Xã nông thôn mới vẫn còn… đặc biệt khó khăn

Gia đình bà Đinh Thị Khai ở thôn Đồng Cần, xã Thanh An, huyện miền núi Minh Long, tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi thuộc diện hộ nghèo, mái ấm gia đình khó khăn. Mấy tháng trước, khi hay tin xã được công nhận xã nông thôn mới, bà con dân làng ai cũng vui mừng. Thế nhưng đi kèm với niềm vui là nỗi lo vì nhiều chính sách chủ trương theo diện hộ đồng bào đặc biệt khó khăn, nay bà con không còn được hưởng .
Mấy ngày này, bà Đinh Thị Khai cùng nhiều hộ trong thôn vui mừng khi được liên tục thụ hưởng chủ trương bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng. “ Tôi rất cám ơn xã đã chăm sóc tương hỗ cho tôi được hưởng bảo hiểm y tế không lấy phí, giúp tôi vượt qua khó khăn trong lúc ốm đau ”, bà Khai nói .
95% dân số của xã Thanh An, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi là đồng bào H’re, đời sống còn nhiều khó khăn

Thầy giáo Thới Thượng Thành, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thanh An, huyện Minh Long cho biết, trường có 330 học sinh. Trước đây, xã Thanh An thuộc vùng đặc biệt khó khăn, toàn bộ học sinh được hưởng chế độ bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng. Năm 2021, xã Thanh An được công nhận xã nông thôn mới, theo quy định thì học sinh nhà trường không còn được hưởng chính sách bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng như trước đây. Đầu năm học 2021-2022, nhà trường vận động phụ huynh mua bảo hiểm y tế cho con em nhưng tỷ tệ mua rất thấp.

“ Sau khi trường và xã thông tin, 1 số ít cha mẹ đã đóng tiền mua bảo hiểm y tế cho con. Nhưng qua quy trình thực thi theo văn bản mới nhất theo Quyết định 612 của Uỷ ban Dân tộc, trên cơ sở đó, chúng tôi đã trả lại hết tiền mua bảo hiểm y tế cho cha mẹ. Học sinh được hưởng bảo hiểm y tế theo sự trợ cấp theo vùng đặc biệt khó khăn khu vực III ”, thầy giáo Thới Thượng Thành cho biết .
Theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ, các xã khu vực III, khu vực II đã được phê duyệt nếu được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới sẽ được xác định là xã khu vực IDân số của xã Thanh An, huyện Minh Long khoảng chừng 3.600 người, 95 % là đồng bào H’re. Tháng 3/2021, địa phương được công nhận xã nông thôn mới. Điều này đồng nghĩa tương quan với việc dân cư không còn được hưởng những những chủ trương về hộ nghèo, bảo hiểm y tế …
Đến tháng 6/2021, Ủy ban Dân tộc có Quyết định số 612 phê duyệt list những thôn đặc biệt khó khăn, trong đó, 6 thôn của xã Thanh An thuộc list những thôn đặc biệt khó khăn. Vừa là xã nông thôn mới và xã đặc biệt khó khăn nên việc tiến hành những chủ trương cho học viên, giáo viên, bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang gặp nhiều lúng túng .
Học sinh 6 thôn đặc biệt khó khăn của xã nông thôn mới Thanh An, huyện miền núi Minh Long vừa được hưởng chính sách bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng

Lý giải về sự “tréo ngoe” này, ông Đinh Nê Hoàng, Chủ tịch UBND xã Thanh An, huyện Minh Long cho rằng: “Trước đó, Thanh An là xã loại III nằm trong danh sách theo Quyết định 861 của Chính phủ. Tại điều 3 của Quyết định này, xã khu vực III, khu vực II nếu được công nhận xã nông thôn mới thì hiển nhiên là xã loại I. Tuy nhiên, Quyết định 612 của Uỷ ban Dân tộc phê duyệt danh sách thôn đặc biệt khó khăn, trong đó, Thanh An có 6 thôn. Để thực hiện chính sách bảo hiểm y tế cho người dân, khi đối chiếu lại hai Quyết định này thì chồng chéo với nhau”.

Theo Quyết định 861 ngày 4/6/2021 của Thủ tướng nhà nước phê duyệt list những xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi quá trình 2021 – 2025 và Quyết định số 612 ngày 16/9/2021 của Ủy ban Dân tộc phê duyệt list những thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tiến trình 2021 – 2025, tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi có 241 thôn thuộc 239 xã đặc biệt khó khăn. Trong đó, huyện Minh Long có 19 thôn của 4 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn và 6 thôn của xã nông thôn mới Thanh An đều là xã đặc biệt khó khăn .
Toàn bộ học sinh trường Tiểu học Thanh An được hưởng chế độ bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóngNgoài xã Thanh An, huyện Minh Long còn có xã Long Sơn cũng được công nhận là xã Nông thôn mới vào năm 2020. Khác với xã Thanh An, người dân xã Long Sơn, huyện Minh Long không được hưởng những chủ trương tương hỗ theo đặc biệt khó khăn .

“Huyện cũng kiến nghị với các cấp. mặc dù về đích nông thôn mới nhưng đối với các xã ở miền núi có dân số đông đồng bào dân tộc thiểu số thì cho bà con được hưởng các chính sách như bảo hiểm y tế, tạo điều kiện cho các cháu đi học; các chính sách khác về hỗ trợ phát triển sản xuất cũng như cơ sở hạ tầng. Có thể không như khu vực III nhưng cũng cần có sự hỗ trợ bà con được các chế độ, chính sách”, ông Nguyễn Văn Bảy, Phó Chủ tịch UBND huyện Minh Long kiến nghị.

Xã Thanh An, huyện miền núi Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi được công nhận là xã nông thôn mới nhưng toàn bộ 6 thôn của địa phương này thuộc diện đặc biệt khó khănTrước những vướng mắc trong việc phân định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo lộ trình tăng trưởng tiến trình 2021 – 2025, Ban Dân tộc tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi đã có văn bản đề xuất Uỷ ban Dân tộc xem xét, hướng dẫn để tiến hành thực thi những chủ trương theo đúng pháp luật .
Ông Trần Văn Mẫn, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi thông tin, lúc bấy giờ, trên địa phận, những thôn đã hết diện đặc biệt khó khăn nhưng vẫn thuộc diện thôn miền núi thì vẫn chưa có hướng dẫn chi tiết cụ thể. Những thôn không còn diện đặc biệt khó khăn chuyển sang thôn nằm trong xã nông thôn mới rồi thì chính sách chủ trương cho thôn, xã miền núi vùng đồng bào dân tộc bản địa ít người như thế nào thì cũng chưa rõ .
“ Vấn đề này, tất cả chúng ta cũng thông cảm với cấp trên vì trong tiến trình kiến thiết xây dựng chủ trương vẫn còn chồng chéo. Đến giờ này, những hướng dẫn cụ thể và kể cả nguồn vốn dành cho thực thi chương trình này vẫn chưa có do đó những địa phương vẫn còn lúng túng ”, ông Mẫn nói. / .