Amazon chi phối người bán như thế nào?

Với vị thế thống trị trong nhiều nghành nghề dịch vụ, Amazon bị chỉ trích đã lạm dụng điều đó để ép những doanh nghiệp đồng ý yên cầu của mình .Năm ngoái, Amazon nói với công ty sản xuất đồ gia dụng mưu trí Ecobee rằng hãng này nên chuyển giao tài liệu từ những mẫu sản phẩm của hãng cho Amazon, kể cả khi người mua đang không sử dụng. Ecobee lo âu việc này sẽ xâm phạm đến quyền riêng tư của người mua .Thiết bị của hãng được liên kết với Alexa – trợ lý ảo của Amazon và cho nên vì thế cũng đã san sẻ một phần tài liệu với Amazon. Không chỉ vậy, Ecobee còn quan ngại nếu có thêm thông tin về người dùng Ecobee, Amazon hoàn toàn có thể sử dụng chính những tài liệu này cho những mẫu sản phẩm cạnh tranh đối đầu với Ecobee .

Đáp lại sự từ chối này, đại diện Amazon nói rằng nếu không tuân thủ, hoạt động bán sản phẩm của Ecobee trên nền tảng bán lẻ của Amazon có thể chịu ảnh hưởng.

Theo nhiều cựu chỉ huy Amazon và đại diện thay mặt doanh nghiệp đối tác chiến lược, việc Amazon sử dụng quyền thống trị ở mảng kinh doanh thương mại này để buộc đối tác chiến lược nhượng bộ ở mảng kinh doanh thương mại khác không phải điều gì mới. Chiến thuật của Amazon đã vượt khỏi quy tắc phối hợp bán loại sản phẩm thường thì hay đàm phán cứng rắn, khi họ rình rập đe dọa trả đũa với những dịch vụ quan trọng mình đang cung ứng, ví dụ như kinh doanh bán lẻ. Đối tác thường phải làm theo yên cầu từ phía Amazon, bởi quyền lực tối cao quá lớn của hãng trên nhiều nghành .Phát ngôn viên của Amazon Jack Evans, mới gần đây khẳng định chắc chắn Ecobee vẫn bán hàng thông thường trên nền tảng của hãng. Nữ phát ngôn viên của Ecobee, bà Andie Weissman cũng nói : ” Amazon vẫn liên tục là đối tác chiến lược quan trọng của Ecobee “. Theo nguồn tin của WSJ, những cuộc đối thoại giữa hai bên vẫn đang diễn ra .Đại diện một doanh nghiệp từng thao tác với Amazon, CEO PopSockets David Barnett cho biết : ” Nhân viên Amazon sẽ tìm mọi cách để đạt tiềm năng, kể cả khi phải hủy hoại mối quan hệ ” .CEO PopSockets David Barnett tại trụ sở công ty. Ảnh: WSJCEO PopSockets David Barnett tại trụ sở công ty. Ảnh : WSJNăm ngoái, trong phiên điều trần trước Tiểu ban chống độc quyền Hạ viện Mỹ, Barnett cho biết Amazon dọa sẽ cho nền tảng này ngập những loại sản phẩm nhái loại sản phẩm của PopSockets để buộc hãng này chi thêm tiền cho những dịch vụ của Amazon .” Người ta sẽ vướng mắc : ” Tại sao một doanh nghiệp vừa duy trì được quan hệ với quá nhiều đối tác chiến lược, vừa cùng lúc bắt nạt được họ ? “, ông nói. Đơn giản là vì những đối tác chiến lược buộc phải nhượng bộ .Phát ngôn viên của Amazon thì chứng minh và khẳng định công ty không hề yên cầu đối tác chiến lược phải trả tiền để ngăn loại sản phẩm trá hình. ” Amazon luôn cố gắng nỗ lực đàm phán để có lao lý tốt nhất cho người mua. Chúng tôi sẽ không cung ứng dịch vụ nếu không làm được điều này. Mọi người cũng đừng kinh ngạc khi chúng tôi đàm phán xuyên những mảng kinh doanh thương mại thuộc Amazon. Nhiều người mua và đối tác chiến lược của chúng tôi cũng làm tựa như và thường thì cũng muốn phối hợp cả những mảng kinh doanh thương mại khác của Amazon vào nữa ” .Amazon tất yếu có thừa cơ hội để liên kết những mảng kinh doanh thương mại khác nhau. Vì họ có hoạt động giải trí mạnh trong nhiều ngành, từ kinh doanh bán lẻ đến điện toán đám mây, quảng cáo số, nội dung trực tuyến, công nghệ tiên tiến tương hỗ giọng nói và vận tải đường bộ. Amazon thuộc số ít công ty có vị thế lớn trong nhiều ngành riêng rẽ như vậy .Theo thống kê giám sát của nhiều tổ chức triển khai điều tra và nghiên cứu và tác dụng từ những phiên điều trần của Quốc hội Mỹ, Amazon đứng đầu hoặc thứ nhì trong nhiều mảng kinh doanh thương mại của hãng. Nền tảng kinh doanh bán lẻ của Amazon lớn nhất tại Mỹ. Họ cũng là doanh nghiệp quảng cáo số có quy mô lớn thứ 3 tại Mỹ. Amazon là công ty điện toán đám mây lớn nhất toàn thế giới về lệch giá, theo số liệu của Gartner .Thiết bị tivi Fire của Amazon chiếm khoảng chừng 30 % thị trường tại Mỹ, theo tổ chức triển khai điều tra và nghiên cứu Park Associates. Amazon cũng đang có vị thế tốt trong nhiều nghành như loa tinh chỉnh và điều khiển bằng giọng nói, bán sách hoặc kinh doanh thương mại thực phẩm trực tuyến .Việc một doanh nghiệp sử dụng vị thế thống trị của mình để áp đặt lao lý lên người mua khiến nhiều người thấp thỏm về sự độc quyền. Các nhà quản trị lâu nay vẫn do dự về việc liệu một công ty có đang hạn chế sự lựa chọn của người mua bằng cách buộc người mua dù muốn mẫu sản phẩm này nhưng lại phải mua loại sản phẩm khác hay không .

Chiến lược kiểu này trong kinh doanh được biết đến với tên gọi “bán có ràng buộc”. Giới chức Mỹ đã cáo buộc về hành vi này trong hàng loạt vụ kiện chống độc quyền với một số doanh nghiệp, từ Standard Oil của John D. Rockefeller cho đến Microsoft. Microsoft đã đạt được thỏa thuận với Bộ Tư pháp Mỹ về nhiều cáo buộc, nhưng không thừa nhận có sai phạm, trong đó bao gồm cáo buộc cố tình ràng buộc trình duyệt Internet cho hệ điều hành của hãng này.

Nhiều chính trị gia Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ ( FTC ) và những nhà hoặc định chủ trương tại nhiều bang của Mỹ đã khám phá về hành vi cạnh tranh đối đầu của Amazon cũng như nhiều công ty công nghệ tiên tiến lớn khác .Vào tháng 10/2020, Tiểu ban chống độc quyền của Mỹ đã hoàn tất cuộc tìm hiểu lê dài 16 tháng với hành vi tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc phản cạnh tranh đối đầu của Amazon, Apple, Facebook hay Alphabet. Ủy ban Kết luận rằng Amazon đã sử dụng ” quyền lực tối cao độc quyền ” với những bên bán hàng. Họ dẫn chứng rằng Amazon dùng sự thống trị trong thương mại trực tuyến để gây áp lực đè nén trong những cuộc đàm phán với đối tác chiến lược ở những mảng kinh doanh thương mại khác .Amazon phủ nhận điều này. Hãng nói rằng những doanh nghiệp lớn không nắm quyền thống trị và quan điểm thành công xuất sắc là hiệu quả của hành vi phản cạnh tranh đối đầu là trọn vẹn sai lầm đáng tiếc .Theo những chuyên viên về chống độc quyền, việc chứng tỏ hành vi bán có ràng buộc có vi phạm luật hay không là rất khó. Gary Reback – luật sư tại Carr và Ferrell cho rằng cơ quan giải quyết và xử lý kiện tụng thường tập trung chuyên sâu vào việc ngăn ngừa độc quyền chứ không cố chứng tỏ hành vi bán có ràng buộc .Nghị sĩ Pramila Jayapal – Phó quản trị Tiểu ban chống độc quyền Hạ viện Mỹ khẳng định chắc chắn Amazon cũng sử dụng ” chiêu trò ” khi thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống vận tải đường bộ ” Fulfillment by Amazon “, hay còn gọi là FBA. Từ năm 2006, Amazon tính phí với những bên bán hàng ĐK sử dụng kho bãi của FBA, giải quyết và xử lý đơn hàng và luân chuyển sản phẩm & hàng hóa của họ .Hiện tại, gần 2/3 công ty bán hàng trên Amazon sử dụng FBA, theo số liệu của công ty nghiên cứu và điều tra Market Pulse. FBA hiện được cho là ” trụ cột ” của hoạt động giải trí vận tải đường bộ mà Amazon đang triển khai. Nó tách biệt với mảng kinh doanh nhỏ và cạnh tranh đối đầu trực tiếp với FedEx, UPS .Theo đại diện thay mặt những bên bán hàng, Amazon đã buộc họ sử dụng dịch vụ hoàn tất đơn hàng. Đặc biệt là, quyền tiếp cận với ” Buy Box ” của Amazon – dịch vụ quyết định hành động bên bán có được giảm giá hay được hiển thị nhiều hơn trong tác dụng tìm kiếm hay không – sẽ dựa trên việc liệu hãng có dùng dịch vụ hoàn tất đơn hàng của Amazon hay không .Jerry Kavesh – một người kinh doanh thương mại đồ may mặc và giày dép trên Amazon thấm thía điều này hơn ai hết. Gần đây, ông đã rút việc sử dụng dịch vụ lưu kho với 1 số ít loại loại sản phẩm trên FBA bởi không chịu được ngân sách. Kể từ đó, ông nhận thấy doanh thu bán những loại sản phẩm này giảm hẳn .Còn trong trường hợp của Pop Sockets, một mẫu sản phẩm rất được ưu thích của công ty đã phải rất chật vật chiến đấu với hàng giả trên Amazon. Trong hơn một năm, công ty không ngừng gửi phàn nàn lên Amazon về hàng giả. Họ muốn những bên kinh doanh thương mại loại sản phẩm của mình trên Amazon phải được kiểm chứng. Tuy nhiên, Amazon liên tục phủ nhận ý kiến đề nghị của PopSockets .Năm 20217, Barnett đến Seattle để thao tác với Amazon. Đại gia thương mại điện tử đưa ra giải pháp rằng nếu PopSockets trả 1,8 triệu USD để tiếp thị loại sản phẩm trên Amazon, công ty sẽ đồng ý xác nhận cho loại sản phẩm của họ .Barnett cho biết Amazon không khi nào đưa ra những lao lý của mình bằng văn bản : ” Họ thường nói trong những cuộc điện thoại thông minh, trao đổi trực tiếp nhưng không khi nào qua email “. Barnett cho biết ông đã đồng ý chấp thuận với Amazon và hàng giả biến mất ngay lập tức .

PopSockets cũng từng ngừng bán hàng trên Amazon. Riêng năm 2019, công ty thiệt hại 10 triệu USD doanh thu vì không bán hàng trên nền tảng này. Sau đó, họ lại nối lại việc bán hàng ở đây nhưng không chi trả thêm chi phí quảng cáo.

” Chúng tôi rất như mong muốn vì đã tăng trưởng đủ nhanh, có một công ty vững mạnh để hoàn toàn có thể nói ” Không “, đồng ý cú sốc lớn và rồi vẫn sống sót được. Nhưng phần nhiều doanh nghiệp không đủ năng lực nói : ” Không ” đâu “, Barnett Kết luận .

Diệu Thanh (theo WSJ)