1. Khái niệm thử việc và hợp đồng thử việc

Theo Khoản 1 Điều 24 Bộ luật lao động số 45/2019 / QH14 ngày 20/11/2019 :
“ Người sử dụng lao động và người lao động hoàn toàn có thể thỏa thuận hợp tác nội dung thử việc ghi trong hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận hợp tác về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc. ”

Suy ra người thử việc có thể được hiểu là người đang trong quá trình thử việc mà nội dung thử việc được ghi trong hợp đồng lao động, hoặc người thử việc thông qua hợp đồng thử việc.

Hợp đồng thử việc phát sinh trước khi giao kết hợp đồng lao động. Tuy nhiên, đây không phải là loại hợp đồng giảng dạy giống hợp đồng học nghề, tập nghề. Nội dung của hợp đồng thử việc không có mục tương quan đến huấn luyện và đào tạo, những nội dung chính của hợp đồng thử việc gần giống với nội dung của hợp đồng lao động thường thì : Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động và họ tên, chức vụ của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động ; Họ tên, thông tin cá thể cơ bản của người giao kết hợp đồng lao động bên phía người lao động ; Công việc và khu vực thao tác ; Mức lương theo việc làm hoặc chức vụ, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và những khoản bổ trợ khác ; Thời giờ thao tác, thời giờ nghỉ ngơi ; Trang bị bảo lãnh lao động cho người lao động .
Mục đích của việc giao kết hợp đồng thử việc là để hướng đến việc giao kết hợp đồng lao động sau khi chấm hết hợp đồng thử việc. Đối với người sử dụng lao động, việc vận dụng hợp đồng thử việc trước khi giao kết hợp đồng là một bước bảo vệ khi tuyển chọn nhân sự. Đối với người thử việc, quy trình thử việc là thời cơ để biểu lộ năng lượng tốt nhất của bản thân trước nhà tuyển dụng .
Hợp đồng thử việc cũng không phải là hợp đồng mà người lao động và người sử dụng lao động bắt buộc phải ký kết trước khi thực thi giao kết hợp đồng lao động, hai bên hoàn toàn có thể triển khai giao kết hợp đồng lao động có nội dung thử việc, hoặc giao kết hợp đồng lao động luôn mà không có nội dung thử việc. Ngoài ra, trong trường hợp hợp đồng lao động có thời hạn nhỏ hơn 01 tháng thì không được vận dụng thử việc ( theo Khoản 3 Điều 24 Bộ luật lao động năm 2019 ). Trước đây, Bộ luật lao động năm 2012 có pháp luật tại Khoản 3 Điều 26 “ Người lao động thao tác theo hợp đồng lao động mùa vụ thì không phải thử việc ”. Quy định này dẫn đến hiểu nhầm rằng muốn giao kết hợp đồng lao động thì phải giao kết hợp đồng thử việc trước, riêng trường hợp giao kết hợp đồng theo mùa vụ thì không cần giao kết hợp đồng thử việc, hoặc nếu muốn giao kết hợp đồng thử việc trước khi giao kết hợp đồng lao động mùa vụ cũng được, chính do “ không phải ” nghĩa là không bắt buộc, không có nghĩa là không được phép. Bộ luật lao động năm 2019 đã xóa bỏ hợp đồng lao động mùa vụ đồng thời cũng chỉ ra rõ rằng hợp đồng thử việc là không bắt buộc, thậm chí còn là không được phép vận dụng trong trường hợp nhất định .

2. Thời gian thử việc

2.1. Đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp: Không quá 180 ngày

Đây là lao lý mới của Bộ luật lao động năm 2019 khi lao lý về thời hạn thử việc, tại Khoản 1 Điều 25. Bộ luật lao động năm 2012 không có pháp luật thời hạn thử việc cho người quản trị doanh nghiệp, sử dụng vốn của nhà nước góp vốn đầu tư vào doanh nghiệp. Như vậy, nghiễm nhiên việc làm của người quản trị doanh nghiệp, sử dụng vốn nhà nước đàu tư vào sản xuất, kinh doanh thương mại tại doanh nghiệp thuộc vào hai nhóm trình độ trình độ, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên hoặc trình độ trình độ kỹ thuật tầm trung nghề, tầm trung chuyên nghiệp, công nhân kỹ thuật, nhân viên cấp dưới nhiệm vụ với thời hạn thử việc là không quá 60 ngày và không quá 30 ngày. Bộ luật lao động năm 2019 chia việc làm này thành nhóm riêng và có thời hạn thử việc tối đa dài nhất là không quá 180 ngày. Quy định này hài hòa và hợp lý bởi đây là việc làm mang tính trình độ cao, chịu nghĩa vụ và trách nhiệm lớn, khoanh vùng phạm vi và mức độ việc làm cũng rất lớn, nên yên cầu thời hạn thử việc lâu hơn so với những việc làm thường thì .

2.2. Đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên: Không quá 60 ngày

Quy định này được giữ nguyên từ Bộ luật lao động năm 2012 sang Bộ luật lao động năm 2019 ( khoản 2 điều 25 ), vì 60 ngày, tức 02 tháng là quãng thời hạn hài hòa và hợp lý nhất để thử việc so với một người lao động có trình độ từ cao đẳng trở lên khi những việc làm này có đặc thù phức tạp, không hề thử việc trong thời hạn thời gian ngắn nhưng cũng không hề thử việc quá dài hạn, dễ gây lách luật để lấy hợp đồng thử việc trá hình hợp đồng lao động .

2.3. Đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ: Không quá 30 ngày

Quy định này cũng được giữ nguyên từ Bộ luật lao động năm 2012 sang Bộ luật lao động năm 2019 ( Khoản 3 Điều 25 ). Các việc làm này có đặc thù phức tạp ở mức trung bình, không bằng hai nhóm trên, nên thời hạn thử việc ngắn hơn .

2.4. Đối với công việc khác: Không quá 06 ngày

Các việc làm khác không thuộc những nhóm trên có thời hạn thử việc thống nhất không quá 06 ngày. Những việc làm này hầu hết không yên cầu trình độ kỹ thuật, trình độ cao, cũng không yên cầu bằng cấp, hay còn gọi là những việc làm đơn thuần, không cần thời hạn thử việc dài ngày .

3. Tiền lương thử việc

Theo Điều 28 Bộ luật lao động năm 2019 :
“ Tiền lương của người lao động trong thời hạn thử việc do hai bên thoả thuận nhưng tối thiểu phải bằng 85 % mức lương của việc làm đó. ”

Quy định này không khác biệt so với quy định về tiền lương thử việc theo Bộ luật lao động năm 2012. Theo đó, nếu lương của công việc đang được thử việc là 20 triệu Việt Nam đồng thì lương thử việc của người thử việc đối với công việc đó là 16 triệu Việt Nam đồng.

4. Chấm dứt thử việc

4.1. Nếu cả hai bên cùng thực hiện hợp đồng thử việc hoặc nội dung thử việc trong hợp đồng lao động đến hết thời gian thử việc

Người sử dụng lao động có nghĩa vụ và trách nhiệm thông tin tác dụng thử việc cho người lao động .
a. Trường hợp thử việc đạt nhu yếu ( Theo Khoản 1 Điều 27 Bộ luật lao động năm 2019 ) :
( i ) Nếu giao kết hợp đồng lao động có nội dung thử việc thì liên tục triển khai hợp đồng lao động .
( ii ) Nếu giao kết hợp đồng thử việc thì liên tục giao kết hợp đồng lao động .
Tuy nhiên không có pháp luật rằng đã có thông tin đạt nhu yếu từ phía người sử dụng lao động mà người sử dụng lao động không liên tục giao kết hợp đồng lao động thì hậu quả pháp lý mà người sử dụng lao động phải gánh chịu sẽ như thế nào .
b. Trường hợp thử việc không đạt nhu yếu ( theo Khoản 1 Điều 27 Bộ luật lao động năm 2019 ) :
( i ) Nếu giao kết hợp đồng lao động có nội dung thử việc thì chấm hết hợp đồng .
( ii ) Nếu giao kết hợp đồng thử việc thì chấm hết hợp đồng thử việc và không liên tục giao kết hợp đồng lao động .

4.2. Nếu một trong hai bên hủy bỏ hợp đồng thử việc, hợp đồng lao động có nội dung thử việc trong thời gian thử việc

Mỗi bên không cần báo trước, không phải bồi thường hợp đồng ( Theo Khoản 2 Điều 27 Bộ luật lao động năm 2019 ), do đây là thời hạn thử việc, chưa giao kết hợp đồng lao động hoặc chưa bước vào quá trình thao tác chính thức theo hợp đồng lao động .
Như vậy, mục tiêu của việc thử việc là để hướng đến giao kết hợp đồng lao động hoặc thực thi hợp đồng lao động một cách chắc như đinh hơn so với người sử dụng lao động. Các lao lý về thử việc và hợp đồng thử việc của Bộ luật lao động năm 2019 tương đối ngặt nghèo, rõ ràng so với Bộ luật lao động năm 2012 .

                                                                                             Luật Hoàng Anh

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Người Lao Động