Ý nghĩa của tà áo dài truyền thống văn hóa di sản Việt Nam

Phần lớn các quốc gia đều định vị hình ảnh của họ trên bản đồ thế giới bằng những nét văn hóa mang đậm bản sắc của dân tộc, đặc biệt là sự độc đáo về trang phục, Việt Nam của chúng ta cũng không ngoại lệ. Nếu Nhật Bản có kimono, Hàn Quốc có Hanbok, Campuchia có Sampok thì người Việt Nam chúng ta tự hào về những tà áo dài thướt tha, trang nhã và đầy thanh lịch. Vậy ý nghĩa của những chiếc áo dài này là gì ? Cùng Công ty May Balo HP tìm hiểu nhé. 

Ý nghĩa của chiếc áo dài trong tâm trí người Việt nó như là ngôn ngữ Việt vậy: sâu, đậm, thân thuộc và đầy hãnh diện. Dù đã trải qua biết bao giai đoạn, bao thăng trầm của chiều dài lịch sử, chiếc áo dài không những là chưa bao giờ mất đi vị trí độc tôn trong lòng người Việt mà nó ngày càng mang lại sự tự hào vì nó không chỉ là trang phục mà nó còn là tác phẩm nghệ thuật. 

Trang phục áo dài đúng với tên gọi của nó áo dài từ cổ đến chân, phần cổ thường là cổ tròn hoặc là cổ cao là chủ yếu, cổ áo ôm sát xương cổ tạo nên nét kín đáo, thanh cao. Thân áo gồm có hai phần là thân trước (tà trước), thân sau (tà sau) dài từ vai đến tận mắt cá chân, hai bên hông là đường xe sâu từ eo đến hết tà áo để lộ vòng eo thon gọn, sắc nét đặc trưng của phái nữ.

Áo dài thường có những đường may ôm sát cơ thể để lộ những đường nét mảnh khảnh, tôn vinh vóc dáng chi tiết đến chân thật, có phần quyến rũ, bắt mắt nhưng cực kỳ kín đáo sau lớp vải lụa bóng bảy. Khác với các quốc phục ở các quốc gia khác tay áo của áo dài Việt Nam thường sẽ không có cầu vai, có chiều dài từ cổ áo đến cổ tay và cũng được may ôm xác vào cánh tay.

Quần của áo dài thường được may đồng màu với áo, với quần trắng hoặc cái màu nhạt là chủ yếu. Áo dài có thể may từ nhiều loại vải khác nhau nhưng đa phần những vải dùng để may áo dài thường có chất liệu mỏng, mềm, nhẹ, thoáng mát.

Chính nhờ những đặc điểm tinh hoa trên đã nâng tầm ý nghĩa của chiếc áo dài nhờ đó mà từ lâu chiếc áo dài đã là biểu tượng trang phục của phụ nữ Việt. Là thành phẩm văn hóa vật thể truyền thống không thể thiếu của nền văn hóa Việt Nam.  Áo dài được thiết kế để thể hiện nét duyên dáng, sự kín đáo, e ấp nhưng cũng không thiếu phần chững chạc, thanh lịch của người phụ nữ.

Là quốc phục của dân tộc

Áo dài là một trong những hạt nhân quan trọng của văn hóa Việt, nó gói trọn ý nghĩa nhân sinh quan, tinh thần dân tộc Việt. Áo dài được sử dụng bởi mọi lứa tuổi, ở mọi nơi, là quốc phục của Việt Nam. Dù ngày nay áo dài không được sử dụng thường xuyên như trước nhưng nó luôn là lựa chọn hàng đầu của người Việt vào những dịp đặc biệt như Tết Nguyên Đán, lễ cưới, lễ tốt nghiệp, cả những cuộc thi nhan sắc trong nước và tầm cỡ quốc tế…

Ngoài ra áo dài còn là gương mặt của người Việt trên thế giới, ở những buổi lễ mang tầm quốc gia, những buổi đón tiếp các vị nội các, các vị lãnh đạo cấp cao nước ngoài viếng thăm hay những buổi lễ quốc tế có sự tham gia của người Việt đều không thể thiếu tà áo dài.

Áo dài Việt đã có từ rất lâu đời nhưng không ai biết nguồn gốc của chiếc áo dài chính xác  xuất hiện vào thời gian nào. Tiền thân của áo dài là cái loại áo như: áo tứ thân (ra đời vào năm 1645), áo ngũ thân (ra đời khoảng năm 1884). Áo dài chính thức được biết đến phổ biến, có sự định hình cơ bản từ thời chúa Nguyễn Phúc Khoát vào những năm giữa thế kỉ thứ XVI.

Vào thời điểm đó áo dài được chúa Nguyễn định hình là áo ngũ thân Việt Nam được ban hành mặc cho các quan chức thời đó để phân biệt họ với dân thường. Và từ đó áo có tà dài chính thức được lưu truyền trong xã hội Việt với hình ảnh thanh cao, sang trọng. Dần dần về sau người ta xem áo dài như là một loại áo thể hiện sự tôn nghiêm, trịnh trọng nên nên từ đó áo dài được sử dụng nhiều trong những dịp quan trọng của người Việt.

Ở từng móc thời gian lịch sử khác nhau áo dài có những sự phát triển, sự cải tiến và mang những ý nghĩa khác nhau. Bắt đầu với chiếc áo tứ thân vào khoảng thế kỉ thứ 15, đến áo ngũ thân thế kỷ thứ 16. Và chính thức có tên là áo dài vào những năm đầu thế kỷ thứ 20, áo dài thời kì này được khởi xướng bởi họa sĩ Nguyễn Cát Tường, đây là thời kỳ tây hóa nên áo dài vào thời điểm này có một số chi tiết mang hơi hướng phương Tây, nó được gọi là “áo dài tân thời” để phân biệt với chiếc áo dài truyền thống.

Sau đó với sự phát triển về quan điểm thời trang nên áo dài cũng có số thay đổi cho hợp thời như là áo dài Le Mur và Lê Phổ, áo dài cổ thuyền, áo dài tay Raglan, áo dài Midi, cuối cùng là những chiếc áo dài hiện đại ngày nay

Là di sản văn hóa 

Mang phong cách thiết kế đơn giản, không quá cầu kỳ, gọn gàng nên để mặc được chiếc áo dài người mặc không cần tốn quá nhiều thời gian như quốc phục của một số quốc gia khác. Chiếc áo dài đã len lỏi vào cuộc sống của người phụ nữ Việt Nam một cách tự nhiên, âm thầm nhưng đầy sâu sắc.

Chiếc áo dài mang ý nghĩa quan trọng trong tinh thần, có vị trí độc tôn trong lòng người Việt trong nước và cả trong tim các kiểu bào người Việt sinh sống ở nước ngoài, thậm chí là những người con cháu gốc Việt được sinh ra ở hải ngoại. Chiếc áo dài đã theo chân người Việt đi khắp thế giới, không chỉ thông qua những buổi hội nghị quốc tế mà cả đời sống thường ngày.

Bằng chứng là trong tủ quần áo của các kiều bào người Việt Nam tại hải ngoại gì có thể thiếu nhưng không thể thiếu chiếc áo dài cho ngày tết nguyên đán tại xứ người. Đã là con rồng cháu tiên thì dù sinh ra, lớn lên ở đâu hai từ “áo dài” luôn là cụm từ rõ nét nhất trong trái tim của người Việt Nam.

Không chỉ người Việt Nam yêu thích chiếc áo dài truyền thống mà cả những người bạn bè quốc tế cũng đánh giá rất cao hình dáng, ý nghĩa của chiếc áo dài Việt Nam. Bạn bè quốc tế thường ví von chiếc áo dài của chúng ta không chỉ đơn thuần là trang phục mà còn là một bức tranh, người tạo ra chiếc áo dài là một họa sĩ.

Đã từng có rất nhiều du khách nước ngoài phải lòng những tà áo dài của nước ta, họ thích đến nỗi họ có thể mặc nó thường xuyên như là bộ trang phục thường ngày. Hơn thế đã từng rất nhiều các chuyên gia về thời trang Đông Nam Á dành những lời khen có cánh cho bộ quốc phục của Việt Nam.

Dù chiếc áo dài được lấy ý tưởng từ áo sườn xám của Trung Quốc nhưng chiếc áo dài của chúng ta được đánh giá là thoải mái, dễ dàng hoạt động hơn trong khi chiếc áo sườn xám vẫn có một số hạn chế về độ gò bó, cầu kỳ, gây một số khó khăn trong hoạt động khi mặc.

Đại diện cho người phụ nữ thuần khiết

Áo dài không hề có một quy chuẩn về màu sắc nào cả, nó có thể được may bằng nhiều màu, được vẽ, được in lên rất nhiều họa tiết. Tuy nhiên có lẽ chiếc áo dài đẹp nhất vẫn là chiếc áo trắng tinh khôi, mang đậm nét thuần khiết của người con gái Việt. Khắc họa rõ nét ý nghĩa của chiếc áo dài truyền thống.

Áo dài trắng cũng là chiếc áo dài được sử dụng nhiều nhất ngày nay vì nó là một trang phục bắt buộc của nữ sinh Việt. Không gì đẹp mắt bằng hình ảnh mỗi buổi sớm mai có thể nhìn thấy từng tốp nữ sinh đứng cạnh nhau khoe dáng bên những tà áo dài trắng thướt tha, duyên dáng, tinh khiết, hồn nhiên.

Áo dài truyền thống mang đậm ý nghĩa gia đình

Mỗi gia đình là mỗi xã hội thu nhỏ, họ có phong cách sống, một số phong tục tư gia khác nhau. Nhưng có một điểm đã là người Việt thì không thể thiếu đó là chiếc áo dài ngày tết. Áo dài luôn là biểu tượng thể hiện không khí vui tươi, sự đoàn viên sum vầy của các gia đình Việt vào những dịp đặc biệt. Ngoài ra ý nghĩa “gia đình” của chiếc áo dài nó không chỉ là “gia đình” theo nghĩa riêng mà là nghĩa chung “gia đình Việt Nam”.

Đặc biệt vào những dịp tết khi bước ra đường ta thấy ai ai cũng thướt tha trong tà áo dài mới phấp phới trên phố nó làm cho ta cứ ngỡ tất cả chúng ta là người một nhà, cùng một tư duy sống. Hàng triệu người Việt hòa vào một qua tà áo dài Việt Nam.

Không phải tự nhiên mà những tà áo dài được các gia đình Việt nâng niu, ưu ái lựa chọn cho những sự kiện quan trọng của gia đình là vì chiếc áo dài không chỉ mang vẻ ngoài duyên dáng, thanh lịch, chỉ chu mà áo dài còn có những ý nghĩa sâu sắc về văn hóa, về truyền thống, về chiều dài dựng và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

Biểu tượng thời trang vượt thời gian

Trong khi thời gian luôn luôn là kẻ thù hàng đầu của làng thời trang vì tốc độ xoay mình nhanh hơn chong chóng. Thì với tà áo dài Việt Nam cho dù cuộc sống ngày càng phát triển, luôn đổi mới từng ngày, nhu cầu và phong cách thời trang có thay đổi theo thời đại, thì áo dài vẫn là trang phục biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam mà sẽ không có một loại trang phục nào có thể thay thế được vị trí của nó trong lòng người Việt. Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam gắn liền với những tà áo dài thướt tha sẽ mãi mãi là hình tượng sâu sắc cho các du khách trong và ngoài nước, nó luôn là di sản văn hóa của Việt Nam

Lan tỏa truyền thống văn hóa

Áo dài là đại diện tự hào cho văn hóa, con người đất Việt. Không chỉ có giá trị thẩm mỹ về thời trang mà diện áo dài còn có công dụng là một phương thức để lan tỏa truyền thống văn hóa của người Việt đến với bạn bè thế giới. Không chỉ những du khách đến Việt Nam mới được ngắm chiếc áo dài mà cả những đất nước phương tây xa xôi cũng có sự xuất hiện của những tà áo dài.

Bởi vì “người Việt Nam ở đâu thì tà áo dài sẽ ở đấy” đã rất nhiều năm trôi qua những kiều bào người Việt tại hải ngoại đã không ngần ngại diện những tà áo dài đặc trưng bản sắc Việt trên phố tây vào những dịp đặc biệt, quan trọng của người Việt ta.

Chính những hành động mạnh mẽ, tự hào, tự tin, trân trọng ý nghĩa của tà áo dài mà người Việt tại hải ngoại đã phần nào quảng bá được truyền thống của người Việt ta thông qua tà áo dài ở nơi “đất khách, quê người”.

Sẽ là không ngoa nếu chúng ta nói áo dài không chỉ là một bộ trang phục mà nó là một bức tranh. Áo dài khắc họa hình ảnh đời sống, con người, văn hóa, truyền thống và cả những thăng trầm trong chiều dài lịch sử Việt. Áo dài có công dụng là một phương tiện quảng bá Việt Nam, ý nghĩa lịch sử Việt ra cộng đồng quốc tế. Hơn thế nó còn là món đồ kỉ niệm, nhắc nhở những người con Việt tại nước ngoài rằng “dù họ là ai, họ đi đâu, họ vẫn là người Việt”. Thấy áo dài là thấy Việt Nam.