngày nay | Automation today

1. Bốn thế hệ bảo trì
1.1 Bảo trì từ xa xưa

Bảo trì là việc làm đã Open kể từ khi người tiền sử biết sử dụng những loại công cụ sơ khai bằng đá để ship hàng cho việc săn bắt, hái lượm .

Đến khi con người phát minh ra bánh xe (khoảng 3500 năm trước công nguyên, tại vùng Lưỡng Hà) thì tầm quan trọng của bảo trì mới được nhận thức đầy đủ hơn nhằm giúp con người đi lại và vận chuyển hàng hóa.

Đến khoảng chừng những năm 900 đến 700 trước công nguyên thì công cụ bằng sắt mở màn Open, kéo theo là đó sự nâng cấp cải tiến về công nghệ tiên tiến sản xuất bánh xe, những vành bánh xe làm bằng sắt, những trục xe được làm bằng sắt rồi có sử dụng bôi trơn trong những vòng bi giữa trục và bánh xe hoạt động giải trí êm hơn .
Cho mãi đến giữa thế kỷ XVIII, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất diễn ra tại Châu Âu, máy móc được con người sử dụng nhiều hơn trong hoạt động giải trí sản xuất thì bảo trì khởi đầu hình thành một cách có mạng lưới hệ thống khi nhu yếu về thay thế sửa chữa máy móc hư hỏng hỏng ngày càng cấp thiết. Đến những năm 1914 – 1918 của thế chiến thứ nhất và 1937 – 1945 của thế chiến thứ hai, bảo trì không chỉ ship hàng hoạt động giải trí sản xuất nữa mà còn tham gia tích cực trong việc bảo trì thiết bị quân sự chiến lược .
Vài thập niên gần đây bảo trì mở màn được coi trọng đúng mức hơn khi có sự ngày càng tăng khổng lồ về số lượng và chủng loại của những gia tài cố định và thắt chặt như máy móc, thiết bị, nhà xưởng .
1.2 Bốn thế hệ của bảo trì
Các nhà khoa học và công nghệ tiên tiến cho rằng lịch sử dân tộc tăng trưởng của bảo trì đã trải qua 4 thế hệ, đơn cử là :

Thế hệ thứ nhất:
Bắt đầu từ xa xưa mãi đến những năm bắt đầu Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Trong giai đoạn này công nghiệp chưa được phát triển, việc chế tạo và sản xuất được thực hiện bằng các thiết bị máy móc còn đơn giản, thời gian ngừng máy ít ảnh hưởng đến sản xuất, do đó công việc bảo trì cũng rất đơn giản. Bảo trì không ảnh hưởng lớn về chất lượng và năng suất. Vì vậy ý thức phòng ngừa các thiết bị hư hỏng chưa được phổ biến trong đội ngũ quản lý. Do đó không cần thiết phải có các phương pháp bảo trì hợp lý cho các máy móc. Bảo trì lúc bấy giờ chủ yếu là sửa chữa các máy móc và thiết bị khi có hư hỏng xảy ra. Những mong đợi, hay mục tiêu của bảo trì trong thời kỳ này là “Sửa chữa máy móc khi bị hư hỏng”. Kỹ thuật bảo trì thì chỉ là “Các kỹ thuật sửa chữa cơ bản”.

Thế hệ thứ hai:
Mọi thứ đã thay đổi suốt thời kỳ Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Những áp lực trong thời gian chiến tranh đã làm tăng nhu cầu của nhiều loại hàng hóa trong khi nguồn nhân lực cung cấp cho công nghiệp lại sút giảm đáng kể. Do đó việc cơ khí hóa được phát triển mạnh mẽ để bù đắp lại nguồn nhân lực bị thiếu hụt. Vào những năm 1950, máy móc các loại đã được đưa vào sản xuất nhiều hơn và phức tạp hơn. Nền công nghiệp trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào máy móc, thiết bị. Do sự phụ thuộc này ngày càng tăng, thời gian ngừng máy đã ngày càng được quan tâm nhiều hơn. Đôi khi có một câu hỏi được nêu ra là “con người kiểm soát máy móc hay máy móc điều khiển con người”. Nếu công tác bảo trì được thực hiện tốt trong nhà máy thì con người sẽ kiểm soát được máy móc, ngược lại máy móc hư hỏng sẽ gây khó khăn cho con người. Vì vậy đã có ý kiến cho rằng những hư hỏng của thiết bị có thể và  nên được phòng ngừa để tránh làm mất thời gian khi có những sự cố hay tình huống khẩn cấp xảy ra. Từ đó đã bắt đầu xuất hiện khái niệm “Bảo trì phòng ngừa” mà mục tiêu chủ yếu là giữ cho thiết bị luôn hoạt động ở trạng thái ổn định chứ không phải sửa chữa khi có hư hỏng. Trong những năm 1960 giải pháp bảo trì chủ yếu là đại tu thiết bị vào những khoảng thời gian nhất định. Chi phí bảo trì cũng đã bắt đầu gia tăng đáng kể so với những chi phí vận hành khác. Điều này dẫn đến việc phát triển những hệ thống kiểm soát và lập kế hoạch bảo trì.     Cuối cùng tổng vốn đầu tư cho tài sản cố định đã gia tăng đáng kể do đó người ta đã bắt đầu tìm kiếm những giải pháp để có thể tăng tối đa tuổi thọ của các tài sản này.

Những tiềm năng mong đợi của bảo trì trong thời kỳ này là :
1 – Khả năng sẵn sàng chuẩn bị của máy cao hơn ;
2 – Tuổi thọ của máy dài hơn ;
3 – Ngân sách chi tiêu bảo trì thấp hơn .

Quan điểm về hư hỏng là:
Máy hư hỏng theo đường cong dạng “bồn tắm” (3 giai đoạn: – giai đoạn ban đầu, chạy rà; – giai đoạn bình thường, ổn định – giai đoạn khốc liệt và phá hủy).

Các kỹ thuật bảo trì đã nhiều mẫu mã và phức tạp hơn, gồm có :
1 – Tiểu tu và đại tu theo kế hoạch ;
2 – Các mạng lưới hệ thống lập kế hoạch và trấn áp việc làm bảo trì ( dùng biểu đồ PERTH, Gantt, … ) ;
3 – Có sự tương hỗ của máy tính lớn và chậm ( so với thời nay ) .
Thế hệ thứ ba :
Từ giữa những năm 1980, công nghiệp quốc tế đã có những biến hóa lớn lao, những mạng lưới hệ thống cơ khí, tự động hóa dần trở nên thông dụng. Những đổi khác này yên cầu và mong đợi ở bảo trì ngày càng nhiều hơn .
Những tiềm năng mong đợi của bảo trì trong thế hệ này là :
1 – Khả năng sẵn sàng chuẩn bị của máy cao hơn ;
2 – Độ đáng tin cậy của máy cao hơn ;
3 – An toàn hơn ;
4 – Không mối đe dọa đến môi trường tự nhiên ;
5 – Chất lượng loại sản phẩm tốt hơn ;
6 – Tuổi thọ máy dài hơn ;
7 – Hiệu quả kinh tế tài chính lớn hơn .
Quan điểm về hư hỏng : nhận dạng và thống kê có sáu dạng hư hỏng chính ( hình 2 ) .
Trong thực tiễn hoạt động giải trí của máy móc, thiết bị chỉ có khoảng chừng 11 % trường hợp hư hỏng là theo thời hạn ( theo tuổi của thết bị ), còn lại 89 % hư hỏng là ngẫu nhiên. Điều đó có nghĩa là một thiết bị mới mua, một bộ phận hoặc phụ tùng mới được bảo trì hoặc sửa chữa thay thế hoàn toàn có thể hư hỏng bất kể khi nào trong quy trình hoạt động giải trí .
Những người bảo trì bị bắt buộc phải suy nghĩ lại, trong bảo trì theo kế hoạch ở thế hệ thứ hai thì máy móc, thiết bị vẫn hoàn toàn có thể bị hư hỏng trước thời hạn bảo trì lần sau, hoặc là biết đâu thiết bị, bộ phận vẫn còn tốt, tại sao phải tháo ra để bảo trì hoặc sửa chữa thay thế. Cần phải có những kỹ thuật bảo trì mới .

Các kỹ thuật và giải pháp bảo trì trong thế hệ này là :
1 – Giám sát thực trạng ;
2 – Thiết kế bảo vệ năng lực bảo trì ;
3 – Thiết kế bảo vệ độ an toàn và đáng tin cậy ;
4 – Thiết kế bảo vệ bảo đảm an toàn ;
5 – Thiết kế bảo vệ ergonomics ;
6 – Nghiên cứu và nghiên cứu và phân tích rủi ro đáng tiếc ;
7 – Phân tích dạng và tác động ảnh hưởng hư hỏng ( FMEA ) ;
8 – Phân tích nguyên do căn nguyên ;
9 – Sử dụng máy tính nhỏ và nhanh ;
10 – Các hệ chuyên viên ;
11 – Làm việc theo nhóm và chuyển nhượng ủy quyền .
Thế hệ thứ 4 :

Bắt đầu từ cuối những năm 1990, khi mà khoa học kỹ thuật, công nghệ đã có những bước tiến vượt bậc, con người đã ứng dụng tự động hóa và công nghệ cao trong nhiều lĩnh vực sản xuất.
Những mục tiêu mong đợi đối với bảo trì cũng cao hơn:

1- Khả năng sẵn sàng của máy cao hơn nữa;

2 – Độ an toàn và đáng tin cậy của máy cao hơn nữa ;
3 – An toàn không chỉ có vậy ( OSHAS 18000 ) ,
4 – Không tai hại đến môi trường tự nhiên ( ISO 14000 ) ;
5 – Chất lượng mẫu sản phẩm tốt hơn ( Sáu Sigma ) ;
6 – Tuổi thọ máy dài hơn ;
7 – Hiệu quả kinh tế tài chính lớn hơn ( Bảo trì tinh gọn ) ;
8 – Quản lý rủi ro đáng tiếc ;
9 – Những tổ chức triển khai bảo trì đáng tin cậy cao ;

10-  Các giải pháp bảo trì hiệu quả hơn.
Quan điểm về hư hỏng toàn diện hơn.
Có sáu dạng hư hỏng chính (hình 2).
Nguồn gốc gây ra các hư hỏng cũng được chỉ ra:

1 – Sai lỗi do con người quản lý và vận hành, sử dụng, bảo trì ;
2 – Sai lỗi do mạng lưới hệ thống ;
3 – Sai lỗi do phong cách thiết kế ;
4 – Sai lỗi do thiết kế, sản xuất, lắp ráp ;
5 – Sai lỗi do chi tiết cụ thể, bộ phận .
Các kỹ thuật bảo trì nhiều mẫu mã, văn minh được tích hợp, liên kết, san sẻ và tăng trưởng hơn như :
1 – Phân tích nguyên do nền tảng ( RCA ) ;
2 – Bảo trì đúng chuẩn ;
3 – Lập ngân sách bảo trì trên cơ sở Zero ( ZBB ) ;
4 – Bảo trì năng suất tổng lực ( TPM ) ;
5 – Tối ưu hóa bảo trì phòng ngừa ( PMO ) ;
6 – Bảo trì tập trung chuyên sâu vào độ an toàn và đáng tin cậy ( RCM ) ;
7 – Nhóm thao tác xu thế vào thiên chức ( MDW ) ;
8 – Mô hình hóa độ an toàn và đáng tin cậy ;
9 – Tối ưu hóa phụ tùng ;
10 – Thuê bên ngoài ;
11 – Các mạng lưới hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp ( ERP ) ;
12 – Hệ thống quản trị bảo trì bằng máy tính ( CMMS ) và Hệ thống quản lý tài sản doanh nghiệp ( EAM ) ;
13 – e-Maintenance, gồm có : thiết bị di động ( điện thoại cảm ứng mưu trí, tablet ) và công nghệ tiên tiến di động ; cảm ứng không dây và mưu trí. mạng không dây ; Internet of Things ; mạng xã hội ( Facebook, Twitter, … ), …
2. Tư duy lại về bảo trì
Ngày nay bảo trì đóng một vai trò rất quan trọng trong mọi hoạt động giải trí sản xuất, hoàn toàn có thể so sánh như một đội cứu hỏa. Đám cháy một khi đã xảy ra phải được dập tắt càng nhanh càng tốt để tránh những thiệt hại lớn. Tuy nhiên, dập tắt lửa không phải là trách nhiệm chính của đội cứu hỏa mà việc làm chính của họ là phòng ngừa không cho đám cháy xảy ra. Cho nên vai trò chính của bảo trì là :
1 – Phòng ngừa để tránh cho máy móc không bị hư hỏng, bảo vệ hoạt động giải trí đúng nhu yếu và liên tục tương ứng với tuổi thọ của máy dài hơn ;
2 – Cực đại hóa hiệu suất nhờ chỉ số năng lực chuẩn bị sẵn sàng của máy cao nhất và thời hạn ngừng máy để bảo trì là nhỏ nhất ;
3 – Tối ưu hóa hiệu suất của máy ;
4 – Máy móc quản lý và vận hành có hiệu suất cao và không thay đổi hơn, ngân sách quản lý và vận hành ít hơn, đồng thời làm ra mẫu sản phẩm đạt chất lượng hơn ;
5 – Tạo ra môi trường tự nhiên thao tác bảo đảm an toàn, tăng trưởng vững chắc hơn .
Ở những nước đang tăng trưởng, như Nước Ta ta có nhiều máy móc cũ, công nghệ tiên tiến lỗi thời đang hoạt động giải trí, yếu tố hiệu suất, hiệu suất, chỉ số năng lực sẵn sàng chuẩn bị còn thấp, mấy móc thường bị hư hỏng, yếu tố phụ tùng sửa chữa thay thế cũng là những yếu tố cần rất là chăm sóc. Ngay những xí nghiệp sản xuất có trang thiết bị máy móc tân tiến những cũng chưa phải là đã đạt những tiêu chuẩn về coogn suất, chất lượng, hiệu suất cao như những nước tiên tiến và phát triển. Nếu công tác làm việc bảo trì tốt, hậu quả của những hư hỏng đã được đề phòng thì những khiếm khuyết này chắc như đinh hoàn toàn có thể xử lý được .
Ở bất kể nơi nào trên quốc tế người ta cũng đã tính trung bình rằng một khoản ngân sách bằng từ 4 đến 40 lần giá mua thiết bị bắt đầu được dùng để duy trì chúng quản lý và vận hành đạt nhu yếu bằng những hoạt động giải trí bảo trì phòng ngừa và phục sinh trong suốt tuổi đời ( chu kỳ luân hồi sống ) của chúng. Khoản ngân sách này được gọi là ngân sách chu kỳ luân hồi sống ( Life Cycle Cost, viết tắt là LCC ) .
Như vậy, khi mua thiết bị, tất cả chúng ta cần chăm sóc đến LCC là bao nhiêu chứ không phải là giá mua thiết bị khởi đầu là bao nhiêu .
Trong doanh nghiệp, từ người chỉ huy đến từng nhân viên cấp dưới cần biến hóa tư duy và nhận thức về bảo trì :
• Bảo trì là yếu tố kinh tế tài chính mang tính kế hoạch cần được chăm sóc đúng mức, khởi đầu từ chỉ huy cao nhất của doanh nghiệp .
• Bảo trì là một ngành kinh doanh thương mại, là con gà đẻ trứng vàng của doanh nghiệp .
• Bảo trì là TT của doanh thu đang còn bị quên lãng .

• Bảo trì cần có sự tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp của mọi người trong doanh nghiệp.

Huỳnh Phan Tùng,  Trần Vạn Nhân
Viện năng suất và Bảo trì, Trường Đại học Bách khoa TP. HCM

Số 180 ( 3/2016 ) ♦ Tạp chí tự động hóa ngày nay

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Người Dịch Vụ