Sản xuất nông nghiệp ở miền núi trước biến đổi khí hậu: Gỡ rào cản để nông nghiệp chuyển mình (Bài cuối)

Công nghệ cao vẫn còn xa vời

Thế giới ngày càng “ phẳng hơn ” trong thời đại công nghệ 4.0, cạnh tranh đối đầu ngày càng tăng, ngân sách về lao động nông nghiệp cũng ngày càng cao. Do đó, chỉ có con đường duy nhất là ứng dụng công nghệ tiên tiến mới, mưu trí trong sản xuất nông nghiệp để giảm giá tiền, tăng chất lượng loại sản phẩm và tăng tính cạnh tranh đối đầu .Dẫu vậy, việc vận dụng công nghệ tiên tiến nói chung, chưa nói đến công nghệ cao, trong sản xuất nông nghiệp của nước ta, vẫn đang ở thì tương lai. Điều này khiến ngành nông nghiệp phải “ cõng ” giá tiền sản xuất cao, nhất là trong toàn cảnh biến hóa khí hậu ( BĐKH ) ngày càng diễn biến trầm trọng .

Một ví dụ cụ thể nhất là, trong sản xuất nông nghiệp, chi phí về nước tưới chiếm tỷ trọng rất cao trong giá thành sản phẩm. Như đối với cây cà phê, theo tính toán của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), để sản xuất 1 kg cà phê, Nhà nước phải chi phí 1.000 đồng để cấp nước (chi phí thủy lợi đầu mối), người dân cũng phải chi phí về nước thêm 3.000 đồng nữa (phục vụ tưới cà phê). Do đó, giá thành cà phê ở Việt Nam cao hơn nhiều nơi trên thế giới, vì thế mà sức cạnh tranh của sản phẩm thấp đi.

Tính toán của Bộ NN&PTNT cho thấy, nếu vận dụng công nghệ tiên tiến tưới tiết kiệm chi phí, tích hợp với tưới phân hoàn toàn có thể ngày càng tăng hiệu suất từ 10 – 40 %, giảm chi phí công chăm nom, tăng thu nhập của hộ mái ấm gia đình từ 20-50 % ; tiết kiệm chi phí nước so với tưới truyền thống cuội nguồn từ 20 – 40 % .Xác định việc đưa công nghệ tiên tiến tưới tân tiến vào sản xuất nông nghiệp là nhu yếu bức thiết, khi kiến thiết xây dựng Đề án tái cơ cấu tổ chức ngành thủy lợi ( được phê duyệt tại Quyết định số 794 / QĐ-BNN-TCTL ngày 21/4/2014, Tổng cục Thủy lợi ( Bộ NN&PTNT ) đặt tiềm năng đến năm 2020, cả nước có khoảng chừng 500.000 ha cây cối cạn nòng cốt được tưới theo hướng tân tiến với công nghệ tiên tiến tưới tiên tiến và phát triển, tiết kiệm ngân sách và chi phí nước. Đến thời gian này, vẫn chưa cố số liệu chính thức, nhưng trên bình diện chung thì, diện tích quy hoạnh cây cối nòng cốt được vận dụng công nghệ tiên tiến tưới văn minh của cả nước hiện vẫn chiếm tỷ suất rất nhỏ .Như tỉnh Vĩnh Long, hết năm 2020, toàn tỉnh cũng chỉ mới có 9.639,5 ha cây xanh cạn được tưới, với công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển, tiết kiệm ngân sách và chi phí nước, đạt 10,44 % tổng số diện tích quy hoạnh cây xanh cạn toàn tỉnh. Với một địa phương trong vùng “ vựa lúa ” Đồng bằng Sông Cửu Long như Vĩnh Long, mà tác dụng nhã nhặn như vậy, thì với những tỉnh miền núi, kinh tế tài chính còn nhiều hạn chế, việc vận dụng công nghệ tiên tiến văn minh vào sản xuất nông nghiệp là còn quá xa vời .

Nhiều rào cản

Việc áp dụng công nghệ hiện đại, như công nghệ tưới tiết kiệm vào sản xuất nông nghiệp có hiệu quả rất cao. Tuy nhiên, hiện vẫn còn rất nhiều rào cản để có thể áp dụng. Bà con nông dân hiện nay vẫn mang nặng tư duy “tưới nước là phải tưới đẫm” mới hiệu quả. Vì thế, chính quyền các cấp, các nhà khoa học và doanh nghiệp cần phải vào cuộc quyết liệt hơn nữa để dần dần làm thay đổi thói quen, nhận thức của người dân.

Cần hỗ trợ nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu (Trong ảnh: Giống lúa nếp hương ở xã Khánh Xuân được phục tráng từ dự án Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng mô hình liên kết sản xuất gạo đặc sản nếp hương Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng)Mặt khác, nếu vận dụng giải pháp tưới tiết kiệm chi phí nước, người nông dân sẽ phải góp vốn đầu tư một lượng vốn khá lớn. Hiện ngân sách góp vốn đầu tư trang thiết bị tưới tiết kiệm chi phí nước trong trồng trọt xê dịch từ 15-150 triệu đồng / ha, tùy vào từng loại cây cối ( cây hồ tiêu là 80 triệu đồng / ha, cây cafe là 50 triệu đồng / ha, cây rau là 50 triệu đồng / ha … ) .Mức góp vốn đầu tư như vậy vượt quá năng lực của nhiều hộ dân, nhất là những hộ nghèo. Do đó, để nông dân hoàn toàn có thể tiến hành vận dụng việc tưới tiết kiệm ngân sách và chi phí nước trong sản xuất nông nghiệp, rất cần có chủ trương khuyến khích, tương hỗ của Nhà nước .Thực tế cho thấy, trong toàn cảnh BĐKH và diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, ngành nông nghiệp Việt Nam liên tục khẳng định chắc chắn vai trò “ trụ đỡ của nền kinh tế tài chính ”. Sản xuất nông nghiệp, không chỉ bảo vệ vững chãi bảo mật an ninh lương thực vương quốc trong mọi trường hợp, mà còn tạo sinh kế, việc làm và thu nhập không thay đổi cho người dân nông thôn, góp thêm phần quan trọng không thay đổi chính trị – xã hội và tăng trưởng quốc gia .Với vai trò đó, nông nghiệp là một trong những ngành, nghành nghề dịch vụ cần ưu tiên quy đổi số trước được nêu rõ trong Chương trình “ Chuyển đổi số vương quốc đến năm 2025, khuynh hướng đến năm 2030 ” theo Quyết định số 749 / QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng nhà nước. Theo đó, sẽ tăng trưởng nông nghiệp công nghệ cao theo hướng chú trọng nông nghiệp mưu trí, nông nghiệp đúng mực, tăng tỷ trọng của nông nghiệp công nghệ tiên tiến số trong nền kinh tế tài chính .

Tại Diễn đàn Chuyển đổi số nông nghiệp Việt Nam 2021, với chủ đề: “Bắt kịp các xu thế thị trường, phát huy vai trò trụ đỡ của nền kinh tế trong bối cảnh đại dịch và hậu đại dịch Covid-19”, được tổ chức trực tuyến ngày 16/9/2021, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, năng suất, sản lượng nông nghiệp Việt Nam đã dần chạm ngưỡng. Nguyên nhân là do giới hạn về trình độ khoa học kỹ thuật, sự suy giảm tài nguyên thiên nhiên, tác động tiêu cực của BĐKH và thời tiết cực đoan, dịch bệnh bất thường…

Theo ông Hoan, sản xuất nông nghiệp không còn chạy theo sản lượng như trước, mà phải chú trọng chất lượng. Vì vậy, chính quyền sở tại và nông dân phải đổi khác tư duy về vai trò của doanh nghiệp với hiệp hội ngành hàng ; không hề làm đơn giá trị, mà phải sản xuất đa giá trị của một nền nông nghiệp ; phải liên kết nguồn vào với đầu ra trong chuỗi link giá sản xuất .Bộ NN&PTNT sẽ tương hỗ thôi thúc can đảm và mạnh mẽ quy trình quy đổi số, thay thế sửa chữa những quy mô công nghệ tiên tiến nông nghiệp, … để đưa ngành Nông nghiệp vượt qua những khó khăn vất vả do thiên tai, dịch bệnh, liên tục khẳng định chắc chắn vị thế “ trụ đỡ ” của nền kinh tế tài chính .

Theo Kế hoạch cơ cấu lại ngành Nông nghiệp giai đoạn 2021 – 2025 (được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 255/QĐ-TTg ngày 25/2/2021), mục tiêu đến năm 2025, tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng ngành Nông nghiệp đạt bình quân từ 2,5 đến 3%/năm. Tốc độ tăng năng suất lao động nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt bình quân từ 7 đến 8%/năm. Một trong những giải pháp được xác định là ưu tiên nguồn lực đầu tư để thúc đẩy cơ giới hóa đồng bộ, ứng dụng khoa học công nghệ; tăng cường liên kết vùng, liên kết ngành để đầu tư phát triển các sản phẩm chủ lực quốc gia…

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn