Mâm ngũ quả ngày tết gồm những quả gì? Ý nghĩa của từng loại quả

Tết là dịp các gia đình đoàn viên, sum vầy, cùng nhau tâm sự những chuyện cũ đã qua. Trong văn hóa của người Việt, ngày tết không thể thiếu mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả mỗi ở mỗi vùng quê khác nhau sẽ mang một đặc trưng riêng thể hiện nguyện cầu về một năm mới mưa thuận, gió hòa, ấm no, hạnh phúc. Bài viết này hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về mâm ngũ quả ngày tết nhé!

Lý giải: Mâm ngũ quả ngày tết gồm những quả gì?

Việt Nam chia thành ba miền Bắc, Trung và Nam. Mỗi vùng miền lại có một nét văn hóa vô cùng đặc trưng cùng sự đa dạng về phong tục, tập quán. Trong ngày Tết, nét văn hóa ấy lại càng có nhiều điểm khác biệt. Nhất là trong việc bày biện mâm ngũ quả. Vậy mâm ngũ quả ngày tết gồm những quả gì?

Mâm ngũ quả miền Bắc

Người dân miền Bắc bản tính cẩn thận, sâu sắc, việc bày biện mâm ngũ quả cũng phải theo thuyết ngũ hành. Trong văn hóa phương Đông, các yếu tố như Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ góp phần tạo nên vũ trụ. Mỗi yếu tố lại mang một màu sắc khác nhau, việc chọn mâm ngũ quả cũng sẽ theo màu sắc đó mà tiến hành. Đó là các các màu trắng, xanh, đen, đỏ và vàng.

Chính bởi lẽ ấy thông thường trên mâm ngũ quả ngày tết của người miền Bắc thường sẽ có những loại quả như bưởi, chuối, quýt, xoài, táo, hồng… Trong đó quả bưởi sẽ được đặt ở chính giữa, nải chuối nằm dưới để đỡ, xung quanh là ba loại quả khác nhau.

Một điều bạn cần lưu ý đó là từ ngũ trong mâm ngũ quả thường được hiểu là “ngũ phúc lâm môn”. Có nghĩa là cầu may mắn, giàu có, sống lâu, khỏe mạnh và bình an. 5 loại quả bày trên ban thờ phải đầy đủ không được thiếu cũng không được thừa nếu không sẽ rất xui xẻo.

Mâm ngũ quả miền Trung

Cuộc sống của người miền Trung vốn kham khổ hơn so với các vùng miền khác. Chính vì vậy đời sống văn hóa của họ cũng sẽ thoáng đạt và bình dị hơn. Ngày tết trên mâm ngũ quả có gì cúng nấy không câu nệ, kiểu cách. Mỗi gia đình có một cách bày biện riêng không đi theo “lối mòn” cụ thể nào.

Một số loại quả phổ biến nhất trên mâm ngũ quả của người miền Trung đó là chuối, thanh long, cam, xoài, sung… Ngoài ra người miền Trung cũng không tuân theo quy luật ngũ quả, họ có thể bày nhiều loại quả hơn tùy theo cách sắp xếp.

Mâm ngũ quả miền Nam

Người miền Nam thường cầu nguyện cho một năm mới bình an theo cách bày mâm ngũ quả “cầu vừa đủ xài”. Có nghĩa là trên mâm sẽ bao gồm các loại quả như mãng cầu, xoài, sung, đu đủ và quả dừa. Trong đó đu đủ, dừa và mãng cầu sẽ được đặt lên đĩa đầu tiên. Các loại quả khác xếp chồng lên chốc sẽ đảm bảo được độ chắc chắn, không bị rơi xuống. Tại một số địa phương của miền Nam, sau khi đã hoàn thành mâm ngũ quả họ còn khéo léo đặt thêm 2 quả dưa hấu ở hai bên.

Có một điểm vô cùng khác biệt trong mâm ngũ quả của người miền Bắc và miền Nam. Đó là nếu như người Bắc chọn cam, quýt để tượng trưng cho may mắn thì người Nam lại quan niệm “quýt làm cam chịu”, hai loại quả này mang đến vận đen trong năm mới. Bên cạnh đó chuối hay lê cũng là các loại quả hoàn toàn không được sử dụng đến với người dân miền Nam.

Ý nghĩa một số loại quả trong mâm ngũ quả 3 miền

Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả ngày tết lại mang một ý nghĩa khác nhau, tượng trưng cho một niềm khát khao, một nguyện vọng cháy bỏng của con người. Dưới đây là ý nghĩa của một số loại quả phổ biến nhất

• Chuối: Đây là loại quả được nhiều người dân miền Bắc và miền Trung sử dụng. Chuối tượng trưng cho bao bọc, che chở, đầm ấm và hạnh phúc.
• Bưởi: Quả bưởi tượng trưng cho sự an khang, thịnh vượng.
• Cam, quýt: Đây là những loại quả tượng trưng cho may mắn với người miền Bắc nhưng lại đen đủi với người miền Nam.
• Phật thủ: Quả phật thủ được bày trên bàn thờ với nguyện ước các thành viên trong gia đình sẽ được bảo vệ khỏi những điều xấu xa.
• Lựu: Lựu là loại quả của sự sinh sôi nảy nở, con đàn cháu đống.
• Đào: Bày đào trên mâm ngũ quả, gia chủ đang mong muốn con đường công danh, sự nghiệp của mình ngày càng mở rộng và thăng tiến.
• Thanh long: Loại quả gắn với tiền tài, thể hiện sự phát tài, phát lộc trong năm mới.
• Táo: Bày táo mang ý nghĩa về một cuộc sống giàu sang, đủ đầy, phú quý lâm môn.
• Dưa hấu: Đây là loại quả có ruột đỏ, mang đến nhiều may mắn cho gia đình bạn.
• Sung: Quả sung gắn liền với sự sung túc, tiền bạc đầy đủ, cơ ngơi hoành tráng.
• Đu đủ: Đây cũng là loại quả tượng trưng cho sự đầy đủ cơm ăn, áo mặc trong năm mới sắp sang.
• Quả trứng gà: Loại quả này tượng trưng cho lộc trời ban. Theo đó bạn sẽ nhận được nhiều sự may mắn, nhiều người giúp đỡ.
• Xoài: Xoài là loại quả gắn liền với tiền bạc. Theo đó bạn sẽ có đầy đủ tiền để tiêu xài. không thiếu thốn.

Những lưu ý khi bày biện mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả được sử dụng để thờ cúng tổ tiên, cầu chúc cho một năm mới bình an. Chính vì thế mọi loại quả được sử dụng để bày mâm ngũ quả đều phải được trau chuốt một cách tỉ mỉ nhất. Mỗi gia đình cần phải lưu ý ngay những vấn đề như sau:

Không chọn những loại quả chín quá bày lên mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả ngày tết thường sẽ được chuẩn bị từ trước giao thừa và để lại trên bàn thờ nhiều ngày sau đó. Việc chọn những loại quả quá chín sẽ không để được lâu, khiến quả nhanh hỏng hơn. Thay vào đó bạn có thể mua quả có độ xanh chín phù hợp, không quá xanh cũng không quá chín. Tốt nhất nên để đến 30 mua quả. Nếu chuẩn bị trước thì phải bảo quản nơi cao ráo thoáng mát, không được để vào tủ lạnh, góc bếp hay những nơi không đảm bảo vệ sinh.

Không bày hoa quả giả

Hoa quả giả khi bày lên bàn thờ thể hiện sự bất kính không tôn trọng với ông bà tổ tiên và các đấng thần linh. Nhiều gia đình vì để tiết kiệm chi phí đã bày loại hoa quả này lên bàn thờ và đã phạm phải nhiều lỗi sai nghiêm trọng trong phong thủy. Gia đình gặp vận hạn xui xẻo, con đường tiền tài, lợi lộc kém phát triển.

Mâm ngũ quả không cần phải hợp với mệnh gia chủ

Nhiều gia đình mê tín thường cho rằng việc chọn lựa mâm ngũ quả cần phải dựa theo số mệnh của gia chủ mới đảm bảo may mắn. Tuy nhiên, quan niệm này là hoàn toàn sai lầm vô tình làm tốn rất nhiều thời gian. Bày quả theo mệnh chưa chắc đã đem lại may mắn cho gia đình trong năm mới. Chỉ cần bày biện sao cho hợp với văn hóa truyền thống là được.

Như vậy bài viết trên đây chúng tôi đã giúp bạn lý giải mâm ngũ quả ngày tết gồm những quả gì và ý nghĩa của từng loại quả. Hãy chọn lựa và bày biện sao cho hợp lý nhất để đem lại nhiều may mắn cho gia đình mình trong năm mới nhé! Chúc gia đình bạn có một năm mới bình an, hạnh phúc, tấn tài tấn lộc!