Kiến thức cơ bản bài lai một cặp tính trạng | Sinh học 9

Lý thuyết lai một cặp tính trạng ( bài 2 sinh học 9 ) được Đọc Tài Liệu biên soạn giúp những bạn nắm vững những kỹ năng và kiến thức quan trọng của bài học kinh nghiệm này .

Bạn đang muốn ôn tập lý thuyết bài lai một cặp tính trạng? Thật tuyệt! Với nội dung được biên soạn kỹ lưỡng, bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững lại những kiến thức cơ bản của bài học này.

Kiến thức cơ bản bài lai một cặp tính trạng

Lai một cặp tính trạng là gì ?

Lai là gì?

  • – Lai đối với thực phẩm có nghĩa là chúng ta sẽ đem hạt phấn của cây này đến giao phấn với cây khác
  • – Lai đối với động vật có nghĩa là chọn một cá thể đực giao phối với cái thể cai

Một cặp tính trạng là gì?

  • Tính trạng là những đặc điểm về hình thái, cấu tạo, sinh lí của một cơ thể (ví dụ: cây đậu có các tính trạng: thân cao, quả lục, hạt vàng, chịu hạn tốt…)
  • Một cặp tính trạng có nghĩa là 2 tính trạng của cùng 1 loại tính trạng ( ví dụ: mầu sắc hạt: Hạt màu vàng – hạt màu xanh; hình dạng vỏ: vỏ trơn láng – vở nhăn)

➨ Lai một cặp tính trạng là trên một cây chúng ta thực hiện phép lai  giữa 2 cây. Một cây chúng ta chon là bố sử dụng hạt phấn, cây chọn làm mẹ sử dụng nhị và chỉ quan tâm đến 1 cặp tính trạng.

Thí nghiệm của Menđen

Thí nghiệmCác bước thực thi thí nghiệm của Menđen- Bước 1 : Ở cây chọn làm mẹ ( cây hoa đỏ ) cắt bỏ nhị từ khi chưa chín

– Bước 2: Ở cây chọn làm bố (cây hoa trắng) khi nhị chín lấy hạt phấn rắc lên đầu nhụy của cây làm mẹ (cây hoa đỏ)​ → thu được F₁

– Bước 3: Cho F₁ tự thụ phấn → F₂.

Sơ đồ thí nghiệm

Sơ đồ thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen

Kết quả thi nghiệmCách tính tỉ lệ kiểu hình :

  • Lấy số nhỏ tính 1 phần
  • Số lớn = số lớn / số nhỏ

Ví dụ: Hoa đỏ x Hoa trắng ➜ (705/224) : 1 ➜ 3 : 1

P F₁ F₂ Tỉ lệ kiểu hình F₂
Hoa đỏ x Hoa Trắng Hoa đỏ 705 hoa đỏ; 224 hoa trắng 3 : 1
Thân cao x Thân lùn Thân cao 787 thân cao; 277 thân lùn 3 :1
Quả lục x Quả vàng Quả lục 428 quả lục; 152 quả vàng 3 :1

Các khái niệm cần ghi nhớ

Kiểu hình là gì?

Kiểu hình là tổng hợp hàng loạt những tính trạng của khung hình. Trên thực tiễn, khi nói tới kiểu hình của một khung hình, người ta chỉ xét một vài tính trạng đang được chăm sóc như màu hoa, màu quả, chiều cao cây …

Thế nào là tính trạng trồi?

Tính trạng trội là tính trạng biểu lộ ngay ở F₁

Tính trạng lặn là gì

Tính trạng lặn là tính trạng đến F₂ mới được bộc lộ .Kết luậnKhi lai 2 cha mẹ thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì F₂ phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn .

Menđen lý giải tác dụng thí nghiệm

Quy ước

  • Gen A hoa đỏ
  • Gen a hoa trắng
  • Cây đậu hoa đỏ thuần chủng kiểu gen AA
  • Cây đậu hoa trắng thuần chủng kiểu gen aa

Sơ đồ lai

Sơ đồ giải thích kết quả thí nghiệm lại một cặp tính trạng của Menđen

Kết quảF₂ Tỉ lệ kiểu gen : 1 AA : 2 Aa : 1 aaTỉ lệ kiểu hình : 3 đỏ : 1 trắng .Giải thíchMỗi tính trạng do 1 cặp tác nhân di truyền pháp luật .Trong tế bào sinh dưỡng những gen sống sót thành từng cặpTrong quy trình phát sinh giao tử mỗi tác nhân di truyền trong cặp tác nhân di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên thực chất như ở khung hình thuần chủng mà không hoà trộn vào nhau .Các tác nhân di truyền được tổng hợp ngẫu nhiên trong quy trình thụ tinh .

Quy luật phân li

Trong quy trình phát sinh giao tử mỗi tác nhân di truyền trong cặp tác nhân di truyền phân li về 1 giao tử và giữ nguyên thực chất như ở khung hình thuần chủng của P. .

// Trên đây là những kiến thức lý thuyết bài lai một cặp tính trạng mà các bạn cần nắm vững. Ngoài nội dung trên bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài hướng dẫn trả lời câu hỏi và bài tập trang 10 SGK tại tài liệu soạn sinh 9 bài 2 của ĐọcTàiLiệu