Kiến Thức Cho Người lao Động Việt Nam > Khoa Học > Nghiên cứu khoa học là một nghệ thuật

Nghiên cứu khoa học là một nghệ thuật

Trong khi quyển tạp chí này có giới hạn về số trang thì những vấn đề liên quan đến nghiên cứu khoa học (NCKH) chỉ bị giới hạn về nguồn lực của người thực hiện mà thôi! Tôi tin bạn đang có những quan tâm nhất định về NCKH, bằng chứng là bạn đã đọc đến đây, vậy thì với giới hạn là số trang cho chuyên mục này, tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu về NCKH theo một cách nhìn đa chiều và khách quan nhất. Khi nhận viết về vấn đề này, tôi cũng đã thực hiện một vài bài NCKH và trong phạm vi kiến thức của mình, tôi sẽ chia sẻ với bạn những kinh nghiệm thực tế về NCKH ở phần cuối, còn bây giờ chúng ta sẽ tiếp cận NCKH theo một tuần tự phù hợp.

WHAT ? – NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LÀ GÌ ?

Để một bài NCKH đạt chất lượng cao thì phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố chủ quan và khách quan. Trong đó, điều kiện tiên quyết là chúng ta cần hiểu rõ bản chất của NCKH là gì, khi nắm được những nguyên tắc cơ bản thì việc nghiên cứu sẽ thuận lợi và chính xác hơn. Có nhiều định nghĩa khá dài dòng về NCKH từ các tài liệu tôi đã tham khảo, tóm gọn lại thì NCKH được hiểu như sau: “Nghiên cứu khoa học là quá trình vận dụng các ý tưởng, lý thuyết và phương pháp khoa học để đưa ra giải pháp cho vấn đề cần nghiên cứu”.

Để hiểu rõ định nghĩa trên thì tôi xin lưu ý với bạn các vấn đề sau:

Nghiên cứu khoa học có hai phân mảng chủ yếu đó là nghiên cứu cơ bản (NCCB) và nghiên cứu ứng dụng (NCƯD). Trong khi mục đích của NCCB là đưa ra luận cứ chứng minh cho vấn đề nào đó thì NCƯD là việc trình bày cơ sở cho việc tìm ra cách giải quyết vấn đề trong thực tiễn. Từ đây chúng ta có thể thấy, NCCB làm nền tảng cho NCƯD tìm ra kiến thức mới và tiếp đó, NCCB lại khẳng định tính đúng đắn của kiến thức này để NCƯD tìm ra những kiến thức khác. Vòng lặp này cứ thế tiếp diễn và tạo ra nhiều kiến thức mới để khai thác nguồn lực trên Trái Đất này một cách hiệu quả hơn. Vì vậy, NCKH chính là việc kết hợp NCCB và NCƯD.

Quá trình vận dụng: như tôi đã đề cập ở trên, NCKH là sự vận dụng kết hợp NCCB và NCƯD, không phải áp dụng, mà mục tiêu cuối cùng của NCKH là có thể ứng dụng nó vào thực tế. Điều này cực kỳ quan trọng, bởi vì nếu NCKH mà không thể dùng được thì đây là một điều lãng phí vô cùng lớn. Tôi nhấn mạnh chữ giải pháp trong định nghĩa trên vì lý do này, trong chữ giải pháp đã bao gồm các kết quả, nhận xét và dự báo cho vấn đề được nghiên cứu.

Một NCKH tốt không thể thực hiện chớp nhoáng mà cần đầu tư khối lượng thời gian và nguồn lực khá nhiều cho các ý tưởng, lý thuyết và phương pháp khoa học.

Ngoài ra, NCKH còn có sự khác nhau tương đối giữa những chuyên ngành và nghành nghề dịch vụ đơn cử. Lấy ví dụ, so với khối ngành kỹ thuật – công nghệ tiên tiến, đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu khoa học hoàn toàn có thể là những thiết bị, những chất hoá học, hiện tượng kỳ lạ vật lý, … những đối tượng người dùng này sau một quy trình nghiên cứu hoàn toàn có thể đưa ra thí nghiệm, thực nghiệm trên một khoanh vùng phạm vi nhất định, nghĩa là, việc thử nghiệm sẽ được triển khai tương đối nhanh. Còn so với khối ngành kinh tế tài chính – kinh tế tài chính ? Đối tượng của NCKH ở đây lại là những chỉ tiêu, chủ trương vi mô, vĩ mô hoặc những kim chỉ nan kinh tế tài chính còn tranh cãi … Mà những chủ trương hay phe phái kinh tế tài chính thì phần lớn mang tính chủ quan do tại không có kim chỉ nan kinh tế tài chính nào tuyệt vời và hoàn hảo nhất cho mọi thị trường cả. Chính thế cho nên, ở những nước khác nhau sẽ có những quan điểm kinh tế tài chính khác nhau tương thích với thực trạng của quốc gia đó và nó thường được sử dụng với một khoảng chừng thời hạn rất dài, trong khi việc điều tiết nền kinh tế tài chính chỉ cần một sơ suất nhỏ là hoàn toàn có thể gây suy sụp cả quốc gia ngay lập tức, cho nên vì thế những NCKH trong khối ngành kinh tế tài chính – kinh tế tài chính thường rất khó vận dụng ngay và đa số mang đặc thù khuyến nghị, nhất là ở những nước đang tăng trưởng .
Bài viết này thiên về đối tượng người dùng là sinh viên ở những trường khối ngành kinh tế tài chính nên tôi sẽ không đề cập đến việc ứng dụng NCKH vào thực tiễn .

WHY ? – TẠI SAO PHẢI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ?

Theo bạn thì nguyên do khiến bạn bắt tay làm nghiên cứu khoa học là gì ? Tôi xin liệt kê một vài ý để bạn tự nhìn nhận lại động cơ của mình nhé :

  • Vì đam mê .
  • Vì chưa biết .
  • Vì phần thưởng .

Tôi mạn phép nghiên cứu và phân tích ba động cơ khác nhau khi triển khai NCKH vừa nêu .

Đối với động cơ đầu tiên, thì đối tượng thực hiện NCKH đã có những hiểu biết nhất định về NCKH rồi và thấy thích thú, say mê với công việc này. Đây là một động cơ vô cùng chân chính và cao đẹp của người làm NCKH thật sự. Họ có thể không cần biết kết quả như thế nào, không làm vì lợi nhuận, nhưng họ vẫn làm vì mục tiêu khám phá ra những kiến thức mới theo một cách bài bản (về phương pháp NCKH, tôi sẽ trình bày ở phần cuối). Có thể ví von họ là người đi tìm lẽ phải vậy.

Động cơ thứ hai rất đáng khuyến khích chính do họ đã khởi đầu có những chăm sóc về NCKH, yếu tố là họ phải tìm ra đúng hướng đi tiếp theo và cảm nhận được vẻ đẹp của NCKH, từ đó NCKH mới khách quan và đáng sống sót .

Động cơ sau cùng là phổ biến nhất trong giới sinh viên chúng ta, động cơ này mạnh hơn động cơ thứ hai ở chỗ nó có động lực lớn hơn, vì vậy chúng ta cũng sẽ đầu tư nhiều hơn để đạt được mục tiêu giải thưởng. Cũng chính vì có động lực lớn hơn nên nó sẽ sinh ra hai việc… nhỏ hơn: gian lận và dốc sức. Nếu bạn dốc sức để làm NCKH, chúng ta không có gì bàn thêm, nhưng nếu bạn gian lận? Điều này cũng hơi khó nói bởi vì tôi tin ít nhiều trong chúng ta đều nghĩ đến việc này khi gặp phải những vướng mắc vô cùng phức tạp, có thể huỷ hoại toàn bộ công sức của quá trình nghiên cứu, mà hầu hết đến từ vấn đề số liệu. Lúc này bạn nghĩ đến việc điều chỉnh số liệu để cho ra kết quả bài NCKH như ý, như vậy bạn đã “bóp méo sự thật” rồi, và nếu đạt giải thì bạn có hoàn toàn hài lòng với vinh dự đó? Điều này chỉ bạn mới có thể trả lời thôi!

Như vậy, động cơ NCKH ảnh hưởng đến linh hồn của bài NCKH, tôi không hề nói quá khi mà nó là sản phẩm do bạn tạo ra. Một vấn đề nữa, chúng ta cần hiểu rằng, nếu không có NCKH thì mọi thành tựu, phát minh trên thế giới này chỉ là cảm tính và hư cấu? Nếu không làm NCKH thì mọi vấn đề sẽ giải thích trên cơ sở “niềm tin”?

Một vương quốc giàu mạnh ở thế kỷ XI phải là một vương quốc biết sử dụng nền kinh tế tri thức, tôi khẳng định chắc chắn như vậy, do tại nguồn lực trên Trái Đất có số lượng giới hạn và đang khan hiếm dần khi mà dân số ngày càng tăng ( lúc bấy giờ đã hơn 7 tỷ người ! ), nếu tất cả chúng ta sống như thời kỳ trước thì những gì tất cả chúng ta khai thác là 100 nhưng tất cả chúng ta chỉ biết cách sử dụng có 10 phần, 90 phần còn lại tất cả chúng ta thải đi, và phần này sau đó sẽ vô tính năng hoặc giảm giá trị rất nhiều. Bởi vậy, dùng tri thức để khai thác tốt nguồn lực chính là mục tiêu của việc NCKH .

WHO ? – ĐỐI TƯỢNG CỦA NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ?

Ở đây tôi muốn đề cập đến hai việc : đối tượng người tiêu dùng triển khai NCKH và đối tượng người dùng NCKH ảnh hưởng tác động tới. Một cách hiểu đơn thuần : mọi người có chăm sóc và đủ trình độ làm nghiên cứu chính là đối tương triển khai NCKH, trong khi đó NCKH tác động ảnh hưởng đến mọi yếu tố. Chung ta hoàn toàn có thể tưởng tượng được sự chênh lệch quá lớn giữa đối tượng người tiêu dùng thực thi NCKH ( con người ) và đối tượng người dùng tác động ảnh hưởng của NCKH ( mọi việc ) .

WHERE and WHEN ? – NƠI TIẾP NHẬN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ?

Theo những hiểu biết của tôi ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh thì có những cuộc thi sau sẽ tiếp đón NCKH của bạn :

        • Các trường ĐH trên toàn nước có phát động trào lưu NCKH .
        • Cuộc thi Nhà kinh tế tài chính trẻ cấp bộ : liên hệ tại trường bạn .
        • Cuộc thi Sinh viên nghiên cứu khoa học – Euréka ( website chính thức : http://www.khoahoctre.com.vn/eureka/#/mainpage ) .

        • Thời gian nhận đề tài: thường vào cuối tháng 9 hàng năm.

        • Cuộc thi UEH500 ( riêng so với những bạn sinh viên trường Đại học Kinh tế Tp. HCM ) : https://www.facebook.com/UEH500AWARD

        • Thời gian nhận đề tài: thường vào cuối tháng 10 hàng năm.

        • Nghiên cứu hè SFR ( riêng so với những bạn sinh viên trường Đại học Kinh tế Tp. HCM ) : http://sfr.vn

        • Thời gian nhận đề tài: vào khoảng giữa tháng 7 hàng năm.

        • SCUE Seminar ( riêng so với những bạn sinh viên trường Đại học Kinh tế Tp. HCM ) : http://www.scue.vn

        • Thời gian nhận đề tài: vào khoảng đầu tháng 2 hàng năm.

HOW ? – PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN NCKH ?

Nội dung phần này rất rộng và phức tạp, chỉ khi bạn bắt tay vào làm NCKH bạn mới hiểu được những yếu tố phát sinh của nó. Với đặc thù như vậy, tôi xin trình diễn với bạn những nội dung cô đọng nhất và ở đầu cuối là những kinh nghiệm tay nghề thực tiễn khi làm bài NCKH như tôi đã đề cập .
Quy trình triển khai NCKH gồm 5 bước cơ bản sau :

        • Xác định yếu tố nghiên cứu .
        • Xây dựng kim chỉ nan nền .
        • Xây dựng giải pháp nghiên cứu .
        • Kiểm định .

        • Kết luận .

Cụ thể :

Xác định yếu tố cần nghiên cứu :

  • Bất kỳ sáng tạo độc đáo nào, đối tượng người tiêu dùng nào muốn nghiên cứu trong mọi nghành nghề dịch vụ của đời sống .
  • Có những hiểu biết nhất định về yếu tố cần nghiên cứu .
  • Tiêu chí lựa chọn yếu tố ( cũng là đề tài ) nghiên cứu : tương thích, thực tiễn, có quy mô .

Xây dựng kim chỉ nan nền :

  • Xác định những kim chỉ nan khoa học chính thức, được thừa nhận thoáng rộng hoàn toàn có thể dùng để ship hàng cho việc nghiên cứu và phân tích đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu .
  • Thu thập, đọc hiểu những nghiên cứu tiên phong ( những nghiên cứu trước kia ) đã nghiên cứu về những yếu tố tựa như để dẫn chứng cho những nghiên cứu và phân tích của mình .

Xây dựng giải pháp nghiên cứu :

  • Xác định chiêu thức nghiên cứu tương thích ( thường là chiêu thức định lượng ) với đặc thù của đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu .
  • Xây dựng bộ tài liệu tương quan .
  • Xác định những biến số tương quan .
  • Xác định quy mô định lượng ( thường dùng ) tương thích .

Kiểm định :

  • Chạy quy mô, kiểm định những biến số .

Kết luận :

  • Đưa ra nhận xét từ tác dụng chạy quy mô
  • Đưa ra xu thế, giải pháp .

Kinh nghiệm làm bài NCKH :

Nếu động cơ của bạn là làm NCKH để thi thì nên dữ thế chủ động khởi đầu làm nghiên cứu ngay sau khi cuộc thi công bố .

Nên tìm một nhóm bạn phù hợp để san sẻ công việc, phản biện vấn đề và bổ sung kiến thức cho nhau. Tiêu chí chọn nhóm: kiên trì, cùng mục tiêu, tự nguyện, có năng lực (trong từng mảng, ví dụ: Kinh tế lượng, mô hình định lượng, dịch thuật, xử lý số liệu…).

Trong những tiến trình triển khai thì quá trình dịch bài nghiên cứu nền và xử lý số liệu là mất thời hạn và sức lực lao động nhất, quá trình này nên kêu gọi thêm người giúp sức nếu thấy việc làm khó khăn vất vả .

Nên họp nhóm thường xuyên để thông tin cân xứng, tạo động lực cho nhau và có những kỷ niệm trong khoảng thời gian làm việc bên nhau.

Cuối cùng, tôi mong rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn một cái nhìn đầy đủ hơn về NCKH và hiểu rằng: NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LÀ MỘT NGHỆ THUẬT!

CHÚC BẠN SẼ CÓ NHỮNG BÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHẤT LƯỢNG.

Hải Long
Bài viết liên quan
Bài Mới Nhất