Viện nghiên cứu da giày, Bộ Công Thương

Ngành công nghiệp da giày đang đương đầu với nhiều thử thách. Trong đó xử lý bài toán về công nghệ tiên tiến, nâng cao năng lượng sản xuất, chất lượng loại sản phẩm và bảo vệ những yếu tố về thiên nhiên và môi trường có tính quyết định hành động đến sự tăng trưởng vững chắc của ngành .
Ông Nguyễn Chí Thanh, Quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu Da giày có những trao đổi với Trang TTĐT Khoa học Công nghệ ngành Công thương ( https://khcncongthuong.vn/ ) xung quanh yếu tố này .

Phóng viên: Các doanh nghiệp Việt Nam đang có nhiều cơ hội để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, vị thế của doanh nghiệp nội địa so với các doanh nghiệp FDI vẫn thấp, chủ yếu là gia công và sản xuất giày cho các doanh nghiệp nước ngoài. Theo ông lý do là gì? 

Ông Nguyễn Chí Thanh: Hiện nay, số lượng doanh nghiệp da – giày tại Việt Nam vào khoảng trên 1.700 doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp nội địa chiếm tỷ lệ 80 – 90% tổng số doanh nghiệp da – giày trong cả nước nhưng hầu hết đều là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Số lượng doanh nghiệp da – giày FDI tuy chỉ chiếm hơn 10% nhưng kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp này lại chiếm đến 70 – 80% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành da – giày Việt Nam.

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu giày dép những loại của Nước Ta trong tiến trình năm nay – 2020 tăng trưởng trung bình là 7 % / năm. Kim ngạch xuất khẩu hàng giày dép tăng liên tục trong tiến trình năm nay – 2019. Năm 2020, do tác động ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, xuất khẩu hàng giày dép những loại đạt 16,8 tỷ USD, giảm 8 % so với năm 2019, nhưng tăng 29,2 % so với năm năm nay .
Trong nửa đầu năm 2021, kim ngạch khẩu hàng giày dép của Nước Ta đạt 10,4 tỷ USD, tăng 27,7 % so với cùng kỳ năm 2020. Giày dép là một trong những ngành có kim ngạch xuất khẩu cao của Nước Ta, nhưng kim ngạch xuất khẩu hầu hết là những doanh nghiệp có vốn góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế ( FDI ). Năng lực cạnh tranh đối đầu của những doanh nghiệp trong nước vẫn thấp hơn so với những doanh nghiệp FDI trong phân khúc xuất khẩu. Năm 2020, những doanh nghiệp trong nước mới chỉ chiếm 21,1 % tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép của Nước Ta, trong khi 78,9 % vẫn do những doanh nghiệp FDI đảm nhiệm. Đó là do hầu hết những doanh nghiệp da – giầy là những doanh nghiệp nhỏ và vừa, chưa có đủ nguồn lực để tiếp cận và tham gia sâu vào chuỗi đáp ứng toàn thế giới .
Theo tôi vị thế của doanh nghiệp trong nước thấp so với những doanh nghiệp FDI khi tham gia sâu vào chuỗi đáp ứng toàn thế giới, có 1 số ít nguyên do như : Năng suất lao động thấp ; ngân sách giá tiền mẫu sản phẩm cao ; lao động có kiến thức và kỹ năng, kinh nghiệm tay nghề cao còn thiếu ; việc bảo vệ chất lượng mẫu sản phẩm và phân phối những nhu yếu kỹ thuật của thị trường xuất khẩu chưa đạt dẫn đến nhiều doanh nghiệp chưa tận dụng được những FTA ( trong đó có yếu tố thiên nhiên và môi trường ) ; và đặc biệt quan trọng nguồn lực kinh tế tài chính còn yếu .

Doanh nghiệp da giày Nước Ta cần tăng cường xâm nhập thị trường
Các doanh nghiệp da – giày nội địa chủ yếu hoạt động giải trí theo hình thức hộ mái ấm gia đình, nhân lực được giảng dạy cơ bản, chính quy vô cùng khan hiếm, dẫn đến việc quản trị sản xuất yếu, kém ; việc vận dụng và làm chủ những tân tiến khoa học kỹ thuật tiên tiến và phát triển còn hạn chế khiến hiệu suất thấp, chất lượng loại sản phẩm không không thay đổi ; do yên cầu về nhân sự phong cách thiết kế trong ngành rất cao, vừa phải có năng lượng trình độ phong cách thiết kế vừa phải có trình độ ngành da – giày nên hầu hết những doanh nghiệp chưa chú trọng tăng trưởng mẫu mốt mới, chỉ dừng lại ở việc sao chép, gia công .
Về nguyên phụ liệu, máy móc thiết bị, theo số liệu của LEFASO lúc bấy giờ có tới 85 % doanh nghiệp da – giày hạn chế về vốn, kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, không dữ thế chủ động được nguồn nguyên phụ liệu. Trong cơ cấu tổ chức giá tiền loại sản phẩm giày dép thì nguyên phụ liệu chiếm tới 68-75 % nhưng những doanh nhgiepej trong nước đang nhờ vào vào nguồn nhập khẩu đến 80 %. Máy móc, thiết bị đa số nhập khẩu, hiện đã cũ và lỗi thời ; linh, phụ kiện sửa chữa thay thế khan hiếm, trình độ kinh nghiệm tay nghề kỹ thuật thay thế sửa chữa không cao dẫn đến tính đúng mực của máy móc, thiết bị giảm đáng kể kéo theo chất lượng thành phẩm cũng chỉ đạt ở mức TB, thấp .
Về môi trường tự nhiên, việc quản trị, giải quyết và xử lý chất thải trong ngành yên cầu rất khắc nghiệt, ngân sách giải quyết và xử lý cao cũng tạo ra rào cản lớn so với sự tăng trưởng của những doanh nghiệp trong nước .
Phóng viên : Theo ông những doanh nghiệp cần có xu thế như thế nào để tăng trưởng vững chắc hơn, nâng cao vị thế trong chuỗi đáp ứng toàn thế giới ?
Ông Nguyễn Chí Thanh : Theo tôi 1 số ít xu thế mà doanh nghiệp cần để tăng trưởng bền vững và kiên cố hơn, nâng cao vị thế và tham gia sâu vào chuỗi đáp ứng toàn thế giới :
Tham gia trực tiếp vào quy trình phong cách thiết kế, R&D : Như ông Nguyễn Đức Thuấn – quản trị Thương Hội Da, giày và túi xách Nước Ta nhìn nhận “ Đa số những chuỗi đáp ứng, những nhãn hàng đều tin yêu vào năng lực R&D và phong cách thiết kế của doanh nghiệp Nước Ta ”, đây là tín hiệu rất đáng mừng cho thấy Nước Ta đang xâm nhập sâu hơn vào chuỗi đáp ứng ngành da giày thay vì chỉ làm gia công theo mẫu của những nhãn hàng trước đây. Khâu phong cách thiết kế, R&D là quy trình mang lại giá trị ngày càng tăng rất lớn trong mẫu sản phẩm .

Đẩy mạnh quá trình thiết kế, nghiên cứu công nghệ là giải pháp giúp doanh nghiệp da giày trong nước thoái cảnh “gia công” cho các nhãn hàng nước ngoài

Tăng tỉ lệ nội địa hóa : Cùng với sự tương hỗ, chủ trương cuả Nhà nước, năng lực đáp ứng nguyên vật liệu của ngành da giày Nước Ta hiện đã tương đối tốt khi nguồn nguyên vật liệu trong nước đã dữ thế chủ động được 60 %. Cụ thể, nguyên phụ liệu chiếm khoảng chừng 50 % trong cơ cấu tổ chức giá tiền của ngành da giày. Trong nước đã dữ thế chủ động gầnnhư hàng loạt việc sản xuất đế giày, từ khuôn đế, triển khai xong đế và những nguyên phụ liệu, đóng gói, tem nhãn, …
Nâng cao hiệu suất lao động, giảm ngân sách giá tiền, … tăng năng lượng cạnh tranh đối đầu của doanh nghiệp và yếu tố quan trọng khi muốn tham gia vào chuỗi đáp ứng toàn thế giới .
Doanh nghiệp cần tận dụng tối đa những FTA : Năm 2020 – 2021, đại dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, do đó, những doanh nghiệp cần rất là nỗ lực để giữ vững và tận dụng tối đa những FTA mà tất cả chúng ta đã đạt được như EVFTA, UKVFTA, … .
Hướng đến nền kinh tế tài chính tuần hoàn và tăng trưởng bền vững và kiên cố và bảo vệ thiên nhiên và môi trường : Các nhu yếu về tăng trưởng vững chắc đễ dần trở thành những nhu yếu của những thị trường xuất khẩu và cả thị trường trong nước. DN cũng cần giám sát chuyên nghiệp và lâu dài hơn trong việc góp vốn đầu tư và chuẩn bị sẵn sàng những nguồn lực thiết yếu để phân phối những nhu yếu về môi trường tự nhiên, tăng trưởng vững chắc .
Tiếp cận nguồn kinh tế tài chính : Ngoài việc dữ thế chủ động của những doanh nghiệp, Cơ quan quản trị nhà nước cần có chính sách, chủ trương hỗ trợ giúp doanh nghiệp, đặc biệt quan trọng trong quá trình tác động ảnh hưởng của dịch Covid-19. Thời gian qua, nhà nước cùng những cấp, ngành đã tiến hành nhiều giải pháp, chủ trương hỗ trợ giúp doanh nghiệp vượt khó. Tuy nhiên vẫn cần giúp doanh nghiệp tiếp cận thêm những nguồn vốn tín dụng thanh toán khuyến mại khác, phân phối những nhu yếu thiết thực và cấp thiết của số đông doanh nghiệp. …
Đẩy mạnh tăng trưởng công nghệ tiên tiến tương hỗ : Các doanh nghiệp hoạt động giải trí trong nghành công nghiệp tương hỗ ( CNHT ) cần tăng nhanh góp vốn đầu tư, sản xuất, tận dụng những chủ trương tăng trưởng CNHT của nhà nước, tạo nguồn nguyên phụ liệu trong nước bảo vệ về số lượng và chất lượng, giúp những doanh nghiệp sản xuất dữ thế chủ động về nguồn nguyên vật liệu, giảm nhờ vào vào nguồn nhập khẩu ; tăng tỷ suất nội địa hóa mẫu sản phẩm, phân phối quy tắc nguồn gốc của Hiệp định EVFTA giúp doanh nghiệp được hưởng thuế suất khuyễn mãi thêm đặc biệt quan trọng so với những mẫu sản phẩm da – giày. Tăng cường link với những đơn vị chức năng nghiên cứu, update công nghệ tiên tiến, kỹ thuật, góp vốn đầu tư, sản xuất máy móc trong nước hóa nhằm mục đích tiết giảm ngân sách góp vốn đầu tư .
Phóng viên : Là Viện nghiên cứu đầu ngành trong nghành nghề dịch vụ Da giày, hoạt động giải trí của Viện có hoạt động giải trí đơn cử gì giúp doanh nghiệp trong ngành giai quyết những khó khăn vất vả kể trên, tiến tới tăng trưởng vững chắc ngành Da giày Nước Ta ?
Ông Nguyễn Chí Thanh : Là Viện nghiên cứu thường trực Bộ Công Thương, theo tính năng trách nhiệm, xu thế trong thời hạn 2021 – 2025 của chúng tôi là tập trung chuyên sâu vào những hoạt động giải trí KH&CN và ứng dụng tác dụng nghiên cứu vào thực tiễn của những doanh nghiệp ; đồng thời nghiên cứu tư vấn tham mưu chuyên ngành cho những cơ quan quản trị nhà nước về tăng trưởng vững chắc ngành da – giày. Viện đang kiến thiết xây dựng yêu cầu và từng bước triển khai một số ít những hoạt động giải trí, đơn cử :
Về Khoa học và Công nghệ : Trong thời hạn gần đây, Viện không tập tăng trưởng những hoạt động giải trí KHCN mang tính đơn lẻ, gián đoạn mà triển khai những trách nhiệm KH&CN theo chuỗi giá trị da, chuỗi giá trị mẫu sản phẩm từ da, … có liên kết chuỗi giá với ngành nông nghiệp, du lịch và những hoạt động giải trí Công thương. Trong đó ứng dụng những công nghệ tiên tiến của công nghiệp 4.0 và hướng đến nền kinh tế tài chính tuần hoàn và tăng trưởng bền vững và kiên cố. Các nghiên cứu liên Viện nhằm mục đích đưa ra những loại sản phẩm nghiên cứu hoàn toàn có thể ứng dụng ngay vào hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của những doanh nghiệp .
Về nguồn nhân lực : Viện đã link với những cơ sở đào tạo và giảng dạy uy tín ở trong và ngoài nước như Trường Đại học Công nghệ và Thiết kế vương quốc Kiev, Ukraine ; Viện Nghiên cứu Da Trung ương Ấn Độ ; Thương Hội những nhà phân phối da giày, máy thuộc da và phụ tùng Italia ( ASSOMAC ) ; Thương Hội Da-Giày-Túi xách việt nam ( LEFASO ) ; Trường Đại học Bách Khoa TP.HN ; Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp … nghiên cứu, thay đổi chiêu thức giảng dạy ( giảng dạy theo modul, ứng dụng CNTT trong công tác làm việc đào tạo và giảng dạy … ), huấn luyện và đào tạo những bậc học từ tầm trung nghề đến sau đại học cũng như những khóa huấn luyện và đào tạo nâng cao trình độ trình độ thời gian ngắn theo nhu yếu của những doanh nghiệp .

Cửa hàng ra mắt và bán loại sản phẩm của Viện nghiên cứu da – giày

Về Quy chuẩn, tiêu chuẩn: Viện đã triển khai lộ trình xây dựng hoàn chỉnh hệ thống TCQC kỹ thuật ngành da – giày, đầu tư phòng thí nghiệm chuyên ngành,nhằm nâng cao năng lực phân tích, thử nghiệm trong nước để kiểm soát chất lượng sản phẩm ngành da – giầy, cũng như tạo điều kiện để các doanh nghiệp có khả năng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Về chính sách, chủ trương : Viện đã dữ thế chủ động tham mưu về việc thiết kế xây dựng, kiểm soát và điều chỉnh, phát hành những chủ trương tương hỗ tăng trưởng công nghiệp nhằm mục đích giúp những doanh nghiệp da – giày Nước Ta từng bước dữ thế chủ động được nguồn nguyên phụ liệu, giảm nhờ vào nguồn nhập khẩu, nâng cao sức cạnh tranh đối đầu của những Doanh Nghiệp da – giày trong nước. Liên kết, phối hợp với những đơn vị chức năng thường trực Bộ như Viện Nghiên cứu Cơ khí, Viện Máy và Dụng cụ Công nghiệp … nghiên cứu, sản xuất máy móc, thiết bị bảo vệ nhu yếu kỹ thuật với ngân sách hài hòa và hợp lý tương hỗ những doanh nghiệp trong ngành .
Hi vọng rằng, với những nỗ lực từ phía cơ quan quản trị nhà nước cùng với sự quyết tâm của doanh nghiệp, ngàng công nghiệp Da giày trong nước sẽ dần sở hữu thị trường, tham gia tổng lực vào chuỗi đáp ứng toàn thế giới .
PV : Xin cảm ơn ông.