4 phát minh vĩ đại của Trung Quốc

La bàn

La bàn là công cụ xu thế Nam, Bắc thông dụng được ứng dụng nhiều khi người ta đi trên biển, vào rừng hoặc đi trong sa mạc .

La bàn do người Trung Hoa phát minh từ thời Chiến quốc sau khi tìm ra đá nam châm, còn gọi là “từ thạch”. Người ta dùng đá nam châm thiên nhiên mài gọt thành hình dáng như một cái thìa, sau đó đặt trên một cái đế bằng đồng được mài nhẵn và quay chiếc thìa. Đế đồng (như hình vẽ) được phân chia theo các cung quẻ, 4 phương 8 hướng. Khi chiếc khi thìa dừng lại, hướng của cán thìa sẽ quay về hướng Nam. Vì vật người Trung Quốc gọi là “kim chỉ Nam”. Hướng Nam xưa vốn được coi là hướng của quân vương.

Đến thời nhà Đường thì La bàn đã khá hoàn hảo và đến khoảng chừng thời nhà Tống, nhà Nguyên thì được truyền bá sang châu Âu qua những cuộc chinh phạt. Nhờ có La bàn, người châu Âu mới thực thi được những phát kiến địa lý mới như chuyến hải hành của Cristoforo Colombo tìm ra châu Mỹ .
Về sau la bàn được nâng cấp cải tiến dần bằng cách tự tạo, từ hóa sắt kẽm kim loại. Trung Quốc sử dụng La bàn trong hàng hải sớm hơn phương Tây tới gần 100 năm .

Thuốc súng

Thuốc súng là phát minh nổi tiếng nhất của Trung Quốc cổ đại. Vào khoảng chừng thế kỷ thứ VI, những nhà Giả kim thuật, còn gọi là nhà luyện đan, đạo sĩ hay nhà chiêm tinh thời nhà Đường quan niệm con người hoàn toàn có thể trường sinh bất lão nên rất nhiều người tập trung chuyên sâu điều tra và nghiên cứu tìm cách chế loại “ tiên dược ” này với kỳ vọng trẻ mãi không già .
Trong khi mày mò, có người đã vô tình để lửa bén vào gây nổ, sau cuối thì họ không tìm được thuốc “ trường sinh ” và lại tạo ra loại thuốc “ sát sinh ” cực mạnh gọi là “ hỏa dược ”. Sau nhiều lần thử nghiệm, ở đầu cuối người ta đã tìm ra công thức pha chế thuốc nổ theo tỷ suất : phốt pho 75 %, lưu huỳnh 10 % và than củi 15 % .
Tuy nhiên, thời đó thuốc nổ chỉ được dùng làm pháo đốt, pháo bông Giao hàng cho liên hoan đi dạo ở cung đình. Cuối triều Đường, đầu triều Tống thuốc nổ mở màn được dùng trong quân sự chiến lược khi người ta chế ra “ hỏa tiễn ” mang theo thuốc nổ và sau đó sinh ra những lại “ hỏa cầu ”, “ hỏa tật lê ”, hai loại này có cả thuốc nổ bên trong và thuốc nổ bên ngoài, sức sát thương lớn hơn rất nhiều .
Khi người ta chế ra “ hoả pháo ”, gói thuốc nổ được đặt vào máy bắn đá, châm ngòi, rồi “ bắn ” về phía đối phương thì đó chính là bước ngoặt lớn của những cuộc chinh phục, việc sản xuất vũ khí có thuốc nổ tăng trưởng một cách nhanh gọn .
Ðến thế kỷ XII người ta đã phát minh ra loại súng hình ống, phát minh quan trọng trên con đường sản xuất vũ khí thuốc nổ. Quân Kim năm 1221 đã sử dụng “ thiết hỏa pháo ”. Vào thời Nguyên, súng hỏa mai đã thay thế sửa chữa súng ống trúc. Loại lớn nhất là súng thần công, bắt đầu loại súng hình ống được đúc bằng đồng, sau người ta dùng gang để đúc súng thần công. Loại vũ khí này bắn được xa và có sức mạnh hơn hẳn, kỹ thuật đúc vũ khí lại tiến thêm một bước dài .

Một loại vũ khí hạng nặng mang tên “chấn thiên lôi pháo” đã xuất hiện vào thời Minh. Loại vũ khí này có cánh. Năm 1377 đã xuất hiện loại hoả tiễn liên hoàn mang tên “thần hỏa phi nha” (thần lửa quạ bay) dưới cánh quạ được gắn “hỏa tiễn” đẩy bay xa đến 300 mét mới lao vào mục tiêu và nổ.

Thuốc nổ từ Trung Quốc được truyền qua Ấn Độ rồi sang Ả Rập, qua Tây Ban Nha rồi đến nhiều nước ở châu Âu. Người châu Âu đã nhanh gọn tiếp thu và sử dụng phát minh này của người Trung Quốc một cách hữu hiệu trong những cuộc chinh chiến .

Giấy

Giấy do người Trung Quốc phát minh ra vào năm 105 .
Hoạn quan Thái Luân dùng vỏ cây, sợi gai, vải rách nát … nghiền nhỏ, xeo thành tờ, sản xuất ra giấy. Trước đó từng có nghề làm giấy từ tơ lụa, đa phần làm từ sợi bên trong của vỏ cây dâu tằm, cũng đã có giấy làm từ cây gai dầu ( Cannabis ), còn được gọi là cây cần sa. Cho nên Thái Luân chỉ được coi là người có công nâng cấp cải tiến kỹ thuật làm giấy ở Trung Quốc. Đến thời Đường, kĩ thuật làm giấy đã hoàn hảo, người ta pha thêm hồ bột với nhựa cây, tạo ra giấy chắc hơn và dễ thấm mực .
Trước khi phát minh ra giấy, con người thường ghi lại những sự kiện bằng hình vẽ trên đá, trên những tấm bia bằng đất sét và sau đó nữa là người ta dùng da để tàng trữ những tư liệu .
Mãi cho đến năm thế kỷ XII kỹ thuật sản xuất giấy mới Viral đến châu Âu qua những giao lưu văn hóa truyền thống giữa phương Tây Thiên chúa giáo và phương Đông Ả Rập cũng như qua nước Tây Ban Nha thời kỳ Hồi giáo .

In ấn

Nghề in bắt nguồn từ thói quen kí tên bằng triện (con dấu) của người Trung Hoa cổ đại. Khởi nguồn của nghề in có liên quan đến những ký tự khắc trên ngọc hoặc đá. Người Trung Quốc xưa khi sử dụng con dấu vẫn phải bôi lên mặt con dấu một lớp mực in. Từ sự gợi ý của con dấu này, người ta đã khắc những con chữ lên tấm gỗ giống như khắc những con dấu, rồi phủ một lớp mực mỏng lên bề mặt tấm gỗ, đặt tờ giấy lên, dùng một cái gạt và gạt nhẹ lên trên tờ giấy. Bản in cổ nhất theo cách này còn lưu lại đến bây giờ là cuốn “Kinh Kim Cương” vào đời nhà Đường.

Khắc chữ lên bảng gỗ rất tốn kém và mất công, khi hỏng một ký tự phải làm lại cả khuôn in. Chính thế cho nên người ta đã nghĩ ra việc ghép những chữ rời lại với nhau .
Thời Tống chuyển sang kĩ thuật in chữ, khắc trên đất sét rồi đem nung, trong khi châu Âu đến thế kỉ 15 kĩ thuật in chữ mới sinh ra. Kĩ thuật in này có hạn chế là chữ xấu, không rõ màu. Kĩ thuật này sau đó được nâng cấp cải tiến, thay chữ rời bằng đất sét nung rồi bằng gỗ, sau đó đến chữ rời bằng đồng .
Sự Open của nghề in đã giúp cho việc thông dụng, truyền bá văn hóa truyền thống, tín ngưỡng cũng như kỹ năng và kiến thức của con người ngày càng thuận tiện và nhanh gọn hơn .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Phát Minh