Đặc sắc trang phục truyền thống dân tộc Hà Nhì
2021 – 12-01 T09 : 20 : 47 + 07 : 00
Bạn đang đọc: Đặc sắc trang phục truyền thống dân tộc Hà Nhì
http://dic.gov.vn/vi/news/Thong-tin-doi-ngoai/dac-sac-trang-phuc-truyen-thong-dan-toc-ha-nhi-5071.htmlhttp://dic.gov.vn/uploads/news/2021_11/3.jpg
http://dic.gov.vn/assets/images/logo.png
DIC – Dân tộc Hà Nhì tại tỉnh Điện Biên có khoảng 4.500 người, sinh sống chủ yếu ở huyện Mường Nhé, tập trung tại các xã: Mường Nhé, Sín Thầu, Sen Thượng, Leng Su Sìn và Chung Chải. Trong đó xã Sen Thượng và Sín Thầu là vùng đất cư ngụ lâu đời, đồng thời cũng là vùng đất lõi để người Hà Nhì tỏa đi sinh sống ở các địa bàn khác.
Hiện nay, người Hà Nhì còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn mang đậm truyền thống dân tộc, trong đó có trang phục truyền thống cuội nguồn bộc lộ trình độ nghệ thuật và thẩm mỹ, kỹ thuật điêu luyện, giá trị lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống, nghệ thuật và thẩm mỹ … phản ánh thâm thúy nhân sinh quan, thế giới quan về ngoài hành tinh, vạn vật, vạn vật thiên nhiên cũng như phong tục, tập quán, hoạt động và sinh hoạt của hội đồng, tình cảm, ước vọng về đời sống tốt đẹp .
Phụ nữ Hà Nhì thêu trang phục truyền thống cuội nguồn .
Với sự tài hoa trong nghệ thuật và thẩm mỹ thêu, can, ghép vải trên trang phục, dân tộc Hà Nhì đã tạo ra nét độc lạ riêng cho trang phục truyền thống cuội nguồn của dân tộc mình, góp thêm phần tạo nên sự phong phú, phong phú và đa dạng trong truyền thống văn hóa truyền thống những dân tộc tỉnh Điện Biên. Ngay từ nhỏ những bé gái dân tộc Hà Nhì đã được mẹ, chị và bà dạy cách khâu vá, thêu thùa để khi lớn những thiếu nữ phải tự mình làm ra bộ trang phục đẹp nhất mặc trong ngày cưới, lễ, tết và tạo ra những loại sản phẩm, trang phục truyền thống cuội nguồn cho mái ấm gia đình. Để có được một tấm vải phụ nữ Hà Nhì phải triển khai những quy trình : Trồng bông, trồng chàm, cán bông, kéo sợi, hồ sợi, dệt vải, nhuộm vải .
Bộ trang phục truyền thống cuội nguồn được người Hà Nhì làm khá công phu, mất nhiều thời hạn, công sức của con người, nhất là trang phục phụ nữ đều được làm bằng tay thủ công. Bắt đầu từ việc chọn nguyên vật liệu cho đến cắt, khâu, thêu, chắp nối những mảnh vải lại với nhau để tạo thành từng bộ phận, chi tiết cụ thể như : Thêu viền cổ, viền nách, tà áo, vạt áo ; đặc biệt quan trọng dành nhiều thời hạn cho việc ghép, nối những mảnh vải màu trên ống tay áo và gắn, đính những hạt sắt kẽm kim loại phía trước ngực áo … sau đó mới chắp ghép may thành chiếc áo hoàn hảo .
Trang phục truyền thống lịch sử của phụ nữ dân tộc Hà Nhì gồm : Bộ đội đầu, áo dài ( mặc bên trong ), áo ngắn ( mặc bên ngoài ) và quần. Trang phục của phụ nữ được phân biệt theo lứa tuổi. Bộ đội đầu gồm 3 cụ thể : vòng quấn giữ tóc hình tròn trụ ( tro pà ), khăn ( ù khu ) được làm từ mảnh vải vuông. Các góc khăn được đính 4 tua trang trí bởi những chuỗi hạt cườm bằng nhựa màu đỏ, vàng, xanh và những quả bông len to, nhỏ sắc tố sặc sỡ. Khi đội gấp khăn theo đường chéo để hai tua cườm vắt sang hai bên và buông dài xuống thái dương. Sau đó, khăn đội đầu sẽ được cố định và thắt chặt bằng một miếng vải có những dây hạt cườm xếp sát quấn tròn để giữ khăn ( ù pứ ). Theo tín ngưỡng dân gian của người Hà Nhì thì hồn trú ngụ trên đầu nên họ sử dụng bộ đội đầu nhằm mục đích bảo vệ phần hồn của mình .
Áo dài ( á khò khò mó ) của phụ nữ dân tộc Hà Nhì là áo 5 thân, xẻ tà, cài khuy vải chéo về phía bên trái, thân áo màu chàm đen. Viền cổ áo, thân áo và tay áo được thêu hình núi, sông, đường thẳng gấp khúc, hình quả trám, hình hoa lá … với những đường thêu từ đơn thuần đến phức tạp, sắc tố sặc sỡ bằng chỉ đỏ, hồng, vàng, xanh, vàng cam … phản ánh đời sống, mối quan hệ của con người với tự nhiên, bộc lộ niềm tin đoàn kết, cố kết hội đồng của người Hà Nhì. Dựa vào cách trang trí trên áo của người phụ nữ dân tộc Hà Nhì hoàn toàn có thể phân biệt được người già hay người trẻ. Áo ngắn ( á khò khò tư ) là phần điển hình nổi bật nhất của trang phục phụ nữ Hà Nhì. Áo có chiều dài bằng 50% áo dài, không có tay áo, cài cúc bạc ở phía nách phải. Viền cổ, nẹp áo được thêu từ đơn thuần tới phức tạp như hình móc xích, hình dấu nhân, hình núi, hình hoa lá … thêu đứt mũi bằng chỉ đỏ, hồng, vàng, xanh điển hình nổi bật trên nền vải đen làm tôn vẻ đẹp tươi đẹp, rạng rỡ cho người phụ nữ. Xung quanh ngực áo được đính nhiều hạt kim loại hình bán cầu ( cứ khọ ) tạo thành những họa tiết hình tam giác tiếp nối đuôi nhau nhau tượng trưng cho núi đồi, cảnh sắc vạn vật thiên nhiên. Ngoài ra trên ngực áo còn trang trí những đồng xu bằng kim loại hình tròn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời và 6 sợi tua được làm từ những hạt cườm bằng nhựa, những quả lục lạc khi người phụ nữ chuyển dời sẽ tạo ra âm thanh, đó là những tín hiệu để những chàng trai tìm đến những cô gái, đồng thời tô thêm vẻ đẹp, bộc lộ sự giàu sang, sung túc của người mặc áo .
Do điều kiện sinh hoạt và lao động sản xuất để thuận tiện trong quá trình đi nương, cấy lúa, các hoạt động lao động khác nên phụ nữ Hà Nhì chỉ mặc quần kết hợp với áo dài. Quần (hlà truỳ) may theo kiểu “chân què” cạp lá tọa, ống rộng màu đen hoặc màu chàm và được cố định bằng thắt lưng khi mặc. Vào các dịp hội hè, cưới xin hay đi chơi phụ nữ Hà Nhì mới mặc thêm chiếc áo ngắn bên ngoài để tôn thêm vẻ đẹp cho mình.
Nếu hoa văn trang trí trên bộ trang phục của người phụ nữ phong phú và sinh động, biểu lộ sự độc lạ, tinh xảo, tài hoa thì trang phục phái mạnh lại không phân biệt thực trạng sử dụng như phụ nữ mà quần áo của họ chỉ mang đặc thù phân định theo tuổi tác. Trang phục truyền thống cuội nguồn của phái mạnh được cắt, khâu đơn thuần biểu lộ sự trẻ khỏe, can đảm và mạnh mẽ, đơn giản và giản dị với sắc tố trầm, đa phần là màu đen, màu chàm. Trang phục của trẻ nhỏ Hà Nhì về mẫu mã cũng tựa như như người lớn, nhưng họa tiết, hoa văn trang trí đơn thuần, không cầu kỳ. Quan trọng nhất là chiếc mũ, dù là bé trai hay bé gái, chiếc mũ đều được trang trí bằng tua rua sắc tố tươi đẹp, hạt cườm và đồng bạc biểu lộ mong ước giàu sang, no đủ, có tính năng tránh gió độc .
Phụ nữ dân tộc Hà Nhì với đôi bàn tay khôn khéo, kĩ năng, sự cần mẫn, phát minh sáng tạo và tính thẩm mỹ và nghệ thuật cao đã tạo ra những bộ trang phục mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Mỗi bộ trang phục là một tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ, chứa đựng tính cách, ý niệm, giá trị thẩm mĩ, văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc của người Hà Nhì ; phản ánh đời sống thường nhật, cách giáo dục con cháu, ý niệm về quốc tế tự nhiên và tiến trình tăng trưởng của lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống, sự giao thoa văn hóa truyền thống. Để bảo tồn, phát huy giá trị nghề làm trang phục truyền thống cuội nguồn của người Hà Nhì, năm 2021, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thiết kế xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa truyền thống phi vật thể nhằm mục đích tham mưu Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đề xuất Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét đưa vào hạng mục di sản văn hóa truyền thống phi vật thể vương quốc .
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn
