Alexander Fleming – Wikipedia tiếng Việt

Alexander Fleming (6 tháng 8 năm 1881 – 11 tháng 3 năm 1955) là một bác sĩ, nhà sinh học và đồng thời là một nhà dược lý học người Scotland. Ông được coi là người mở ra kỉ nguyên sử dụng kháng sinh trong y học.

Khám phá nổi tiếng nhất của ông là enzyme lysozyme vào năm 1923 và chất kháng sinh có hiệu suất cao thoáng rộng tiên phong trên quốc tế benzylpenicillin ( Penicillin G ) từ nấm mốc Penicillium rubens vào năm 1928, nhờ đó ông đã được trao giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học năm 1945 cùng với Ernst Boris Chain và Howard Walter Florey. [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] Ông đã viết nhiều bài báo về vi trùng học, miễn dịch học, và hóa trị .

Thời niên thiếu[sửa|sửa mã nguồn]

Alexander Fleming sinh năm 1881 ở Lochfield, xứ Scotland, phía Bắc Vương Quốc Anh. Đây là một vùng công nghiệp tăng trưởng nhưng vì sự trấn áp không tốt, kèm theo khí hậu khí ẩm nên thiên nhiên và môi trường bị ô nhiễm nặng nề. Trong điều kiện kèm theo như vậy, nhiều loại bệnh đã xảy ra ở đây, đặc biệt quan trọng là những bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, bạch hầu, viêm màng não mủ, nhiễm trùng huyết … Từ nhỏ, Fleming đã tận mắt chứng kiến 1 số ít người thân trong gia đình của mình bị những căn bệnh ấy cướp đi mạng sống. Cũng chính do đó, từ khi còn bé Fleming đã quyết tâm sẽ trở thành một bác sĩ để tương hỗ những người bệnh .

Từ những năm học trung học, Fleming đã có xu hướng học lệch về các môn sinh vật, hóa học. Khi nộp hồ sơ vào đại học, ông đã ghi danh vào khoa Y, Học viện Y học Saint Mary ở Luân Đôn.

Những thành công xuất sắc bắt đầu[sửa|sửa mã nguồn]

Fleming đã thi đậu vào nơi ông muốn học. Ông luôn đứng vị trí số 1 lớp trong những môn học, nhất là những môn về miễn dịch học. Khi vừa tốt nghiệp năm 1906, ông được nhận làm phụ tá cho Almroth Wright, một người đi tiên phong trong lãnh vực vắc-xin .Năm 1914, cuộc chiến tranh quốc tế lần thứ nhất bùng nổ. Alexander Fleming buộc phải dừng việc làm điều tra và nghiên cứu, bị gọi nhập ngũ và ship hàng ở quân y viện ngoài mặt trận .Trong vòng 4 năm ship hàng trong quân đội, Fleming đã tận mắt chứng kiến nhiều binh sĩ không chết trên mặt trận mà lại chết trên giường điều trị của quân y viện, mà hầu hết những cái chết ấy là do vết thương bị nhiễm trùng. Điều ấy khiến ông rất buồn, và nhận ra cần phải tìm ra một chất kháng khuẩn đủ hiệu lực hiện hành, để khống chế sự nhiễm trùng của những vết thương .Sau khi cuộc chiến tranh kết thúc, Fleming được giải ngũ, ông trở lại phòng thí nghiệm rất lâu rồi ở Học viện Saint Mary và liên tục việc làm nghiên cứu và điều tra bỏ lỡ của mình .Năm 1922, sau nhiều năm nghiên cứu và điều tra không thu được hiệu quả đáng kể nào, thì một lần vô tình Fleming phát hiện một đĩa petri nuôi cấy vi trùng mà ông vô tình hắt hơi vào, sau 3 ngày được ủ trong tủ ấm, ở đĩa cấy đó khuẩn lạc không mọc được ở chỗ có dịch từ mũi ông rơi vào. Cho rằng trong những dịch của khung hình người tiết ra có một chất có năng lực ức chế sự sinh trưởng của vi trùng, Fleming cùng người trợ lý của mình đã lấy mẫu thực thi thí nghiệm với nước mắt, nước mũi, nước bọt, dịch vị … của người. Kết quả đều giống nhau, chúng đều có công dụng ức chế tương tự như nhau .Và sau đó không lâu, Alexander Fleming đã cho công bố về việc phát hiện ra một chất mà ông gọi là lysozyme, một chất do chính khung hình con người tạo ra, hoàn toàn có thể hủy hoại một số ít vi trùng, nhưng theo ông thì nó không hề diệt một số ít vi trùng có hại đặc biệt quan trọng với loài người .Lysozyme là phát hiện độc lạ, nhưng vai trò kháng khuẩn không rộng, không có công dụng trên nhiều loại vi trùng gây hại. Nhưng cũng nhờ phát minh này, Fleming trở nên nổi tiếng, được giới y học Anh biết đến .

Tìm ra penicillin[sửa|sửa mã nguồn]

Fleming ( giữa ) nhận giải Nobel từ vua Gustaf V, 10 tháng 12 năm 1945Mặc dù được tạo điều kiện kèm theo làm việc tốt ở Đại học Luân Đôn, nhưng Fleming và trợ lý của mình vẫn triển khai những nghiên cứu và điều tra của mình tại phòng thí nghiệm cũ của Học viện Saint Mary. Trong một thời hạn dài, ông đã triển khai những thí nghiệm nuôi cấy liên cầu khuẩn. Nhưng vì điều kiện kèm theo dụng cụ, thiết bị lúc đó còn thô sơ nên việc tránh sự tạp nhiễm của những loại vi trùng, nấm mốc khác vào những hộp petri nuôi cấy là rất khó khăn vất vả .

Vào ngày 28 tháng 9 năm 1928, khi người phụ tá của Fleming mở một đĩa petri đã cấy vi khuẩn để lấy vi khuẩn đi nghiên cứu thì anh phát hiện thấy trong đĩa petri ấy xuất hiện một loại nấm màu xanh nhạt. Báo cáo với Fleming về điều này, sau đó anh đem đổ đĩa petri ấy vào một cái đĩa khác, lúc ấy trên đĩa petri cũ còn lưu lại những đường vân xanh của loại nấm màu xanh lam ấy. Fleming thấy vậy, ông nghĩ rằng đó là dấu vết lưu lại của những vi khuẩn đã chết, ông bèn lấy một giọt dịch của đĩa petri bỏ đi ấy đem quan sát dưới kính hiển vi, thật ngạc nhiên khi ông phát hiện rằng không hề có dấu vết của liên cầu khuẩn trong đó.

Điều này đã khiến Fleming cho rằng loại nấm xanh đó đã tiết ra một chất có năng lực ức chế sự sinh trưởng của vi trùng, vì vậy ông đã chuyển sang nuôi cấy loại nấm đó. Sau đó ông cho sợi nấm vào những dung dịch chứa vi trùng thương hàn, vi trùng lị, phế cầu khuẩn, não mô cầu … Kết quả cho thấy những loại vi trùng thương hàn, lị … vẫn tăng trưởng mạnh thông thường, còn những loại cầu khuẩn kia lại chết hết hàng loạt. Lúc này, Alexander Fleming tin rằng phán đoán của mình là đúng mực .Giáo sư Fleming đã đem phát hiện của mình ra công bố vào năm 1929, đồng thời ông cũng nói rằng vào lúc đó ông chưa thể chiết tách được penicillin từ nấm Penicillium. Trong 10 năm sau đó, ông bí mật làm những việc làm khác trong khi vẫn tìm cách chiết tách penicillin, còn báo cáo giải trình của ông về penicillin dần rơi vào quên lãng khi giới y học lúc đó cho rằng nấm chỉ đem lại bệnh tật, chứ không hề chữa bệnh được .

Penicillin thuần khiết sinh ra[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1938, Fleming nhận được thư của hai nhà khoa học từ trường Đại học Oxford là Ernst Boris Chain và Howard Walter Florey, với lời đề nghị được hợp tác với ông để tiếp tục thực hiện công trình nghiên cứu về penicillin. Và sự hợp tác đã mang lại thành công, tháng 8 năm 1940, báo cáo kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tập san khoa học Lancet.

Năm 1941, nhóm đã chọn được loại nấm penicillin ưu việt nhất là chủng Penicillium chrysogenum, chế ra loại penicillin có hoạt tính cao hơn cả triệu lần penicillin do Fleming tìm thấy lần đầu năm 1928.

Tượng Alexander Fleming tại Quy Hòa, Quy Nhơn, Tỉnh Bình Định .Trong Thế chiến thứ hai, thương bệnh binh cần nhiều kháng sinh, lúc này penicillin trở nên thiết yếu, và từ năm 1943 Anh và Mỹ đã sản xuất penicillin với quy mô công nghiệp, để chữa trị những bệnh nhiễm trùng trên khoanh vùng phạm vi rộng .Lúc này, phát minh của Fleming đã được cả quốc tế công nhận. Vì vậy, năm 1945, giáo sư Alexander Fleming được khuyến mãi ngay phần thưởng Nobel về y học, cùng với Ernst Boris Chain và Howard Walter Florey .Alexander Fleming còn là hội viên Hội Khoa học Hoàng gia Luân Đôn, là viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Paris ( Pháp ), và từng làm quản trị Hội Vi sinh vật Anh, làm hiệu trưởng trường Đại học Edinburgh từ năm 1951 đến năm 1954, là viện sĩ danh dự của nhiều viện hàn lâm khoa học trên quốc tế, và ông được Hoàng gia Anh phong tước hiệp sĩ năm 1944 .

Alexander Fleming qua đời năm 1955, khi ông 74 tuổi. Một lễ tang đơn giản đã được tiến hành tại nghĩa trang của nhà thờ Thánh Paul, Luân Đôn.

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

• Danh nhân Khoa học Kỹ thuật Thế giới – Vũ Bội Tuyền chủ biên – Nhà xuất bản Thanh Niên 1999
• Tiểu sử Alexander Fleming tại website của giải thưởng Nobel

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Phát Minh