Thực trạng phát triển nông nghiệp cao ở Việt Nam
TCCTThS. TRẦN THỊ THANH THỦY ( Khoa Quản trị kinh doanh – Trường Đại học Kinh tế – Kỹ thuật Công nghiệp)
TÓM TẮT:
Từ những áp lực của hội nhập quốc tế, ngành Nông nghiệp đang thực hiện kế hoạch cơ cấu lại theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển nông nghiệp công nghệ cao (CNC) cũng như phát triển bền vững ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, công nghệ tiên tiến đã và đang được ứng dụng trong từng khâu hoặc trong cả chuỗi sản xuất để mang lại giá trị gia tăng cao cho sản phẩn cũng như giúp thúc đẩy xây dựng cho các khu, vùng nông nghiệp. Bài viết phân tích những thuận lợi và khó khăn của phát triển nông nghiệp công nghệ cao, từ đó cho thấy thực trạng phát triển nông nghiệp CNC ở Việt Nam.
Bạn đang đọc: Thực trạng phát triển nông nghiệp cao ở Việt Nam
Từ khóa: Nông nghiệp cao, phát triển nông nghiệp cao, Việt Nam.
1. Đặt vấn đề
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện nay. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức: Dân số tăng nên nhu cầu lương thực không ngừng tăng lên; diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa nên đòi hỏi phải nâng cao năng suất nông nghiệp để đáp ứng an ninh lương thực; biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ tạo ra sức ép rất lớn cho nông nghiệp nước ta; quá trình hội nhập quốc tế đòi hỏi chất lượng nông sản càng cao. Vì thế, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xung hướng tất yếu, là câu trả lời cho việc phát triển nền nông nghiệp nước nhà. Vậy nông nghiệp công nghệ cao là gì?
Nông nghiệp CNC là một nền nông nghiệp được ứng dụng hài hòa và hợp lý những công nghệ mới, tiên tiến và phát triển vào sản xuất nhằm mục đích nâng cao hiệu suất cao, tạo bước nâng tầm về hiệu suất, chất lượng nông sản, thỏa mãn nhu cầu nhu yếu ngày càng cao của xã hội và bảo vệ sự tăng trưởng nông nghiệp bền vững và kiên cố. Các công nghệ được ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp gồm có : cơ giới hóa, tự động hóa, công nghệ sinh học, tin học hóa … nhằm mục đích tạo ra mẫu sản phẩm có chất lượng cao, bảo đảm an toàn và hiệu suất cao. Tuy nhiên, dù là ngành nào cũng không tránh khỏi những thử thách gặp phải .
2. Thuận lợi và khó khăn của phát triển nông nghiệp công nghệ cao
a. Thuận lợi
Nông nghiệp CNC không chỉ là khuynh hướng của thời đại mà còn là một trong những giải pháp cấp thiết lúc bấy giờ. Khi mà khí hậu đang dần đổi khác theo khunh hướng xấu đi, diện tích quy hoạnh đất nông nghiệp đang thu hẹp đáng kể, việc ứng dụng giải pháp nông nghiệp CNC xử lý những khó khăn vất vả trên bằng những ưu điểm như sau :
– Tiết kiệm diện tích quy hoạnh đất trồng
– Tránh việc lây lan sâu bệnh
– Cách ly với thiên nhiên và môi trường và thời tiết bên ngoài
– Đảm bảo cây hoàn toàn có thể tăng trưởng tốt
– Cung cấp cho cây khá đầy đủ chất dinh dưỡng và lượng nước thiết yếu
– Điều chỉnh ánh sáng hài hòa và hợp lý
– Điều khiển tự động hóa
– Giúp giảm nhân công và ngân sách quản lý và vận hành đáng kể
– Chống thất thoát nước
– Có thể kiểm soát và điều chỉnh môi trường tự nhiên theo từng tiến trình tăng trưởng của cây …
Với những lợi thế đã nêu ở trên, nông nghiệp CNC đang dần làm đổi khác bộ mặt nông nghiệp của quốc tế và đã giúp không ít vương quốc lọt top xuất khẩu nông sản, cây cối – điều tưởng chừng như là không hề. Việc vận dụng quy mô nông nghiệp CNC khiến nông sản ngày càng trở nên phong phú hơn, chất lượng cao hơn và bảo vệ hiệu suất ship hàng cho con người .
b. Khó khăn
Dù Việt Nam có điều kiện khí hậu thuận lợi để phát triển nông nghiệp, song ngành nông nghiệp CNC là một ngành còn khá mới so với nước ta nên việc gặp khó khăn là một điều khó tránh khỏi. Một số khó khăn mà các doanh nghiệp gặp phải như:
– Vốn góp vốn đầu tư cao khi góp vốn đầu tư công nghệ cao
– Mô hình mới lạ này còn nhiều thiếu sót trong khâu quản trị
– Chuyên gia và nhân lực chưa có đủ trình độ kiến thức và kỹ năng, kinh nghiệm tay nghề
– Khó khăn trong việc lựa chọn nhà phân phối uy tín, chất lượng .
3. Thực trạng tình hình phát triển nông ngiệp công nghệ cao ở Việt Nam
Nhận thức được tầm quan trọng của nông nghiệp CNC, ngày 29/1/2010, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 176 / QĐ-TTg phê duyệt Đề án tăng trưởng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020. Để hiện thức hóa Đề án, ngày 17/2/2012, Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 1895 / QĐ-TTg phê duyệt Chương trình tăng trưởng nông nghiệp ứng dụng CNC thuộc Chương trình Quốc gia tăng trưởng CNC đến năm 2020 nhằm mục đích góp thêm phần thôi thúc tăng trưởng và thiết kế xây dựng nền nông nghiệp theo hướng văn minh, sản xuất sản phẩm & hàng hóa lớn, có hiệu suất, chất lượng, hiệu suất cao và sức cạnh tranh đối đầu cao .
Thực hiện quyết định hành động trên, những tỉnh, thành phố trong cả nước đã và đang tích cực tăng nhanh ứng dụng công nghệ cao ( CNC ) vào sản xuất nông nghiệp. Đến tháng 6/2017, cả nước có 29 khu nông nghiệp CNC, trong đó có 3 khu nông nghiệp CNC được nhà nước phê duyệt tại những tỉnh Hậu Giang, Phú Yên và Bạc Liêu, những khu nông nghiệp CNC còn lại do Ủy Ban Nhân Dân tỉnh xây dựng. Các khu nông nghiệp CNC được xác lập là hạt nhân công nghệ để nhân rộng ra những vùng sản xuất nông nghiệp CNC. Nhiệm vụ của khu nông nghiệp CNC gồm có : nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ ; giảng dạy nhân lực CNC trong nông nghiệp ; sản xuất, dịch vụ ; ươm tạo doanh nghiệp nông nghiệp CNC .
Bên cạnh đó, những vùng nông nghiệp CNC cũng được những địa phương trong cả nước trong bước đầu quy hoạch, như : vùng rau, vùng cây ăn quả, vùng chè, vùng cafe, vùng chăn nuôi, vùng nuôi trồng thủy hải sản … Đây là những vùng sản xuất tập trung chuyên sâu, ứng dụng CNC để sản xuất một hoặc một số ít mẫu sản phẩm nông sản sản phẩm & hàng hóa có lợi thế của vùng bảo vệ đạt hiệu suất, chất lượng, giá trị ngày càng tăng cao và thân thiện với thiên nhiên và môi trường .
Tuy vậy, cuối năm 2017, cả nước mới có hai vùng nông nghiệp CNC được công nhận, đó là : vùng sản xuất tôm thẻ chân trắng ở Kiên Giang và vùng hoa Thái Phiên ( Lâm Đồng ). Trong và ngoài những khu, vùng nông nghiệp CNC trên cả nước đã Open nhiều quy mô nông nghiệp ứng dụng CNC vào sản xuất như : quy mô trồng rau khí canh, trồng rau thủy canh, trồng rau trong nhà lưới, nhà kính ; quy mô trồng hoa trong nhà kính ; quy mô nuôi tôm siêu thâm canh trong nhà kính ; quy mô chăn nuôi lợn ứng dụng nền đệm lót sinh học … Các quy mô nông nghiệp CNC đa phần do những doanh nghiệp góp vốn đầu tư. Đến nay, cả nước có 35 doanh nghiệp nông nghiệp CNC được công nhận, chiếm 0,69 % số doanh nghiệp đang góp vốn đầu tư trong nghành nông nghiệp .
Mặc dù mới thực thi trong thời hạn ngắn, chưa có số liệu thống kê, tuy nhiên việc tăng nhanh tăng trưởng nông nghiệp CNC thời hạn qua đã mang lại những tác dụng đáng khuyến khích. Chỉ riêng quá trình 2011 – năm ngoái, hơn 100 giống cây xanh mới đã được điều tra và nghiên cứu, tạo ra, do đó tỷ suất diện tích quy hoạnh cây xanh cả nước sử dụng giống mới khá cao : lúa trên 90 %, ngô 80 %, mía 60 % và điều 100 %. Đến năm năm nay, cả nước đã có 327 xã sử dụng nhà lưới, nhà kính, nhà màng nuôi trồng cây con, chiếm 3,6 % tổng số xã trong cả nước với diện tích quy hoạnh 5.897,5 ha, chiếm 0,07 % diện tích quy hoạnh đất trồng cây hằng năm và đất nuôi trồng thủy hải sản ( 2 ). Một số tỉnh ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp đã đem lại tác dụng tiêu biểu vượt trội so với sản xuất truyền thống cuội nguồn .
Chẳng hạn, ở Lâm Đồng, quy mô sản xuất rau hạng sang lệch giá đạt 500 triệu đồng / ha / năm ; rau thủy canh đạt từ 8-9 tỷ đồng / ha / năm ; hoa đạt 1,2 tỷ đồng / ha / năm, cao gấp từ 20-30 lần so với trước …, góp thêm phần đưa giá trị sản xuất trung bình của tỉnh đạt 150 triệu đồng / ha / năm và lúc bấy giờ giá trị sản xuất nông nghiệp CNC đạt 30 % tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, quy mô trồng rau CNC trong nhà lưới lệch giá đạt từ 120 triệu đến 150 triệu đồng / ha, gấp từ 2 – 3 lần so với canh tác truyền thống lịch sử. Tại TP.HN, Bà Rịa – Vũng Tàu, Vĩnh Phúc … với quy mô sản xuất giống cây, chăn nuôi lợn, gà quy mô công nghiệp theo công nghệ Nhật Bản đã mang lại thu nhập gấp 2 lần cho người sản xuất so với sản xuất truyền thống cuội nguồn. Tỉnh Bạc Liêu với quy mô nuôi tôm trong nhà kính đã giúp người nuôi trấn áp được dịch bệnh, tôm sinh trưởng và tăng trưởng nhanh nên mang lại hiệu suất cao cao, không thay đổi và bền vững và kiên cố …
Đối với vùng nông nghiệp ứng dụng CNC, địa thế căn cứ những tiêu chuẩn pháp luật, đã có 5 vùng nông nghiệp ứng dụng CNC thâm canh tôm, hoa, lúa, chuối được địa phương công nhận. Về số lượng doanh nghiệp, đến nay có 40 doanh nghiệp ứng dụng CNC được cấp giấy ghi nhận còn hiệu lực thực thi hiện hành, gồm : 12 doanh nghiệp ứng dụng CNC trong nghành trồng trọt ; 19 doanh nghiệp ứng dụng CNC trong nghành nghề dịch vụ thủy hải sản ; 9 doanh nghiệp ứng dụng CNC trong nghành nghề dịch vụ chăn nuôi .
Trong ứng dụng những CNC vào nông nghiệp, công nghệ sinh học đóng vai trò rất quan trọng, đã được ứng dụng trong chọn tạo những giống cây cối, vật nuôi có hiệu suất cao, chất lượng tốt, có sức chống chịu cao. Công nghệ nhân giống in vitro được ứng dụng thoáng đãng trong nhân giống cây lâm nghiệp, cây hoa, cây chuối … giúp giảm giá tiền cây giống, tạo ra lô cây giống có độ đồng đều cao, sạch bệnh. Nhiều chế phẩm sinh học đã được điều tra và nghiên cứu tạo ra và ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp để cung ứng dinh dưỡng cho cây xanh, vật nuôi, hạn chế dịch bệnh và sửa chữa thay thế dần thuốc hóa học .
Đạt được tác dụng đó là do tính ưu việt của những công nghệ như công nghệ sinh học, công nghệ tưới nhỏ giọt, công nghệ cảm ứng, tự động hóa … giúp sản xuất nông nghiệp tiết kiệm chi phí ngân sách, tăng hiệu suất, hạ giá tiền và nâng cao chất lượng nông sản, bảo vệ môi trường tự nhiên. Mặt khác, nông nghiệp CNC giúp nông dân dữ thế chủ động trong sản xuất, giảm sự chịu ràng buộc vào thời tiết, khí hậu. Việc ứng dụng công nghệ nhà kính, tưới nhỏ giọt, công nghệ đèn LED, công nghệ cảm ứng, internet vạn vật … vào sản xuất giúp người sản xuất dữ thế chủ động trong kế hoạch sản xuất, khắc phục được tính mùa vụ, tránh được rủi ro đáng tiếc thời tiết, sâu bệnh, phân phối tốt hơn nhu yếu của thị trường trong nước và quốc tế .
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
The current situation of Vietnam’s high-tech agricultural development
Master. Tran Thi Thanh Thuy
Faculty of Business Administration – University of Economics – Technology for Industries
ABSTRACT:
Vietnam’s agriculture sector is restructuring itself in the direction of increasing added value, developing high-tech agriculture, and developing sustainably in order to cope with climate change. Technology advances, which have been applied in single stage or in the entire agricultural production chain, bring high added value to agricultural products of Vietnam, promoting the development of high-tech agricultural areas. This paper analyzes the advantages and disadvantages of hi-tech agricultural development, thereby presenting the current situation of Vietnam’s high-tech agricultural development .
Keywords: High-tech agriculture, high-tech agricultural development, Vietnam
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Công Nghệ
